Kunst op Zondag | Stem en cimbalom

Hoog tijd om weer eens instrument in de spotlight te zetten. Eerder waren koperblazers (trombone, trompet, tuba), de piano en marimba hoofdrolspelers bij Kunst op Zondag). Bij onze Closing Time was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin, chapman stick, claves en tabla. Vandaag twee instrumenten voor de prijs van één. De cimbalom en de stem. Hoezo de stem een instrument, vraagt deez’ of gene zich misschien af? Jazeker. De stem is immers hét instrument waarmee stemkunstenaars hun werk doen. En, terzijde, als je graag muziek wil maken, maar niet weet niet welk instrument het beste bij je past, ga dan zingen. Het instrument dat niets kost, altijd overal naar meegenomen kan worden en van nature bij je past: je stem. Vasile Nedea bespeelt de cimbalom. Het instrument kennen we vooral van Balkanmuziek. Vasiel Nedea demonstreert in deze solo hoe hij het instrument meester is. https://www.youtube.com/watch?v=LJAs5Ug8RI0 De sopraan Claron McFadden is zo’n beetje van alle markten thuis. Dat bewijst ze hier met haar uitvoering van Aria, een compositie van John Cage, van wie ze ook het beroemde stiltestuk 4’33” heeft ‘gezongen’. https://www.youtube.com/watch?v=YrSELPtdS3E Laten we nu stem, cimbalom en iets van stilte combineren. Claron McFadden en Vasile Nedea met hun versie van “’t Is stil in Amsterdam”, een aangrijpende smartlap van Ramses Shaffy. https://www.youtube.com/watch?v=TGJrzJrvBdw Prettige zondag verder.

Door: Foto: alexmerwin13 (cc)

Closing Time | Funk de viool

, door

Je staat als solist op het programma, dan wil je ook solo. Dat er een heel orkest zit te wachten tot je klaar bent, ach, het orkest wordt toch wel betaald.

Maar violist Josef Špaček speelde ‘Funk the string’ niet zomaar. Om te beginnen natuurlijk om zijn virtuositeit even alle ruimte te geven. Maar ook om duidelijk te maken dat er aardig wat overeenkomsten zijn met het ‘grotere werk’ dat hij diezelfde avond moest spelen: het eerste vioolconcert van componist Bohuslav Martinů.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: William Wallace's SWARM (cc)

Kunst op Zondag | Marimba

, door

Ladies and gentlemen, watch Ruth!

Zelden in popmuziek zo’n waanzinnig gebruik van de marimba gezien. Met dank aan Ruth Underwood, die percussie speelde in de beste jaren van Frank Zappa. Het hele nummer (Don’t You Ever Wash That Thing?) is hier te beluisteren.

Bij Sargasso zetten we zo nu en dan een bepaald instrument in de spotlight. Bij Kunst op Zondag paradeerde koperblazers (trombone, trompet en tuba). We doken de piano in. En bij de dagsluiters was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin en de chapman stick.

Het slagwerk, met name de percussie, bleef wat onderbelicht.  Eenmaal besteedden we wat aandacht voor de tabla.  Aan het spel van Ruth Underwood ontlenen we nu de inspiratie om de marimba centraal te stellen.

Het instrument is vooral bekend van volksmuziek en klassieke muziek. In popmuziek zien we het niet zo vaak, bij jazz weer wat meer. Waar Ruth Underwood haar inspiratie vandaan haalde om ook de marimba in haar korte muzikale carrière te betrekken, is niet te achterhalen. In 1977 stopte ze met publieke optredens. Maar twee voorbeelden hebben wellicht een aanzet gegeven.

Gloria Parker (1921 – 2022) en haar big band (helaas slechte opname, geluid loopt niet synchroon).

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Artikulator

, door

Onze homage aan de blokfluit beleefde vorige keer al een hoogtepunt met de uitvoering van Gesti (Berio) door Frans Brüggen. Nu was dat voor sommigen iets te ontoegankelijk, ook al zat er een beetje theater in (de manier waarop het wordt uitgevoerd, c.q. de theatrale vingerzetting).

De Duitse blokfluitheldin Agnes Dorwarth heeft een serie theatrale stukken  geschreven, die ook door de jeugd (= de toekomst) enthousiast en uiterst kundig worden uitgevoerd. Hier Artikulator IV.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Gebaren

, door

Om enigzins tegemoet te komen aan mensen voor wie een heel blokfluitorkest teveel is zetten we vandaag één enkele fluiter in de schijnwerpers. De componist van indrukwekkende solo-stukken voor diverse instrumenten (de Sequenza’s van Luciano Berio) schreef in 1966 voor de Nederlandse ‘blokfluitgodfather’ Frans Brüggen deze ‘Gesti’.

Meer werk van Berio in Closing Time: Sequenza voor hobo,   voor fagot en voor trombone.

Closing Time | Blokfluiten

, door

Zo nu en dan gaan hier de spotlights op een bepaald instrument en met name als dat instrument de enige en fantastische hoofdrol heeft. Wat vreemd dat de blokfluit hier nog niet is bejubeld.

Want wat is dat ding populair! Niet alleen Europa (bijv. Noorwegen en de U.K.), ook de V.S. en menig Aziatisch land (o.a. Zuid-Korea, Maleisië, Taiwan) kent blokfluitorkesten, enembles en virtuoze solisten. Op die solisten komen we nog terug, nu warmen we u op met het Iraanse ‘Pars Blokfluit Orkest’.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.