Het kan verkeren. Het arme Portugal hoopt nu te profiteren van rijke investeerders uit de voormalige kolonie Angola. Ronaldo schoot Portugal deze week naar het WK voetbal in Brazilië. In z'n eentje zorgde hij voor wat licht in het land dat nog steeds in zwaar weer verkeert. Terwijl de Europese Unie de hulp aan Spanje en Ierland kan beëindigen blijft Portugal aan het infuus. Nieuwe bezuinigingsplannen waarover volgende week beslist moet worden hebben weer massa's mensen op de been gebracht. De Trojka die het land onder curatele heeft gesteld eist nu onder meer ook de privatisering van het postbedrijf. Een teken van de malaise is dat de Europabrede crisis in de bouwsector in Portugal het hardst heeft toegeslagen (-12,3%). In deze crisissfeer kwam het Franse Mediapart vorige week met een opmerkelijke reportage over investeringen in het voormalige moederland door rijke Angolezen, de familie van president Dos Santos voorop (Nederlandse vertaling hier en hier).
Het eindsignaal van de eerste helft heeft geklonken, maar er is geen tijd voor rust […] Zoals in een marathon zal de tweede helft van het parcours zwaarder voelen dan de eerste helft.
Jens Weidmann, president van de Duitse centrale bank, over de pijn van de eurocrisis, die volgens hem nog lang niet voorbij is.
Ofwel: nog meer austerity!
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
OPINIE - In het in 1729 verschenen A modest proposal heeft Jonathan Swift een praktische oplossing voor het armoedeprobleem: de armen moeten een paar van hun kinderen vetmesten en verkopen aan rijke Engelse gentlemen. Vooral jonge gebraden kinderen schijnen een delicatesse te zijn. Swift steekt hiermee de draak met de harteloze en technocratische oplossingen van zijn tijdgenoten voor het armoedeprobleem. Tweehonderd jaar later is deze satire, tijdens de eurocrisis, nog steeds actueel.
De maatregelen die de Europese autoriteiten nemen om de eurocrisis op te lossen zijn van hetzelfde technocratisch gehalte en zijn even harteloos als de oplossingen van de Engelse gentlemen in de achttiende eeuw. Vooral in Zuid-Europa is de situatie zeer ernstig. In Griekenland is allang geen sprake meer van een recessie. Het is een diepe depressie, vergelijkbaar met de Grote Depressie. Het land zakt weg in armoede, zonder uitzicht op verbetering.
Tot nog toe wordt de eurocrisis bestreden door te hervormen en te bezuinigen. We moeten allemaal gaan doen wat Duitsland eerder gedaan heeft: pensioenleeftijd verhogen, belastingdruk, werktijd en arbeidsmarkt hervormen, lonen verlagen en korten op overheidsuitgaven. De economieën van de eurolanden moeten convergeren, zodat zij kunnen concurreren met Duitsland. Het gevolg van de draconische bezuinigingen die hiervoor noodzakelijk zijn, is dat in de eurozone de werkloosheid is gestegen tot 12% en dat de economie vorig jaar kromp met 0.6%.
INTERVIEW - Terwijl de Trojka het IMF de deur wijst en de Zuid-Europese landen steeds verder wegzakken, richt men in Brussel stapje voor stapje een bankenunie op. Wat is er aan de hand in Europa? En wat is de toekomst van de euro?
Ik spreek erover met Arjo Klamer, hoogleraar culturele economie en bekend criticus van de euro. Eerder dit jaar was hij samen met onder meer financieel geograaf Ewald Engelen en historicus Thierry Baudet betrokken bij Burgerforum EU: een burgerinitiatief met een oproep tegen ‘de sluipende overdracht van bevoegdheden aan de EU’ en voor een referendum wanneer een overdracht zich toch voordoet.
Maar dat was niet de eerste keer dat Klamer zich uitsprak tegen de euro. Al voor de invoering sprak hij zijn zorgen uit over de nieuwe munt. In 1992 schreef hij zijn eerste kritische column over de euro voor de Volkskrant getiteld “Europese spooktrein”, waarin hij uitlegde waarom een gemeenschappelijke munt niet zou gaan werken. De krant wilde het in eerste instantie niet plaatsen omdat het ’te radicaal’ was. De column werd uiteindelijk toch geplaatst en Klamer kreeg een storm van kritiek over zich heen.
Wat zag u toen aan de euro wat andere mensen niet zagen?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Meent Dimitris Pavlopoulos in de Volkskrant:
Het resultaat van het beleid van bezuinigingen, privatiseringen en liberaliseringen was geen oplossing, maar juist een verdieping van de crisis. […]
Volgens de trojka (Europese Commissie, IMF en Europese Centrale Bank) en de Griekse regering heeft Griekenland in 2014 een primair overschot van een half miljard euro. Echter, de data van Eurostat laten zien dat Griekenland in de eerste negen maanden van 2013 een primair tekort had van maar liefst 17 miljard euro.
Bovendien, en in tegenstelling tot wat de Europese Commissie en de Griekse regering beweren, is de trend van de Griekse economie allesbehalve positief. Het volume-indexcijfer van de detailhandel is gedaald met 8,1 procent in 2013. De volume-index is gedaald met 6,7 procent. De investeringen zijn slechts 12 procent van het bruto binnenlands product (bbp), het op zes na laagste percentage in de wereld! Naar alle waarschijnlijkheid is in 2013 het Griekse bbp gedaald met 7 procent, ondanks de expliciete voorspelling van de Europese Commissie en het IMF van een klein herstel. De staatsschuld is opgelopen tot 170 procent van het bbp en is veel groter dan voor de crisis!
ELDERS - De nieuwe Italiaanse regering van premier Letta heeft het moeilijk. Ondertussen blijft de rest van Europa onverschillig voor de druk van de migratie uit Afrika waar het land bijna alleen voor moet opdraaien.
Standard & Poor’s verlaagde dinsdag j.l. de financiële status van Italië tot BBB. Maar wat moeten we met die ratings als de beoordelaars zelf toegeven dat we ze niet serieus moeten nemen? Opmerkelijk genoeg blijven economen de slagen in de lucht nog steeds volgen. “Italië moet niet de consumptie aanwakkeren, maar zijn ruggengraat laten zien”, schrijft een gelovige in Republica. Zo kreeg het vertrouwen van de Italianen in hun nieuwe links-rechtse coalitieregering van premier Letta opnieuw een knauw.
De parlementariërs van de coalitiepartijen deden er woensdag nog een schepje bovenop met een eendaagse staking uit protest tegen de laatste stappen in een juridische procedure tegen Sylvio Berlusconi. De vrees voor de val van Letta is bij zijn partijgenoten van de linkse Partido Democratico kennelijk zo groot dat ze nu zelfs hun grootste tegenstander zijn gerechte straf voor belastingontduiking willen laten ontlopen. De partij van Berlusconi vindt dat het Hooggerechtshof overhaast te werk gaat als het al deze maand bijeenkomt voor de finale in het proces tegen hun leider. Maar uitstel zou er toe kunnen leiden dat al het werk weer opnieuw moet worden gedaan.
Dijsselbloem krijgt nogal wat over zich heen. De internationale pers ‘maakt gehakt’ van hem: ‘incompetent’, ‘politiek lichtgewicht’, ‘ontsla die man!’. Twitteraars idem dito: Dijsselbloem is een ‘elefante’ in de ‘eurocristalleria’, een ‘exterminator of stocks’. De reden: zijn uitspraken over hoe je banken in de eurozone moet redden. Daarmee zou Dijsselbloem paniek zaaien, aanzetten tot bank runs en überhaupt alle private geldschieters de Europese banken uitjagen. Het zou na het weggestemde eerste reddingsplan de tweede grote flater zijn in korte tijd. De ‘onervaren’ eurozone-aanvoerder wil blijkbaar de financiële markten maar niet begrijpen, aldus commentatoren. Deze hoon is onterecht, en wel om vier redenen.
Eerst nog even de feiten: Dijsselbloem zei tegen persbureau Reuters dat als een bank een probleem heeft, niet de Europese belastingbetaler aan zet is, maar de bank in kwestie in principe eerst zelf een oplossing moet zoeken, en als dat niet lukt dat aandeelhouders, obligatiehouders en in laatste instantie niet-verzekerde spaarders moeten bijdragen. ‘Bail-in’ heet dat, en in het geval van Cyprus zijn vooral de grote spaarders aangeslagen. Reuters meende dat Dijsselbloems gekoesterde ‘bail-in’ principe zoals het is toegepast op Cyprus, bij toekomstige reddingsoperaties altijd precies zo moeten worden toegepast en dat Cyprus dus een ‘blauwdruk’ vormt. En nu verwijten anderen Dijsselbloem weer dat door zijn uitspraken geldschieters – beleggers en spaarders – alle Europese banken zullen mijden, omdat ze altijd moeten gaan betalen als een bank van de rails loopt.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Goh
Baudoin Prot, directeur van BNP Paribas deed vier weken over fiat antwoorden interview, om de door hen gegeven antwoorden vervolgens doodleuk terug te trekken.
Het Duitse Handelsblatt pikte dat niet en besloot op haar website de vragen te publiceren zonder de antwoorden. Dat had succes: de bank publiceerde alsnog de antwoorden op haar eigen webzijde. In het engels.
Helaas voor de bank is de run op die pagina zo groot, dat ze er uitligt. Een teken aan de wand?
Tien miljard euro noodsteun, tegoeden tot €100.000 euro gegarandeerd, ministers Eurolanden akkoord met herziene maatregelen. Grootste bank Cyprus opgesplitst.
