Kunst op Zondag | Beste jazz covers

In popmuziek is het spelen van covers een normale zaak. Klassieke muziek bestaat uitsluitend uit het spelen van covers, luidde de stelling van vorige week. De term ´covers´ wordt in de klassieke muziek niet gebruikt. Men spreekt van uitvoeringen. Zoals is popmuziek gediscussieerd kan worden wat een uitstekende cover is, zo wordt in de klassieke muziek wel eens gediscussieerd over wat de beste uitvoering van een bepaalde compositie is. En in de jazz? Ook daar valt het woord ‘cover’ niet. Componist en uitvoerder zijn, net als bij popmuziek, vaak een en dezelfde persoon maar veel meer dan in pop en klassieke muziek, is het bij jazz het normaal dat elke heruitvoering van een compositie anders klinkt. Op de eerste plaats omdat improvisatie de basis van jazz is. Op de tweede plaats omdat jazzmusici hun solo’s nooit kopiëren. Om diezelfde twee redenen spreekt men ook niet van covers als iemand anders aan de haal gaat met een nummer van de oorspronkelijke jazzmusicus/componist. De vraag van vandaag: wat vindt u de beste, mooiste of leukste uitvoering van een jazz nummer? Wat voorbeelden van een paar bekende jazz standards. Die zijn wat toegankelijker en makkelijker te ‘coveren’ dan, bijvoorbeeld, free jazz.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Tom Marcello (cc)

De verpakking

OPINIE - Zoals u weet, ben ik een jazzfanaat. Nu zijn er mensen die beweren dat jazz zwarte muziek is, en dat blanken nu eenmaal geen jazz kunnen spelen. U kent die discussies ook wel uit de blues- en de rapwereld. Maar hoe moet ik dat voor me zien? Laat ik er een willekeurige CD bij pakken.

Ik heb hier voor me Pithecanthropus Erectus van Charles Mingus, niet de eerste de beste CD van zomaar een zondagmiddagbassist. Nu ben ik geen held met namen en gezichten en dus weet ik van de vijf leden van het kwintet alleen dat Mingus zelf, pianist Mal Waldron en drummer Willie Jones zwart zijn. De etnische achtergrond van altsaxofonist Jackie McLean en tenorist J.R. Monterose zijn mij onbekend.

Moet ik nu op internet kijken wie zij zijn voordat ik het waag om een oordeel uit te spreken over de saxen op Pithecanthropus? Dat lijkt me ietwat bezopen. U niet? De CD staat als een huis, een meesterwerk van Mingus. Dat McLean zwart is en Monterose niet, doet er niet toe. Ik luister en geniet. Daar gaat het om bij muziek die zonder videoclip wordt geleverd, dat snapt elk kind.

Stelt u zich nu even voor dat er van mij geen foto’s op internet zijn te vinden, en dat ik twitter met een of ander tekeningetje als avatar. Het web zou stukken mooier zijn zonder mijn tronie, maar dat terzijde. Hoe zou u dan mijn mening over discriminatie, over Zwarte Piet, over het woord neger, over slavernij beoordelen? Wilt u eerst een fotootje zodat u kunt beoordelen of ik wel recht van spreken heb? Of zegt de naam Rob van Kan al genoeg om het allemaal af te wimpelen als de typische mening van een arrogante blanke?

Ik kan me natuurlijk ook Stanley Bottse noemen, of Bilal Oztürk, of Hannie van der Graaf. Dan is mijn mening ineens die van een zeurneger of een notslim of een hysterisch wijf. Of ik noem me Pattex Tube zodat niemand meer weet wie of wat ik ben. De mening die ik opschrijf, blijft dezelfde want daar gaat het niet om bij meningen, dat begrijpt…

…helaas bijna niemand.

Foto: tom.beetz (cc)

Jazz

OPINIE - Volgens sommige mensen kun je in de keuken de mooiste multiculturele verrassingen creëren. Nou ben ik helemaal geen fijnproever, tot woede overigens van diegenen die dat wel zijn en niet in Italië wonen, en dus is al dat geëxperimenteer in de keuken niet aan mij besteed. Doe mij maar jazz.

Neem nou Buckshot Lefonque, een project van jazzsaxofonist Branford Marsalis. Hij gooide jazz, hiphop, funk, rock en R&B in de blender en dat leidde tot verrassende resultaten – luister bijvoorbeeld eens naar Some Cow Fonque (1994). Nou is dat nog niet zo heel erg multicultureel natuurlijk; het is allemaal zwarte Amerikaanse muziektraditie. Maar het mooie van muziek, net als lekker eten, is dat het niet gebonden is aan de grenzen van taal en cultuur. En zo kun je ergens in een Japans park ineens Japanners tegenkomen die… Some Cow Fonque spelen.

Het wordt voor mij pas echt interessant als je radicaal verschillende smaken samenbrengt. Jazz en klassieke muziek bijvoorbeeld. Kan dat? Nina Simone wilde klassiek pianiste worden; helaas was dat voor een zwart meisje in het Amerika van de jaren vijftig onmogelijk. Luister even naar die pianosolo op Love Me Or Leave Me (1958): dat is honderd procent Johann Sebastian Bach. Ook Miles Davis liet zich inspireren door Europese klassieke muziek. Zijn album Sketches of Spain bevat niet alleen zijn interpretatie van het Concierto de Aranjuez (1939) van de Spaanse componist Joaquín Rodrigo maar ook Will o’ the Wisp (1960), gebaseerd op het Andalusische muziekstuk El amor brujo (1915) van Manuel de Falla.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Harlem Rennaissance


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de negende aflevering: Harlem Rennaissance.

De afgelopen weken hebben we een paar donkere kanten gezien: criminaliteit, ontvreemding, crackmoeders en -baby’s, onderdrukking en verzet. Vandaag wil ik stilstaan bij de schoonheid van Harlem en in het bijzonder de schoonheid die de Harlem Rennaissance heeft nagelaten.

Het wordt wel eens gezegd dat de ellende van Harlem ook zijn redding is geweest. De jaren zestig, zeventig en tachtig hebben overal in de stad hun sporen nagelaten (denk aan het vreselijke Verizon-gebouw aan de voet van de Brooklyn Bridge). Het uitblijven van stadsvernieuwing heeft er in Harlem voor gezorgd dat veel oude gebouwen nog overeind staan – soms nauwelijks dat dan wel. Het huidige stadsbestuur investeert veel geld in het opknappen van veel gebouwen en de straten laten hun oude schoonheid weer zien.

Een bijzondere bloeiperiode was de zogenoemde Harlem Rennaissance. Van wanneer tot wanneer die duurde, daarover wordt getwist. Gemakshalve – en dan zoek ik de middenweg – hou ik de eerste helft van de twintigste eeuw aan. De meeste gebouwen stammen uit die tijd. Ook op het gebied van de kunsten bracht deze periode veel legendes voort. Duke Ellington, Billy Holliday, Langston Hughes en nog veel veel meer.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour | Definitieve bio crazy Monk

“You know people have tried to put me off as being crazy. Sometimes it’s to your advantage for people to think you’re crazy.”
Thelonious Monk

Het lijkt er op dat de definitieve Monk-biografie te boek is gesteld. De eminente historicus Robin D.G. Kelley heeft Thelonious Monk: The Life and Times of an American Original geschreven, een duidelijke labour of love waaraan hij in zijn vrije tijd veertien jaar heeft gewerkt. Monk heeft bovendien het geluk gehad dat deze biograaf ook piano speelt, een kwaliteit die bij vele jazzjournalisten ontbreekt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende