Nationaal Klimaatakkoord: Regionale Energiestrategie 1.0

Terwijl de Tweede Kamer druk bezig is met de formatie en de lijken die uit de kast van de toeslagenaffaire komen wordt in 30 regio's van Nederland gestaag doorgewerkt aan de regionale energie strategie versie 1.0. Hierin geven regio's aan welke bijdrage ze willen leveren aan het landelijk Klimaatakkoord voor gebouwde omgeving en elektriciteit. Vorig jaar analyseerde Sargasso de concept regionale energiestrategieën, inmiddels hebben 24 van de 30 regio's hun RES 1.0 gepubliceerd. Het totale bod aan duurzame elektriciteit van deze 24 regio's is 49,5 TWh. Ter vergelijking de opgave voor 2030 bedraagt 35 TWh. Bij die 35 TWh passen twee kanttekeningen: in het Klimaatakkoord is de mogelijkheid opgenomen om de opgave voor hernieuwbare elektriciteit te verhogen als de landelijk CO2-doelstelling aangepast wordt of als de elektriciteitsvraag vanuit andere sectoren sterker groeit dan verwacht. Europees klimaatdoel aangescherpt Sinds 2019 heeft Rutte zich in de EU ingespannen om de klimaatdoelstelling te verhogen van 40% reductie naar 55% CO2 reductie. In oktober 2020 heeft het Kabinet Rutte III de EU nogmaals opgeroepen om de klimaatdoelstelling voor 2030 te verhogen naar 55% CO2-reductie, deze wens tot ophogen van de EU doelstelling staat ook in het nationale klimaatakkoord. Vorige week hebben het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie een akkoord bereikt over het ophogen van de Europese doelstelling naar ten minste 55% in 2030. Deze doelstelling wordt vastgelegd in een Europese klimaatwet. Het Europees Parlement had ingezet op 60%. Groene partijen zijn ook ontevreden, omdat de opslag van CO2 in Europese bossen en moerasgebieden ook zijn meegerekend. Hierdoor blijft er van die 55 procent netto maar 52,8 procent over. Nationaal effect van Europese aanscherping Rutte heeft vorig jaar zomer al gezinspeeld op het ophogen van de doelstellingen uit de Nederlandse Klimaatwet. Deze opgehoogde doelstelling zal vervolgens doorwerken in het Klimaatplan en dus in het nationaal klimaatakkoord. Nijpels, voorzitter van het klimaatberaad, zei voor de Tweede Kamerverkiezingen al dat Nederland zijn klimaatdoel aan moet scherpen naar 55% CO2-reductie in 2030 als de EU haar doelstelling aanscherpt. In het huidige klimaatakkoord staat dat de CO2-uitstoot in Nederland in 2030 49 procent minder moet zijn dan in 1990. Dat komt neer op 48,7 megaton CO2. Om dat te bereiken, moet Nederland 14 megaton meer reduceren dan het zou doen met de bestaande klimaatmaatregelen. Als het nieuwe kabinet het reductiedoel wil ophogen naar 55 procent, moet nog eens 13 megaton extra worden gereduceerd volgens het rapport 'Bestemming Parijs'. In het hoofdstuk elektriciteit van het Klimaatakkoord is al opgenomen dat een verhoging van de CO2 ambitie naar 55% reductie zorgt voor een ophoging van de totale hoeveelheid hernieuwbare elektriciteit van 91 TWh in het basispakket naar 120 TWh, waarin dan zowel wind op zee als kleine zonnedaken mee mogen tellen. Dat betekent 29 TWh extra, te verdelen over wind op zee, kleine zonnedaken en hernieuwbaar op land. In het klimaatakkoord is ook opgenomen dat een sterkere elektriciteitsvraag uit andere sectoren tot een hogere opgave voor de elektriciteitstafel kan zorgen. De Stuurgroep Extra Opgave heeft daar recent advies over uitgebracht. Daarbij hebben ze gekeken naar hoe groot de extra elektriciteitsvraag in 2030 is en hoeveel extra hernieuwbare-elektriciteitsopwekking daarvoor nodig is in 2030. De extra elektriciteitsvraag komt vanuit de industrie (inclusief datacenters) en wordt zowel veroorzaakt door elektrificatie van industriële processen als indirect door elektrolyse van groene waterstof. De conclusie van de Stuurgroep Extra Opgave: De Stuurgroep adviseert de Minister dan ook om een samenhangende ketenaanpak te starten voor de ontwikkeling van de waardeketen voor verduurzaming van de industrie via elektrificatie en inzet van groene waterstof, inclusief de mogelijke extra (hernieuwbare) elektriciteitsvraag van datacenters,van vraag, via flexibiliteit en infrastructuur, tot aanbod, en daarin de volgende vijf oplossingsrichtingen (met bijbehorende no-regret maatregelen) in op te nemen en waar nodig verder uit te werken: Start nu met actieve vraagsturing om (directe en indirecte) elektrificatie van de industrie op gang te brengen, gericht op 42 TWh in 2030, en met stimulering van de verduurzaming van de elektriciteitsvraag van datacenters Faciliteer de realisatie van 45 TWh extra hernieuwbare-elektriciteitsproductie in 2030 Neem de noodzakelijke maatregelen die efficiënte en tijdige realisatie van de benodigde infrastructuur mogelijk maakt Faciliteer de ontwikkeling van flexibiliteit in het gehele energiesysteem Orkestreer de complementaire ontwikkeling van de waardeketen voor elektrificatie in de industrie. Het gaat hierbij gaat om een samenhangende aanpak, met een samenhangend pakket van oplossingen en maatregelen, waarbij alle onderdelen van belang zijn voor stimulering van de keten. Het selectief weglaten van onderdelen in de uitvoering maakt dat gaten ontstaan in de aanpak waardoor het beoogde keteneffect kan uitblijven en elektrificatie alsnog onvoldoende tot stand komt. In de media waren datacenters de afgelopen jaar de gebeten hond, waarbij de suggestie werd gewekt dat extra hernieuwbare elektriciteit met name voor datacenters benodigd was. Onderstaande tabel uit het advies van de Stuurgroep Extra Opgave laat zien dat datacenters goed zijn voor een kwart van de extra elektriciteitsvraag in het hoge scenario. Driekwart is nodig voor de industrie. Electrolyse voor groene waterstof vraagt in het hoge scenario evenveel groene stroom als datacenters. Bijna de helft van de benodigde extra groene elektriciteit is echter nodig voor directe elektrificatie in de industrie. Wanneer het advies van de Stuurgroep Extra Opgave wordt overgenomen groeit de opgave van 91 TWh naar 136 TWh voor hernieuwbare elektriciteit op zee en land. Of beide extra opgaven bij elkaar opgeteld kunnen worden heeft de redactie van Sargasso niet weten te achterhalen uit de stukken. Mocht dat gebeuren dan groeit de opgave van 91 TWh naar 165 TWh. Waarbij het goede nieuws is dat de doelstelling van 35 TWh volgens Martien Visser, Lector Energietransitie Hanzehogeschool/Entrance en de grote man achter de website energieopwek.nl, al bijna bereikt is. Stand van zaken biedingen in regionale energiestrategie In het Klimaatakkoord is opgenomen dat gemeenten, waterschappen en provincies zich organiseren om een regionale energiestrategie op te stellen. Elke regio bepaalt zelf welk deel van de 35 TWh ze op willen en kunnen wekken in 2030. Vorig jaar april kwam Sargasso op basis van een analyse van 20 concept-RES biedingen uit op 43 TWh. Begin februari publiceerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de ‘monitor concept-RES‘, waarin ze de concept RES’en van 27 regio’s analyseert. De 27 voorlopige concept-RES’en komen opgeteld tot een bod voor hernieuwbare elektriciteitsproductie van ongeveer 50 terawattuur. Als daar de drie ontbrekende regio's bij opgeteld worden dan komt het totaal op 52,4 TWh. In bovenstaande grafiek is te zien dat de 24 regio's die hun RES 1.0 bekend hebben gemaakt samen bijna 50 TWh willen realiseren. Als de resterende regio's hun concept bod handhaven in RES 1.0 dan zijn de groene stroom plannen van de regio's met 3% gestegen t.o.v. RES 1.0. Een aantal regio's heeft een lager bod in RES 1.0 zitten dan in het concept bod. Een aantal anderen heeft een hoger bod gedaan. Met name de regio's Flevoland, Friesland en Rivierenland hebben een hoger bod in RES 1.0 staan.   Met de publicatie van RES 1.0 begint het pas, de komende maanden is het aan gemeenteraden en provinciale staten om in te stemmen met de regionale energiestrategie waarin ze deelnemen. Ten minste drie regio's hebben daar extra tijd voor uitgetrokken: RES U16 en RES Achterhoek nemen de tijd tot oktober, RES Cleantechregio tot 1 december. Ook daarna is het voor veel provincies en gemeenten nog een behoorlijk klus om de zoekgebieden vastgelegd te krijgen in ruimtelijk beleid en vervolgens te zorgen dat projecten een vergunning krijgen. Dat daarbij nog de nodige hobbels te nemen zijn is duidelijk voor wie de media volgt. Inmiddels gaat er geen week voorbij of er staat ergens in Nederland een actiegroep tegen een plan voor een windpark of zonnepark op. Tegelijkertijd groeit ook het aantal lokale energiecoöperaties nog steeds door, al gaat het minder snel dan voorgaande jaren. Ook is nog niet gezegd dat PBL de biedingen van de regio's reëel vindt. Bij de analyse van de concept-RESsen gaf PBL aan dat uiteindelijk tussen de 31,2 TWh en 45,7 TWh gerealiseerd zou worden, met een middenwaarde van 38,2 TWh. Wat wil zeggen dat PBL er van uitgaat dat slechts 60-80% van de biedingen uit de concept-RES gerealiseerd worden. Conclusie De 24 regio's die tot nu toe samen een bod hebben gedaan willen de komende 10 jaar 15 TWh extra hernieuwbaar op land te realiseren ten opzichte van de afspraken in het Klimaatakkoord. Als de resterende 6 regio's hun concept bod handhaven betekent dat een totaal bod van 54 TWh. Inclusief de verwachting van Holland Solar uit 2019 dat kleine zonnestroom groeit tot 10 TWh in 2030 zou hiermee 22 TWh extra gerealiseerd worden, terwijl er voor het scenario van 55% CO2 reductie uit het klimaatakkoord 29 TWh extra nodig is. Dat zou betekenen dat er nog 7 TWh extra wind op zee gerealiseerd moet worden tot 2030, bovenop de basisafspraak van 49 TWh. Om de extra opgave van de Stuurgroep Extra Opgave te bereiken is nog 23 TWh extra wind op zee nodig.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: Gerry Machen (cc)

Groene stroom: doel 2030 al bijna bereikt

ANALYSE - Volgens Martien Visser, Lector Energietransitie Hanzehogeschool/Entrance en de grote man achter de website energieopwek.nl, is de doelstelling voor hernieuwbare elektriciteit op land voor 2030 al bijna bereikt. Visser stelt op basis van cijfers van CBS over 2019 en van RVO over gerealiseerde projecten in 2020 dat momenteel 33,2 TWh gerealiseerd is of al in de pijplijn zit met SDE+ subsidie. Daarnaast is er in de najaarsronde van de SDE++ (de opvolger van de SDE+) subsidie toegekend aan 4 GW aan zonne-energie projecten. Als daar 60% van gerealiseerd wordt levert dat ruim 2 TWh aan stroom op en is de 35 TWh gehaald.

Doelstelling elektriciteitstafel Klimaatakkoord

In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om te komen tot 45% CO2-reductie in 2030. Onderdeel van de afspraken is dat in 2030 in totaal tenminste 91 miljard kilowattuur (91 terrawattuur (TWh)), oftewel 70%, uit hernieuwbare bronnen komt. Van de 91 TWh komt  ingezet op 49 terrawattuur van wind op zee, 7 TWh van kleinschalige zonne-energie en 35 TWh van hernieuwbare elektriciteit op land. Bij hernieuwbare elektriciteit op land tellen enkel windenergie en grootschalige zonne-energie mee. Gemeenten, waterschappen en provincies hebben zich in 30 regio’s georganiseerd om een regionale energiestrategie (RES) op te stellen, waarin ze onder andere bepalen welk deel van de 35 TWh hernieuwbare energie op land ze op willen en kunnen wekken in 2030. Op 1 oktober 2020 moesten de regio’s hun concept RES inleveren. Op 1 juli moet de regio’s hun definitieve RES inleveren.

Foto: Doelstelling klimaatakkoord en doelstellingen van 20 RES-regio copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Groene stroom in 2030: regio’s ambitieuzer dan landelijk Klimaatakkoord

ANALYSE - In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om te komen tot 45% CO2-reductie in 2030. Onderdeel van de afspraken is dat in 2030 70% van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. Daarbij wordt ingezet op 49 miljard kilowattuur (49 terrawattuur) per jaar in 2030, 7 TWh kleinschalige zonne-energie en 35 TWh hernieuwbare elektriciteit op land. Gemeenten, waterschappen en provincies hebben zich in 30 regio’s georganiseerd om een regionale energiestrategie op te stellen, waarin ze bepalen welk deel van de 35 TWh ze op willen en kunnen wekken in 2030. Op basis van een analyse van de 20 gepubliceerde concept RESsen komt Sargasso er op uit dat dit landelijk doel op papier ruimschoots gehaald lijkt te worden. De 20 RES-regio’s die hun concept RES gepubliceerd hebben of die in persberichten terug te vinden zijn willen samen uitkomen op 43 TWh. Van 10 RES-regio’s heeft Sargasso de concept RES niet weten te vinden.

Landelijk

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er 35 TWh grootschalige duurzame elektriciteit op land moet worden opgewekt. In oktober 2019 heeft het nationaal programma regionale energiestrategie de factsheet zon-pv en wind op land gepubliceerd. Daaruit blijkt dat er eind 2018 ongeveer 8 TWh werd opgewekt en dat er voor 2030 nog 18 TWh in de pijplijn zit, in totaal 26 TWh. Dat is lager dan de 42 TWh die Holland Solar en NWEA verwachtten.

Foto: John Englart (cc)

COP25 – treurig jubileum

COLUMN - In Madrid is de vijfentwintigste UN klimaatconferentie COP25 gaande. Een zilveren jubileum. Het ziet er naar uit dat men voor ivoor gaat.

In 1995 werd de eerste klimaat-COP in Berlijn gehouden. De jaarlijkse conferenties zijn bedoeld om de stand van zaken te bespreken, voortvloeiende uit het internationale Klimaatverdrag van 1994. Omdat die stand van zaken nogal tegenvalt zijn de conferenties vooral bedoeld om tot nadere afspraken te komen.

Wie vijfentwintig jaar aan de lange kant vindt, moet in gedachten houden dat het relatief jong is. Het Klimaatverdrag kwam immers in 1992 tot stand (en trad in 1994 in werking), tel er dus twee jaartjes bij.

Maar wat dacht u van een robijnen jubileum? Veertig jaar geleden vond een bijeenkomst plaats die we de echte eerste klimaatconferentie mogen noemen: de World Climate Conference in Genève, georganiseerd door de WMO (World Meteorological Organization).

Eén van de uitkomsten van die conferentie is de uiteindelijke tot standkoming van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), dat in 1988 van start ging. In 1990 hield de WMO een tweede klimaatconferentie, o.a. om het eerste IPCC-rapport te bespreken. Die conferentie leidde tevens tot oprichting van het UNFCC (United Nations Framework Convention on Climate Change)in 1992.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Raad van State kritisch: klimaatplan volstaat niet voor behalen doelen klimaatwet

ANALYSE - In juni presenteerde het Kabinet het Klimaatakkoord, waarin het klimaatbeleid tot 2030 vast wordt gelegd. Het Klimaatakkoord is bedoeld als het eerste Klimaatplan, zoals deze volgens de Klimaatwet ten minste elke 5 jaar moet worden opgesteld door het kabinet. In de klimaatwet zijn de harde doelstellingen voor 2030 vervallen. Volgens de Afdeling advisering van de Raad van State geeft het eerste Klimaatplan van de regering blijk van een stevig klimaatbeleid. Maar volgens de Raad van State zijn, net als het Planbureau voor de Leefomgeving eerder al concludeerde, aanvullende maatregelen nodig om in 2030 een broeikasgasreductie van 49% te behalen.

Het uiteindelijke doel is een broeikasgasreductie van 95% in 2050. Dit vergt volgens de Raad van State een herordening van productie en consumptie in alle sectoren van de maatschappij en de economie, en niet een veelheid aan losse maatregelen. Het Klimaatplan geeft nog weinig blijk van dit besef.

Toetsing Klimaatplan door Raad van State

De Klimaatwet schrijft voor dat de Raad van State over het Klimaatplan wordt “gehoord”. De Klimaatwet is bijzonder: niet alleen zijn daarin klimaatdoelstellingen voor de regering vastgelegd, maar ook een kader voor beleidsontwikkeling, effectmeting en verantwoording door de regering. Dit beleidskader is voor alle betrokken partijen nieuw. Alle betrokken partijen – ook de Afdeling – moeten ervaring opdoen met hun nieuwe taak. De Afdeling is onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft voor haar advies een toetsingskader opgesteld dat zij voor de beschouwing over het Klimaatplan heeft gehanteerd. Het toetsingskader bestaat uit vier hoofdonderwerpen. De vier hoofdonderwerpen zijn: klimaatdoelen, economische afwegingen, bestuur en uitvoering en juridische aspecten. Voor de onderwerpen doelrealisatie en economische afwegingen gaat de Afdeling uit van de onafhankelijke analyses en ramingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB).

Foto: Vattenfall Nederland (cc)

Stadsverwarming: financiële donderwolk boven de Randstad

ANALYSE - In het Klimaatakkoord is een belangrijke rol weggelegd voor stadsverwarming. Afgelopen jaar zijn er echter verschillende berichten naar buiten gekomen die grote problemen laten zien bij warmtebedrijven. De Rekenkamer Nijmegen was begin dit jaar kritisch over de totstandkoming van het warmtenet in de wijk Nijmegen-Noord. In Rotterdam was de rekenkamer ook kritisch over de plannen voor een leiding naar Leiden en bericht de NRC al een paar weken over de oplopende tegenvallers bij het Warmtebedrijf Rotterdam, waarvoor de gemeente en provincie garant staan. Het Afval Energie Bedrijf (AEB) in Amsterdam, waar de tegenvaller voor de gemeente volgens de Telegraaf op kan lopen tot een half miljard Euro, is voorlopig gered met een kapitaalinjectie van 16 miljoen Euro door gemeente en een consortium van banken.

Verwarmen met restwarmte

Op papier klinkt het altijd mooi: waarom huizen en gebouwen verwarmen met aardgas, als het ook kan met restwarmte van de industrie, elektriciteitscentrales of afvalcentrales? In de praktijk lopen bewoners, bestuurders en gemeenteraadsleden met regelmaat tegen problemen op. Een van de standaardproblemen doet zich voor bij bewoners en heeft zijn achtergrond in de regelgeving. Op papier mogen de kosten voor stadsverwarming niet hoger zijn dan de kosten van verwarmen met aardgas, in de praktijk hebben er altijd behoorlijk wat gaten in de regelgeving gezeten.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Bayview Home (2007) - MJMonty (cc)

NWEA en Holland Solar: 42 TWh zon- en windenergie op land in zicht

ANALYSE - In het concept nationaal klimaatakkoord is een doelstelling opgenomen van 42 TWh voor hernieuwbare elektriciteitsproductie (groene stroom) in 2030. Deze bestaat uit 7 TWh zonne-energie op woonhuizen en 35 TWh grootschalige opwekking (bv. zon op bedrijfsdaken, zonneparken en windenergie). Tijdens de nationale Windenergy Days 2019 hebben de branchorganisaties voor windenergie (NWEA) en zonne-energie (Holland Solar) gisteren prognoses vrijgegeven voor de ontwikkeling van zonne-energie en windenergie. In totaal komen ze uit op een prognose van 73 TWh groene stroom uit zon en wind in 2030.

Opbouw prognose

Voor windenergie is de prognose van NWEA dat er 23 TWh opgewekt wordt in 2030 op basis van wat er nu staat (inclusief deel repowering) en alles wat in de pijplijn zit en waarmee de provincies al hebben ingestemd.

Voor zonne-energie is de verwachting van Holland Solar dat er in 2030 30TWh opgewekt wordt m.b.v. zakelijke dakopstellingen en 10 TWh met veldopstellingen. Wat in totaal 30 TWh aan groene stroom uit grootschalige zonne-energieprojecten betekent. Met de opbrengst van windenergie erbij zou dat 63 TWh grootschalige opwekking van groene stroom op land betekenen. Voor huishoudens gaat Holland Solar uit van 10 TWh zonnestroom in 2030. Wat het totaal hernieuwbaar op land op 73 TWh brengt.

Foto: foto: pixabay.com

Rutte oefende druk uit om presentatie doorrekening klimaatakkoord uit te stellen

Premier Rutte heeft vorig jaar druk laten uitoefenen op het PBL en CPB om de publicatie van de analyse van het voorstel voor hoofdlijnen van het klimaatakkoord uit te stellen tot na Prinsjesdag. Dit blijkt uit stukken die het rijk heeft vrijgegeven na een WOB-verzoek van Nieuwsuur.

PBL wil uitkomsten publiceren voor Prinsjesdag

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) wilden de bewuste doorrekeningen van het klimaatakkoord op 13 september 2018 naar buiten brengen. Een week voor Prinsjesdag en het belangrijkste debat van het jaar: de Algemene Politieke Beschouwingen. Wiebes, minister van Economische Zaken en Klimaat, en zijn ambtenaren waren hiervan op de hoogte. Wiebes was eind augustus ook op de hoogte gebracht van de eerste indrukken van de doorrekening door PBL. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat was voorstander van publicatie uit angst voor lekken en omdat bij uitstel van publicatie de indruk zou kunnen bestaan dat de resultaten van de doorrekening onder de pet gehouden zouden worden. Formeel hadden de departementen ook geen invloed op het moment van publicatie, omdat zij niet de opdrachtgever van het onderzoek waren. Dat was Ed Nijpels als voorzitter van de klimaattafels. Wiebes is er vooraf door zijn ambtenaren op gewezen dat uitstel van publicatie een ongebruikelijke ingreep van het ministerie vergde.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Paul (cc)

Een liberaal met ballen durft géén keuzes te maken

COLUMN - Als de politiek effectief klimaatbeleid wil voeren, bemoeit ze zich niet inhoudelijk met klimaatoplossingen.

Ik moet zeggen: Rutte heeft ergens wel lef. Met het klimaatakkoord probeerde zijn kabinet de klimaatcrisis te misbruiken om nog meer subsidie naar het grote bedrijfsleven te krijgen, ten koste van de onderkant van de samenleving. Nu dit wat al te hard uitkomt, probeert hij met een toevoeging van een klein beetje CO2 belasting hetzelfde zwendelplan alsnog aangenomen te krijgen. Ondertussen getuigt het vooral van lafheid. Dat kan en moet veel beter.

Sceptici, cynici en fanaten

De kampen in het klimaatdebat: Ten eerste de klimaatsceptici, die naar mijn mening de naam scepticus niet waard zijn. Ten tweede de klimaatcynici, voor wie ik feitelijk nog een hoop sympathie en begrip kan opbrengen. Ook de klimaatcynici zien de derde groep, de zogenaamde klimaatfanaten, als hun grootste tegenstanders.

Klimaatfanaten worden in het debat bekroond met een hele hoop creatieve scheldwoorden: klimaatdrammers, klimaatextremisten, klimaatsalafisten, of nog erger, GroenLinksers.

Deze mensen zitten volgens de klimaatontkenners allemaal braaf in de banken van dezelfde klimaatkerk, en zingen in koor hetzelfde klimaatlied. Van dit beeld klopt echter maar weinig. Wie in deze kerk gaat rondneuzen zal zien dat de meeste klimaatkerkgangers recht tegenover elkaar staan, en elkaar om het minste of geringste in de haren vliegen … en dat al decennialang.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende