Paul Teule: meer doen om klimaatverandering te voorkomen

Afgelopen vrijdag zat onze eigen Paul Teule in de uitzending van Avro Vrijdagmiddag Live, om te praten over de vraag of het niet goedkoper zou zijn om natuurrampen te voorkomen dan te 'genezen.' Mede-gast Frits Barend vroeg vooraf of hij mee moest werken aan de nationale actie van afgelopen maandag. Het antwoord van Teule: 'Ja, maar vraag dan óók aandacht voor hoe we dit kunnen voorkomen.' In een gesprek van tien minuten zet Teule uiteen dat het het slimste zou zijn om klimaatverandering te voorkomen. 'Het is zeker goedkoper. Het kost een paar procent van ons inkomen om die CO2-niveaus beheersbaar te houden, en het levert het dubbele op aan bespaarde uitgaven aan schade,' aldus Teule. Het gesprek gaat verder over de besteding van de gelden die ingezameld worden na dit soort rampen. Daar deed Sargasso eerder ook al onderzoek naar. Het gesprek met Paul Teule is hier te beluisteren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Giro 555-actie werkt beste voor natuurramp, zoals tyfoon Haiyan

DATA - De samenwerkende hulporganisaties (SHO) hebben vanmiddag Giro 555 opengesteld om geld in te zamelen voor noodhulp aan de slachtoffers van tyfoon Haiyan op de Filipijnen. Het is de veertigste nationale actie van de SHO sinds 1984.

De tyfoon Haiyan heeft een ravage aangericht op de Filipijnen. Het officiële dodental stond vanmiddag volgens de Associated Press op 942, maar er wordt verwacht dat het aantal doden nog flink zal oplopen.

Van de 39 Giro 555-acties die de SHO in de afgelopen dertig jaar heeft gehouden, waren er 20 vanwege een natuurramp. Die brachten tezamen ruim 593 miljoen euro op. Dat is driekwart van de totale opbrengst van Giro 555-acties sinds 1984. Eerder dit jaar zetten we al op een rij hoeveel de verschillende acties hebben opgebracht, en welk percentage daarvan naar overhead zijn gegaan.* 

Aan die tabel moeten nog twee acties worden toegevoegd. In 2011 werd ‘Droogte Hoorn van Afrika’ gestart, een actie die volgens de SHO 25 miljoen euro opbracht. De actie ‘Help slachtoffers Syrië’ bracht 4.9 miljoen euro op. Dat onderstreept onze conclusie dat natuurrampen meer geld in het laatje van de SHO brengen.

Zoals hierboven vermeld is het merendeel van het geld (75%) opgehaald voor natuurrampen. Daarvoor zijn ook de meeste acties georganiseerd (51%). Met de helft van de Giro 555-acties is dus driekwart van het totaal opgehaalde bedrag gehaald. In de top 5 van van acties met de hoogste opbrengsten staat slechts één niet-natuurramp: Kosovo in 1999.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: residentevil_stars2001 (cc)

Klimaatverandering bedreiging voor armoedebestrijding

ACHTERGROND - Het Britse Overseas Development Institute (ODI) waarschuwt de internationale gemeenschap: er moet veel meer aandacht en geld komen voor Disaster Risk Management (DRM) om extreme armoede in de toekomst te voorkomen. Doorgaan op de huidige voet zal ertoe leiden dat miljoenen armen niet beschermd zijn tegen de steeds grotere bedreiging van klimaatverandering.

Dat is de conclusie uit het rapport ‘The Geography of Poverty, Disasters and Climate extremes in 2013′ dat kortgeleden uitkwam. Risicomanagement voor grote natuurrampen moet een topprioriteit worden voor de post-2015 agenda inzake armoedebestrijding, pleit het ODI. Als er geen rekening wordt gehouden met natuurrampen, dan is een armoededoelstelling niet effectief en realistisch. Volgens het ODI is er niet alleen meer politieke aandacht nodig, maar vooral ook investeringen. Momenteel wordt van iedere 100 dollar die gaat naar Official Development Assistance (ODA) slechts 40 cent uitgegeven aan natuurrampen, waarvan bovendien het overgrote deel wordt besteed aan de gevolgen van een ramp in plaats van aan preventie.

Zorgelijke resultaten 

Het rapport van het ODI combineert gegevens en voorspellingen van armoede, rampen en klimaatverandering en schetst een beeld voor 2030. Dat beeld is niet rooskleurig: hittegolven, droogte, extreme regen en overstromingen bedreigen niet alleen levens, maar hele samenlevingen. De bereikte resultaten van armoedebestrijding van de afgelopen jaren worden teniet gedaan door de beperkte capaciteit om de gevolgen van natuurrampen op te vangen. De gevolgen van extreem weer beperken de toegang tot de markt, kapitaal en goederen, terwijl mensen in ontwikkelingslanden veelal ook nog geen beroep kunnen doen op een sociaal vangnet. Dit zijn juist de factoren die de weerbaarheid van armen vergroten en wederopbouw mogelijk maken. Het aanzwellende natuurgeweld heeft op deze manier niet alleen een negatieve impact op de huidige  armoedestrategieën, maar er ontstaat ook meer nieuwe armoede geconcentreerd in gebieden die geteisterd worden door extreme weersomstandigheden.

Foto: United Nations Development Programme in Europe and CIS (cc)

Internationale commentaren op IPCC-rapport

ACHTERGROND - Dat de meningen over de oorzaken van de opwarming van de aarde en de daarmee samenhangende klimaatverandering uiteenlopen, is geen geheim. Dat was al zo vóór het IPCC zijn vijfde klimaatrapport uitbracht, en dat zal ook nog wel even zo blijven. Maar dat de verschillen van inzicht heel groot zijn, blijkt wel uit de volgende drie voorbeelden.

In Rolling Stone staat een portret van Jason Box, een veertigjarige glacioloog, die zich bezighoudt met de bestudering van ijs, met name gletsjerijs. Het smelten van de ijskappen op de Noord- en Zuidpool, en van de gletsjers op Groenland en in berggebieden als de Alpen, de Andes en de Himalaya, is één van de aanwijzingen dat de klimaatverandering een feit is. Over de vraag hoe hard die ijskappen en gletsjers (zullen) smelten, zijn de deskundigen het echter niet eens. Box roept nu al jaren dat het smeltproces veel sneller gaat dan de gangbare modellen voorspellen, en tot nu toe heeft hij al een paar keer gelijk gekregen. In 2009 kondigde hij aan dat de Petermann-gletsjer, een van de grootste op Groenland, die zomer in stukken zou gaan breken. Hij werd voor gek versleten, vooral omdat er die zomer niets gebeurde. Maar in de zomer van 2010 begon de gletsjer uit elkaar te vallen en twee jaar later brokkelden er ijsbergen af die twee maal zo groot waren als Manhattan. Begin 2012 voorspelde Box dat het ijs op heel Groenland binnen tien jaar zou gaan smelten. Opnieuw werd zijn waarschuwing naar het rijk der fabelen verwezen, maar al gauw bleek dat hij aan de voorzichtige kant was geweest: het gebeurde een paar maanden later. Hij denkt dan ook dat de zeespiegel de komende decennia wel eens veel sneller zou kunnen gaan stijgen dan in het nieuwe IPCC-rapport wordt verwacht.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Ongewoon Groenland

DOCUMENTAIRE - Roltrappen, restaurants, supermarkten: Groenland zoals we het nog niet eerder zagen. Tussen 3 en 6 minuten relatief onbekende plaatjes van stedelijk Groenland. Daarna nog drie kwartier documentaire over de alarmerende signalen van klimaatverandering op Groenland. Melting Point is een Engelstalige chinese documentaire.

Op 12 maart 2013 gaat Groenland naar de stembus. China wil graag zeldzame aardmetalen ontginnen in Groenland. Iedere waarschuwing uit Denemarken tegen de negatieve impact van mijnbouw wakkert echter het onafhankelijkheidsgevoel van de Groenlanders aan: zij zien juist financieel gewin in de mijnbouw deals. De mijnbouwsector hoopt dat de verkiezingen de deur naar grootschalige business zullen openen als de Groenlanders (58.000 in totaal) hun land in de verkoop doen.

Foto: Lon&Queta (cc)

Klimaatverandering: mannenzaak, vrouwenprobleem?

OPINIE - De kranten staan bol van nieuws over het klimaat. Het IPCC-rapport dat op 27 september uitkomt houdt de gemoederen nu al flink bezig. Ondertussen wordt dit weekend in New York al stevig vergaderd over klimaatverandering. Maar deze keer onopgemerkt door de pers, schrijven Marije Cornelissen, Europarlementariër namens GroenLinks, en Marie Christine van de Gronde, voorzitter Feministisch Netwerk GroenLinks.

Leiders uit de hele wereld komen bijeen voor de eerste conferentie van het International Women’s Earth and Climate Initiative (IWECI). Honderden politici, beleidsmakers, wetenschappers, stamhoofden, activisten, spiritueel leiders, zakenlieden en economen spannen zich in om de genderaspecten van klimaatverandering op de agenda te zetten en om plannen te maken voor de toekomst. Al deze leiders zijn vrouwen.

Veruit de meeste publieke aandacht gaat uit naar de jaarlijkse klimaattoppen, welke zijn gericht op de vraag hoe klimaatverandering en de effecten ervan kunnen worden tegengegaan. In de vakliteratuur heet dit mitigation.

Helaas leveren deze jaarlijkse toppen te weinig op om echt verschil te maken. Bovendien blijft op deze conferenties de vraag buiten beschouwing hoe mensen zich kunnen aanpassen aan de inmiddels onvermijdelijke klimaatveranderingen. Met andere woorden, er is onvoldoende aandacht voor adaptation.

Met name in de armere delen van de wereld zijn de gevolgen van een veranderend klimaat namelijk allang voelbaar. Dit geldt in het bijzonder voor de mensen die land bewerken dat steeds droger of juist steeds natter wordt, voor de mensen die dagelijks water moeten halen dat steeds moeilijker te vinden is en voor de mensen die hun gezinnen moeten zien te voeden met voedsel dat steeds schaarser wordt. Die mensen zijn voornamelijk vrouwen.

Foto: Dresden, januari 1932, Foto Bundesarchiv van nl.m.wikipedia.org

Ruimte voor de rivier? Ja, maar niet hier

ELDERS - Na de overstromingen in 2002, 2005 en 2011 beleeft Duitsland deze zomer opnieuw een watersnoodramp.  Als het water gezakt is, zal het politieke conflict over oorzaken en oplossingen in dit verkiezingsjaar hoog oplopen.

Het water in de Elbe heeft zijn hoogste stand bereikt. Opnieuw zijn records gebroken.  De schade is nog moeilijk te becijferen, de eerste schattingen gaan er van uit dat ook financieel gezien alles nog een streepje hoger komt te liggen dan bij vorige gelegenheden. De Bondsregering heeft tot nu toe niet meer dan 100 miljoen toegezegd (in 2002 nog 385 miljoen). Veel te weinig!  klaagde deze krant uit Beieren vorige week al. Het rampenfonds voor particuliere bijdragen is geopend.

Intussen beginnen de verhalen los te komen over wat er tussen 2002 en 2013 is gebeurd om overstromingen tegen te gaan. Weggespoelde plannen, kopt de Berliner Zeitung.

Wetenschappers zijn niet verrast over deze nieuwe watersnoodramp. Ze waarschuwen er al jaren voor. Extreme weersomstandigheden horen bij de klimaatverandering. Na een overstroming wordt dat ook wel erkend door de verantwoordelijke autoriteiten. Maar de aandacht voor structurele oplossingen zakt net als het rivierwater snel weg,  zegt hydroloog Axel Bronstert. De term die bij de ramp van 2002 gebruikt werd, Jahrhundertflut, is ook buitengewoon misleidend. Alsof we een eeuw de tijd zouden hebben voordat zich opnieuw zoiets voordoet.  Van de 351 na 2002 geplande werken is nu nog geen kwart uitgevoerd.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: NASA-beelden van zich terugtrekkende gletsjer in Zuid-Peru (opklik voor GIF)

Zuid-Amerika: verkiezingen, gletsjer en FARC

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: Venezolaanse verkiezingen, klimaatverandering en smeltende gletsjers in Peru en oja: het Colombiaanse vredesproces was er ook nog – een analyse.

De kortste verkiezingscampagne voor Venezuela in lange tijd – en hij is krap gewonnen door de kandidaat uit het Chavista-kamp, Nicolás Maduro. Maduro, die erin slaagde op geraffineerde wijze elke schijnbare PR-flater om te zetten in een Geuzennaam. De overwinning was krapjes, dat wel: 50,7% voor Maduro, 49,1% voor de oppositiekandidaat Henrique Capriles. Die roept dan ook, zoals FT schrijft, dat het resultaat niet legitiem is en dat er een hertelling moet plaatsvinden, iets waartegen Maduro tijdens zijn overwinningsspeech zei geen bezwaar te hebben. Voorlopig is het dus weer fijn speculeren over politieke crises en omwentelingen in het post-Chávez tijdperk.

Vanuit Peru deze week beelden van gletsjers die in een toenemend tempo wegsmelten uit het Andesgebied in het noorden van het land. ‘Waar eerder wintersporters voor de belangrijkste inkomsten zorgden, zal dat nu de klimaatveranderingstour zijn’, schrijft The Guardian bij zijn slideshow. Inventiviteit kan de lokale bewoners in elk geval niet worden ontzegd. Diezelfde inventiviteit op het gebied van early warning-systemen beschermt de bevolking tegen overstromingen van smeltwater – en er zijn meer voordelen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Gaat het geweldig?

COLUMN, RECENSIE - Bij Sargasso is er zo nu en dan ruimte voor optimisme. Het recente boek van journalist en optimist Michiel Bicker Caarten, ‘Het gaat geweldig’, kan hier ook eigenlijk niet onbesproken blijven.

Bicker Caarten’s stelling: als je gewoon naar de feiten kijkt, gaat het eigenlijk hartstikke goed met de wereld. Nog nooit was er zoveel democratie, nog nooit was er zo weinig oorlog en zo weinig ander geweld. De bevolkingsgroei zal afnemen, we zullen alle monden kunnen blijven voeden en alle auto’s kunnen blijven voltanken. En klimaatverandering lossen we uiteindelijk ook wel op. Bicker Caarten heeft veel cijfers bijeengesprokkeld, wat zijn boek tot een open, sympathiek dataverslag maakt. Maar soms laten zijn cijfers ook pessimistische conclusies toe.

De grote lijnen zien er hoopvol uit. In 1900 waren er slechts 25 (rammelende) democratieën, nu zijn het er rond de 120. Het aantal vrije landen schommelt rond de recordhoogte van 90, het percentage vrije burgers nam sinds 1980 toe van 36% naar 43%. Het aantal internationale conflicten lag in de jaren ’50 op gemiddeld zes per jaar, nu is dat gemiddeld één. Het gemiddeld aantal doden per conflict daalde van 20.000 naar 3000 per jaar. De wereld werd sowieso minder gewelddadig. En het aantal ondervoede mensen nam af van 13,7% in 1997 tot 12,4% nu.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende