Britain is held back by its business culture, not the EU

British ministers like to talk of the British economy being in a ‘global race’, and of the need for their countrymen to shape up and raise their game if they are to compete in the global economy. In practice, they mean less red tape, tax cuts for business, and reforms aimed at making it easier to hire and fire employees. Many Conservatives blame the regulatory burden on the EU, and want to either renegotiate the terms of Britain’s membership or withdraw altogether. With the notable exception of Liberal Democrat Business Secretary, Vince Cable, these ministers never mention business short-termism, and the British system of corporate governance that encourages it. Yet this is undoubtedly the most important reason for the UK now having the second lowest investment rate in the OECD (after Ireland, where investment is very volatile). The government wants to rebalance the UK economy towards investment and exports. This will require a reform of corporate governance, especially the incentives faced by executives.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: bram_souffreau (cc)

Perspectives on bushfires in Australia

ANALYSE - Natuurrampen zijn big business in Australië. Paul Frijters biedt een aantal economische perspectieven.

I remember the great bushfire in Canberra of 2003. I had only arrived with the family a week before and had just rented a nice house near the top of Mt Cook, right in the path of an enormous bushfire that ended up destroying hundreds of homes.

The heat of that day was immense: 40 degrees and strong winds. Activity was similarly frantic. Warnings on the radio of how the seemingly impossible was truly happening: fires that broke all containment lines were converging on the capital. Barbecues got cancelled as everyone returned home to prepare: people feverishly cleaning out the gutters of their house to remove anything that would easily combust; people filling up their bathtubs to be able to quickly immerse themselves if needed; the ban on using hose-pipes suddenly being lifted as the importance of water conservation gave way to survival. Our neighbour, whom we never talked to before, or afterwards, was suddenly very chummy in the face of this imminent joint danger. Indeed, there was a palpable buzz about Canberra as people went through a shared emergency.

I remember standing on top of Mt Cook, seeing the fires break more containment lines on their way to our neighbourhood. In the distance, we could see huge fire-arcs of hundreds of meters, via which whole trees, full of igniting oils, were whirled into the Southern suburbs, causing immense damage to people and property. One had to be in awe of that kind of destructive force, which simply seemed too great for humans to meaningfully oppose. One suddenly felt a bit silly, holding two hosepipes in one’s hand waiting for these huge fires to come! Luckily for my neighbourhood, the wind shifted just as the fires were about to hit us, with the cooler air streaming from the opposite direction effectively ending the tragedy. For months afterwards, family back in the Netherlands and the UK would ask whether there were any houses left in Canberra and whether we had been lucky. We had been.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Planbureau voor de Leefomgeving kritisch over ‘groenheid’ Nederlandse economie

‘Wil Nederland een rol van betekenis blijven spelen in de wereldeconomie, dan zal er fors ingezet moeten worden op vergroening. Concurrerende landen om ons heen zijn hier al verder in en richten hun innovatie daar meer op door ambitieuze, langjarige doelstellingen en forse investeringen in kennis. Vergroening kan niet alleen van bedrijven komen, de overheid heeft hier ook een belangrijke rol. Wat nodig is, is een stevig groen innovatiebeleid.’ Hier het rapport (pdf).

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | De één-armige econoom

COLUMN - Een wanhopige president Harry Truman vroeg zijn medewerkers ooit om een één-armige econoom, die niet altijd ‘on the one hand…on the other hand’ zou zeggen. Meer dan zestig jaar later lijkt er niet veel veranderd. Vorige week werd de Nobelprijs voor de economie toegekend aan economen met gedeeltelijk tegenstrijdige theorieën over financiële markten. De gevolgen waren sceptische bloggers en een paar negatieve commentaren op onze column over de efficiënte markthypothese. Dezelfde scepsis is voelbaar rondom het feit dat veel economen de crisis niet zagen aankomen en een recent schandaal waarin een invloedrijk artikel over de gevaren van overheidsschuld op een pijnlijke programmeerfout bleek te berusten. Er lijkt onder veel mensen een beeld te bestaan van economische wetenschap als een theoretische stijloefening die niets met “de echte wereld” te maken heeft. 

In een recent artikel weerspreekt vooraanstaand econoom Raj Chetty het idee van theoretische navelstaarderij. Hij betoogt dat economen juist veel aandacht besteden aan het wetenschappelijk testen van hun theorieën. Een blik op de inhoudsopgave van recente edities van vooraanstaande vaktijdschriften als de American Economic Review en de Quarterly Journal of Economics staaft deze bewering: het overgrote deel van de artikelen bevat een empirische analyse van beleidsrelevante vragen. Systematischer onderzoek laat zien dat dit al decennia het geval is.

Foto: Rene Passet (cc)

‘Moderniseer diplomatie, maar pas op voor eendimensionalisering’

ANALYSE - De Nederlandse diplomatieke dienst moet moderniseren, maar economische belangen moeten daarbij niet de overhand krijgen. Dat betoogt Paul van den Berg, politiek adviseur van Cordaid. ‘Diplomatie is meer dan de ‘BV Nederland’ verkopen.’

Vorige week vond in de Tweede Kamer de hoorzitting plaats over de modernisering van de diplomatie. Aanleiding was het tussenrapport van de ‘Groep van Wijzen’ onder leiding van Arthur Docters van Leeuwen. Deze commissie levert in het eerste kwartaal van 2014 haar eindrapport op, maar het was goed dat de Tweede Kamer al in dit stadium met deskundigen sprak over de tussentijdse bevindingen. De aanbevelingen van de commissie zouden namelijk een behoorlijke verschuiving kunnen betekenen voor de wijze waarop Nederland zijn diplomatieke dienst inricht. Maar waarom was de Kamer vooral geïnteresseerd in de economische baten van het postennetwerk?

Efficiënt vormgeven

Onmiskenbaar kan er de nodige efficiëntiewinst behaald worden door een herijking van de Nederlandse diplomatieke aanwezigheid in het buitenland. De volgende aanbeveling van de Groep van Wijzen is naar mijn mening de kern van het advies: herschikking en denken binnen het postennet vanuit regionale eenheden met daarbinnen verschillende lokale vertegenwoordigingen. Daardoor blijven lokale vertegenwoordigingen mogelijk op een efficiënte en effectieve manier. Uitgangspunt is op zoveel mogelijk plaatsen fysiek aanwezig te zijn, maar de oprichting en instandhouding van ambassades op locatie met een kanselarij en residentie is geen automatisme.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Snelle verblijfsvergunning voor rijken

NIEUWS - Buitenlanders die ten minste 1,25 miljoen euro in het Nederlandse bedrijfsleven investeren, kunnen vanaf 1 oktober van dit jaar een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen. Staatssecretaris Teeven wil op die manier de economie een impuls geven

Naar Grieks voorbeeld? Griekenland trekt flink wat investeerders die, na het investeren van 250.000 euro in onroerend goed, een verblijfsvergunning voor 5 jaar krijgen.

Foto: Foto Wikimedia. copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Gevraagd: economen zoals Jan Pen (m/v)

COLUMN - Onlangs verscheen Vandaag staat niet alleen, een bloemlezing uit de meer dan 160 essays en memoires die de bekende econoom Jan Pen (1921-2010) vanaf de jaren ’60 schreef voor Hollands Maandblad. Pen vond dat veel van zijn werk geen eeuwigheidswaarde bevat, maar wie zijn essays, columns en boeken leest moet toegeven dat Pen relevant blijft. Aan economen zoals Pen is zelfs steeds meer behoefte.

Jan Pen was Neerlands beste ‘uitlegger’ van de economie. Denk aan Moderne Economie uit 1958, Het aardige van economie (1966) of Kijk, economie (1979). Het was ook zijn ambitie: ‘orator didacticus’ zijn. Maar op de een of andere manier stond de rol van ‘uitlegger’ bij hem zelf niet in hoog aanzien. Pen afficheerde zichzelf ook wel eens als ‘economisch journalist’, waarmee hij zichzelf toch echt tekort deed. Pen was een orator didacticus, is mijn stelling, juist omdat hij wetenschappelijk gevormd was. Pen had daardoor een glasheldere stijl van redeneren, maar ook de kundigheid die hem autoriteit verschafte.

Er is veel behoefte aan economen die met toegankelijke economische concepten de wereld begrijpelijker maken. Neem de financiële crisis of de onlangs opgelaaide Nederlandse pensioendiscussie. Mijn inschatting is dat de meerderheid van de Nederlanders eigenlijk in het duister tast en graag te raden zou gaan bij een publiekseconoom die de complexiteit behapbaar kan maken met heldere taal en treffende beelden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | Nobel

COLUMN - De economen Eugene Fama, Robert Shiller en Lars Peter Hansen wonnen afgelopen maandag “de Nobelprijs van de economie” (dat bekt lekkerder dan Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel). Het is opvallend hoe divers de winnaars zijn. Kort door de bocht kun je zeggen dat Fama de efficiënte markthypothese heeft bedacht, Shiller heeft laten zien wanneer deze opgaat en vooral ook wanneer deze niet opgaat, en Hansen het mogelijk heeft gemaakt om de hypothese goed te testen. De keuze voor met name Fama is gedurfd, omdat de efficiënte markthypothese niet zo’n goede naam meer heeft sinds de financiële crisis.

Het ‘efficiënte’ deel van de efficiënte markthypothese wil zeggen dat informatie in aandelenprijzen wordt doorgerekend. Dit heeft dan weer alles te maken met concurrentie: zodra een beurshandelaar bijvoorbeeld hoort dat Shell een nieuw olieveld heeft gevonden, zal hij snel het aandeel proberen te kopen. Hierdoor stijgt de prijs van het aandeel zodat de nieuwe informatie meteen verwerkt is. Concurrentie is de kracht van het model, want op zich hoeft er maar één belegger nieuwe informatie te hebben om de informatie efficiënt te verwerken, als hij tenminste over voldoende geld beschikt. De efficiënte markthypothese wil zeggen dat je in principe geen hoger rendement kan halen dan in de marktportefeuille (bijvoorbeeld de AEX of Dow Jones), tenzij je extra risico neemt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | neemt afscheid

COLUMN - Afschrijvingen is voorlopig uitgeschreven. Na een klein jaar, en in totaal twee jaar aan wekelijkse stukken, moet ik helaas minderen in verband met een groter schrijfproject. Voor deze slotaflevering kan ik niet anders dan terugblikken op de belangrijkste les die ik tijdens het schrijven heb geleerd. Niet uit zelfbevlekking, maar uit hoop om de urgentie ervan levend te houden. Want de urgentie is, ook bij de boven ons gestelden, ver te zoeken.

De les is deze: ‘de economie’ is niet het bbp, maar het vermogen om het bbp te maken. Het bbp registreert slechts een stroom van goederen en diensten (waarvoor betaald is). De economie is het vermogen om deze stroom op gang te brengen, jaar in jaar uit, en niet het bbp zelf.

Dit vermogen heeft veel te maken met de balans van de BV Nederland, de ‘onderliggende’ bezittingen en schulden die we sinds de crisis gelukkig goed op ons netvlies hebben. Die balans staat er op zich goed voor, want ons spaargeld, pensioenvermogen en huizenbezit zijn veel meer waard dan onze schulden, ook als je de overheidsschuld meetelt. Hoe beter de balans, hoe hoger ons ‘eigen vermogen’, hoe meer toekomstig inkomen we daaruit mogen onttrekken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | De overheid en ‘de economie’

Een van de vragen die de Macro Economische Verkenningen (MEV) opriep was hoe het toch kan dat Rutte-II in 2014 nog eens zes miljard bespaart, maar de economie daardoor maar een kwart procent minder groeit. Je zou zeggen: 6 miljard is 1 procent van ons bruto binnenlands product (bbp), dus als de overheid dat niet meer uitgeeft, moet het bbp met 1 procent dalen ten opzichte van het basisscenario. Toch niet, want de bezuinigen werken vertraagd door en de overheid haalt met die stamrecht-bv-truc belastingopbrengsten ‘naar voren’. Dus de economie groeit volgend jaar met een half procent, in plaats van te krimpen met een kwart procent. Ik denk dat ik het snap, maar het roept bij mij meteen een bredere vraag op: is het niet vreemd dat de overheid in zekere zin kan kiezen of ‘de economie’ groeit of niet?

Natuurlijk maakt de overheid onderdeel uit van de economie. De bruggen, wegen, docenten en dokters die de overheid betaalt, voorzien gewoon in een behoefte, net als de bananen, vakanties, bakkers en website-designers die we nodig hebben. Het enig verschil is dat laatstgenoemde niet gezamenlijk, maar individueel, via ‘de markt’, worden ingekocht. Daarbij levert de overheid de voor de markt cruciale infrastructuur en rechtsstaat. Je kunt de overheid te groot vinden, maar het is niet de parasiet die libertijnen ervan maken. Ook de kritiek dat een overheidsbaan geen ‘echte’ baan is – kritiek die Obama bijvoorbeeld vaak ten deel valt – is onzin.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende