Kunst op Zondag | Beste jazz covers

In popmuziek is het spelen van covers een normale zaak. Klassieke muziek bestaat uitsluitend uit het spelen van covers, luidde de stelling van vorige week.

De term ´covers´ wordt in de klassieke muziek niet gebruikt. Men spreekt van uitvoeringen. Zoals is popmuziek gediscussieerd kan worden wat een uitstekende cover is, zo wordt in de klassieke muziek wel eens gediscussieerd over wat de beste uitvoering van een bepaalde compositie is.

En in de jazz? Ook daar valt het woord ‘cover’ niet. Componist en uitvoerder zijn, net als bij popmuziek, vaak een en dezelfde persoon maar veel meer dan in pop en klassieke muziek, is het bij jazz het normaal dat elke heruitvoering van een compositie anders klinkt. Op de eerste plaats omdat improvisatie de basis van jazz is. Op de tweede plaats omdat jazzmusici hun solo’s nooit kopiëren.

Om diezelfde twee redenen spreekt men ook niet van covers als iemand anders aan de haal gaat met een nummer van de oorspronkelijke jazzmusicus/componist. De vraag van vandaag: wat vindt u de beste, mooiste of leukste uitvoering van een jazz nummer?

Wat voorbeelden van een paar bekende jazz standards. Die zijn wat toegankelijker en makkelijker te ‘coveren’ dan, bijvoorbeeld, free jazz.

Een stukje oude, mainstream jazz, dat door de jaren heen een wereldwijde hit werd. In a sentimental mood van Duke Ellington. Oude knarren onder de lezers herkennen hier de openingstune van Simon Carmiggelt’s Kronkels, die de VARA tussen 1965 en 1987 op televisie uitzond. Carmiggelt vertelde er ooit over dat jonge technici in de studio door het nummer werden geraakt.

Duke Ellington’s Famous Orchestra – In a sentimental mood – 1935.

Heel anders klonk dit nummer in 1962, in een uitvoering van John Coltrane en de maestro zelf. Een eindeloze rij artiesten hebben het nummer uitgevoerd. Een leuke versie is die van Sarah Maisel op ukelele.

Een hele mooie is van Steps Ahead.

Een andere ‘gouwe ouwe’ is het aangrijpende Strange Fruit. Bekend geworden door de uitvoering van Billie Holiday.

Jeff Buckley coverde dat in 1993 op weergaloze wijze en ook de versie van Cassandra Wilson mag qua arrangement en uitvoering een goede ‘cover’ genoemd worden.
Cassandra Wilson – Strange Fruit 1995.

Een populaire klassieker is All Blues van Miles Davis. Tot op vandaag gespeeld in menig workshop voor jazzamateurs en door bijna elk beginnend jazzbandje. Het was in 1959 voor het eerst te horen op het album ‘Kind of Blue’.

Tot vlak voor zijn dood speelde Miles Davis het eenvoudige wijsje vooral op grote festivals, waar het publiek niet alleen uit hard-core jazzliefhebbers bestond. Hier de Chet Baker-versie uit 1979.

All Blues is een vrij makkelijk leerstuk voor wie wat jazz onder de knie wil krijgen. Een stuk lastiger is Giant Steps van John Coltrane, een nummer dat door drie toonsoorten moduleert en dus een grotere uitdaging is voor solisten.

De ‘covers’ van Giant Steps voor piano of koor en orkest laten we links liggen en presenteren hier Kazushi Saito, die met een paar dwarsfluiten en elektronica een boeiende versie van Giant Steps weg zet.

Birdland (1977) van Joe Zawinul’s Weahter Report is nog zo’n eindeloos gecoverde jazzstandard.

Bij veel mensen meer bekend van de vocale versie van Manhattan Transfer, die het in 1982 ook samen met Weather Report uitvoerde (op ongeveer 2 minuten in dit filmpje). Hier een Manhattan Transfer versie uit 1986.

Vergelijk ook eens First Song (1990) van Charlie Haden niet alleen met een eerste versie…..

…maar ook met een versie uit 2003 waar Charlie Haden het met gitarist Pat Metheny speelt of met deze zeer fraaie uitvoering door Fay Claassen.

Sargasso lezers blijken bovenal popmuziek liefhebbers, getuige de 536 nummers die men in 2007 aandroeg voor de lijst van beste popcovers. De vraag naar beste uitvoeringen van klassieke muziek leverde een schamele elf titels op in de reacties.

Wat gaat de vraag van vandaag opleveren? Wat vindt u de beste, mooiste of leukste ‘cover’ van een jazznummer?