Een EU-leger gaat er niet komen

De Europese Unie is er om een oorlog te voorkomen niet om er een te voeren. Maar hoe lang kan men dat standpunt nog verdedigen? De Oostenrijkse minister van Defensie Mario Kunasek (FPÖ) maakte deze week duidelijk dat er wat zijn land betreft geen sprake kan zijn van de vorming van een Europees leger met één commando en één uniform. Samenwerking op defensiegebied wijst hij niet af. Tijdens het Oosterijks voorzitterschap van de EU is daar het afgelopen halfjaar ook aan gewerkt met de overeenstemming over een fonds van 13 miljard. Maar met het idee van één gezamenlijk leger zoals dat door de Franse president Macron is geopperd kan Oostenrijk niet instemmen. Macron zei begin november: “We kunnen de Europeanen niet beschermen als we geen echt Europees leger oprichten. Ten aanzien van Rusland dat aan onze grenzen staat en toont dat het bedreigend kan zijn hebben we een Europa nodig dat zich alleen kan verdedigen, zonder steeds volledig afhankelijk van de Verenigde Staten te zijn.” De Duitse Bondskanselier Merkel wijst een Europees leger ook niet direct af.  "Nationalismus und Egoismus dürfen nie wieder eine Chance in Europa haben" zei zij in een rede voor het Europees Parlement met verwijzing naar een van de oorspronkelijke motieven voor de Europese samenwerking. Met dergelijke uitspraken is de gezamenlijke Europese defensiepolitiek voor de komende Europese verkiezingscampagne op de agenda gezet. Het idee van een EU-krijgsmacht wordt gevoed door de onzekerheid of de VS onder Trump de veiligheid van Europa wel zullen blijven garanderen zoals ze dat sinds de Tweede Wereldoorlog hebben gedaan. Kan Europa nog wel op de NAVO vertrouwen, als ook het Verenigd Koninkrijk zijn handen aftrekt van het continent? Een complicatie voor de Europese samenwerking is dat EU en NAVO elkaar niet dekken. Naast Zweden, Finland, Ierland en Malta is ook Oostenrijk geen lid van de NAVO.

Door: Foto: Frans de Wit (cc)
Waan van de dag

FPÖ afgesneden van Oostenrijkse inlichtingendienst

, door

De christendemocratische premier van Oostenrijk, Sebastian Kurz, heeft het contact met de inlichtingendienst naar zich toe getrokken. Hij vindt dat zijn coalitiepartner FPÖ, die de minister van binnenlandse zaken levert, onvoldoende afstand neemt van de identitaire beweging. De verhoudingen tussen de dienst en FPÖ-minister Herbert Kickl waren al gespannen, nadat de laatste vorig jaar de politie een inval liet doen bij de eerste. De rechter bestempelde die inval later als illegaal, maar Kickl mocht blijven zitten.

Foto: Museum Rotterdam (cc)

Langer werken in Oostenrijk

, door

ELDERS - De conservatieve Oostenrijkse regering wil de arbeidstijd flexibiliseren en oprekken naar 12 uur.

Het heet flexibilisering van de arbeidstijd, maar wordt door veel werknemers in Oostenrijk ervaren als een druk om langer te werken. De ‘normale’ arbeidsdag blijft op 8 uur staan, maar uitbreiding naar 12 uur wordt mogelijk. Als het bedrijf dat nodig vindt. Vanaf tien uur krijg je het recht te weigeren – met opgave van redenen. Over uitbetaling van overuren bestaat onzekerheid.

Bondspresident Van der Bellen bekritiseert de regering omdat er onvoldoende overleg is geweest met werkgevers en werknemers. De sociaaldemocraten willen de plannen in een extra zitting van het parlement aan de orde stellen. De SPÖ probeert de onrust over de kwestie volledig uit te buiten. Premier Sebastian Kurz (ÖVP) wordt ‘Konzernkanzler‘ genoemd, vice-premier Strache (FPÖ) ‘Arbeiterverräter’. De vakbonden hebben voor 30 juni een grote demonstratie aangekondigd. De voorzitter van de Oostenrijkse vakbondscentrale Wolfgang Katzian meent dat de nieuwe wet de werknemers veel te veel gaat kosten: vrije tijd, loon en gezondheid. Als de wet niet van tafel gaat volgen er vanaf begin juli meer acties.

Naast vakbonden zijn er in Oostenrijk ook Arbeiterkammer (AK) die mee onderhandelen over lonen en prijzen.AK voorzitter Christoph Klein wijst de regeringsplannen af. Hij verwacht niet dat werknemers overwerk gemakkelijk kunnen ontlopen. “Wie zich verzet riskeert ontslag.” De wet garandeert nergens vrijwilligheid. Wel zijn puur persoonlijke belangen uitgesloten als weigeringsgronden. De critici wijzen er op dat het voor werknemers niet eenvoudig is zich te onttrekken aan het verzoek van de baas om langer te blijven werken. Ook geeft de flexibilisering van de arbeidstijd werkgevers de mogelijkheid werknemers tegen elkaar uit te spelen bij de verdeling van de meest gunstige werktijden. De werkgevers zijn uiteraard blij met het wetsontwerp. “Eindelijk wordt het arbeidsrecht gemoderniseerd en aangepast aan maatschappelijke wensen en noden.”

Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

, door

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld,  met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres (cc)

Groenen op verlies in Oostenrijk

, door

ELDERS - Volgende week gaat Oostenrijk naar de stembus. De Groenen kampen na de succesvolle presidentsverkiezingen vorig jaar nu met flinke tegenslag.

Een week voor de parlementsverkiezingen staat de ÖVP, de Oostenrijkse Volkspartij, stevig bovenaan in de polls met Sebastian Kurz (31, foto), straks mogelijk de jongste premier ooit. Huidig coalitiegenoot SPÖ, de Oostenrijkse sociaaldemocratische partij, is ernstig beschadigd door een smerige lastercampagne tegen Kurz die uit de koker bleek te komen van een voormalige medewerker van het SPÖ-campagneteam. Het leidde vorige week zaterdag tot het vertrek van de nummer twee van de SPÖ, Georg Niedermuehlbichler. Een coalitie van de ÖVP met de FPÖ, de rechtse Freiheitspartei ligt nu in het verschiet. Mochten de socialisten toch nog terug kunnen komen dan is overigens zelfs een coalitie van de SPÖ en de FPÖ niet meer onmogelijk. Onder bepaalde voorwaarden heeft de SPÖ de dertigjarige ban op samenwerking met de Freiheitlichen opgegeven. Ook in Oostenrijk kijken de socialisten vooral naar rechts.

Nieuw – en pijnlijk- is de situatie voor de Oostenrijkse Groenen. De partij heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van een tamelijk los platform van milieugroepen en lokale basisgroepen tot een nationale politieke factor van belang met ruim 12% bij de vorige verkiezingen. De kroon op het harde werken was de succesvolle campagne voor het presidentschap van voormalig fractievoorzitter Alexander van der Bellen. In korte tijd zijn dit jaar echter de kansen voor de Die Grüne gekeerd door twee gevoelige verliezen. De partij brak in maart zelf met haar jongerenorganisatie en in juni besloot Peter Pilz, zittend parlementslid, met een eigen lijst aan de verkiezingen deel te nemen omdat hij niet hoog genoeg op de kandidatenlijst kon komen.

Foto: Michael Gubi (cc)

Noodzaak herhaling Oostenrijkse presidentsverkiezingen betwijfeld

, door

ELDERS - De herhaling van de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Oostenrijk, aanvankelijk gepland voor 2 oktober, is uitgesteld tot 4 december.

Op 22 mei won Alexander van der Bellen (Groenen) met nipte voorsprong de tweede ronde van de presidentsverkiezingen van zijn concurrent Norbert Hofer (FPÖ). Vanwege onregelmatigheden bij het tellen van de poststemmen besliste het Hoogerechtshof dat de verkiezingen ongeldig waren. Een paar weken geleden dook er vlak voor de geplande nieuwe verkiezingsdatum weer een probleem op met de poststemmen: de lijm van de enveloppe waarin de kiezers hun stem zouden moeten verzenden bleek niet deugdelijk. Vorige week stelde het parlement de verkiezingen uit tot begin december, merkwaardigerwijs met tegenstem van de FPÖ, die in juni de onregelmatigheden had aangekaart.

Bij degenen die twijfelden aan de noodzaak van nieuwe verkiezingen hebben zich nu ook mathematici gevoegd. Walter Schachermayer (Professor Finanzmathematik)  en Erich Neuwirth (Professor Statistik, Informatik und Mathematik) berekenden de kans dat Hofer alsnog had kunnen winnen als er sprake zou zijn geweest van fraude. Die kans is 1 op de 8 miljard, concludeerden zij. Gegeven het feit dat geen van de getuigen bij het tellen van de stemmen, inclusief de partijgenoten van Hofer, enig teken van manipulatie heeft gezien, kun je je afvragen of het Verfassungsgerichtshof met het ongeldig maken van de verkiezingen wel een juiste beslissing heeft genomen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Hans Porochelt (cc)

Oostenrijk kan niet kiezen

, door

COLUMN - Gisteren moesten de Oostenrijkers hun nieuwe president kiezen. Omdat de kandidaten van de middenpartijen in de eerste ronde waren afgevallen, ging deze verkiezing tussen twee kandidaten: van links en extreem-rechts. De Oostenrijkers moesten kiezen tussen groen en bruin, tussen oud en jong, tussen samenwerking en alleengang. Tussen Van der Bellen en Hofer. Ze kwamen er niet uit, ‘s avonds stond de teller nog steeds op 50/50. De briefstemmen, die vandaag worden geteld, zullen de winnaar bepalen. Deze politieke impasse legt de wortels van het huidige Europese probleem bloot: we hebben het centrum, het midden opgeblazen en onszelf opgezadeld met de uitersten.

Democratie is synoniem met compromissen sluiten. Kiezers hebben verschillende meningen, verschillende belangen, verschillende ideeën. In een verkiezingscampagne kan elke partij zijn eigen denkbeelden compromisloos uitdragen, maar in de politieke dagelijkse realiteit is het devies: luisteren, overleggen, onderhandelen en gezamenlijk een voor iedereen acceptabele oplossing zoeken.

Voor de kiezer, die op een belofte had gestemd, is dat vaak moeilijk te verkroppen. Politici leggen de achtergrond van gemaakte compromissen niet altijd duidelijk uit. Dit kan verschillende redenen hebben, bijvoorbeeld omdat het onderhandelingsproces ingewikkeld was of omdat het compromis voor henzelf niet gemakkelijk was. Menig politicus had graag meer voor zijn kiezers, voor zijn eigen ideeën en principes binnengehaald, maar heeft voor het gezamenlijk belang water bij de wijn moeten doen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende