De eurocrisis is weer terug (5): Deflatie (1) – moeten we ons zorgen maken?

Er is bijna geen inflatie meer en in sommige delen van Europa is al sprake van deflatie. Hoe erg is dat, waardoor wordt dit veroorzaakt en wat kan er aan gedaan worden? Deflatie is een complex onderwerp daarom bespreek ik het in twee delen. In deel 5 bespreek ik ‘wat, waar en hoe’ en deel 6 behandel ik ‘oorzaak en oplossing’. In het begin leek het zo mooi. De euro was een groot succes want in alle landen daalde de inflatie naar het gewenste niveau: net iets onder de 2%. Precies zoals de bedenkers van de munt het hadden bedoeld want de Duitsers hadden hun stabiele munt en in Zuid-Europa was men verlost van de hoge inflatie.

Door: Foto: Christopher Sessums (cc)
Foto: Celso FLORES (cc)

De eurocrisis is weer terug (4): loondumping

, door

ANALYSE - De eurocrisis wordt bestreden met bezuinigen en hervormen. Dit helpt niets want de Europese economie stagneert en de werkloosheid neemt niet af. Ik laat vandaag zien wat wél een oplossing is voor de eurocrisis als je weet wat de oorzaak is.

Volgens de bankier en oud topman van Crédit Lyonnais Jean Peyrelevade is de eurocrisis vooral hardnekkig door culturele problemen. In een interview beklaagde hij zich (1) onlangs over het Franse volkskarakter: ‘De Duitse en Nederlandse mentaliteit is gericht op ondernemerschap’, stelt Peyrelevade, ‘terwijl in Frankrijk de mensen afhankelijk zijn van de staat’. De oorsprong van dit mentaliteitsverschil gaat volgens hem terug tot Lodewijk XVI en de Franse revolutie. En inderdaad, een mentaliteit die zo diep in de cultuur van een land is verankerd – en Frankrijk zal geen uitzondering zijn – kan je niet even veranderen.

Daar gaan generaties overheen, als het überhaupt al zal lukken.

Voorbarig

Voorstanders van de euro vinden dat we niet genoeg hervormen. Tegenstanders willen de euro afschaffen omdat de muntunie is gedoemd te mislukken. Je kan en mag culturen niet veranderen om ‘de markt’, stellen zij terecht. Maar beide conclusies zijn volgens mij voorbarig. De kosten van afschaffing van de euro worden door de tegenstanders onderschat, zoals ik vorige week (en ook eerder) al heb laten zien. Maar ook zij die de euro willen redden met hervormingen hebben ongelijk: culturele veranderingen zijn helemaal niet nodig zijn om een muntunie te laten werken.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Scenario lag klaar voor herinvoering gulden

, door

Tijdens het hoogtepunt van de eurocrisis:

De Nederlandse regering had tijdens het hoogtepunt van de eurocrisis in 2012 een scenario klaarliggen om de gulden weer in te voeren als Nederlands betaalmiddel.

Dat meldt het televisieprogramma Argos Medialogica dinsdag op basis van eigen onderzoek.

Er waren meerdere scenario’s op het ministerie van Financiën. ‘Florijn’, vernoemd naar de vroegere Nederlandse betaalmunt, lag klaar voor het uiterste geval dat de euro zou vallen.

Het televisieprogramma baseert zijn bevindingen op bronnen dichtbij Financiën die anoniem hun verhaal doen. Het ministerie bevestigt noch ontkent het bestaan van zo’n draaiboek.

“Wij hielden met alles rekening, maar zetten in op herstel van de euro”, laat een woordvoerder van het ministerie aan Argos Medialogica weten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

De eurocrisis is weer terug (3): Europa’s knoflookgrens

, door

In de het vorige deel in deze serie over de eurocrisis heb ik laten zien dat bezuinigen en hervormen verkeerd uitpakt: de werkloosheid in de eurozone is nu veel hoger dan in andere geïndustrialiseerde landen. In dit deel kijk ik naar de gevolgen van de euro op de handel tussen de eurolanden.

‘Ergens in Frankrijk loopt een grens, de knoflookgrens’, kopte Trouw een jaar geleden heel fraai. Deze grens splijt Europa en is onoverbrugbaar zeggen de eurosceptici.

Daar tegenover staat de politieke elite, die haar lot verbonden heeft met het slagen van de euro: als het zuiden maar genoeg hervormt dan lukt het wel, stellen zij. Het zijn herstelbare ‘weeffouten’, volgens Jeroen Dijsselbloem.

Eén zo’n weeffout is het grote verschil in concurrentiekracht tussen ‘zwakke’ en ‘sterke’ eurolanden. De eurocrisis wordt bestreden door de economie in deze landen te hervormen om deze zo competitiever te maken.

Vandaag bekijk ik of het , na vier jaar hervormen, is gelukt om de verschillen kleiner te maken.

Weeffouten zichtbaar maken

Hoe groot de verschillen tussen noord en zuid zijn is duidelijk te zien aan de handelsbalans van de eurolanden. De industrie in Zuid-Europa is onvoldoende concurrerend, waardoor de Zuid-Europese landen meer invoeren dan dat zij exporteren:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De eurocrisis is weer terug (2): de prijs van hervormen

, door

ANALYSE - Na zes jaar is de eurocrisis nog niet voorbij. Eerder dit jaar dacht iedereen dat het over was. Maar de paniek in oktober toen de beurskoersen met bijna tien procent daalden, de stijgende rente voor Griekse staatsobligaties en de aanhoudende problemen in Frankrijk en Italië laten zien, dat we er nog lang niet zijn. Wat doet Europa om uit de crisis te komen?

Europese politici geloven niet dat makkelijke maatregelen en ‘goedkoop geld’ een oplossing zijn voor de crisis want dat is ‘Wachstum auf Pump’ (groei op krediet) zoals Angele Merkel het noemt. Alleen hervormen is goed. ‘Hervormen’ houdt in dat voor werknemers vervelende en voor bedrijven gunstige maatregelen worden genomen. Voor werknemers komt dat neer op loonmatiging, verlies van zekerheden (‘je moet flexibel zijn’) en afbouw van dure sociale voorzieningen. Voor bedrijven betekent het minder regels en aanpak van ‘vastgekoekte structuren’ in de maatschappij.

In deze aflevering bespreek ik het resultaat van dit hervormen en bezuinigen. Onder resultaat versta ik dat wat voor gewone mensen belangrijk is: banen.

Het Stabiliteits en Groeipact

Het belangrijkste mechanisme waarmee in Europa wordt vorm gegeven aan dit hervormen is het Stabiliteits en Groeipact: de staatsschuld mag niet groter zijn dan 60 % van het Bruto Binnenlands Product (BBP) en het tekort mag niet groter dan 3%. Tot 2008 voldoen de meeste landen aan deze criteria. Dat lukt echter niet meer na de kredietcrisis op Wall Street. De (deels extreme) tekorten nemen daarna in eerste instantie weer af, maar de afname is in enkele gevallen, zoals Frankrijk en Italië, onvoldoende.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du jour | Veilige haven

, door

Is [de eurocrisis] voorbij, zoals minister Dijsselbloem verkondigde? Wel in Wassenaar, niet in het Laakkwartier of in Thessaloniki. Nog altijd zit 1 op de 12 Nederlanders zonder baan. In Griekenland is dat 1 op 4. Een sociaal drama, maar ook politiek dynamiet onder de muntunie. Zolang de EU wel begrotingsdiscipline afdwingt maar geen halt toeroept aan belastingontwijkers, wel hervormingen eist maar geen investeringen aanjaagt, is de euro niet in veilige haven.

Foto: Armin Kübelbeck, CC-BY-SA, Wikimedia Commons

De eurocrisis is weer terug: Frankrijk is de zondebok

, door

ANALYSE - Mathijs Bouman heeft gereageerd op mijn stuk van afgelopen donderdag over de ‘creditcardmetafoor’ die hij gebruikt voor het Franse begrotingstekort. Ik reageer op zijn verdediging: misleidende beeldspraak wordt vaak gebruikt om beleid te verantwoorden. Met economie heeft dit niets te maken.

Afgelopen donderdag schreef ik een kort stukje over de manier waarop Mathijs Bouman berichtte over de Franse begrotingscrisis in het RTL Nieuws van woensdagavond. Ik val in mijn stukje wat fel uit naar Bouman. Ik wil benadrukken dat mijn kritiek niet specifiek tegen hem is gericht maar tegen de berichtgeving over economie in het algemeen. Anderzijds is het wel zo dat hij daarin een prominente plaats heeft. Daarom is het volgens mij wel terecht om Bouman als voorbeeld aan de kaak te stellen.

Ik wil in dit artikel reageren op zijn verdediging van de creditcardmetafoor. Ik zal in dit en enkele vervolgartikelen duidelijk maken dat de berichtgeving over Frankrijk (en begrotingstekorten in het algemeen) erg eenzijdig is en waarom het een gevolg en geen oorzaak is van de eurocrisis.

De creditcardmetafoor

De creditcardmetafoor van Bouman komt er op neer dat we ons moeten ‘voorstellen [dat we] sinds we de euro hebben eigenlijk één gezin [zijn] in Europa met één creditcard’. Je moet dan afspraken maken over het gebruik daarvan anders kom je als gezin snel rood te staan. ‘Als je je daar niet aan houdt, als zoontje of als moeder of als vader, dan krijg je een straf. Zo’n stelsel hoort er bij als je één munt hebt.’

Foto: blu-news.org (cc)

Agenda 2020 voor Europa: aanhoudende economische crisis

, door

ACHTERGROND - De nieuwe politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) heeft vorige maand bij deelstaatverkiezingen in Duitsland verrassend veel stemmen gekregen. Bij de landelijke verkiezingen in 2013 haalde zij de kiesdrempel (5%) niet, maar kwam daar nu ruim over heen: in Saksen kregen zij 10%, in Thüringen 10.6% en Brandenburg 12.2%. Landelijk zou dat overeen komen met 9.7%.

De SPD, die momenteel samen met de christendemocraten (CDU/CSU) in de regering zit, haalde echter bedroevend slechte resultaten.

De AfD is een protestpartij tegen de euro, maar het is ook vooral een aartsconservatieve partij die – net als de PVV in Nederland – ook immigratie en veiligheid als belangrijke thema’s heeft. De partij kan niet worden weggezet als een neonazi- of simpele protestpartij. De gevestigde partijen hebben de AfD in hun campagnes genegeerd, maar deze strategie blijkt dus niet te werken.

Als enige land in Europa leek de eurocrisis aan Duitsland voorbij te gaan. Maar afgelopen maand werden de eerste barsten zichtbaar in het Duitse economische wonder toen bleek dat de economie in het tweede kwartaal van 2014 was gekrompen.

Eind september meldde het onderzoeksbureau Ifo bovendien dat het economisch klimaat verder is verslechterd. ‘Der deutsche Konjunkturmotor läuft nicht mehr rund,’ staat in het bericht.

Quote du Jour

Quote du jour | Sfeer

, door

De problemen in de eurozone staan hier niet meer boven aan de agenda. De sfeer rond de eurozone is daarmee heel anders dan een jaar geleden. Toen was iedereen somber en was er weinig geloof in onze daadkracht en de vorderingen rond de bankenunie. Dat is helemaal verdwenen.

Minister Jeroen Dijsselbloem tijdens een bijeenkomst van ministers van Financiën en centralebankpresidenten uit de hele wereld.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Verkiezingen Europees Parlement: Niet-stemmer zegt Ja!

, door

OPINIE - Wij zijn door de politiek stelselmatig voorgelogen over de eurocrisis. De oplossing waar nu aan wordt gewerkt zal de crisis verergeren. De komende verkiezingen voor het Europees Parlement geven u een kans om hier tegen te stemmen. Wie niet stemt, stemt impliciet voor doorgaan op de heilloze weg die de politiek nu volgt.

Wie de discussies in de media over de aanstaande verkiezing voor het Europa Parlement oppervlakkig volgt, zou kunnen denken dat we op 22 mei gaan kiezen vóór of tegen Europa. Max van Weezel beschrijft hoe in de media een gevecht tussen Eurofielen en Eurofoben wordt gevoerd. De Eurofielen worden vertegenwoordigd door D66, de Eurofoben door de PVV en de rest van de partijen zit daar ergens tussen in. Met afgrijzen constateert hij dat de meerderheid van de bevolking niet gaat stemmen omdat het hen niets kan schelen. Dat is onverstandig want, zo schrijft van Weezel, ‘de integratie gaat door, onder leiding van Duitsland’ of je dat wilt of niet.

Wat Van Weezel goed belicht, is dat veel mensen denken dat de verkiezingen gaan over ‘vóór of tegen’ Europa. Die keuze hebt u echter allang niet meer. Op dit moment wordt Europa naar aanleiding van de eurocrisis opnieuw ingericht. De oplossing waar nu aan wordt gewerkt is een slechte oplossing. Als kiezer kan u daar op 22 mei ja of nee tegen zeggen. Als u niet gaat stemmen stemt u impliciet voor deze oplossing. Waarom dat slecht is en om te begrijpen welke keuze u hebt, moet ik kort de geschiedenis van de eurocrisis uitleggen.

Vorige Volgende