Wetenschapsfraude in 1498

In 1498 publiceerde een geleerde monnik uit Viterbo, Giovanni Nanni (1432-1502), zeventien delen met Commentaria super opera diversorum auctorum de antiquitatibus loquentium, ofwel “Commentaren op de werken van diverse oudheidkundige auteurs”. Het ging om aantekeningen bij materiaal dat hij deels had gekregen van een Armeense monnik en deels had aangetroffen in een bibliotheek in Mantua. Het was voor de geleerden van die tijd volkomen nieuw, al waren de auteursnamen Berossos en Megasthenes vertrouwd en waren uit hun oeuvre zelfs wat fragmenten bekend. Ook Manethon was een oude bekende: verschillende antieke auteurs verwezen naar zijn Egyptische geschiedenis. De vondsten vormden een sensatie, aangezien onder de herontdekte teksten beschrijvingen waren van gebeurtenissen waarbij het Joodse volk betrokken was geweest. Talloze Bijbelpassages waarvan de historische betrouwbaarheid in twijfel was getrokken, vonden nu onafhankelijke bevestiging, zodat het gelijk van de Kerk was vastgesteld.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Waan van de dag

Geschiedvervalsing

, door

Huisleugenaar van de VVD/directeur van de Teldersstichting Patrick van Schie is weer eens bezig:

[…] in 1901 gaf de overgrote meerderheid van de confessionele politici – net als de socialisten – liever ouders de kans hun kinderen onderwijs te onthouden dan de leerplicht op te leggen. Het waren de liberalen die de leerplicht voorstelden en daar in het parlement bijna voltallig voorstemden.

Klopt dit?

Het is inderdaad waar dat in 1900 de socialisten tegen de eerste Nederlandse leerplichtwet stemden. Maar iets van achtergrond is daarbij wel gewenst:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Geschiedvervalsing

, door

ELDERS - Vorige week woensdag was het precies vijftig jaar geleden dat Martin Luther King als onderdeel van de March on Washington for Jobs and Freedom zijn beroemde ‘I Have a Dream’- toespraak hield.

Rechtse auteurs en columnisten in de VS waren er als de kippen bij om de erfenis van King als de hunne te claimen. Het feit dat ‘communist‘ en peacenik King tijdens zijn leven vooral met zelfbenoemde conservatieven te maken had via opgehitste politiehonden en billy clubs wordt daarbij gemakshalve vergeten – of simpelweg genegeerd.

De geschiedenis is er immers niet om van te leren (of zelfs maar om zo accuraat mogelijk weer te geven), maar om alsnog het morele gelijk aan je zijde te krijgen. En dus staat het conservatieven vrij om achteraf te bepalen welke van Kings standpunten tot zijn ‘ware’ erfenis behoren, aldus een commentaar in het gezaghebbende conservatieve tijdschrift National Review:

On anniversaries like this one, left-wingers sometimes lament that King is not remembered in full. They say that he was hostile to capitalism and to the Vietnam War. It is a historically accurate point, and it is a historically irrelevant point. King is a national hero because of the American ideals he championed and brought much closer to realization.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Moslims en Christenen met Bolkestein en Naoum Nehme

, door

Het is me wel een mooi geschiedenisfeestje dezer dagen. Vernamen we vorige week donderdag van Martin Bosma hoe islamitische zeloten half Europa zouden hebben verkocht op de Arabische slavenmarkten, afgelopen zondag vertelde Frits Bolkestein en Hala Naoum Nehme ons hoe Christenen in het Midden-Oosten al sinds het ontstaan van de Islam systematisch worden buitengesloten, getreiterd, gepest en uitgemoord. Ik heb eerder al een stukje geschreven over het gebabbel van Bosma, maar het betoog van Bolkestein en Naoum Nehme is te opmerkelijk om zomaar te laten passeren. Het is, wederom, een selectief ratjetoe van tendentieuze feiten, feitjes en factoïden dat vooral aantoont dat geschiedenis een vak is dat politici niet zomaar automatisch beheersen. Weer blijkt vooral hoe jammer het is dat er zo weinig aandacht is voor die historici die een echt doordacht verhaal te vertellen hebben over de lange, gedeelde geschiedenis van Arabieren en Europeanen.

Een citaat:

Westerlingen weten weinig van de christenen in het Midden-Oosten. Hun bestaan gaat terug tot de tijd kort na Christus. Vanuit Syrië heeft het christendom zich verspreid. De Syrische katholieken zijn de rechtstreekse afstammelingen van de allereerste kerken, die door de apostelen zijn gesticht.

Correct. Althans, deels. Voor zover ik begrepen heb vertrokken de Apostelen zo snel mogelijk uit de woestijn naar de grote steden in het westen om de blijde boodschap te verspreiden. Paulus en Petrus stierven niet voor niets in Rome – en Johannes in Ephese. Maar wat is het punt? Zijn Syrische christenen extra belangrijk omdat ze aan de basis zouden staan van de kerk? Mooie drogreden is dat. Nog een citaatje:

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

Bosma winkelt selectief in historische bronnen

, door

Bram Vermeulen (voormalig Zuid-Afrikacorrespondent) laat in NRC (betaalmuur) zien dat Martin Bosma in zijn Cassandralied over Zuid-Afrika de mythes voor zoete koek slikt van surpremacistische blanke Afrikaners uit het extreem-rechtse milieu waar ook de beruchte leider van de Afrikaner Weerstandsbeweging, Eugene Terre’Blanche, toe behoorde.

Volgens Bosma koloniseerden de blanken een onontgonnen gebied in Zuid-Afrika, waar af en toe een paar nomadenstammen voorbij kwamen. Pas toen de blanken het land opbouwden en voor werkgelegenheid zorgden, immigreerden er drommen zwarten naar Zuid-Afrika, die de oorspronkelijke bevolking (de blanke ‘Afrikaners’) verdrongen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kafirs en Zeloten: geschiedenisfantasieën met Martin Bosma

, door

Geschiedenis wordt geschreven en herschreven door overwinnaars. Geschiedenis gaat over het verleden, maar wordt geschreven in en voor het heden. Geschiedenis is dan ook per definitie gekleurd: wat niet past, wordt weggestopt in bijzinnen, en wat goed uitkomt wordt opgeblazen tot immense proporties. Martin Bosma verkondigt dan ook een waarheid als een koe als hij beweert dat we in het Westen weinig tot geen aandacht hebben voor de ‘Europese’ slachtoffers van ‘islamitische’ slavenrovers in de zeventiende eeuw, maar wel hele bibliotheken volschrijven over de transatlantische slavenhandel. Het eerste past niet echt heel lekker in ons verhaal van westerse koloniale hegemonie – terwijl wij de wereld ontdekten, verdwenen zonen en dochters uit onze mediterrane achtertuin naar de duistere zijde van de wijnblauwe Mediterranée. Het tweede is bij uitstek onderdeel van onze eigen culturele geschiedenis: het (formeel) afschaffen van slavernij is een cruciale stap in de westerse ontwikkeling naar een beschaafde samenleving met gelijke rechten voor iedereen. Bosma heeft misschien wel gelijk dat dit fenomeen meer aandacht zou verdienen. Maar hij is zelf geen haar beter. Bosma – het begint een handelsmerk te worden – verdraait de feiten. Zijn verhaal is selectief en gekleurd.

Een anekdote. In 1544 werd het lieflijke eilandje Lipari – u kent het wellicht uit il Postino – overvallen. De ganse bevolking van het eiland – zo’n 9000 mannen, vrouwen, en kinderen – werd gevangen genomen en afgevoerd richting de Arabische slavenmarkt. Ischia werd ook te grazen genomen (4000 slaven, ke-dzjing) – dat ging in 1544 gewoon in één moeite door. Een deel werd in Messina vrijgekocht en keerde terug, maar pas in 1556 werd het eiland door Karel V (‘onze’ koning van Hispaniën, ja) herbevolkt – maar niet voordat er op het eiland een enorm fort was gebouwd waar de bevolking in geval van een overval in kon schuilen. Piratenovervallen waren een frequent en reëel probleem – buiten de brede muren van Karel V zou het in Lipari tot in de 19e eeuw onveilig blijven. Formentera – een van de Balearen – was zelfs geheel ontvolkt, zo vaak werd het door piraten te grazen genomen. Tot zover schetst Bosma een historisch fenomeen dat we in het westen – terecht of onterecht – naar de marges van onze geschiedenis hebben gedreven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Who controls the past controls the future

, door

Amerikaanse conservatieven omhelzen de principes van Ingsoc:

Tensions have run high in Jefferson County [CO] schools since three conservative candidates were elected to the school board. These new board members have suggested an extensive rewrite of the way history is taught to the area’s students to a model they believe is more patriotic.

The right-leaning board-members said they believe history teachers should teach nationalism, respect for authority and reverence for free markets. They should avoid teaching any historical events or acts that promote “civil disorder, social strife or disregard of the law.”

[…] Retired New Jersey history teacher Larry S. Krieger told Newsweek, ““As I read through the document, I saw a consistently negative view of American history that highlights oppressors and exploiters.”

Krieger is one of the conservative activists leading the charge to change textbooks across the country to reflect a more traditional view of U.S. history and American exceptionalism.

While the narrative may be “historically true,” he argues, “progressives are going to be the heroes in this narrative.”

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.