Woon-werkmobiliteit in mbo-schoolverlaters

Afgestudeerden in het mbo nemen ten opzichte van afgestudeerden van het hbo en wo eerder een baan dicht bij huis. Gemiddeld is de uitgaande pendel onder gediplomeerde schoolverlaters van het mbo 20%. Eén op de vijf schoolverlaters werkt dus in een andere regio dan waar hij woont.  Een arbeidsmarktregio met veel uitgaande pendel wijst erop dat deze regio voor een belangrijk deel voor een of meer andere regio's opleidt. Er zijn grote regionale verschillen. In Zuid-Limburg (6%) en Groot-Amsterdam (9%) wordt het minst gependeld. De grootste pendel is te vinden in Zaanstreek/ Waterland, Midden-Holland en Rivierenland (meer dan 40%). Geringe pendel is deels te verklaren door de beschikbaarheid van banen in de eigen regio, deels door de begrenzing door buurlanden België of Duitsland. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Marokkanenstatistiek

COLUMN - Waarin Klokwerk zich na het Marokkanendebat nog één keer helemaal uitleeft in de Marokkanenstatistiek.

Uiteraard werd er niets nieuws gezegd. Maar om toch nog even gezellig na te pruttelen op het zinloos gebleken Marokkanendebat, vandaag in Politiek Kwartier een overzicht van wat Marokkanencijfers. Als service voor uw volgende verhitte Marokkanen-twitterdiscussie.

Eerst de criminaliteit. Meer dan de helft van de Marokkaanse jongens kwam ooit in aanraking met de politie. Dit wist u. In vrijwel alle commentaren op het Marokkanendebat werd dit vermeld. Maar om het toch in verhouding te plaatsen: dit is twee tot drie keer zo vaak als autochtone jongens, waarvan een kwart ooit wordt verdacht.

Nu is lang niet iedereen die ooit verdacht wordt zijn leven lang crimineel, maar andere cijfers leveren een vrij consequent beeld. In verschillende onderzoeken zien we dat Marokkanen jaarlijks twee tot vier keer zo vaak worden veroordeeld als autochtonen (1 of 2 tegen bijna 4%).

Bij de sociaal-economische achtergrond zien we dezelfde verhoudingen. Het percentage werkloze Marokkanen is ongeveer drie keer zo hoog als het percentage werkloze autochtonen. Het percentage Marokkanen dat met een laag inkomen moet rondkomen is zelfs bijna vier keer zo hoog.

Kijken we naar het gemiddelde Marokkanen-opleidingsniveau, dan krijgen weer iets soortgelijks te zien. Rekenend met de gegeven cijfers zien we dat Marokkanen bijna vier keer zo vaak als autochtonen niet verder dan het basisonderwijs komen. En autochtonen gaan weer drie keer zo vaak naar het hoger onderwijs als Marokkanen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: cybrarian77 (cc)

Iedere leerkracht een master?

ACHTERGROND - Moeten alle leerkrachten een masterdiploma hebben? En zoja, wat moet de overheid doen om dat te bereiken?

Ooit hadden we een kweekschool, is mij verteld. Dat heeft niets met bloemen te maken, maar wellicht hadden we de naam moeten houden, dan waren wij nu Finland. Op de kweekschool kwam je alleen als je wat kon, en als je ervan kwam dan verstond je het vak van onderwijzer. Ik geloof dat echt; als je de historie van de opleidingen tot onderwijzer leest, dan valt op hoe selectief men was bij aanname van leerkrachten in de opleiding.

De minister wil de toelatingseisen voor de PABO verder verhogen en dat lijkt me goed. Bij toeval kwam ik deze grafiek tegen over het opleidingsniveau van leerkrachten in de VS. De VS zijn interessant, met vijftig verschillende staten en culturen. Daar vind je grote verschillen, die een natuurlijk experiment mogelijk maken. Het rapport gaat over de regionale verschillen en laat het effect zien van een hoger opgeleide bevolking op de economie.

Onderwijsgrafiek - Masters plus in de US
In 8 van de 50 staten moet je een masters hebben om leerkracht in het basisonderwijs te mogen zijn. In 2010 had bijna de helft van de basisschoolleerkrachten een master’s degree, en 94 procent een bachelor. In aanvulling op een bachelor, moet men beschikken over een licentie. Omdat het een overheidsgereguleerd beroep is, is de variatie over het land niet zo groot. Echter, kijk je op lager niveau naar de stedelijke gebieden, dan zijn de verschillen wel groot.

Foto: Kennisland (cc)

Leraar na zes tot tien jaar op z’n best

ACHTERGROND - Bij de zoektocht naar interessante rapporten over het vak van leerkracht, vond ik onderstaande grafiek uit een zeer lezenswaardige oratie van Dr. W. J.C.M. van de Grift.

Eigenlijk zijn oraties ideaal: geschreven door mensen met grote deskundigheid, voor een publiek dat voor een feestje komt. Niet te wetenschappelijk, toegankelijk en vaak met een heldere boodschap.

Van de Grift laat in zijn oratie zien hoe belangrijk leerkrachten zijn voor de prestaties van de leerlingen. Onderzoek naar de wijze waarop leerkrachten hun vak leren, is dan ook relevant. En hij laat een paar grafieken zien, waarvan ik de volgende de mooiste vond.

Ontwikkeling in de beroepsvaardigheden van leraren. Dr. W. J.C.M. van de Grift. Rede uitgesproken bij de officiële aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de onderwijskunde bij de Faculteit
Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen op dinsdag 23 maart 2010

Bij deze grafiek schrijft Van de Grift het volgende:

Het afgelopen jaar hebben we in cross-sectioneel onderzoek bij een steekproef van 402 Duitse leraren uit het basisonderwijs geëxploreerd of er een samenhang bestaat tussen het aantal beroepservaringjaren van leraren en de hoogte van het interventieniveau dat zij in hun pedagogisch
en vakdidactisch handelen bereiken. De verwachting was dat leraren met meer ervaring ook een hoger niveau van pedagogisch en vakdidactisch handelen zouden bereiken. Deze verwachting bleek niet uit te komen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Eric Hancock (cc)

Is dat nou wel zo?

OPINIE - We worden dom gehouden door de manier waarop ons onderwijs is ingericht. En ook de waakhond van de democratie laat het na een kritische noot te plaatsen bij de politieke gang van zaken.

Lang geleden vertelde een oude Tilburgse mij het verhaal van het verleden van de ooit zo katholieke en industriële stad. Het kwam er op neer dat de priesters en de werkgevers elkaar over de hoofden van het volk hielpen: de werkgevers hielden het volk arm, want armoede doet de kerken vullen, en de priesters hielden het volk dom, want een domme arbeider komt niet in opstand. Zo bleef in de stad waar ik vijftien jaar gewoond heb de macht lang in evenwicht.

Een democratie kan alleen functioneren in een land met goed geïnformeerde burgers, want alleen zij kunnen een weloverwogen politieke keuze maken, en alleen zij zijn gewapend tegen die politici die alleen met gemakkelijke kreten proberen om stemmen te trekken. Een democratie kan alleen functioneren in een land waar de meerderheid van de bevolking zich regelmatig afvraagt: ‘Is dat nou wel zo?’

De waakhond van de democratie, zoals de pers zichzelf graag noemt, laat het wat dit betreft ernstig afweten. Onder druk van de advertentie-inkomsten en de sociale media leest u in uw ochtendblad steeds vaker wat u wilt lezen. Dat klinkt mooi maar dat is het niet. De vraag of iets nou wel zo is, wordt niet gesteld maar beantwoord. ‘Ja, het is zo!’ bulderen de opiniepagina’s u tegemoet. De columnisten buitelen over elkaar heen om het gesundes Volksempfinden te bevestigen en ze wringen zich daarbij soms in heel bedenkelijke bochten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | De vijf economielessen van de crisis

COLUMN - Wat hebben Nederlanders door de crisis geleerd over economie? Een voorzet.

Gisteren schreef Peter de Waard in de Volkskrant dat burgers pas iets van de economie gaan snappen in tijden van crisis. Ik geloof dat ook, maar gek genoeg kan ik eigenlijk nauwelijks onderzoek vinden waaruit dat blijkt. Er wordt onderzoek gedaan naar financiële kennis – daarover schreef ik eerder al – maar meer kan ik niet opduiken. Toch heb ik wel een idee over wat we de afgelopen vijf jaar zijn gaan begrijpen. En dan heb ik het niet over termen en definities, maar over kennis over hoe de economie werkt. De crisis heeft ons, denk ik, de volgende vijf inzichten opgeleverd:

1. De economie kent kettingreacties

Bezuinigen betekent dat mensen minder te besteden krijgen, wat betekent dat bedrijven minder zullen verdienen, wat betekent dat werknemers minder verdienen en misschien wel een uitkering willen, wat betekent dat de overheidsfinanciën verslechteren en dat er minder geconsumeerd wordt, et cetera. Een Keynesiaan gelooft dat de overheid deze kettingreactie moet omkeren en de juist meer moet uitgeven om de economie aan te jagen, een Hayekiaan denkt dat dit investeringen oplevert waar niemand op zit te wachten. Kies maar positie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: marie-ll (cc)

Alle aandacht voor de leerkracht

ACHTERGROND - Net als bij andere professies, duurt het ongeveer vijf jaar om de kneepjes van vak van leerkracht onder de knie te krijgen.

Van een historicus las ik ooit een uitspraak dat de mens geneigd is te gaan schrijven over zaken die aan het verdwijnen zijn. De boeken van Geert Mak illustreren dat mooi: ze gaan vaak over fenomenen die nog wel bestaan, maar die binnen afzienbare tijd tot het verleden gaan behoren.

In die zin moeten we ons misschien toch zorgen gaan maken, als ik kijk naar de hoeveelheid publicaties over leerkrachten. Dat we een grote uitstroom kunnen verwachten de komende jaren is bekend, maar laten we hopen dat kwalitatief goede leerkrachten niet definitief tot de geschiedenis behoren.

In Cambridge werd deze week een seminar georganiseerd over professionalisering van leerkrachten. Deze bouwde voort op een sessie in 2012 over de toekomst van het vak. Er was een grote Nederlandse delegatie dit jaar, want het seminar wordt gebruikt als een soort generale repetitie voor de grote Teacher Summit in maart.
Uit het rapport van 2012 haalde ik deze grafiek, die weer gebaseerd is op een Nederlands onderzoek naar de ontwikkeling van leerkrachten (Andre Koffeman, 2011). De urgentie om te leren is het hoogst in de eerste vijf jaar, en neemt daarna af:

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Een Rawlsiaans walhalla

COLUMN - Het is goed toeven onderaan de Nederlandse samenleving. John Rawls zou trots zijn.

Er zijn zorgen over het Nederlandse onderwijs: docenten zijn lager geschoold en vaker onbevoegd. Dat stond afgelopen zaterdag in een nieuwe aflevering van de reeks ‘Hoe goed is Nederland?’ in de Volkskrant, die deze keer onze onderwijsprestaties keer. Maar er zijn ook opstekers: het percentage universitair geschoolden in de beroepsbevolking steeg van 2,7 procent in 1980 naar 9,4 procent in 2010. Een meer dan verdrievoudiging in één generatie. Zei er iemand volksverheffing?

Maar mijn oog bleef pas echt haken bij de onderwijsprestaties in wiskunde, wetenschap en lezen van de Nederlandse scholier. Wat blijkt? Onze 1 procent slechtst presterende leerlingen zijn de beste slechtst presterende van de wereld. En uit een berekening van het CPB (pdf, p.8) zijn de zwakste leerlingen ook de enige die hun toetsscores aan het verbeteren zijn. Dit ten nadele van onze studenten met het meeste koppie-koppie – die doen internationaal eigenlijk niet mee. Nederland doet dus eigenlijk wat de politiek filosoof John Rawls rechtvaardig vond: de samenleving zo inrichten dat de minst bedeelden er het best van afkomen.

Nederland doet dit door veel meer geld uit te trekken voor scholen met leerlingen van lagere sociaaleconomische afkomst en voor zorgleerlingen. Voor kinderen van laagopgeleide ouders zijn twee keer zoveel middelen beschikbaar. De hoogbegaafden moeten hier op een houtje bijten. Toch is geld niet alles: Finland en Japan besteden  gemiddeld even veel per leerling als Nederland maar scoren over het algemeen hoger.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Excellente scholen

Als we echt excellent onderwijs willen bevorderen, moeten we eens naar onze oosterburen kijken. 

In de US noemen ze het “Race to the Top”, in Nederland spreken we nog bescheiden over “excellente scholen”. En zelfs daar hebben we moeite mee. In sommige provincies zijn ze wellicht te bescheiden. Zo zou je de witte vlek van Drenthe ook kunnen verklaren. Scholen konden zichzelf immers aanmelden.

En hoewel de provincie geen inhoudelijke bemoeienis heeft met onderwijs, is zo’n kaartje van de NOS met de tekst  ‘Geen excellente school in Drenthe’  toch een beetje een publicitaire nachtmerrie.

Bron: NOS

Mij valt overigens op in het juryrapport dat we zoveel kunnen leren van onze Duitse oosterburen. Deze week werd in het FD het innovatiebeleid in Duitsland ook al zo geprezen. En Imtech verdient het meeste in Duitsland (maar de topmensen spreken de taal waarschijnlijk onvoldoende, waardoor er vraagtekens zijn of men grip heeft op de zaak).

‘De wijzen kwamen uit het Oosten,’ zo luidde een reclametekst van de Universiteit Twente in de jaren dat ik er studeerde. Aan diezelfde universiteit las ik in mijn gehele studie één Duits boek. Ik herinner me dat de professor voortdurend moest verdedigen waarom hij dat boek nodig vond. Hij vond de bijna exclusieve focus in het onderwijs op Angelsaksische landen niet terecht en had daarmee groot gelijk. Finland is al langer populair, maar met dit rapport wordt duidelijk dat we ook van onze directe buren veel kunnen leren.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende