Ja waarom, veroorzaakte de Japanse aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 - vandaag exact 75 jaar geleden - een wereldoorlog, en de aanval op het WTC in New York op 11 september 2001, niet? Klaarblijkelijk was het niet een kwestie van het aantal slachtoffers, respectievelijk circa 2500 (Pearl Harbor) en bijna 3000 (WTC). Netwerken van domino’s Deze studie laat zien dat de onderliggende structuur van het Systeem - de ‘connectivity’ van kwesties tussen staten, en de ‘hoeveelheid’ spanningen die zich in het Systeem hebben opgebouwd op het moment van de aanval - bepaalt wat de ‘reactie’ van het Systeem zal zijn, inclusief de omvang van de oorlog die volgt.
In overleg met Ingo Piepers is besloten, dat de serie ‘2020: WARning’ zal worden voortgezet op de website global4cast.org, die zich beter leent voor een theoretische uitdieping van het onderwerp.
Voor het debat zult u dus ook daar moeten zijn.
Ik dank Ingo voor zijn poging zijn complexe theorie aan ons over te brengen.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Samenhang tussen fractale structuren, en ‘failed states’ en ‘failed armies’
In de voorgaande drie artikelen ben ik vooral nader ingegaan op de patronen die in de oorlogsdynamiek van het Internationale Systeem kunnen worden geïdentificeerd gedurende de periode 1495-1945: Er was sprake van vier versnellende cycli, waarvan de frequentie en amplitudes met dezelfde factor versnelden, en die – kort voor de ineenstorting van het anarchistische Systeem (Europa) in 1939 – naar ‘oneindig’ groeiden. Gedurende dezelfde periode nam ook de robuustheid, fragiliteit en stabiliteit van opeenvolgende cycli toe richting oneindig.
Deze patronen hangen nauw samen en zijn consistent. Deze patronen houden verband met de toename van de groei van spanningen in het Systeem, die – dat is mijn veronderstelling – een functie zijn van de (groeiende) bevolkingsomvang en connectiviteit van het Systeem. Voor een volledige uitleg verwijs ik naar de studie die kan worden gedownload op global4cast.org.
‘Fractals’
In het vorige artikel heb ik ook uitgelegd dat de ‘fysieke’ stabiliteit – de omvang en vorm van staten in het Systeem – zich stabiliseerde en een maximale ‘waarde’ bereikte kort voor het uitbreken van de vierde systeemoorlog (de Tweede Wereldoorlog, 1939-1945). Gedurende de periode 1495-1939 ontwikkelde het Systeem zich van zo’n 300 veelvormige kleine en ‘loosely connected’ ‘staatjes’ met 83 miljoen inwoners (1495), tot een ‘highly connected’ anarchistisch systeem van circa 25 staten met een identieke basisstructuur en met circa 544 miljoen inwoners (1939).
ANALYSE - In dit artikel licht ik een volgende ‘onderdeel’ toe van de theorie die ik in de studie ‘2020: WARning’ uitgebreid bespreek.
Dit figuur laat de ontwikkeling zien van een aantal eigenschappen van het Systeem gedurende de periode 1495-1945.
In het vorige artikel heb ik kort de patroonvorming in systeemoorlogen besproken. Gedurende de periode 1495-1945 heeft het Systeem vier versnellende cycli geproduceerd, elke cyclus bestaande uit een relatief lange stabiele periode, gevolgd door een relatief ‘korte’ systeemoorlog. Door middel van systeemoorlogen werd de ordening – organisatie – van het Systeem periodiek ‘ge-upgrade’. Opmerkelijk is de versnelling van de cycli (in tijd) identiek was aan de ‘versnelling’ – groei – van de ernst van de vier systeemoorlogen (‘ernst’ gedefinieerd als het aantal militaire slachtoffers door oorlogshandelingen). Deze analyse is gebaseerd op de database van J. S. Levy (War in the Modern Great Power System, 1495-1945, zie ook global4cast.org).
In dit artikel bespreek ik een aantal andere patronen die ook kunnen worden herkend in de oorlogsdynamiek van het Systeem gedurende de periode 1495-1945
Patroonvorming in niet-systeemoorlogen
Tijdens de relatief stabiele periodes van cycli produceerde het Systeem zogenoemde niet-systeemoorlogen.
Als cycli als eenheid van analyse worden gebruikt, dan blijkt sprake van patroonvorming in de dynamiek van niet-systeemoorlogen. Die patronen houden verband met de ontwikkeling van bepaalde eigenschappen van het Systeem.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
(1) Een “echte” terreur aanslag op de Krim.
Alleen: Geen bewijs en de beoogde dader (Oekraïne) ontkent in alle toonaarden.
(+1) Russische troepenopbouw aan de grens met de Oekraïne
=
2? (de voorbode van een vernieuwde strijd in de Oost Oekraïne om het land te beschermen tegen de zogenaamde fascisten?)
ANALYSE - In het vorige artikel heb ik uitgelegd dat gedurende de periode 1495-1945 vier versnellende cycli kunnen worden herkend in de oorlogsdynamiek van het International Systeem. Elke cyclus bestaat uit een relatief stabiele periode (internationale orde), waarin ‘slechts’ kleine oorlogen plaatsvinden, gevolgd door een systeemoorlog waarin een nieuwe internationale orde wordt geïmplementeerd.
Ge-upgrade internationale ordes zijn een betere afspiegeling van de veranderde machtsverhoudingen en invloedsferen in het Systeem. Een anarchistisch systeem – dat laat de periode 1495-1945 zien – is niet in staat op een andere wijze dan door middel van een systeemoorlog haar organisatie aan te passen aan veranderde omstandigheden.
In het vorige artikel heb ik ook opgemerkt, dat er wat betreft de vier cycli in twee opzichten sprake was van een versnelling: de levensduur van opeenvolgende cycli werd met een bepaalde versnellingsfactor korter, terwijl de ernst van de vier systeemoorlogen (in aantallen militaire slachtoffers) met dezelfde factor toenam. Met andere woorden: frequentie en amplitude van cycli waren gesynchroniseerd.
Deze dynamiek – die kan worden uitgebeeld als een ‘turbine’ – was niet zonder functie: het Systeem stuwde zichzelf door middel van de vier versnellende cycli naar een nieuw niveau van organisatie. Oorlog was (en is nog steeds) instrumenteel in een proces van sociale integratie en expansie. Door middel van de vierde systeemoorlog (de Tweede Wereldoorlog, 1939-1945) kwam (na een vertraging tot 1989) zowel de integratie van een niet-anarchistisch Europa tot stand, als de feitelijke globalisering van het Internationale Systeem (die werd ‘verankerd’ in de Verenigd Naties).
ANALYSE - Op het wereldtoneel hangen ontwikkelingen in verschillende landen samen. Het gehele samenspel is een systeem met patronen en gevoeligheden. Een verkiezing zoals in de VS levert bijvoorbeeld weer geheel nieuwe dynamiek op.
Maar hoe onvoorspelbaar en complex het ook op het eerste gezicht lijkt, het is wel mogelijk om op basis van historische patronen bepaalde voorspellingen te doen.
Een van de voorspellingen die uit onderzoek naar voren komt, stemt ongerust. Het kan zoveel impact hebben op ons dagelijks leven dat we daar graag uitgebreid bij stil staan. Ingo Piepers zal ons in een reeks artikelen uitleggen wat er kan gaan gebeuren en waarom die verwachting reëel is.
De komende maanden – in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 15 maart 2017 – zal ik in een aantal artikelen de dynamiek en ontwikkeling van het Internationale Systeem bespreken. Deze artikelen zijn gebaseerd op recent afgerond onderzoek. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van ‘harde’ data en de meest recente inzichten in de werking van complexe systemen en netwerken. Het is een nieuwe benadering die een aantal opzienbarende bevindingen oplevert. Deze bevindingen kunnen en mogen niet zonder politieke consequenties blijven.
De wetenschappelijke titel van het onderzoek luidt: “Social integration and expansion in anarchistic systems: How connectivity and our urge to survive determine and shape the war dynamics and development of the System“. De korte meer begrijpelijke titel, die tevens verwijst naar de meest opvallende conclusie van het onderzoek luidt: “2020: WARning” en verwijst naar de kritieke toestand die het Internationale Systeem rond 2020 zal bereiken.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
OPINIE - Volgende week vindt in Warschau een topconferentie plaats van NAVO-landen. De confrontatie met Rusland is het belangrijkste agendapunt en in dat licht zal opnieuw een verhoging van defensie-uitgaven worden geëist.
Polen en de Baltische landen zijn dit voorjaar overspoeld met NAVO-troepen. In mei trainden 1500 soldaten in Polen voor de Very High Readiness Joint Task Force, een soort verzekering voor de NAVO-partners langs de Russische grens dat het bondgenootschap bij Russische agressie snel kan ingrijpen.
In Estland oefende de NAVO diezelfde maand vlak bij de Russische grens in de operatie Spring Storm. Afgelopen maand was Polen het toneel van de Anaconda manoeuvres met 25.000 militairen. Duitsland, dat een leidende rol speelt bij al deze oefeningen, heeft zijn militaire aanwezigheid in de Baltische landen verhoogd. Meer oefeningen zijn voorzien voor dit jaar in de Oostzee, de Zwarte Zee en in Litouwen.*
De Estste denktank ICDS heeft input geleverd voor de NAVO-top in Warschau met een rapport getiteld Closing the Baltic gap. Het is geschreven door voormalige NAVO-generaals. Zij zeggen onder andere: “De NAVO moet een signaal naar Rusland geven dat in geval van agressie tegen een NAVO-bondgenoot er niet zoiets is als een beperkt conflict voor het Bondgenootschap, maar dat Rusland zal worden bestreden op alle terreinen en zonder geografische beperkingen.”
Moderne kunst kan zomaar ineens 100 jaar oud zijn. De “geboorte” van het Dadaïsme wordt dit jaar gevierd met tentoonstellingen, films en lezingen gevierd. Eigenlijk een treurige viering, want het vaak provocatieve en absurde Dadaïsme lijkt vergeefs bekrompen burgerlijke opvattingen en idiote machtspolitiek aangeklaagd te hebben.
Terwijl het niet alleen volop oorlog is in West-Europa, maar ook in Oost-Europa, Turkije en in gebieden die nu als Syrië en Irak bekend staan, zochten veel mensen een goed heenkomen. Zo vluchtten onder anderen Duitse en Oost-Europese kunstenaars naar het neutrale Zwitserland. Een deel van hen bezocht in Zürich het Cabaret Voltaire, opgericht door de uit Duitsland gevluchte Hugo Ball en Emmy Hennings.
Samen met de Roemeense kunstenaars Tristan Tzara en Marcel Janco, de Duits-Franse beeldhouwer Jean Arp en nog wat anderen, worden zij als de eerste Dadaïsten gezien.
De ‘toestand inde wereld’ betekende voor hen, zoals Marco Janco het eens verwoordde:
We had lost confidence in our culture. Everything had to be demolished. We would begin again after the tabula rasa. At the Cabaret Voltaire we began by shocking common sense, public opinion, education, institutions, museums, good taste, in short, the whole prevailing order.
Stilstaan bij wat Dada was en waar het voor stond, is na 100 jaar nog immer relevant, legt een van de gidsen uit met wie je in Zürich de ‘Dada City Tour’ kunst doen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Beleven we het einde van de geschiedenis? Niet echt. De wereld lijkt op zoek naar identiteit. Maar die is door de sociale media toch steeds eenvoudiger te vinden? Er is altijd wel een hoekje van het web waar je soortgenoten treft. De identiteit die je dan ontwikkelt, ontwikkelt dan vooral een controverse met de anderen, lijkt het.
Natuurlijk, het recept van nuchterheid en rationeel blijven denken wordt veel aangeboden. Maar we kiezen toch vrij vaak voor gevoel, voor een identiteit, die we worden geacht te bezitten. Na 1989 is Poetin toch een oude bekende en populair bij zijn volk. Na 2011 is niet Arabische democratie en vrijheid, maar oorlog en chaos gekomen.
Rationaliteit is schaars. Wat moet EU-voorzitter Rutte doen? Een vliegende kraai kijkt naar beneden.
Europa
In Duitsland valt Angela Merkel op. Probeert zij met “wir schaffen das” een grote gedachte waar te maken? Verweer te voeren tegen een herlevende bruine straatterreur? In Der Spiegel no.4 wordt zij “die Einsame” genoemd. Een woord van Vaclav Havel scheen haar te inspireren: “Hoop is niet de overtuiging dat een kwestie goed zal verlopen. Hoop is de zekerheid dat een zaak zin heeft, ongeacht hoe die afloopt.”