Being Maxime Verhagen
De formatie is voor mij echt een puzzel. Ik zou wel kunnen bepalen wat de partijen echt zouden moeten willen. Maar die partijen hebben een eigen opvattingen, een eigen wil en kunnen zelf actie ondernemen. Dat maakt het nog ingewikkelder te voorspellen. Zo maakte gister Maxime Verhagen een kabinet van CDA/VVD/PVV onmogelijk. Wat zou hij daarmee willen?
Er zijn nu drie serieuze opties voor een meerderheidskabinet. Peroxide, Paars+ en Nationaal. Dat zijn maar drie van de 1023 mogelijkheden, volgens Louwerse. Maar in de politicologie geldt dat partijen “bounded rational” zijn: alleen de mogelijke coalities die als zodanig door de actoren worden erkend worden overwogen. Wat zouden de partijen willen?
Inhoudelijk is de peroxide coalitie voor het CDA, de VVD en de PVV de eerste voorkeur. Toch heeft het CDA daar de stekker uit getrokken. En nu blijven er dus twee reële opties over: een Paars+ kabinet en een nationaal kabinet. Die laatste mogelijkheid wordt door de PvdA alweer uitgesloten en Paars+ is voor de VVD een moeilijke optie.
Inhoudelijk was peroxide misschien de beste optie, maar politiek strategisch leek me dit voor noch de VVD noch de PVV een echte mogelijkheid. De PVV wil volgens mij niet in het kabinet: electoraal is dat een gevaar omdat het voor populistisch rechtse partijen moeilijk is om regeringsverantwoordelijkheid te combineren met een anti-establishment retoriek. Daarnaast is het organisatorisch voor Wilders moeilijk te bolwerken om zowel een fractie als een smaldeel in een kabinet onder duim te houden. Ook Rutte zal geen kabinet willen dat gebaseerd is op Hero Brinkman, de uitslag van de verkiezing van de provinciale staten en de CDA-loyalisten. Ik had verwacht dat deze twee partijen met elkaar een Game of Chicken aan zouden gaan. Geen van beiden wilde deze coalitie maar geen van beiden wilde ook de partij zijn die zou breken. Wilders wilde de linkse Rutte de schuld geven van de breuk, en dat wilde Rutte ten alle tijden voorkomen. Maar het was Verhagen die het vuile werk voor Rutte en Wilders opknapte.