Terugkijken en vooruitkijken in crisistijd

Spanje neemt in Europa de koppositie van landen die getroffen zijn door het coronavirus over van Italië. Over de oorzaken en gevolgen van een epidemie. Het aantal bevestigde gevallen in Spanje is vertienvoudigd sinds de noodtoestand op 14 maart werd afgekondigd, terwijl het dodental woensdag hoger lag dan dat van China, met 738 doden op één dag. Heeft het land de crisis te lang veronachtzaamd? De Spaanse correspondent van The Guardian denkt dat de regering in het begin veel te laks is geweest met maatregelen. Tot half maart gingen voetbalwedstrijden met publiek gewoon door. Een Europese voetbalmatch in Bergamo in februari zou een belangrijke bron zijn geweest van de snelle verspreiding van het virus, zowel in Italië als in Spanje. Op 8 maart waren er massa's bijeen in sportstadia, conferentiecentra en op straat voor de viering van Internationale Vrouwendag. Drie dagen later reisden aanhangers van Atletico Madrid nog naar Liverpool om hun club daar in de verlenging te zien winnen van de Europese kampioen. Op 14 maart werd de noodtoestand uitgeroepen. Maar het gebrekkige Spaanse zorgsysteem heeft een grote uitbraak met inmiddels meer dan 4000 doden niet kunnen voorkomen. Midden in de crisis lijkt een poging tot verklaring van de omvang van de epidemie tamelijk voorbarig. Er is nog zoveel onbekend, horen we elke dag weer van de experts. Effecten van maatregelen zijn moeilijk te voorspellen. Verklaringen voor verschillen tussen landen zijn moeilijk te geven omdat er overal anders wordt geteld en het onmogelijk is alle factoren in het beeld te betrekken. Alle specificaties over de spreiding van het virus verdienen een disclaimer.

Quote du Jour | Coronasteun vergroot ongelijkheid tussen EU-lidstaten

De economie van de Europese Unie drijft op het heilige principe van het ‘level playing field‘. Lidstaten mogen hun eigen bedrijven niet bevoordelen boven bedrijven uit andere landen. Staatssteun is alleen mogelijk in uitzonderlijke omstandigheden. Zoals nu dus. Maar het loslaten van het verbod op staatssteun heeft vergaande consequenties schrijven Lena Hornkohl en Jens van ’t Klooster op Social Europe.

De toestemming van de Europese Commissie voor staatssteun, inmiddels € 1,9 biljoen, is niet gelijk verdeeld

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

‘Europa faciliteert apartheid in Israël’

OPINIE - Een ander geluid uit Israël, dat hier ook wel een keer gehoord mag worden.

Voor de derde achtereenvolgende maal is Likoed-leider Netanyahu er niet in geslaagd een meerderheid te verwerven in het Israëlische parlement voor zijn ultrarechtse blok. Met opnieuw moeizame coalitieonderhandelingen in het vooruitzicht. De meest voor de hand liggende oplossing, een grote coalitie van Netanyahu met zijn concurrent Gantz van de iets minder rechtse Blauw&Wit-formatie lijkt onmogelijk. Netanyahu zou op papier met de ultrarechtse partij Yisrael Beytenu van Liebermann zaken kunnen doen. Maar Liebermann en het religieuze deel van het rechtse blok kunnen niet door één deur. Blauw&Wit gokt op een minderheidsregering met Liebermann. Die zou echter moeite hebben met de steun die daarvoor nodig is van de oorspronkelijk Arabische Joint List, die voor het eerst ook joodse stemmen trok en twee zetels won.

Voor de Palestijnen is het ‘lood om oud ijzer’. Met uitzondering van de Joint List heeft geen van de partijen afstand genomen van de annexatiepolitiek, het inpikken van steeds meer stukken land op de Westoever en de voortdurende apartheidspolitiek. Een eerste reactie van Abu Pessoptimist op de verkiezingsuitslag eindigde vorige week met de vraag: Gaat het ooit nog een keer goed komen?

Foto: Patrick Müller (cc)

Europese Commissie biedt hoop voor Albanië en Noord-Macedonië

ELDERS - Volgens EU-commissaris Oliver Varhelyi hebben Albanië en Noord-Macedonië genoeg gedaan om onderhandelingen over het EU-lidmaatschap te starten. De liberale democratie is nog ver weg, zeggen de critici.

De blokkade voor onderhandelingen met de twee aspirant-lidstaten die in oktober werd opgeworpen door de Franse president Macron, gesteund door Nederland en Denemarken, zal waarschijnlijk worden opgeheven. Macron kreeg eerder toezeggingen over een aanscherping van de toelatingsprocedures. Het laatste woord is nu aan de Europese Raad van regeringsleiders die deze maand bijeenkomt.

De Commissie constateert in het voortgangsrapport dat Noord-Macedonië hard gewerkt heeft aan de bestraffing van corruptie op hoog niveau die plaatsvond in de vorige regeringsperiode. Nieuwe wetgeving voor het Openbaar Ministerie en het installeren van een voldoende toegeruste staatscommissie ter bestrijding van corruptie krijgen ook de goedkeuring van de Europese Commissie. Sindsdien zijn in 66 gevallen van nepotisme aanklachten ingediend. Vorig jaar zijn 56 mensen veroordeeld wegens onder meer mensenhandel en drugshandel.

Rechters getest

Albanië heeft voortgang gemaakt met het onderzoek naar de betrouwbaarheid van rechters. Er zijn nu 234 gevallen (van de 811) onderzocht; 60% van de geteste rechters is ofwel ontslagen of heeft zelf ontslag genomen. Dat heeft wel geleid tot een tekort aan magistraten bij het Hooggerechtshof en het Grondwettelijk Hof. Ondanks dat heeft Albanië heeft volgens de Commissie veel werk gemaakt van de veroordeling van corrupte ambtenaren en leden van misdaadbendes.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: skinner08 (cc)

Europese grensmuren zijn goudmijn voor militaire en security-industrie

ONDERZOEK - Wapenhandelaren, die verdienen aan de gewapende conflicten, repressieve regimes en mensenrechtenschenders waarvoor mensen op de vlucht slaan, profiteren ook volop van de muren die voor deze vluchtelingen worden opgetrokken, schrijft Mark Akkerman van Stop Wapenhandel op basis van een recent onderzoeksrapport.

Dertig jaar na de val van de Berlijnse Muur telt Europa meer muren dan ooit. Met name sinds de zogenaamde ‘vluchtelingencrisis’ van 2015 verrezen steeds meer grensmuren en -hekken. Die hebben inmiddels een totale lengte van zo’n 1000 kilometer, zo werd vorig jaar becijferd in het rapport ‘Building Walls’. Daarnaast bestrijken Frontex-operaties het hele Middellandse Zeegebied en de zee tussen het Afrikaanse vasteland en de Canarische Eilanden, in totaal zo’n 4750 kilometer. Een nieuw rapport, ‘The Business of Building Walls‘, van Stop Wapenhandel, het Transnational Institute (TNI) en Centre Delàs, duikt in de kosten van en bedrijven achter deze landmuren, ‘maritieme’ muren en de ‘virtuele’ muren van Fort Europa, de (biometrische) databases en het EU-grenssurveillancesysteem Eurosur.

De muren zijn een prominent en zichtbaar onderdeel van het totale Europese migratiebeleid, dat sterk gericht is op het buiten houden of krijgen van vluchtelingen. Hieronder ligt een narratief waarin migratie geframed wordt als een veiligheidsprobleem en bedreiging, waartegen de inzet van militaire middelen dé oplossing is. Dit narratief wordt vooral door de militaire en security-industrie stevig gepromoot.

Foto: Klaus Nahr (cc)

Zwitserland gaat voor groen

ELDERS - Grote winst voor groene partijen bij parlementsverkiezingen.

Zwitserland heeft twee groene partijen, en beide behaalden een flinke winst afgelopen zondag bij de parlementsverkiezingen. De Groene Partij won 28 zetels, een winst van 17, terwijl de kleinere Groene Liberale Partij 16 zetels haalde, een winst van 9 zetels. Samen waren de twee partijen goed voor 21 procent van de stemmen, een gecombineerde winst van 9,3 procent. De rechts-populistische SVP (Zwitserse Volkspartij) verloor maar bleef wel de grootste. Ook de sociaaldemocraten, christendemocraten en liberalen verloren zetels. De Groene Partij zal waarschijnlijk nu ook deel uit gaan maken van de regering. Zwitserland kent geen regering die na onderhandelingen tussen partijen wordt samengesteld op basis van een program. De Bondsraad van zeven ministers is een afspiegelingscollege dat bestaat uit leden van de vier grootste partijen. De GPS, de Zwitserse Groene Partij is nu de vierde in grootte.

Het oordeel van de kiezers is duidelijk, twitterde de GPS na de eerste exitpoll: meer bescherming tegen klimaatverandering en meer sociale gelijkheid. Een optimistisch geluid voor een progressieve koerswending in dit overwegend traditionele land.

Klimaatbonus

De winst van de Groenen is voor een land als Zwitserland opmerkelijk. Sinds de invoering van het systeem van evenredige vertegenwoordiging in 1918 heeft nog geen partij zo’n grote winst gemaakt, volgens Pascal Zwicky. Anderzijds past de forse winst wel in een Europese trend die we eerder zagen in Nederland, Duitsland en België, een winst die overal gepaard gaat met verlies van de oude sociaaldemocratische partijen. Ondanks dat de Zwitserse socialisten de tweede plaats behielden hebben ze nog nooit zo weinig kiezers getrokken. Het is duidelijk dat klimaatverandering voor de kiezers aan gewicht heeft gewonnen bij de bepaling van hun stem. Zwitserland is geheel door land omsloten en daardoor buitengewoon kwetsbaar voor klimaatverandering. De temperaturen stijgen er harder gemiddeld, schrijft Deutsche Welle. In de afgelopen tien jaar heeft het land volgens experts 15% van zijn gletscheroppervlak verloren.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Bryan Burke (cc)

Cyprus, het gas en de geopolitiek

ELDERS - De EU treft sancties tegen Turkije vanwege gasboringen bij Cyprus.

Ondanks waarschuwingen van de EU gaat Turkije door met gasboringen in een deel van de Middellandse Zee dat de EU-lidstaat Cyprus claimt. Turkije, dat sinds 1974 het noordelijk deel van het eiland bezet houdt, meent dat het Turkse noorden recht heeft op een evenredig deel van de gasopbrengsten. De zelfverklaarde Turkse republiek Noord-Cyprus wordt alleen door Turkije erkend. De EU staat op het standpunt dat het gehele eiland valt onder de Europese lidstaat Cyprus. Daarom beschouwt Brussel de Turkse gasboringen als een vijandige daad.

De ontdekking van de gasvoorraden in het oostelijk deel van de Middellandse zee heeft de spanningen rond Cyprus opnieuw hoog doen oplopen. ExxonMobil en Qatar Petroleum vonden eerder dit jaar een groot gasveld in de Cypriotische wateren. In aansluiting op gasvelden die door Israël en Egypte worden geëxploiteerd ligt hier een kans om los te komen van het Russische gas. Samenwerking van Israël, Cyprus en Griekenland zou volgens de Amerikanen tevens de mogelijkheid bieden de Russische aanwezigheid in dit deel van de Middellandse Zee terug te dringen. De drie landen hebben inmiddels afspraken gemaakt op het gebied van cybersecurity en gezamenlijke militaire oefeningen. Er zijn ook plannen voor pijpleidingen naar Europa via Kreta. Dit alles gaat niet alleen ten koste van Rusland, maar ook van Turkije dat in eigen wateren geen gas heeft maar wel kan profiteren van leidingen uit Rusland.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Hongarije dreigt wetenschap aan regeringsbeleid te onderwerpen

ELDERS - Een nieuw plan van Orbán raakt de onafhankelijkheid van de wetenschap.

De Hongaarse regering van premier Viktor Orbán zit stevig in het zadel. Bij de Europese verkiezingen van eind mei behaalde Fidesz een meerderheid van 52,3%. Van de 21 Hongaarse EP-leden zijn er nu 13 van Orbáns partij. De oppositie is zwak en verdeeld. Bij demonstraties en manifestaties tegen de regering laten met name studenten en wetenschappers zich duidelijk horen. Bijvoorbeeld bij de sluiting van de Engelstalige Central European University, gesticht door Orbáns aartsvijand George Soros. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat deze autoritaire, ‘illiberale’ regering naar mogelijkheden zoekt ook de Hongaarse universiteiten aan haar wil te onderwerpen.

De overkoepelende Academie van Wetenschappen dreigt nu buiten spel gezet te worden als de 15 wetenschappelijke instituten en 150 research groepen met alles bij elkaar 3000 onderzoekers rechtstreeks onder het bestuur worden geplaatst van een nieuw door de regering benoemd orgaan. Een wetsontwerp met dat doel komt binnenkort in het parlement aan de orde. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó benadrukt de nationale belangen van de wetenschap. Hij vindt dat wetenschappers ‘onderzoek moeten doen in gebieden en richtingen die belangrijk zijn vanuit het perspectief van de toekomstige concurrentiepositie van het land’. László Palkovics, minister van Handel en Industrie sluit zich daarbij aan. Volgens hem is het de taak van de wetenschappers de regering van advies te dienen, ze dienen zich niet met de politiek te bemoeien.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Piotr Drabik (cc)

PiS blijft de grootste in Polen

ELDERS - Hoe om te gaan met het behoudende deel van de Europese bevolking? Het is een van de uitdagingen voor de nieuwe Europese leiders. Neem Polen bijvoorbeeld.

Een liberale pro-Europese gelegenheidscoalitie van maar liefst twaalf oppositionele partijen en groeperingen in Polen is er afgelopen zondag bij de Europese verkiezingen niet in geslaagd de oppermacht van regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) terug te dringen. De Europese Coalitie kreeg uiteindelijk ruim 38% van de stemmen, goed voor 22 zetels, die in meerderheid naar de EPP gaan. PiS bleek sterker en kwam uit op ruim 45%. Dat zijn 26 zetels voor de ECR (de Europese Conservatieven waar FvD zich graag bij wil aansluiten). Drie zetels gaan naar de nieuwe partij van de links-liberale burgemeester en homo-activist Robert Biedroń, Wiosna (Lente). Hij moet in het EP nog een keuze maken voor aansluiting bij de groene, de liberale of de sociaaldemocratische fractie. De extreem-rechtse, homofobe Konfederacje wist net niet de kiesdrempel te halen. De opkomst was met 45% ook hier hoger dan ooit.

De Europese verkiezingen waren in Polen vooral een voorproefje voor de landelijke parlementsverkiezingen dit najaar. PiS viert de overwinning deze week als teken dat de partij dan ook de grootste zal blijven. Een wijziging van het kabinet van premier Mateusz Morawiecki is aanstaande. Maar liefst vijf ministers en drie vice-ministers gaan naar Brussel. Dat zoveel bewindslieden verkiesbaar waren voor het EP toont eens te meer aan dat Polen de EU serieus neemt.

Foto: Mike Mozart (cc)

Zo werkt de lobbyist

ELDERS - In Frankrijk is aan de vooravond van de Europese verkiezingen ophef ontstaan over lijsten met gegevens van journalisten en politici voor Monsanto’s lobbyisten.

Het dossier Glyfosaat is nog lang niet afgesloten in de EU. Ook het nieuwe parlement zal er mee te maken krijgen als het onderzoek naar de toelating van het onkruidverdelgingsmiddel Roundup aan de orde komt. In januari besloot het Europees Parlement een onderzoekscommissie in te stellen nadat de EU het middel tegen de wil van het parlement opnieuw voor vijf jaar heeft toegelaten (met instemming van de Nederlandse regering). Het EU-besluit is hevig bekritiseerd vanwege de geheimhouding van rapporten over de schadelijkheid van Roundup. De Europese Commissie heeft inmiddels meer openheid beloofd, naar aanleiding van een burgerinitiatief waarin meer dan een miljoen Europeanen opriepen tot een verbod op glyfosaat en openbaarmaking van wetenschappelijke rapporten die worden gebruikt bij het beoordelen van bestrijdingsmiddelen.

Roundup is al jaren omstreden omdat het kankerverwekkend zou zijn en schade aanricht aan de biodiversiteit. De Nederlandse regering is ondanks aanmaningen vanuit het parlement nog niet toe aan een verbod. In België en Frankrijk is het gebruik van Roundup door particulieren verboden. In Frankrijk is de druk op de regering om het middel helemaal te verbieden groot, maar president Macron kwam begin dit jaar terug op zijn belofte om daaraan gehoor te geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende