China haalt grondstoffen uit Afrika – en meer

De regering van Malawi heeft een overeenkomst getekend met het Chinese bedrijf Hunan Sunwalk voor een investering van 7 miljard dollar om de mijnbouwsector van het land te ontwikkelen. Een geweldig contract voor een van de armste Afrikaanse landen. Malawianen hebben al lange tijd te lijden onder een enorme inflatie (116% sinds december). Meer dan een derde van de bevolking is niet meer in staat om in de basisvoedselbehoeften te voorzien. De Chinese investering wordt een belangrijk keerpunt genoemd. Maar er moet nog veel worden uitgewerkt en de vraag is wie er het meest van deze investering gaat profiteren.  China heeft zich opgewerkt tot de belangrijkste handelspartner van Afrika. In tegenstelling tot het westen dat neerkijkt op hulphoevende landen die zich afkeren van de oude koloniale machten erkende China 'niet alleen de economische waarde van Afrika vanwege zijn grondstoffen, maar ook de strategische waarde van Afrika’s vele VN-lidstaten, die invloedrijk zijn op het wereldtoneel'. China koopt vrienden. Met investeringen, kennis, expertise én leningen die natuurlijk ooit moeten worden terugbetaald. China kan ook wat vragen van Afrika. Tegelijk met het nieuws over de investering van Hunan Sunwalk kwam het bericht dat president Lazarus Chakwera pardon heeft verleend aan Lin Yunhua, zijn vrouw Qin Hua Zhang en anderen die in Malawi vastzaten voor stroperij. Over het verband kan men speculeren. Maar natuurbeschermers zien er een slecht teken in voor het behoud van de nog bestaande biodoversiteit in Malawi. In 2019 werden de Chinezen gearresteerd vanwege het bezit van olifantstanden, nijlpaardtanden en neushoornhoorns die konden worden herleid tot dieren die waren gedood in het Liwonde National Park in Malawi. Het Openbaar Ministerie omschreef het Lin-Zhang-netwerk als een ‘gevaarlijk syndicaat’ dat in de hele regio criminaliteit in de natuur financierde en organiseerde, met smokkelroutes tot in China en andere illegale marktcentra. Lin en Zhang kregen respectievelijk 14 en 11 jaar gevangenisstraf. Dat ze nu al vrijkomen, nog voordat ze de helft van hun straf hebben uitgezeten is opmerkelijk.  Stropers doen lucratieve zaken met China. Er is nog steeds veel vraag naar ivoor en naar de schubben van schubdieren. Kwakzalvers beweren, zonder enig bewijs, dat ze een scala aan aandoeningen kunnen genezen, waaronder verstopte melkklieren, reuma en problemen met de bloedsomloop. De handel in dieren en lichaamsdelen is riskant voor de volksgezondheid. De coronapandemie wordt ook wel gelinked aan de handel in wilde dieren. Ratten die uit Vietnam in China werden geïmporteerd voor consumptie 'testten positief op zes verschillende coronavirussen. Belangrijker nog, de incidentie van infectie nam aanzienlijk toe tijdens hun reis.' In heel Azië worden wilde dieren, waaronder knaagdieren, schubdieren en vleermuizen, vaak illegaal over duizenden kilometers vervoerd in drukke en chaotische omstandigheden. Ze worden gebruikt in restaurants en voor traditionele medicijnen.  In Afrika bloeit de handel in ivoor. Zo kampt Botswana, dat ooit werd beschouwd als een toevluchtsoord voor wilde dieren, nu met een toename van stroperij. De slagtanden worden het land uit gesmokkeld door goed georganiseerde, goed bewapende en geavanceerde bendes Zambianen die opereren voor syndicaten in en rond de hoofdstad Lusaka. De slagtanden worden in Zambia in kleine stukjes gesneden, waarna ze worden verpakt en via andere delen van Afrika worden vervoerd en vervolgens naar Azië worden verzonden.

Foto: Shirley de Jong (cc)

De valkuilen van ons denken

RECENSIE - De Nijmeegse emeritus hoogleraar Wetenschapsfilosofie Ton Derksen publiceerde al verschillende boeken over gerechtelijke dwalingen. Het meest bekend is de zaak Lucia de B., de verpleegkundige die na een veroordeling voor vijfvoudige moord en poging tot moord werd vrijgesproken. Nu heeft Derksen in het boek Waarheidsvinding een aantal valkuilen voor foute conclusies van politierechercheurs en het OM samengevat. Opmerkelijk is dat Derksen al direct in de inleiding afstand neemt van de titel van zijn boek. Maar daar heeft hij zijn reden voor.

‘Waarheidsvinding is een misleidend woord’, schrijft Derksen. ‘Het suggereert dat de waarheid gevonden wordt. Rechters, politici en journalisten en wetenschappers zijn echter in de eerste plaats waarheidszoekers. Wanneer ze zich niet bewust zijn van de denkinstincten, van de natuurlijke eerste reacties van ons brein, en daarmee zich niet bewust zijn van de valkuilen die denkinstincten met zich meebrengen, dan kan het met de waarheidsvinding goed misgaan’.

Er zijn nogal wat valkuilen die waarheidszoekers op het verkeerde pad brengen. Derksen waarschuwt nadrukkelijk voor de verleiding van passend bewijsmateriaal. We verliezen al snel onze kritische houding als we denken voldoende belastend materiaal gevonden te hebben. Noodzakelijk is te werken met alternatieve scenario’s. Confrontatie van aanwijzingen voor verschillende scenario’s moet aanwijzen welk scenario het dichtst bij de waarheid komt. Aan de hand van onder andere de zaak-Louwes (Deventer moordzaak) laat hij zien hoe het ontbreken van een alternatief scenario de betrokken rechercheurs heeft misleid.

Recensie Zomergasten 2019 | John van den Heuvel

RECENSIE - Gezien de publieke fascinatie voor criminele netwerken, topcriminelen, infiltraties, liquidaties en de internationale drugshandel kon Van den Heuvel vrij makkelijk beloven dat het “geen saaie avond wordt”. Mij hebben misdaadverhalen en misdaad-tv echter nooit zo geboeid. Ik zie vooral de problematische kanten van misdaadverslaggeving die al snel neigt naar sensatie en ik kan niet tegen reality-programma’s die proberen slachtoffers te helpen maar tegelijk slachtofferschap uitbuiten voor entertainment, zoals ook enkele van de programma’s die Van den Heuvel maakt zoals Recht gezet! en Ontvoerd.

Ik volg het werk van Van den Heuvel dus niet, maar was bereid op basis van deze eerste aflevering van Zomergasten (ik keek overigens nog nooit een hele aflevering) mijn beeld van misdaadverslaggeving bij te stellen. En het feit dat mensen zo gefascineerd zijn door grote criminaliteit interesseert me dan weer wel. Een vraag die ik Van den Heuvel zou stellen is of hij een taak ziet voor misdaadverslaggevers, bijvoorbeeld om een breder publiek te informeren, of aspirant-criminelen te waarschuwen dat de onderwereld “geen glitter en glamour” is of om daders beter te begrijpen en zo politie en justitie te helpen. Of is zijn journalistieke werk gewoonweg het product van zijn eigen fascinatie voor misdaad en schept hij er plezier in om spannende verhalen te vertellen? Het lijkt vooral dat laatste te zijn, hoewel Van den Heuvel ook voor dit werk heeft gekozen omdat hij iets wil doen dat “ertoe doet” en misdaad wil bestrijden. Van den Heuvel wil “afwisselend werk” en “met zijn neus vooraan staan”.

Foto: © VPRO screenshot Zomergasten 2019 John van den Heuvel

Zomergasten 2019 met John van den Heuvel

NIEUWS - UPDATE: Lees hier de recensie van de eerste aflevering met John van den Heuvel

Vanavond de eerste aflevering van VPRO’s Zomergasten 2019, waarin Janine Abbring misdaadjournalist John van den Heuvel aan een kruisverhoor mag onderwerpen.

De vijf redenen die de VPRO opvoert waarom u dit niet mag missen zijn misschien spannend genoeg om te gaan kijken: Van den Heuvel is al jaren een goede bekende van de minstens zo beroemde crimineel Holleeder. En, wellicht vanuit zijn expertise als ex-undercover agent,  gaat hij wat vertellen over een spraakmakende undercover-blunder (de IRT-affaire).

Maar wordt het ook een mooie televisie-avond? Er zijn immers al genoeg goede en slechte detectives op televisie? Als het net zo boeiend wordt als zijn optredens in RTL Boulevard, dan hoeven we er niet eens voor te gaan zitten. Maar John van den Heuvel belooft dat het géén saaie avond wordt.

Natuurlijk gaat hij het over de misdaad hebben. En mocht het persoonlijk worden, dat gaat hij niet uit de weg zo zegt hij zelf:

Persoonlijke vragen zal ik niet uit de weg gaan. Als je aan zo’n programma deelneemt, ga je je toch meer blootgeven dan tijdens een kort interview bij Pauw.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: nolifebeforecoffee (cc)

Wat de camera niet ziet

COLUMN - Het ene toezicht is het andere niet. Er wordt semipermanent gelet op zowat al onze publieke gedragingen: camera’s kijken of iedereen zich aan de snelheidsregels houdt, zich op straat niet agressief gedraagt, geen zakken rolt in winkels of verdacht rondhangt.

Vanmorgen las ik een reportage over de onzalige vorm die cameratoezicht in Dubai heeft aangenomen. Op straat, in taxi’s, in hotels, in winkels: iedereen wordt overal gevolgd, en die camera’s worden steeds slimmer. Ze doen aan gezichtsherkenning, ze kunnen je locatie aan elkaar doorgeven, ze kunnen al wie op een vip-lijst staat een voorkeursbehandeling geven en wie op een zwarte lijst voorkomt meteen bij de politie melden. Wie ergens op betrapt wordt krijgt subiet straf, en met mazzel word je alleen het land uitgebonjourd.

Het resultaat: Dubai oogt superveilig. Je kunt je tas op een terrasje laten liggen als je even naar het toilet bent. Maar voor minder zichtbare groepen is Dubai aanzienlijk minder veilig: voor vrouwen binnenskamers, of voor arbeidsmigranten die afhankelijk zijn van hun werkvergunning.

Die nadruk op zichtbaar gedrag kleurt ook de publieke perceptie (en definitie) van misdaad en criminaliteit. Wat zich publiekelijk en onder het oog van buitenstaanders afspeelt, krijgt meer aandacht (en straf) dan wat moeilijk traceerbaar is. Wat openbaar gebeurt, valt meer afkeuring ten deel dan wat zich binnenskamers, in advocaatkantoren, vijfsterrenhotelsuites of chique directeurskamers voordoet. Corruptie vang je niet met een camera, omkoperij is zelden zichtbaar, witteboordencriminaliteit wordt veelal gedrapeerd in ingenieuze transacties.

Foto: michele petrelli (cc)

Kunst op Zondag | Crimineel

Crimineel gedrag is ook een aanwinst.

Aldus Floris Mulder, curator van de tentoonstelling Levenslang, het criminele brein ontleed, vanaf 8 oktober te zien in Het Dolhuys (Haarlem). In de tentoonstelling is werk van kunstenaars te zien, die hun visie op criminaliteit geven en werk van veroordeelden die in de gevangenis kunst hebben gemaakt.

“Is de afwijkende mens niet juist een aanwinst voor ons?”, zegt Floris Mulder in het Haarlems Dagblad, en stelt dat museum Het Dolhuys “eigenlijk over de integratie van de afwijkende mens” gaat.

De kunstenaar wordt door velen ook als ‘de afwijkende mens’ gezien. En sommige kunstenaars hebben een criminele reputatie. Van Caravaggio is bekend dat hij een straatgevecht niet uit de weg ging, zelfs een man heeft doodgeslagen en zich ophield met lieden die een loopje met de wet namen.
In 2011 exposeerde het Staatsarchief in Rome politiedocumenten waaruit Caravaggio’s misdadig gedrag blijkt. Het is goed mogelijk dat de schilder zich ook bezighield met oplichten van argeloze kaartspelers.

Caravaggio – The Cardsharps.
cc commons.wikimedia.org Caravaggio The Cardsharps

Benvenuto Cellini stond bekend als een gewetenloze moordenaar, die zijn straf wist te ontlopen.

Benvenuto Cellini – Perseus met het hoofd van Medea.
cc Flickr aurelio candido Benvenuto Cellini, Perseo

Walter Sickert werd er van verdacht Jack the Ripper te zijn. Een fabeltje dat de wereld in werd geholpen omdat Sickert geïnteresseerd was in misdaden als die van Jack the Ripper en de Camden Town Murder.

‘Verslaafden blijven crimineel door schulden’

Trouw:

Klanten van de verslavingsreclassering met schulden lopen een groot risico om opnieuw de fout in te gaan. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van de Hogeschool Utrecht dat vandaag wordt gepresenteerd. Uit de 40.000 dossiers die de onderzoekers bekeken, blijkt dat de helft van de ex-delinquenten kampt met schulden.

Dankzij een gemiddelde schuld van ruim 23.000 euro en een inkomen rond bijstandsniveau ontstaat een uitzichtloze situatie waardoor delinquenten sneller terugvallen in de criminaliteit, concluderen de onderzoekers. […]

De schuldenaren hebben vaak geldbedragen openstaan bij meerdere schuldeisers, waardoor een inkomen ver onder het bestaansminimum overblijft, zo blijkt uit het onderzoek. Het krijgen van bijvoorbeeld een huis en een baan, factoren die van groot belang zijn bij het voorkomen van criminaliteit, wordt daardoor bemoeilijkt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Criminaliteit daalt voor negende jaar op rij

DATA - In negen jaar tijd is de geregistreerde criminaliteit per 1000 inwoners in Nederland met twintig procent gedaald. Ook in 2013 daalde de criminaliteit door. Helaas daalde ook het percentage opgeloste misdrijven.

En net als vorig jaar levert deze structurele daling geen grote krantenkoppen op. De aandacht ging uit naar kleine stukjes van de data, zoals over woninginbraken.

Hier de meest recente data van het CBS in drie duidelijke grafieken:

crimi_05_13_per1000_475

crimi_05_13_aant_475

crimi_05_13_oplos2_475

De trend m.b.t. het slachtofferschap vertoont dezelfde dalende lijn, alleen iets minder consequent.

Hebben we eens een keer structureel goed nieuws, is er nauwelijks aandacht voor…

Volgende