economie Archives - Pagina 6 van 10

Is volgeld een oplossing voor de crisis?

16 oktober 2015 , 14:00 , door Michel

ANALYSE - George van Houts was afgelopen weekend in Buitenhof om het volgeldsysteem te bepleiten. Het ‘volgeldsysteem’ is een systeem waarbij alleen de staat het recht heeft om geld te maken. Volgens Van Houts is het niet goed dat commerciële instellingen als banken geld kunnen maken, want dat geeft hen te veel mogelijkheden voor misbruik. In het volgeldsysteem kunnen zij dat niet meer, want dan kan alleen de centrale bank nog geld maken. De financieel deskundige Robin Fransman mocht weerwerk leveren.

Voordat ik verder ga, wil ik duidelijk stellen dat het mij er niet om gaat Van Houts te bekritiseren omdat hij als niet-deskundige (hij is acteur) een mening heeft over een complex financieel-economisch probleem. Het is goed als burgers zich verdiepen in de oorzaak van de financiële crisis of andere complexe maatschappelijke problemen. Het is de democratische plicht van alle mondige burgers om zich te bemoeien met ’s lands beleid. Minstens één maal per vier jaar worden wij geacht onze mening in een stem om te zetten. Daarom is het belangrijk dat men zich goed voorbereid. Dat ontslaat Van Houts (en alle andere burgers) echter niet van de plicht om zich goed in de materie te verdiepen, want dat heeft hij volgens mij niet gedaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Heleen Mees: ontruim het noorden

13 september 2015 , 23:47 , door Steeph

Volgens econoom Heleen Mees is het goed om de noordelijke provincies leeg te laten lopen en iedereen in de Randstad te laten wonen. Omdat ze economisch gezien niet hard genoeg hun best doen daar. Of zo.

ht Erik B.

Foto: Jason Rogers (cc)

Grote maatschappelijke problemen: niet zonder de ethiek!

15 oktober 2015 , 14:00 , door Bij Nader Inzien

OPINIE - Vorige week maandag hadden wij de eer om aan te schuiven als tafelwetenschappers bij de Avond voor Wetenschap en Maatschappij. Dat is een jaarlijks terugkerende avond in de Ridderzaal aan het Binnenhof in Den Haag, waarvoor wetenschappers en de elite van Nederland uitgenodigd worden om over het belang van de wetenschap voor de samenleving te praten. Per tafel zitten er zo’n 12 tafelgasten uit de politiek, het bestuur, bedrijfsleven, media, cultuur en wetenschap. Twee tafelwetenschappers – doorgaans een hoogleraar die dan een energieke en getalenteerde promovendus mag meebrengen (charmant betiteld als “side-kick”), krijgen 10 minuten de tijd om een stelling te verdedigen, waarna de tafelgasten er over kunnen discussiëren.

De vraag die we gevraagd werden te beantwoorden, was welke grote vraag ons vakgebied de komende 20 jaar zal beantwoorden? Ons antwoord op deze vraag is dat er niet zo’n vraag bestaat, maar dat heeft ons er niet van weerhouden om een direct hieraan gerelateerde stelling te verdedigen. Wie ons verhaal wil horen, leze verder!

Wat zijn de grote uitdagingen waar de mensheid nu mee geconfronteerd wordt, en waar de wetenschappen misschien een rol kunnen spelen in het zoeken naar oplossingen?

Waarschijnlijk hebben we allemaal een andere top tien van meest urgente problemen, maar toch zullen er een aantal uitdagingen bij velen van ons bovenaan staan. Een eerste maatschappelijke uitdaging is de vraag hoe we de aarde leefbaar kunnen houden in een context van de uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen en een groeiende wereldbevolking (minstens 11 miljard mensen tegen het einde van deze eeuw). We hebben het dan over uitdagingen op het raakvlak van ecologische duurzaamheid, klimaatsverandering, energietransitie, consumptiepatronen, mondiale ongelijkheden, en demografische veranderingen. Een tweede maatschappelijke vraag gaat over hoe we conflicten tussen groepen zoveel mogelijk kunnen vermijden, voorkomen en oplossen, gegeven de botsende religies en ideologieën die verschillende groepen aanhangen, en de rechten die ze op basis daarvan menen te hebben. Nog een andere vraag is hoe we de wereld zo kunnen inrichten dat de zwaksten maximaal beschermd worden. En ten slotte, is de huidige vorm van het kapitalisme het best denkbare en haalbare economische systeem dat mensen kunnen realiseren?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Kiezen in het kwadraat

14 oktober 2015 , 15:30 , door Joël van der Weele

COLUMN - Veel beslissingen, zij het in organisaties of in het parlement, worden genomen door meerderheidsstemming, waarbij iedereen precies één stem heeft. Een probleem van dit systeem is dat 51% van de mensen hun wil kan opleggen aan de overige 49%, ook bekend als de “tirannie van de meerderheid”. Als het aan de jonge econoom Glen Weyl ligt, zijn we daarom toe aan een radicaal nieuw systeem: kwadratisch stemmen.

Kwadratisch stemmen, een idee dat Weyl promoot met zijn intellectuele compaan Eric Posner, werkt als volgt. Iedereen die gemachtigd is om te kiezen kan stemmen kopen, waarbij de prijs het kwadraat is van het aantal gekochte stemmen. Dus, 1 stem kost een euro, 2 stemmen kosten 4 euro, en 1,000 stemmen kosten 1 miljoen euro. Het voorstel met de meeste stemmen wint, en het opgehaalde geld wordt vervolgens onder alle voor- en tegenstemmers gelijk verdeeld.

Het idee achter dit systeem is dat het mensen toestaat om de intensiteit van hun preferenties tot uitdrukking te brengen. Als voorbeeld geven de auteurs de aanleg van een park. Stel dat er 1000 mensen zijn die er 4 euro voor over hebben om het park niet te hebben, en 800 mensen die er 100 euro voor over hebben om het juist wel aan te leggen. Onder gewone meerderheidsbesluitvorming zou het park er niet komen, zonder compensatie voor de voorstanders. Onder kwadratisch stemmen komt het park er wel, omdat de ja-stemmers meer stemmen zullen kopen dan de nee stemmers. De nee-stemmers krijgen daarnaast compensatie omdat een deel van de uitgaven van de ja-stemmers aan hen toekomt.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

De Sociaal Psychologische Raad

30 september 2015 , 15:30 , door Joël van der Weele

COLUMN - Er is al veel gezegd over Barack Obama’s recente executive order om gedragsonderzoek te benutten in het ontwerpen en implementeren van beleid. Cass Sunstein, Obama’s voormalige beleidsadviseur, gaat in een nieuw paper nog een stap verder, en filosofeert over de oprichting van een “Council of Psychological Advisors” , een tegenhanger van de “Council of Economic Advisors”.

In feite komt het idee niet van Sunstein, maar van de psycholoog Barry Schwartz. Hij argumenteert dat economen al veel te lang het monopolie op beleidsadvies hebben, en geeft terreinen aan waarop (economisch) psychologen een bijdrage kunnen leveren, zoals een slimmer gebruik van financiële prikkels op gebieden met veel intrinsieke motivatie zoals onderwijs en zorg, het vermijden van fouten in pensioen- en verzekeringskeuzes en het benutten van morele motivatie bijvoorbeeld bij het maken van duurzame consumptiekeuzes. Sunstein voegt daar aan toe dat gedragswetenschappelijke inzichten kunnen helpen om economische prikkels effectiever te maken, door ze de juiste plaats te geven in de “keuzeomgeving” van de beslisser, en geeft een aantal voorbeelden van zulke interventies.

In Nederland is er al een beweging gaande die gedragswetenschap een centralere rol toebedeelt in het beleid. Zo heeft o.a. het ministerie van economische zaken in navolging van de Engelse en Amerikaanse regering een “behavioral insights team” aangesteld, dat de opdracht heeft om met experimentele manipulaties beleid effectiever te maken.

Foto: foto: nl.wikipedia.org

Japanse economie doet het zo slecht nog niet

16 september 2015 , 08:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Volgens Hans van Zon behoeft het imago van de Japanse economie een correctie. En de geringe verwevenheid met de wereldeconomie geeft te denken.

Al 25 jaar nauwelijks economische groei, een enorme schuldenberg en zombiebanken. Dat is het beeld dat naar voren komt als er in de westerse pers over de Japanse economie geschreven wordt.
Maar als we naar een aantal kernindicatoren kijken blijkt Japan sinds 2000 beter gepresteerd te hebben dan andere leidende mogendheden. Ook is het Japanse financiële systeem robuuster dan dat van de meeste westerse landen en bestendiger tegen externe schokken. Japan heeft ook meer ruimte om een zelfstandige economische politiek te voeren.

Lage economische groei

Gedurende 2000-14 nam het Bruto Nationaal Product (BNP) van Japan af met bijna 3 per cent terwijl dat van de VS toenam met 69 per cent. Dat is een enorm verschil. Maar de vergelijking is niet eerlijk omdat de bevolkingsgroei in Japan stagneerde terwijl die van de VS vrij hoog was. Tussen 2000 en 2014 groeide het Amerikaanse BNP per capita (rekening houdend met koopkracht) met 51,2 per cent en dat van Japan met 44,3 per cent (voor de periode 1990-2014 wordt het verschil overigens aanzienlijk groter)(Wereld Bank data). Hierbij moeten we bedenken dat de VS bij het berekenen van het BNP minder rekening houdt met reële inflatie dan Japan. Met gelijke berekeningsmethoden verdwijnt het verschil.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geld corrumpeert

26 augustus 2015 , 15:30 , door Eva van den Broek

COLUMN - Moet je op je werk voor de koffie betalen? Dan worden er waarschijnlijk meer printpapier en pennen ontvreemd, om nog niet te spreken van ander onethisch gedrag. Een recente studie toont aan dat mensen die aan geld denken minder ethisch handelen. Dat heeft belangrijke implicaties, omdat sommige banen, zoals bankier of supermarktmedewerker, draaien om geld.

Onethisch gedrag op de werkvloer kost bedrijven jaarlijks zo’n 5% van hun winst. Alleen al daarom wordt er veel onderzoek naar gedaan: komt het door de bedrijfscultuur, doordat de managers teveel verdienen, of doordat de werknemers te weinig verdienen? Al die factoren spelen mee, maar de gedachte aan geld alleen al blijkt een belangrijke trigger voor stelen en liegen te zijn.

Dat stelden drie onderzoekers uit Canada en de VS vast door mensen de mogelijkheid te bieden om te liegen om een paar dollar extra te krijgen. Deelnemers werd verteld dat ze aan een onbekende tegenspeler gekoppeld waren. Die tegenspeler mocht kiezen tussen optie A en B, maar wist niet wat de opties inhielden. Optie A leverde 5 dollar voor de deelnemer en 2 voor de tegenspeler op; optie B precies het omgekeerde. Als de deelnemer dus eerlijk zei dat optie B voordeliger was voor de tegenspeler, zou hijzelf waarschijnlijk maar 2 dollar ontvangen. Als de deelnemers van tevoren gedwongen waren om aan geld te denken – door zinnen te maken die over geld gingen – kozen ze twee keer zo vaak ervoor om te liegen in de hoop zelf de 5 dollar in hun zak te kunnen steken.

Foto: Pierre Wolfer (cc)

Plaats bepaalt prijs pizza

10 juli 2014 , 13:00 , door Steeph

DATA - Zelfs in een klein land als Nederland kunnen prijzen van consumentenproducten verschillen per regio. Een steekproef met pizza’s laat echter zien dat ook heel lokaal de prijzen enorm kunnen variëren.

Het afhalen van een Vier Seizoenen pizza bij Domino’s Pizza kost, afhankelijk van de vestiging, tussen de €5,95 en de €9,50. Dat is meer dan 50% verschil.

Hier een overzicht van de prijs van alle vestigingen visueel:

Het meest opvallende lokale verschil doet zich voor in Amsterdam. Daar betaal je op de Overtoom €9,50 en hemelsbreed nog geen kilometer verder op de Aalsmeerweg slecht €5,95. Omfietsen loont.

Domino’s Pizza werkt met franchises. Dat betekent dat iedere locatie zijn eigen broek moet ophouden. En misschien is de huur op de Overtoom wel veel hoger. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat de Vondelpark-elite het allemaal wel best vindt en gewoon klakkeloos meer geld betaalt.

Voor deze steekproef is alleen gekeken naar het afhalen van één pizza Vier Seizoenen (25cm). Allemaal op dezelfde dag gemeten en allemaal op dezelfde tijd afhalen.

Voor wie wil weten hoe het bij hem of haar in de buurt zit hier de hele lijst op alfabetische volgorde.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: klokwerk (cc)

Basisinkomen is niet zo’n goed idee

30 juli 2013 , 13:00 , door Michel

ANALYSE - Het onvoorwaardelijk basisinkomen is nog duurder dan gedacht, en niet zo’n goed idee. Bovendien bestaat er een veel beter alternatief.

Het idee van het onvoorwaardelijk basisinkomen (*) combineert populaire anti-staat sentimenten en teleurstelling over het steeds groter worden van de ongelijkheid in de maatschappij. Door het loskoppelen van bestaanszekerheid en arbeid hopen voorstanders een oplossing te vinden voor de huidige crisis van het kapitalisme.

Progressieven hopen dat het leidt tot een minder materialistische maatschappij waarin de mens zich beter kan ontplooien en libertariers zien er een mogelijkheid in om de staat kleiner te maken. Het is dus een merkwaardige coalitie van links en rechts die zich aangetrokken voelt tot het idee dat de verzorgingsstaat moet worden vervangen door het basisinkomen. Maar wat zullen de gevolgen zijn voor de economie en welk probleem wordt hiermee opgelost? Is er geen beter alternatief?

Nog duurder dan ik dacht

Als het basisinkomen echt de verzorgingsstaat moet gaan vervangen dan is het veel duurder dan voorstanders denken. In mijn vorige stuk in deze serie kwam ik tot de conclusie dat een basisinkomen net iets onder AOW-niveau, betaalbaar is. Maar ik had daarbij aangenomen dat het totale bedrag voor sociale uitgaven (nu 169 miljard euro) wordt ingewisseld voor het basisinkomen. In deze 169 miljard euro zitten ook de kosten voor gezondheidszorg en die had ik nooit mee mogen rekenen. In commentaar bij het artikel werd daar terecht op gewezen. Slechts 73 miljard wordt volgens Harro Labrujere besteed aan sociale verzekeringen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

Vorige Volgende