Wereldleiders zijn behoorlijk machteloos
, door
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De corrumperende effecten van macht
, door
Een gastbijdrage van Joris Lammers, universitair docent aan de Universiteit van Tilburg. De bijdrage is ook te lezen op Sociale Vraagstukken.
Mensen met een machtige positie denken en voelen anders dan mensen zonder macht. Het effect van macht is vergelijkbaar met het gebruik van alcohol. Je kunt het zien aan mensen als Silvio Berlusconi of Dominique Strauss-Kahn, die gemakkelijk de grenzen van het acceptabele overschrijden. Is daar een medicijn tegen?
Keer op keer horen we van mensen met een belangrijke functie die het niet al te nauw nemen met normen, waarden en de wet. Silvio Berlusconi organiseert seksfeesten met minderjarige meisjes, Dominique Strauss-Kahn wordt ervan beschuldigd een kamermeisje te willen verkrachten. Zou het werkelijk zo zijn dat macht de moraal ondermijnt?
Als sociaal psychologen doen wij op een gestandaardiseerde manier onderzoek naar het fenomeen macht. Daarbij zoomen we niet in op het gedrag van individuen als Berlusconi, maar zoomen we juist uit om vast te stellen of er algemene patronen te ontdekken zijn in het gedrag van machtige mensen. De gedachte daarbij is dat je het corrumperende effect dat je onder machtige politici ziet, ook moet kunnen zien bij ‘gewone’ mensen -maar in een sterk verdunde vorm.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Slippendragers en oligarchie
, door
Mooi thema dat door Baudet wordt aangesneden: Nederland is ondemocratisch, partijen zijn oligarchische speeltuinen, andere regels zijn nodig.
Daar zegt de jonge geleerde zoiets: het is een stokoud debat in de sociaal-democratie. “Wie organisatie zegt, zegt oligarchie”, zie Robert Michels, daarmee zijn ijzeren wet van de oligarchie formulerend. Als er dan toch leiding nodig is, dan ook maar goed, moet hij gedacht hebben en sloot zich aan bij de fascisten van Mussolini.
Politieke partijen komen in de regels van onze staatsinrichting niet voor. Maar politieke partijen hebben wel een paar opdrachten:
1) zij moeten de collectieve wilsvorming organiseren;
2) zij moeten recrutering en kandidaatstelling regelen;
3) zij moeten met elkaar strijden om de kiezersgunst.
Baudet vindt het schandelijk als een partij van mening verandert om electoraal voordeel te behalen, maar dat lijkt mij onzin. Democratie is naar het volk luisteren en het zijn toch die vermaledijde linkse elites die dat nalaten?
De essentie van de democratie is het dualisme, meent Baudet. Tja, al een halve eeuw geleden had ik daarover discussies met leden van D66. Het lijkt mij niet. De essentie van de democratie is het primaat van de meerderheid, maar gekoppeld aan een diep respect voor opvattingen en rechten van minderheden. Als je praat over bestuur en controle, kun je het over monisme en dualisme hebben. Dan heb je het over mechanismen en instrumenten van bestuurlijke organisatie, niet over de mentale instelling van de democraat.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De klapzoen van krachtdadig bestuur
, door
Nog meer aandacht voor een onfris moment in een hotelkamer, tussen een machtig man en een kamermeisje? Wat zijn wij voor voyeurs dat wij al die deskundigen lezen, die ons vertellen over de lust die met macht samenhangt?
Moet er nu nog een duit in het zakje van Clinton, Berlusconi, Kennedy, de Vries, enzovoort? Dat zakje puilt al zo uit, zal ik maar zeggen. Toch had ik wel plezier aan het ochtendhumeur van Cisca Dresselhuys. Vrouwen zijn zo niet, zei ze. Ooit gehoord dat Neelie Kroes een brave liftboy besprong, die alleen een paar schone handdoeken kwam brengen? Nou dan! Vrouwen zijn anders!
Maar ik ben toch niet helemaal verlost van mijn twijfel. Ik geef toe, ik ben man, dus niet zo slim als het over deze dingen gaat. Vrouwen zijn minder gericht op de jacht en de daad, dat zal zo zijn. Maar of dat nu betekent dat er geen relatie tussen macht en vrouwelijke sexualiteit is….?
Christopher Hitchens heeft een mooi verhaal over zijn ontmoeting met Margareth Thatcher. Dat gaat zo:
“Vrijwel onmiddellijk nadat we elkaar de hand hadden geschud toen we aan elkaar werden voogesteld, voelde ik dat zij mijn naam kende en die misschien in verband had gebracht met het socialistische weekblad dat haar sexy had genoemd. Terwijl ze charmant met dat moment van verwarring worstelde, voelde ik me geroepen de controverse te zoeken door haar te provoceren met een detail van het Rhodesie/Zimbabwe-beleid. Ze ging de uitdaging aan. Ik had het (toevallig) bij het rechte eind en zij niet. Maar ze bleef zo onvermurwbaar bij haar standpunt dat ik mij uiteindelijk gewonnen gaf en ter bevestiging zelfs een licht buiging maakte.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Macht: dé smeerolie van dit kabinet
, door
De tandem Mark-Maxine, met Geertje sturend en krijsend in het babyzitje, loopt gesmeerd dankzij de wonderolie die macht heet. Als machtsbehoud een doel op zich is, dan zijn idealen, feiten en overtuigingen slechts hinderlijke morele ballast. Minder agenten, minder groene energie en minder geld voor universiteiten. Daarmee maakt Mark Rutte Nederland veiliger, schoner en slimmer. De oppositie roept lauwtjes dat ze het niet geloven. Mark is niet vatbaar voor hun argumenten. Argumenten zijn voor de rasdebater weerloze vliegjes. Daar ga je niet serieus mee in debat, die schiet je met een nonchalante beweging naar het hiernamaals. Zelfs al komen die argumenten van protesterende professoren of verontruste partijgenoten.
In de Volkskrant werd de regeringsfilosofie mooi verwoord door minister Melanie Henriëtte Schultz van Haegen-Maas Geesteranus. Zij had wel even getwijfeld aan deelname aan regeren met de PVV. Vond zij Wilders z’n stigmatiseringen vervelend voor alle hardwerkende moslims? Botste de visie van Wilders met haar eigen liberale gedachtegoed? Neen. “Ik dacht wel even aan mijn reputatie, met dit kabinet” Tja. Zo’n uitspraak zegt waarschijnlijk meer dan Melanie bedoelde. Macht is een prima smeermiddel, maar kan ook verlammend werken. Dat zien we aan het duivelse dilemma van de linkse oppositie: samenwerken of de eigen partij positioneren? Progressieve samenwerking is een nobel doel, maar daarmee wordt het eigen Unique Selling Point onzichtbaar. Elkaar zwartmaken dan? Dat kan virtuele zetelwinst opleveren, maar daarmee breng je het kabinet niet ten val. Lastig.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Verhagen enige politicus die niets om macht geeft
, door
[speld]
Vice-premier Maxime Verhagen (CDA) is de enige Nederlandse politicus die niets om macht geeft, zo blijkt uit een peiling van Maurice de Hond onder de Nederlandse bevolking. Een meerderheid noemt hem een ‘voorbeeld voor andere politici’. “Verhagen is een hoogst opmerkelijk verschijnsel in het politieke landschap,” aldus De Hond. “Voordat hij verscheen, dacht iedere politicus dat de top slechts te bereiken was door de technieken van Machiavelli. Maar Maxime komt, ziet en maakt gehakt van de Florentijn.”
Vooral de onbaatzuchtigheid en onkreukbaarheid van Verhagen worden geroemd. Politicoloog André Krouwel (VU): “Als Verhagen al ergens in gelooft, dan zal hij dat nooit opgeven voor regeringsmacht. Hij geeft niets om het pluche van Den Haag. Hij zou bijvoorbeeld ook nooit liegen over het feit dat hij directeur van een basisschool is geweest om hogerop te komen. Dat hij er nu toch zit ziet hij als een vervelende maar noodzakelijke bijkomstigheid, zoals iedere functie die met zich meebrengt.”
Op de lijst van de minst machtbeluste politici uit de Nederlandse geschiedenis, is Verhagen de enige met een noemenswaardige politieke carrière. “Zeker, de geschiedenis van Nederland laat zien dat het fenomeen ‘onbaatzuchtig politicus’ niet geheel nieuw is,” aldus Krouwel. “Tot dusverre was het beste vooruitzicht voor zo’n politicus een onverkiesbare plaats op de lijst van Leefbaar Schiermonnikoog bij de gemeenteraadsverkiezingen.” Van de huidige politieke generatie komt alleen D66-backbencher Fatma Koser Kaya ‘een beetje in de buurt’. “Helaas is zij, met alle respect, toch wel van een heel ander kaliber dan Maxime. Zijn onbaatzuchtigheid doet denken aan die van Gandhi. Mocht reïncarnatie werkelijk bestaan, dan heeft de Indiase legende bij deze een promotie gemaakt, waar zelfs de Dalai Lama zijn bewierookte vingers bij kan aflikken.”
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Wilders’ grootste angst wordt bewaarheid
, door
Wilders is woest. Nu er daags na de affaire Eric Lucassen in de vorm van PVV-kamerlid James Sharpe wéér een lijk uit een kast valt, moet het afgelopen zijn. De geloofwaardigheid van de PVV staat op het spel; de door Wilders zo gevreesde vergelijking met de LPF steekt de kop op, en dat vijf maanden voor de zo belangrijke Statenverkiezingen.
Wilders weet één ding: als je eenmaal een bepaald stigma opgeplakt hebt gekregen, is het duivels moeilijk dat weer weg te poetsen. Daarnaast weet Wilders ook dat vertrouwen te voet komt, en te paard vertrekt.
Daarom moeten de fractieleden nu met de billen bloot. Na Dion Graus, Hero Brinkman, Melony Hemert, Arjan Brogt en Gidi Markuszower (allen opgestapt), Jhim van Bemmel, Marcial Hernandez en Eric Lucassen, valt nu dankzij James Sharpe wéér een walmend lijk de openbaarheid binnen. (Zie voor een korte impressie van de struikelende PVV’ers dit overzicht op HP/DeTijd.) En Wilders heeft er nu schoon genoeg van. Hij wil volledige openheid: wie had last van gaten in het geheugen tijdens de sollicitatiegesprekken? Wat moet er nog gemeld worden?
Maar Wilders heeft een ander probleem: de buitenwacht begint te reageren op het gerommel bij de PVV, en dat leidt onherroepelijk weer tot meer gedonder binnen de fractie.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.