Afgelopen donderdag verscheen op dejaap.nl een artikel van CIDI-directeur Ronny Naftaniel, waarin hij het verzoek van tientallen prominente politici en wetenschappers aan de Nederlandse regering, om de dialoog met Hamas aan te gaan, resoluut van de hand wijst. "Hamas is een fundamentalistische islamitische terreurorganisatie, die er van uitgaat dat er geen plaats is voor enige niet-islamitische staat in het Midden-Oosten," aldus Naftaniel in een verder redelijk genuanceerd stuk. Hij slaat de plank echter een aantal keer mis.
[qvdd]
“Ik begrijp en deel de zorgen van Israël over de uitdagingen van Hamas, maar de Israëlische blokkade blijft onacceptabele ontberingen veroorzaken en versterkt tegelijkertijd de extremisten”
Secretaris-Generaal Ban Ki-moon van de VN is op bezoek in Gaza, en haalt uit richting de Israëlische blokkade van het overbevolkte stukje grond.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Anderhalve maand geleden kwam het Goldstone rapport (pdf) uit. Meneer Goldstone heeft voor de VN de operatie “Cast Lead” onderzocht. Dat was de militaire operatie die Israël uitvoerde in de Gazastrook als reactie op de lange reeks raketbeschietingen vanuit Gaza. Het rapport heeft nogal wat opschudding veroorzaakt omdat het zich vrij stevig uitspreekt over de schendingen van het humanitaire recht en het oorlogsrecht door Israël in meerdere mate en door de Palestijnen in iets mindere mate.
Anderhalve week geleden heeft men in de roemruchte VN commissie voor de mensenrechten toch besloten een resolutie te maken naar aanleiding van dit rapport. Deze resolutie is aangenomen en zal daarom naar de algemene vergadering van de VN gestuurd worden. Nederland heeft tegen de resolutie (pdf) gestemd. Belangrijkste reden: de resolutie legt de nadruk eenzijdig op Israël.
Is die stellingname terecht en wat moet Nederland doen bij de stemming in de algemene vergadering straks?
Allereerst is er een formeel probleem. Palestina is geen erkende staat en als zodanig geen lid van de Verenigde Naties. De Palestijnen hebben wel de waarnemerstatus, maar die rol wordt ingenomen door de PLO. Dus de vraag is in hoeverre je als VN überhaupt een “eenheid” kan aanspreken die je niet erkent.
Het is opvallend hoe gemakkelijk velen Hamas simpelweg beschouwen als een van de strijdende partijen in de globale Jihad tegen het Westen. In zijn opiniestuk in de Volkskrant van 19 januari, schrijft historicus Dirk-Jan van Baar bijvoorbeeld, dat het Israëlische offensief in Gaza aantoont dat de war on terror niet hopeloos is. Door echter de Israëlische strijd tegen Hamas op één lijn te stellen met de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme, toont hij dat hij zich niet goed verdiept heeft in de geschiedenis van het Palestijns-Israëlische conflict.
In tegenstelling tot wat de Israëlische en Amerikaanse PR de wereld wil doen geloven, heeft Hamas niets te maken met schurken als Osama bin Laden en zijn Al-Qaeda. Hoewel beide bewegingen hun inspiratie putten uit de islam, houdt de vergelijking daar zo ongeveer mee op. Hamas, waarvan de naam een acroniem is voor ‘Islamitische Verzetsbeweging’, is opgericht voor en door de Palestijnen, om de bezetting van de zionistische entiteit (Israël) te bevechten. Zoals in het allereerste communiqué van de beweging, uitgegeven in de eerste maand van de intifada, te lezen is, gaat het om een strijd tegen de Joodse oppressie en de bijbehorende kettingen, de gevangenissen en andere detentiecentra. Waar Al-Qaeda aanslagen over de gehele wereld pleegt en de corruptie, arrogantie en het expansionisme van de gehele Westerse wereld zegt te bevechten, is de strijd van Hamas zeer lokaal en vele malen doelgerichter: vechten tegen de nog immer voortdurende Israëlische bezetting van Palestijnse grond en de onderdrukking van Palestijnen. Is deze strijd tegen een verstikkende onderdrukking door een land dat voortdurend internationale wetten met voeten treedt, legitiem? Ja.
Echter, naast het feit dat de door Hamas gevoerde gewapende strijd tegen Israël vrijwel zinloos is, zoals nu weer is gebleken, moest het afvuren van raketten op Israëlische burgers ook absoluut gestopt worden. Dat mensen in het zuiden van Israël al jaren in angst leven is verwerpelijk en in wezen niet anders dan de collectieve strafmaatregelen die Israël de Palestijnen continu oplegt. In dat opzicht was een Israëlische aanval op de militanten van Hamas begrijpelijk. Het geweld en de ogenschijnlijke willekeur waarmee de Gazastrook is gebombardeerd en waardoor honderden onschuldigen zijn gedood, zijn echter totaal niet begrijpelijk.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Martijn Dekker doet als promovendus onderzoek naar datgene wat mensen in conflictgebieden doen om hun eigen veiligheid te verbeteren. Hij reiste hiertoe af naar de Gazastrook, maar door de recente ontwikkelingen is hij gestrand in Jeruzalem waar hij wacht tot hij Gaza in mag. Vandaag deel twee van zijn belevingen, eerder al te lezen op zijn VU-blog.
Vandaag is het zeventien dagen geleden dat Operatie “Cast Lead” – het Israëlische offensief tegen Hamas in de Gazastrook – is begonnen. Uit het Israëlische kamp klinken voorzichtige stemmen dat de belangrijkste militaire doelen inmiddels zijn bereikt. Aan de andere kant hebben Hamasleiders te kennen gegeven open te staan voor een staakt het vuren. De belangrijkste vraag is nu, zeker voor alle mensen in Gaza, hoelang gaat het geweld nog voortduren?
Toen ik vanmorgen in de krant las dat de afgelopen nacht volgens de Gazanen de ergste sinds het begin van het offensief was, dacht ik, dit klinkt als een laatste slag. Een genadeklap, voor het einde ingeluid wordt. Of die gedachte klopt moet nog blijken, maar het lijkt er op dat er de komende dagen belangrijke ontwikkelingen gaan komen.
Mijn vermoeden wordt onderschreven door Ali, mijn contactpersoon in Gaza. Ook volgens hem was het vannacht verreweg de ergste nacht. De tanklinie is inmiddels opgerukt tot ongeveer 150 meter van zijn huis en gedurende de hele nacht heeft de familie angstig bij elkaar gezeten, terwijl Apache helikopters, F-16’s, tanks, drones (onbemande, op afstand bestuurde vliegtuigjes) en oorlogsschepen de bommen en artilleriegranaten op Gaza neer laten regenen. Letterlijk “Raining Death”, zoals de Egyptische krant Al-Ahram vanmorgen groot kopte. Maar er hangt ook verandering in de lucht. “Ik probeer positief te blijven,” vertelt Ali, “dus ik ga ervan uit dat dit het ergste is geweest en dat het vanaf nu alleen maar minder gaat worden.” Ik hoop dat hij gelijk krijgt.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.