Censuur

Nederland anno 2006. Hoogleraar Nieuwe Testament prof. dr. Pieter van der Horst wordt door het universiteitsbestuur onder zware druk gezet om een vlammend betoog over het virulente antisemitisme in de islamitische wereld uit zijn afscheidsrede te snijden, omdat anders boze moslimstudenten wel eens aanslagen zouden kunnen plegen. Met name de zinsnede dat de islamitische wereld “de fakkel van het antisemitisme van de nazi’s heeft overgenomen” zit de bestuurders dwars. Ze hadden zopas nog wel zo’n fijne conferentie gehad, waar joden, christenen en moslims het erover eens waren dat de drie abrahamitische godsdiensten naar vrede en saamhorigheid streven. Het land was te klein. Dit was censuur! De wetenschappelijke vrijheid werd hier aangetast! Dat het gewraakte deel van de lezing van Van der Horst niets met wetenschap van doen had, maar een eenzijdig ronkend zionistisch verhaal was, viel nauwelijks iemand op – al had de gloeiende bijval van het CIDI hint genoeg moeten zijn. Wie nam nu de moeite om de voetnoten (of het gebrek daaraan) even na te lopen? Van der Horst werd als martelaar van het vrije woord overladen met bloemen en bedankbrieven, na uitvoerige berichtgeving door Trouw en NOVA. Geert Wilders stelde kamervragen over deze "ongepaste aantasting van de academische vrijheid". Nederland anno 2011. Cultuurhistoricus Thomas von der Dunk wordt op het laatste moment afgewimpeld de Willem Arondéuslezing te houden ten overstaan van de Noord-Hollandse Statenleden, omdat zijn betoog de PVV wel eens voor het hoofd zou kunnen stoten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vriendschap en onderscheidend vermogen

Niet echt grappig, de cartoon van Wilders die migranten naar de douche wijst. Wel aardig is de zwarte potentiële cartoon op Sargasso: leve de vrijheid van meningsuiting. De affaire wijst wel op  een boeiend gebruik van de geschiedenis in de politieke verhoudingen. Wij dragen  oerbeelden mee, soms onderbewust, soms bewust, die richting geven aan onze interpretaties van gedrag. Het oerbeeld van goed en kwaad is door de Tweede Wereldoorlog in ons systeem is gebrand.

Er is een wonderlijke foto van Hitler en Speer. Het is 1939 en zij zitten op het uiteinde van een bank. Ze zijn het kennelijk niet eens, duidelijk ongelukkig met elkaar. Hitler is op het toppunt van zijn macht en het is een gevaarlijke liefhebberij het met hem oneens te zijn. Harry Mulisch zocht Speer op, nadat hij 20 jaar gevangen had gezeten. Speer zei: “Als Hitler een vriend heeft gehad, was ik het.” Maar Hitler kon geen vrienden maken, volgens veel historici. Mulisch vat het perfect samen: “deze ‘vriendschap’ gold niet Speer, maar wat hij te vertegenwoordigen had: Hitler’s jeugddroom, en daarmee was zij uitsluitend een verschijningsvorm van diens absolute, heilloos in zichzelf besloten eigenliefde. Toen ik (Harry dus) deze opvatting aan Speer zelf voorlegde, bevestigde hij haar zonder voorbehoud.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Zieke geesten bij de VARA

[qvdd]

Zieke geesten bij de VARA: cartoon op hun website vergelijkt tuigdorpen met concentratiekampen en gaskamers. Snel eraf of PVV boycot VARA.

Onze oude cartoonist Adriaan zorgt voor een rel door zijn laatste cartoon waarin hij Wilders als kampcommandant van Tuigdorp, die de bewoners de douche aanwijst, laat optreden.

Onsmakelijk? Ja. Maar de boosheid van Wilders is wel heel selectief, gezien de Nazi-vergelijkingen die hij zelf in het rond strooit. De cartoon moet weg, of de PVV boycot de VARA. Maar volgens Wilders heeft dat dreigement niets met de vrijheid van meningsuiting te maken:

Vrijheid van meningsuiting staat niet ter discussie ook niet tav walgelijke cartoons. Maar we gaan niet naar omroep die ons in nazihoek duwt

Maar waarom eis je dan toch de verwijdering van de cartoon, Geert?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oma weet waarom

<eerder als webwereld column>

Mijn oma is geboren in 1920 en moest op haar twaalfde van school om te werken in haar vaders winkel, zij heeft nooit een computer gebruikt (wel een iPod voor audioboeken). Oma is nu 90 en wil nog steeds graag weten wat ik nu zoal doe.

Meestal stap ik dan vrij snel over de techniek heen, want daar heeft oma niet zo veel mee. Het waarom is veel relevanter. Privacy, burgerrechten en zelf de baas zijn over je spullen/informatie. Dat kan ze prima begrijpen zonder alle technische details van open bron codes en cryptografie te volgen.

Bits of Freedom organiseerde afgelopen zondag in Amsterdam een lezing en discussie met Prof. Eben Moglen, Moglen is een voormalig programmeur die zich tegenwoordig als hoogleraar rechten en advocaat sterk maakt voor free software. Een deel van zijn lezing ging over de risico’s van cloudcomputing (zie hier een eerdere lezing in New York over hetzelfde thema).

Naast zijn nieuwe plannen voor een technisch project (de Freedom box) sprak Moglen vooral over het waarom van digitale vrijheden. Dat waarom uitleggen is in Nederland nog een lastige zaak.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cohen’s vergelijking is niets meer dan holle retoriek

Op Sargasso bieden we regelmatig ruimte voor gastbijdragen. Dit is de eerste gastbijdrage van Ties Joosten.

De manier waarop Joden, zoals de moeder van Job Cohen, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog buiten de maatschappij kwamen te staan is vergelijkbaar met de situatie van moslims nu. Vanzelfsprekend wijst de PvdA-leider als hoofdschuldige hiervoor de PVV aan. Cohen is niet de eerste die een link legt tussen de partij van Geert Wilders en een aspect van de Tweede Wereldoorlog. Ondermeer Herman van Veen en Ella Vogelaar vergeleken de PVV met de NSB, politiechef Gerda Dijksman noemde de partij fascistisch en Amsterdams gemeenteraadslid Geke van Velzen betitelde het huidige kabinet als Bruin 1.

Al sinds de jaren zestig is het idioom van links Nederland doorspekt met vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog. Lyndon B. Johnson, de neutronenbom, de Telegraaf, het ontruimen van gekraakte woningen: allemaal waren ze ooit fascistisch. Rita Verdonk wees geen asielaanvragen af, maar deporteerde mensen. Pim Fortuyn werd door Marcel van Dam vergeleken met Adolf Eichmann en een “bijzonder minderwaardig mens” genoemd.

In de eerste plaats gaan vergelijkingen als deze natuurlijk bijzonder mank. Het fascisme is een politiek systeem waarin (staats)geweld een prominente plaats inneemt, iets waarvoor Geert Wilders nog niet heeft gepleit. De NSB kende uniformen, rangen, marsen en een speciale groet (‘Houzee!’); allemaal aspecten die de PVV niet kent. Bruin was in de Tweede Wereldoorlog de kleur van de SA, die als taak had het intimideren van politieke tegenstanders van de nazi’s en Adolf Eichmann was verantwoordelijk voor het transport van miljoenen Joden, zigeuners en homo’s naar concentratiekampen in Oost-Europa. Pim Fortuyn hiermee vergelijken slaat nergens op.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Koken met Godwin: de Reductio Ad Hitlerum

Armpjedrukken (Foto: Wikimedia Commons)

Zoals we de laatste weken geregeld op het Open Podium van Geen Commentaar kunnen meebeleven, lopen veel internetdiscussies na verloop van tijd uit de hand. Na het uitwisselen van een rits aan zowel steekhoudende als onzinnige argumenten, komt er gegarandeerd een moment waarop een balorige of gefrustreerde reaguurder als eerste Hitler en de nazi’s erbij sleept.

Of zoals advocaat en deskundige op het terrein van internetrecht Mike Godwin het in 1990 snedig formuleerde:

Naarmate online discussies langer worden, nadert de waarschijnlijkheid van een vergelijking met de nazi’s of Hitler één.

Zelfs al betrof het oorspronkelijk een volstrekt onschuldige discussie over kinderpostzegels of de merites van handgebreide wollen sokken.

Vergelijkingen met het nazisme of Adolf Hitler slaan vrijwel standaard elke discussie dood. Op usenetfora, in de begintijd van internet, werden dergelijke vormen van drogredenatie door moderatoren niet zelden bestraft met het rücksichtslos beëindigen van het betreffende topic. De Wet van Godwin stipuleert overigens niet veel meer dan dat op het moment dat voor het eerst het H-woord valt, de discussie blijkbaar zijn uiterste houdbaarheidsdatum heeft bereikt.

Een speciaal geval van zo’n drogredenering is de Reductio ad Hitlerum, een term van de naar de VS geëmigreerde Joods-Duitse filosoof Leo Strauss (1899-1973). Kort gezegd komt het erop neer dat wanneer je in staat bent je tegenstander met een of ander polemische kunstgreep te manoeuvreren in het kamp van Hitler’s Derde Rijk, je automatisch de ander hebt gediskwalificeerd. Dit volgens de logica: “Adolf Hitler (of het nazibewind) was X, dus X is slecht.”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende