Waarom wij martelen

Afgelopen week stuitte ik tijdens het zappen op een film die ik nog niet gezien had: Inglourious Basterds van Quentin Tarantino. Ik besloot hem te kijken, maar heb hem na een uur weer uit gezet, iets wat ik haast nooit doe. Voor wie het niet weet: de film gaat over een Amerikaanse eenheid die tijdens de Tweede Wereldoorlog in vijandelijk gebied opereert met maar één doel: Nazi’s liquideren. Dat gaat, het is immers Tarantino, met zeer grof geweld. Ik vond de film saai. Tarantino gebruikt – in het eerste uur althans – eigenlijk maar één truc om de spanning erin te houden: door twee mensen of twee groepen tegenover elkaar te zetten in een situatie waarin de ene kant iets zeer belangwekkends te verliezen heeft en de andere kant maar blíjft praten en tijd rekken. Toegegeven, je zit op het puntje van je stoel, maar het komt wel héél erg uit de theorieboeken ‘hoe schrijf ik een Hollywood-scenario’. Na drie keer had ik het wel gehad met de eindeloze monologen voor de slachtpartij, een fenomeen dat ik ook al kende uit Pulp Fiction, maar dat me destijds niet zo stoorde.

Door: Foto: Een pijnbank in de Gevangen Poort (Den Haag; foto Nationaal Archief) copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Standard Operating Procedure

DOCUMENTAIRE - Errol Morris is een wereldvermaard documentairemaker, met films over Stephen Hawking, Robert McNamara en Donald Rumsfeld, de holocaustontkennende executietechneut Fred Leuchter en een vermeende SM-verkrachteres van een Mormoonse missionaris.

Wat ik niet wist was dat Morris in 2008 ook een twee uur durende documentaire had gemaakt over het verhaal achter de beruchte Abu Ghraib-foto’s. In gesprekken met een aantal van de voornaamste betrokkenen, waaronder Lynndie England, wordt duidelijk hoe de behandeling van de gevangenen in Abu Ghraib zo snel zo uit de hand konden lopen.

Het loont met het oog op komende Bevrijdingsdag wel de moeite Standard Operating Procedure eens te bekijken; met name omdat er Nederlandse columnisten bestaan die martelen een prima idee vinden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Justin Norman (cc)

Vertrouwen (1)

COLUMN - Het is om je de haren uit de kop te trekken. Westerse overheden treden de wet met voeten, en zetten je weg als zeur of softie als je er iets van zegt. Wanneer je metterdaad aantoont dat de burgers willens en wetens worden belogen, belanden niet zij, maar jij in de gevangenis: je hebt staatsgeheimen verraden, het land in gevaar gebracht.

De Europese dataretentie-richtlijn, die lidstaten verplichtte om alle informatie over het belgedrag en internetverkeer van de 450 miljoen EU-burgers op te slaan, is door het Europees Hof ongrondwettelijk verklaard. ‘Ach,’ zei minister Opstelten vorige maand welgemoed, ‘dan passen we de wet toch aan?’ Alsof je een onterechte inbreuk op het Europees Handvest en de mensenrechten kunt omzeilen met een Nederlands gelegenheidswetje.

Ik heb altijd hartstochtelijk in de politiek geloofd: jezelf engageren, jezelf informeren, luisteren en nadenken, je stem laten horen, steunen wat slim is, en waar nodig met meningen en feiten proberen het beleid te veranderen. Ik heb altijd geloofd in de macht van het woord, en vooral: in recht, rechtvaardigheid, en de kracht van de waarheid.

Maar dat geloof begint danig te tanen.

Vorige week publiceerde het Amerikaanse Congres een lijvig rapport over martelingen door de CIA, een praktijk die de CIA zelf vergoelijkend afdeed als enhanced interrogation. (Op Twitter schreef iemand dat verkrachting volgens die logica eigenlijk niks anders dan ‘enhanced dating’ is.) Verdachten werden in kerkers opgesloten, anaal verkracht, tientallen keren achtereen gewaterboard, moesten urenlang in pijnlijke posities staan, werden dagen en nachten aaneen wakker gehouden. Iemand die later godbetere per abuis als verdachte bleek te zijn bestempeld, stierf door hun toedoen aan onderkoeling.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Nederland mag Sabir K. niet uitleveren aan VS

Nu.nl:

De Nederlands-Pakistaanse terreurverdachte Sabir K. mag niet aan de Verenigde Staten worden uitgeleverd.

Dat heeft de rechter in Den Haag dinsdag in een kort geding bepaald, laat de advocaat van K., André Seebregts, weten.

Seebregts had het geding aangespannen om K.’s uitlevering te voorkomen. Volgens hem is de rol die de Amerikaanse geheime dienst CIA heeft gespeeld bij de aanhouding en marteling van Sabir K. in Pakistan, nog altijd niet opgehelderd. De rechter is dat met hem eens.

Guantanamo, the sequel

We zijn het bijna al weer vergeten dat de Verenigde Staten zelf heeft geconstateerd dat de CIA in Guantanamo gevangen vasthoudt en martelt. Zonder aanklacht of eerlijk proces.

Een gezicht van die martelingen is Mohamedou Ould Slahi. Begin jaren negentig vocht hij tegen de Russen in Afghanistan, maar er zijn geen aanwijzingen dat hij er sindsdien is geweest. In 2010 zijn aanklachten tegen hem door een Amerikaanse rechter al geseponeerd, maar tegelijk heeft zijn vrijlating “geen prioriteit”.

‘Democraten hebben debat over marteling verloren’

Marc A. Thiessen in The Washington Post:

Sen. Dianne Feinstein (D-Calif.), who chairs the Senate intelligence committee, launched a six-year, 6,000-page, $40 million investigation into the CIA interrogation program, with the goal of convincing Americans that a) the program did not work and that b) enhanced interrogations were wrong and should never again be permitted.

She failed on all counts.

Just before Christmas, a Post poll revealed the American people’s final verdict. The vast majority agree with the CIA that these techniques were necessary and justified. A majority think that Feinstein should never have released her report. And — most importantly — 76 percent said they would do it again to protect the country.

Nederland wordt aangeklaagd voor martelen en verkrachten in Nederlands-Indië

Nu.nl:

Twee mensen die zeggen dat ze zijn gemarteld en verkracht door Nederlandse militairen in het voormalige Nederlands-Indië willen de Nederlandse Staat aanklagen.

Het is voor het eerst dat dit gebeurt voor andere oorlogsmisdaden dan executies.

Het gaat om een man die in 1947 zou zijn gemarteld om een bekentenis los te krijgen en een vrouw die in 1949 thuis zou zijn verkracht. Het Comité Nederlandse Ereschulden (KUKB) bereidt de zaken voor.

Amerikaanse martelingen hadden niet primair als doel om informatie los te krijgen

Het ging vooral om ‘exploitatie’, dat wil zeggen het creëren van informanten en propagandamateriaal:

As the Senate Armed Services Committee Report on torture (released over 5 years ago, in far less redacted form than tomorrow’s summary will be) makes clear, the Bush regime embraced torture not for “intelligence” but for “exploitation.” In December 2001, when DOD first started searching for what would become torture, it was explicitly looking for “exploitation.” […]

And as a footnote explaining that reference makes clear, “interrogation is only one part of the exploitation process.”

Some other things exploitation is used for — indeed the very things the torture we reverse-engineered for our own torture program was used for — are to help recruit double agents and to produce propaganda.

And we have every reason to believe those were among the things all incarnations of our torture were used for. We tortured in Abu Ghraib because we had no sources in the Iraqi resistance and for some reason we believed sexually humiliating men would shame them into turning narcs for the US.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende