Energiepolitiek en Klimaatpolitiek: Tweedeling of dubbelslag?

Vorige week brachten we de bijdrage van Jan Paul van Soest uit de essay-bundel "De Vergeten Kernvragen in het Energiedebat" alhier. Ditmaal de bijdrage van Simon Kalf uit diezelfde bundel. Hij is bestuurslid ASPO/Peak Oil NL en lid van de Bezinningsgroep Energie. Energiecrisis en Klimaatcrisis: twee termen die kunnen rekenen op grote naamsbekendheid. Overal, in de media, de politiek en de wetenschap, wordt er over gepraat en geschreven, en de meningen zijn divers. Soms, te vaak, wordt er een tegenstelling tussen de twee gesuggereerd, waar in werkelijkheid deze crises én hun oplossingen hand in hand gaan. De redenering: Energie = Economie en Klimaat = Milieu creëert zo’n (valse) tegenstelling. De eerste vraag die gesteld moet worden: “Is die redenering houdbaar?”. Het antwoord daarop is even simpel als stellig: “Nee”. Niemand kan volhouden dat de klimaatverandering geen economische gevolgen heeft noch dat onze manier van energiegebruik, met name door de verbranding van fossiele brandstoffen, geen invloed op het klimaat heeft. Niemand, behalve dan klimaatsceptici, aan wie ik hier verder geen aandacht zal besteden. Er zijn ook “energiesceptici”. Die beweren dan dat er “nog voor honderden jaren” voorraden fossiele brandstoffen beschikbaar zijn. Dergelijke beweringen worden echter nooit onderbouwd en het is dus tijd om aan te tonen dat dit een misvatting is; winbare voorraden en voorkomens worden door elkaar gehaald.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zit er te veel of te weinig olie in de grond?

Deze bijdrage nemen we over van Lowtech Magazine.

Waarom is het hoge verbruik van olie en andere fossiele brandstoffen problematisch? Omdat we het klimaat beïnvloeden, zegt de ene. Omdat fossiele brandstoffen op dreigen te raken, zegt de andere.

Als het over energie gaat, is er niet alleen onenigheid over de oplossingen. We zijn het evenmin eens over het probleem: is het “global warming” of “peak oil”? Een belangrijke vraag, want wat een oplossing vormt voor het ene, heeft vaak negatieve gevolgen voor het andere.

Eind april vond in Brussel de negende internationale ASPO-conferentie over “peak-oil” plaats (ASPO is de “Association for the study of Peak Oil and Gas“, die in 2000 werd opgericht). Energie-experts van over heel de wereld kwamen er bij elkaar om te discussiëren over het (al dan niet snel) opraken van fossiele brandstoffen, olie en gas voorop (de video’s van de voordrachten staan online). Lowtech Magazine woonde de conferentie bij op uitnodiging van Rembrandt Koppelaar, mede-oprichter van ASPO-Nederland en redacteur bij The Oil Drum.

Wat is piekolie?

Het concept “peak-oil” of “piekolie” werd in 1956 gelanceerd door M. King Hubbert. Deze Amerikaanse geofysicus besloot op basis van zijn onderzoek naar olie- en gasreserves dat de productie van fossiele brandstoffen een welbepaalde curve volgt in de tijd, waarbij er een piek optreedt in de productie als de helft van de voorraad is opgebruikt. Daarna valt de jaarlijkse productie steeds verder terug.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wikileaks: Saoedi-Arabië kan niet meer olie oppompen om prijs te controleren

Wikileaks vertelt ons wat u eigenlijk al wist: Amerika speelt regelmatig vuile spelletjes om de wereld te controleren maar bedoelt het opzich goed, wereldleiders zijn ook maar simpele zielen met aardse behoeften en zelfs een diplomaat zegt wel eens ‘kut’. Toch is het boeiend om via Wikileaks bevestigd te zien worden wat je dus eigenlijk al wist. Nieuwe cables bewijzen wat peak oil geïnteresseerden allang wisten: Saoedi-Arabië kan niet nog meer olie oppompen om de olieprijs te stabiliseren. Decennialang was het Saoedische koninkrijk het regelkraantje van de internationale oliemarkt. Dreigde autorijden in Amerika te duur te worden dan draaide het Huis van Saoed de kraan wat verder open. Olie genoeg, alsof het nooit op zou raken. Maar nu is het einde dus in zicht. Er moet flink geïnvesteerd worden in techniek en capaciteit om de laatste vaten uit moeilijk bereikbare en grotendeels lege velden te trekken. Uit een gelekte cable blijkt nu dat Sadad al-Husseini, een vooraanstaande Saoedisch geoloog (ja slimmerds in de woestijn het kan echt Geert), al in 2007 aan de Amerikanen meldt dat zijn land niet de benodigde 12,5 miljoen vaten per dag kan halen. Dat met veel moeite ergens de komende tien jaar op een bepaald moment (even) een productie van 12 miljoen vaten gehaald wordt, maar dat de mondiale olieproductie dan al heeft gepiekt. Kortom: de olieprijs is out of control, de groeiende vraag regeert en het slinkende aanbod kant heeft het nakijken. Wisten de meesten van u al, maar nu staat het op Wikileaks dus is het waar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Schijnzekerheid versus onzekerheid

Dat de zelfverbranding van een fruitverkoper in Tunis zou leiden tot volksopstanden in diverse Arabische landen is geen abc’tje te noemen. Toch is Obama teleurgesteld in zijn inlichtingendiensten. Zij hadden de opstanden moeten ‘voorvoelen’. De teleurstelling van Obama is begrijpelijk, maar getuigt niet van realiteitszin. Hoe had de CIA in hemelsnaam de complexe opeenvolging van gebeurtenissen juist kunnen voorspellen? Werkloosheid of sociale media? Het corrupte regime of het gebrek aan vrijheid? Simpele antwoorden zijn niet te geven, waarschijnlijk bakkeleien toekomstige historici nog over de rol van de precieze oorzaken van de Arabische volksopstanden.

De menselijke zelfoverschatting als het om toekomstvoorspelling gaat is groot. Ik heb me al vaak over het CPB opgewonden, maar deze ambtenaren hebben van het voorspellen van het onvoorspelbare hun beroep gemaakt. Hun gedrag lijkt op van een gokverslaafde: de verliezen worden direct verdrongen, de winsten blijven voorgoed in het geheugen gegrift staan. Hoofdvoorspeller Coen Teulings lachte smakelijk om het verwijt dat hij de crisis van 2008 niet had zien aankomen.“Zulke crises komen zo weinig voor, die kan niemand voorspellen.” Juist. En wat was ook alweer het bestaansrecht van het CPB?

Soms lijkt voorspellen wel een abc’tje. Van het begrip Peak Oil hoorde ik ongeveer 10 jaar geleden. Als de vraag naar olie groter wordt dan de productie aan kan, explodeert de prijs. Dit alles met fatale gevolgen voor de wereldeconomie. Klinkt logisch, maar kwam de voorspelling uit? Binnen 1 tot 5 jaar zou dat punt bereikt zijn. Ik wachtte. En wachtte. Toen begon de olieprijs plots hard te stijgen. Daarna daalde de olieprijs weer net zo hard. Wat was er gebeurd? Ondanks een enorm gestegen vraag naar olie, in met name Azië, bleek ook de techniek ‘onverwachte’ vorderingen te hebben gemaakt. Zuinigere apparaten en betere zoek- en wintechnieken maken dat Peak Oil tien jaar later nog steeds in de ‘nabije’ toekomst ligt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Peak Wealth

Op een borrel stond ik naast een econoom uit de babyboomgeneratie. Hij constateerde dat zijn kinderen harder werkten dan hijzelf had gedaan, en voor minder geld.
‘Ik heb met ze te doen,’ zei hij. ‘Bij mijn generatie kwam het allemaal aanwaaien.’
Ik vroeg hem of hij zich daar schuldig over voelde.
Dat vond hij een merkwaardige vraag. ‘Je kunt je niet schuldig voelen over het tijdsgewricht waarin je geboren bent.’

In de krant las ik dat het Sociaal en Cultureel Planbureau had geconstateerd dat kinderen steeds vaker achterblijven bij hun ouders.
In de energiesector spreekt men al jaren over “peak oil” – het moment waarop de wereldwijde olieproductie op zijn hoogtepunt is, waarna deze onomkeerbaar zal afkalven. Volgens het International Energy Agency passeerden we dat moment al in 2006. Misschien moeten we eveneens over peak wealth gaan spreken. Er zijn tekenen dat ook dat moment al achter ons ligt.

Meer op Bijzinnen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende