Een gedogende PVV: damage control 101

Gisteren openbaarde de NRC een document dat aan diplomaten zou zijn uitgereikt. Het document ziet er wat amateuristisch en onaf uit, dus of het echt is is de vraag, en van het ministerie worden we niet wijzer, aangezien "het departement nooit mededelingen doet over interne documenten". Het onderwerp van het bestand is hoe om te gaan met lastige vragen over de gedoogsteun die Wilders aan het kabinet gaat geven. De belangrijkste boodschap lijkt te zijn dat Wilders niet in de regering zit, maar de regering slechts gedoogt. Het echte kabinet wordt gevormd door de "free market liberal" VVD en het CDA. Ambtenaren mogen zeggen dat Wilders 15,5% van de stemmen heeft gekregen, maar dienen zich in functie te onthouden van commentaar. Het is niet aan de huidige Nederlandse regering om de resultaten van de verkiezingen te interpreteren. Lastige vragen over het beperken van de rechten van moslims moeten de ambtenaren steevast afdoen met een "zo'n vaart zal het niet lopen, want die rechten worden gegarandeerd door de grondwet". In het document wordt de indruk gewekt dat Wilders voor spek en bonen bij de onderhandelingen zit, want het lijkt erop dat Verhagen, onder wiens verantwoording het document is gemaakt, ervan uit gaat dat geen van de speerpunten van Wilders zal worden gerealiseerd. Er wordt zelfs met geen woord gerept over het feit dat Wilders wel bij de coalitiegenoten aan tafel zit bij de onderhandelingen over het regeerakkoord. In het document worden netjes een heel stel vragen afgehandeld. Maar de laatste vraag, misschien per ongeluk blijven staan is "Didn?t Mr Wilders call the Turkish prime minister ?crazy??", en juist op die vraag wordt daaronder niet ingegaan.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tegenzinnen 03 – De CDA-achterban de mond snoeren

De interim-voorzitter van het CDA beloofde coalitiedeelname aan het partijcongres voor te leggen. Dat klinkt heel nobel en vooruitstrevend, maar buiten dat biedt het de mogelijkheid het morrende deel van de achterban het zwijgen op te leggen.

Stel dat 30 % van de CDA achterban tegen een coalitie met de PVV is, dan mogen die tijdens het congres natuurlijk uitgebreid het woord voeren, maar vervolgens wordt er wel bij meerderheid besloten. Dus 70 % stemt voor en dat betekent dat de partij voor 100 % akkoord is. Hoewel 30 %, uitgedrukt in CDA-kamerleden 6 essentiële zetels vertegenwoordigen, zonder welke de nog af te bakken coalitie met een kamerminderheid achterblijft. Mochten die virtuele zes hun weerstand in de fractie kenbaar maken, dan zal gezegd worden dat de partij heeft ingestemd en rest weinig anders dan conformisme.

Mocht u tot die virtuele 30 % behoren, dan kunt u op dat congres weinig doen. Verkeert u binnen het CDA in enige positie, dan kunt u misschien proberen af te dwingen dat het congres alleen met unanimiteit van stemmen, een stempel van goedkeuring kan geven. Maar het is niet erg waarschijnlijk dat dat lukt. Ter wille van de democratie, 74 + de virtuele 6, lijkt er verder niets anders op te zitten dan te proberen dit democratische congres te voorkomen. Naar goed CDA gebruik en om gewetensnood bij de zes te voorkomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De opdracht van Lubbers

Lubbers (foto: flickr/DOETDOET)

Oud-premier Lubbers kreeg de opdracht van de koningin om “alle reële meerderheidsvarianten” te onderzoeken.

En, toegegeven, dat doet hij niet. CDA en VVD kan je moeilijk omschrijven als een meerderheidscoalitie. Maar het is wel een beetje gek dat verschillende partijen daar nu zo over vallen. Vooral D66 en PvdA, die voor minder invloed van het staatshoofd zijn, roepen nu om het hardst dat Lubbers de opdracht naar de letter moet uitvoeren.

Waarom? Is het niet zo dat in een democratisch Nederland het aantal zetels in het parlement dat je coalitie heeft (eventueel aangevuld met gedoogsteun) bepaalt of je kan regeren? Opdracht of geen opdracht, aan het eind gaat het daar om, en niet wat koningin Beatrix wil. Dus kom op, doe nu niet alsof jullie schoothondjes van Bea zijn, maar probeer zelf een coalitie te vormen en hou op met huilen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Inbraak nodig voor formatie?

inbraak (Foto: Flickr/Vleermuis)

Het was een moeizame formatie in 1973. De PvdA van Den Uyl had 43 zetels behaald, D66 en GroenLinks voorloper PPR respectievelijk 6 en 7. Een links-progressieve samenwerking lag in het verschiet, maar een meerderheid ontbrak. Als altijd was de steun van confessionele partijen noodzakelijk: KVP (27), ARP (14) en CHU. De formatie stuitte echter op wantrouwen tussen de linksen en confessionelen, onder andere vanwege de Nacht van Schmelzer waarin het Kabinet Cals ten val kwam wegens partijpolitieke spanningen tussen KVP en PvdA.

Nu zijn (in)formateurs in de parlementaire politiek nogal tamme toneelspelers. Hun rol is beperkt tot het masseren en bijeen brengen. Daar dacht toenmalig PvdA-formateur Burger echter heel anders over. Zo dwong hij de partijen tot onderhandelen door onder andere te dreigen gevoelige correspondentie tussen de fractieleiders openbaar te maken. Belangrijker is dat hij buiten weten van de toenmalige partijleiders om een aantal politici van de KVP en ARP wist te overreden om minister te worden in een nieuw kabinet. Het onwillige CHU zette hij zonder pardon buiten spel. Deze ingreep is de geschiedenis ingegaan als “de inbraak van Burger”. Zo werd een kabinet geformeerd bestaande uit PvdA, D66, PPR, KVP en ARP: het vaak verfoeide Kabinet Den Uyl.

Om deze meesterzet van Burger op waarde te schatten moeten we nog een aantal bijzondere eigenschappen van dit kabinet beschouwen: het was een extraparlementair kabinet, het was een samenwerking tussen progressieve en linkse partijen, een samenwerking tussen linkse en confessionele partijen, een kabinet met een linkse premier, en de CHU (met wie de KVP en ARP later het CDA zouden oprichten) werd door haar confessionele partners buiten spel gezet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De kabinetsformatie en het WK

paarse bal (Flickr/Julie, Dave & Family)

Nederland was nog bezig bij te komen van een bloedhete vrijdagmiddag en de wedstrijd die Oranje speelde, toen afgelopen zaterdag rond kwart over twee viel te lezen dat de kabinetsformatie een nieuwe fase was ingegaan. De gesprekken die ?de partijen uit het brede midden? onder de leiding van Herman Tjeenk Willink hadden gevoerd, bleken de weg te hebben geëffend voor onderhandelingen die een coalitie van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks zouden moeten opleveren.

Twee weken geleden kwam Mark Rutte nog tot de conclusie dat er op dat moment geen perspectief was voor een coalitie die uit die partijen bestond, wat hem duidelijk was geworden nadat de partijleiders anderhalve dag aan elkaar hadden gesnuffeld. Eerder waren de besprekingen over een rechts kabinet afgebroken voordat ze überhaupt begonnen waren; het CDA wilde dat de VVD en de PVV er eerst samen maar eens uit moesten komen, maar die partijen hadden geen zin om tegen een lege stoel te praten. Tijdens het debat over de formatie was Rutte daarover van gedachten veranderd, want hij nodigde Wilders alsnog uit om als twee liberale heren een akkoord te sluiten. Wilders ging daar uiteraard niet op in.

De urgentie om toch tot een -dan maar Paars-plus- coalitie te komen groeide, terwijl de eerder zo onoverbrugbare verschillen tussen de partijen tot behapbare nuanceverschillen geslonken bleken te zijn. Conclusie na drie weken formeren: de rituele schaduwdans die formatie heet is er misschien wel het beste bewijs van dat politiek een spel is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour | Formatiemoeheid

“Dat zie ik niet tot stand komen, dat heb ik steeds gezegd”

Job Cohen ziet een middenkabinet nog niet voor zich, maar heeft voor de Paars Plus onderhandelingen aan Rutte beloofd niet alle andere opties uit te sluiten. Daarom gaat nu een middenkabinet onderzocht worden waar eigenlijk niemand zin in heeft. Misschien over twee weken wel weer een Quote du Jour met het mislukken van deze onderhandelingsronde en de mededeling dat het toch over rechts geprobeerd gaat worden. Mij zou het niet verbazen.

Vorige Volgende