Welkom, beste journaalkijker

GeenCommentaar is een weblog over democratie. Wij maken het onder meer mogelijk om bij belangrijke kamerdebatten live mee te chatten of de mogelijke coalities op basis van de laatste peiling door te rekenen. Ook zorgen we voor achtergronden bij de politieke actualiteit, nationaal en internationaal. Toen in de zomer de 'affaire Duyvendak' begon, zorgden wij bijvoorbeeld voor online publicatie van de Bluf!-artikelen waar het allemaal om te doen was. Nadat minister Jacqueline Cramer onder vuur kwam te liggen omdat zij ooit een petitie ter verdediging van de persvrijheid ondertekend had, besloten wij online een nieuwe petitie te starten. Onze commerciële collega's van GeenStijl besteedden er op hun eigen wijze aandacht aan. Het gevolg was dat de petitie ondergeklad werd. Als tegenactie besloten we de ip-nummers van de vandalen in een database te zetten, zodat andere sites konden nagaan of een computer die zich bij hen meldde bij ons bekend stond als vandaal. De GeenStijl-checker noemden we dat. Een (harde) reactie van GeenStijl hadden we verwacht. Maar niet dat zij het illegale middel van de ddos-aanval zouden inzetten om onze server lam te leggen. Uiteraard laten we ons niet ontmoedigen of intimideren door deze gebeurtenissen. Maar we hopen wel dat de 'roze horden' voortaan twee keer nadenken voordat ze proberen onze kolommen te vervuilen met geschreeuw. De nuance heeft onze voorkeur. Update: Omdat we iedereen een goede nachtrust toewensen, hebben we dit artikel gesloten voor reacties. Update2: En de reacties zijn weer geopend.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GeenAdvertentie: De Pers weigert advertentie GC

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

Vanochtend zou er iets bijzonders aan de hand zijn geweest in het gratis forenzenblaadje “De Pers”. Voor het eerst in de geschiedenis zou een Nederlands weblog namelijk een advertentie plaatsen in een krant.

Zou, want het is niet gelukt. Het lag niet aan de financiën, want die waren op orde. Ook niet aan de techniek, want uiteindelijk hadden we een plaatsbare advertentie. Nee, het lag aan de hoofdredactie van De Pers. Deze haalde de advertentie hoogstpersoonlijk uit de krant. “Te politiek getint”, vond de redactie.

De advertentie die we wilden plaatsen (op 1/5e pagina) was bedoeld om een signaal af te geven richting links, dat wat ons betreft wel wat meer achter het eigen actieverleden had mogen staan en ook richting rechts, dat zo hard schreeuwt om de vrijheid van meningsuiting te verdedigen, behalve als het gaat om iets waar ze het zelf niet mee eens zijn.

Tenslotte is het een sneer naar de media als geheel. Zij hielden zich in grote mate afzijdig van het debat, terwijl de Bluf!-advertentie toch de persvrijheid verdedigde. De drukker van Bluf! werd door het OM onder druk gezet, omdat de publicaties van Bluf! de toenmalige regering niet goed uitkwamen. En het is niet zo dat dat nu niet meer kan gebeuren, want zijn de media vergeten dat nog geen twee jaar geleden twee Telegraaf-journalisten werden gegijzeld omdat ze de bronnen van hun staatsgeheimen niet prijs wilden geven?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De GC Bluf!-bespreking (4)

Er is flink wat commotie over de steunadvertentie voor het linkse aksieblaadje Bluf!, twintig jaar geleden, maar wie weet nog precies waar het over ging? GeenCommentaar bespreekt de publicaties om het geheugen op te frissen. Vandaag deel vier in de serie, met een samenvatting van de achtste, negende en tiende publicatie.

Document 8: Bluf! 221, 15 mei 1986
‘Geloof ze niet!’

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

In deze publicatie behandelt Bluf! de verschillende lobbies rond de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland, wederom aan de hand van verkregen documenten. Bijvoorbeeld een verslag waaruit blijkt dat de Zeeuwse energiemaatschappij (waar Borssele onder zou vallen) alleen toestemming voor de kerncentrale zou geven wanneer de hele bouw in èèn contract zou vallen (dus niet verschillende onderdelen apart aanbesteedt). Bluf! suggereert meteen omkoperij van ambtenaren of politici, wat erg kort door de bocht is, maar opmerkelijk is het dealniettemin. Ook interessant zijn de verslagen van besprekingen met ‘derde wereldland’ China (het kan verkeren), waaruit blijkt dat de Chinezen onder voorwaarden wel Nederlands kernafval zouden willen opslaan. Nog leuker is het verslag van besprekingen met de Fransen, waar de Nederlandse delegatie kennelijk met de nodige scepsis heenging maar wildenthousiast van terugkwam (waarbij de suggestie van Bluf! dat dit mede te danken was aan rijk vloeiende wijn niet onaannemelijk is). Wel geven de ambtenaren nog een duidelijke waarschuwing mee dat de Fransen niet zondermeer afgewezen moeten worden:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De GC Bluf!-bespreking (3)

Er is flink wat commotie over de steunadvertentie voor het linkse aksieblaadje Bluf!, twintig jaar geleden, maar wie weet nog precies waar het over ging? GeenCommentaar bespreekt de publicaties om het geheugen op te frissen. Vandaag deel drie in de serie, met een samenvatting van de vijfde tot en met zevende publicatie.

Publicatie 5 in Bluf! 190, 3 oktober 1985:
‘Wat is met het gezag?’

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

Sinds 1982 profiteerden de grootste Nederlandse bedrijven van de zogenaamde “gigantenkorting”, een korting die afgedwongen was door het bedrijfsleven, omdat de stroom in het buitenland goedkoper was. Deze kortingen waren slechts haalbaar (en houdbaar) met het idee dat er ook in Nederland goedkope stroom zou komen, opgewekt uit kernenergie. Bluf! betoogde dat deze energie alleen maar goedkoop was omdat geen rekening werd gehouden met de opslag en verwerking van het radioactieve afval.

In een notitie staat dat als er geen kerncentrales komen er slechts een paar opties zijn, waaronder “het extra verhogen van de tarieven van kleinverbruikers zodat op die wijze a.h.w. een subsidiëring van de grootverbruikers en de giganten wordt gerealiseerd.”

Publicatie 6 in Bluf! 194, 7 november 1985:
‘Zeer geheim’

In deze publicatie wordt verder ingegaan op de onthulling dat de overheid, terwijl ze flink aan het bezuinigen is, wél extra geld overheeft voor de grote bedrijven. Sociale en openbare voorzieningen moeten het vooral ontgelden en het “profijtbeginsel” wordt steeds meer ingevoerd, wat betekent dat wie profiteert, ook betaalt. Onder anderen zwembaden zouden zwaar de dupe worden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De GC Bluf!-bespreking (2)

Er is flink wat commotie over de steunadvertentie voor het linkse aksieblaadje Bluf!, twintig jaar geleden, maar wie weet nog precies waar het over ging? GeenCommentaar bespreekt de publicaties om het geheugen op te frissen. Vandaag deel twee in de serie, met een samenvatting van de tweede tot en met vierde publicatie.

Publicatie 2 in Bluf! 178, 11 juli 1985:
“inbreken kan iedereen”

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

De tweede publicatie volgt slechts twee weken later en bevat de onthullingen dat de regering van plan was om provincies die tegen kernenergie waren meer te laten betalen voor hun stroom, maar dat de industriële grootverbruikers in diezelfde provincies moesten worden ontzien. De commissie “Smeerpuit”, met een aantal industriële grootmachten als lid gaf dit advies aan de regering, en er werd vanuit de commissie voorgesteld de kosten voor energie van de burger fors te verhogen als het parlement kernenergie zou weigeren. Dit geld zou dan rechtstreeks richting de grootverbruikers (de industrie dus) gaan, om hen te compenseren voor het moeten gebruiken van duurdere stroom.

Ook blijkt de regering chantage niet te schuwen bij het in het gareel krijgen van dwarsliggende electriciteitsbedrijven en komt uit dat de minister van Economische Zaken Van Aardenne, Van Agt en de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant onderling al te hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De GC Bluf!-bespreking (1)

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

De afgelopen weken is er zeer veel aandacht geweest voor de advertentie die in 1986 in de Volkskrant werd geplaatst namens 188 (en niet 178, zoals de advertentie zelf beweert) personen en organisaties die het blad Bluf! een hart onder de riem staken. Men dreigde toen namelijk de uitgever van het blad aan te pakken, om zo de schuldigen van de inbraak te vinden. De ondertekenaars vonden dat een aantasting van de persvrijheid.

Veel mensen vinden die advertentie nu een grof schandaal en de term ‘guilt by association’, valt regelmatig. Wat men gemakshalve vergeet is dat het de ondertekenaars helemaal niet ging over de rechtmatigheid dan wel onrechtmatigheid van de daad die de documenten opleverde, maar om de publicatie van de documenten zelf.

De boodschap van de advertentie was dan ook niet dat zij inbraken goedkeurden, verre van dat, maar dat zij voor publicatie waren van zulke belangwekkende informatie, en dat de uitgevers en schrijvers van Bluf! niet vastgezet mochten worden om de daders te achterhalen, iets wat de overheid overwoog.

Zo bezien is de verontwaardiging over de advertentie van bijvoorbeeld De Telegraaf nogal selectief te noemen. Als het gaat om journalisten van die krant, die na het publiceren van illegaal verkregen overheidsdocumenten worden gegijzeld, dan is het land te klein, maar een stel publicerende krakers moet de vrijheid van drukpers het liefst zo snel mogelijk ontnomen worden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het actieverleden van Mark Rutte

Rutte aan het roer (Foto: Flickr/Meisje van de Slijterij)

De VVD is nog altijd op het oorlogspad. Na Duyvendak en Cramer moet nu staatssecretaris Bussemaker langs de liberale ?law and order? meetlat. Actievoeren mag, zo vindt de VVD, niet als de wet overtreden wordt. Op zich een helder standpunt.

Maar hoe valt hiermee te rijmen dat toenmalig staatssecretaris Rutte meermalen studenten opriep hun universiteitsgebouwen te gaan bezetten als ze klachten hadden over de onderwijskwaliteit? Een universiteitsgebouw bezetten is zeer zeker tegen de wet. Dit ondervonden dan ook de studenten die in 2005 Rutte?s advies opvolgden, het Maagdenhuis bezetten en prompt werden gearresteerd en drie dagen in de cel gehouden. Waarmee dan weer twee dingen bewezen worden: in de eerste plaats dat de VVD een behoorlijke hypocriete partij is, en in de tweede plaats dat je nooit moet luisteren naar Mark Rutte.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ’terroristen’ zitten op rechts

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit keer is dat Verbal Jam, die het onderstaande stuk aanbood via de mail.

Duyf en dak (Foto: Verbal Jam, CC licentie)

Eigenlijk zit ik me behoorlijk te ergeren aan de huidige hetze van rechts tegen de milieubeweging. Eerst werd Wijnand Duyvendak gretig aangepakt op zijn actieverleden en afgeschilderd als ’terrorist’, nu springt de NRC minister Cramer weer in de nek omdat ze zogenaamd een advertentie zou hebben ondertekend ter bescherming van het actieblad ‘Bluf’.

Wat in de jaren zeventig en tachtig doorging voor ludieke actie of op z’n ergst voor ‘harde actie’, wordt in het huidige tijdsgewricht al snel in de hoek gezet van ’terrorisme’. De huichelachtigheid bloeit weer als nooit tevoren.
Vergeten wordt dat veel van die acties een reactie waren op eveneens niet al te frisse praktijken vanaf de rechter flank van het politieke spectrum. Bijna alle acties vanuit de milieubeweging waren ingegeven door idealisme, door zorg over de natuur en de volksgezondheid, die achteloos werden opgeofferd aan het economisch gewin.

Dankzij de actievoerders van weleer is de politiek beter gaan nadenken
De inbraak destijds op het ministerie van Economische Zaken waar Wijnand Duyvendak bij betrokken zou zijn, was natuurlijk volgens de wet een misdrijf en daarom in strikt juridische zin niet goed te praten.
Maar in moreel opzicht was die inbraak misschien toch wel verdedigbaar. Want op dat ministerie lagen geheime plannen voor het bouwen van een kerncentrale bij de Moerdijk, terwijl het grootste deel van de Nederlandse bevolking tegen kernenergie was. Dries van Agt (CDA), destijds commissaris van de koningin in Brabant, voerde stiekem overleg met het ministerie over de vestiging van die kerncentrale. Provinciale Staten wisten van niets. Minister Gijs van Ardenne en Dries van Agt kregen politieke problemen toen dit allemaal uitkwam, maar kwamen er uiteindelijk mee weg.
Zonder de inbraak was die Moerdijkcentrale er dus misschien wel gekomen, doorgedrukt door een paar regenten en tegen de wil van de bevolking in. Maar zóiets is natuurlijk géén misdrijf, hooguit een ‘politieke doodzonde’ die vervolgens met de mantel der liefde wordt bedekt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geen ruimte meer voor oude idealen

Tijger (foto:flickr/belgianchocolate)

De roofdieren hebben bloed geroken, en Duyvendak smaakte naar meer. Hun blik is nu gericht op Minister Cramer, die in 1986 de inbraak in het ministerie van economische zaken “ondersteunde”, door als voorzitter van Milieudefensie een advertentie mede te ondertekenen waarin de inbraak werd ‘opgeëist’.

Cramer zelf heeft de les van Duyvendak goed begrepen. Je sympathie uiten voor een daad die weliswaar onwettig was, maar wel aan het licht bracht dat de toenmalige minister van economische zaken de Kamer had voorgelogen is in het huidige politieke klimaat levensbedreigend.

Ze ontkent dus in alle toonaarden er iets mee te maken te hebben gehad. Ze wist zelfs van niets: “Als ik de advertentie toen had gezien, had ik ervoor gezorgd dat mijn naam goed gespeld was”. Ja natuurlijk, mevrouw Cramer. Met een beetje goede wil kan ik nog geloven dat uw naam er onterecht bijstond, maar dat u er niet van op de hoogte was? Tegenwoordig kan je daar misschien nog mee wegkomen, wie leest er immers nog een krant, maar ruim 20 jaar geleden werd dat stuk dode boom nog verslonden.

Een leugentje dus, voor eigen bestwil. Want de nieuwe politiek correcten, aangevoerd door GeenStijl en De Telegraaf, staan al klaar om de eerste steen te werpen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratische verantwoording

Inbreker (foto:flickr/Andwar)

Nu het voorbij is en het weblog dat zichzelf ook niet aan de wet houdt gestopt is met het kraaien van de victorie trekken de rookwolken op. En wat zien we? Een fractievoorzitter van GroenLinks die de zegt dat acties altijd binnen de wet moeten blijven. Een totale knieval voor de nieuwe tijdsgeest.

De boodschap van GeenStijl, de Telegraaf, Elsevier en andere rechts georiënteerde blaadjes is duidelijk: welkom in de nieuwe tijd, de tijd van de regels zijn regels-mentaliteit, behalve als het ons niet uitkomt.

Maar heeft Halsema gelijk en is het wenselijk dat elke actie binnen de wet blijft? Het lijkt me niet. Mensen als Mahatma Gandhi en Martin Luther King waren nooit zo ver gekomen als ze niet ook de wet braken. Niemand zal deze twee als immoreel veroordelen. Maar wat is dan het verschil tussen de actie van Duyvendak en die van deze twee illustere grootheden, waardoor Nederland massaal over Duvendak heenviel?

De Nederlandse socioloog Kees Schuyt omschreef reeds in 1972 criteria om te bepalen of een buitenwettelijke actie ‘geoorloofd’ is of niet. Hij stelde dat een actie moet:

  • in verhouding staan tot het doel,
  • openlijk zijn,
  • gewetensvol zijn,
  • geweldloos zijn

Het moge duidelijk zijn, de actie van Duyvendak voldeed bijna aan de eisen, maar niet helemaal. Openlijk kon je het niet noemen, en er is dan ook nooit – tot nu – verantwoording afgelegd voor de daad. En die rekenschap zou in dit geval wel eens het verschil kunnen zijn tussen boeman en held. In die tijd konden zijn acties waarschijnlijk op een hoop sympathie rekenen, en had hij toen aangegeven met de inbraak te maken te hebben, dan zou hem dat naast het risico op een (korte) celstraf ook veel sympathie hebben opgeleverd.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende