Afsplitsingen, fractiediscipline, en de publieke opinie

Een gastbijdrage van Tom van der Meer, eerder verschenen op Stuk Rood Vlees. Voor de tweede keer in twee weken neemt een oppositiepartij afscheid van een zittend Kamerlid en de daaraan verbonden Kamerzetel. En dat nog wel tijdens het parlementair reces. De wijze van deze afsplitsingen verschilt echter flink. Het eerste geval was Femke Merel van Kooten-Arissen, die vorige week uit de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren stapte om als zelfstandig Kamerlid verder te gaan. Daarop is ze door haar partijbestuur geroyeerd als lid van die partij. Het tweede geval is Henk Otten, die afgelopen woensdag door het Forum voor Democratie uit de partij werd gezet, en vervolgens op Twitter reageerde dat hij zijn zetel in de Eerste Kamer zal behouden. Dat hij lid zal blijven van de FvD-fractie in de Eerste Kamer is evenwel zeer onwaarschijnlijk. Over afsplitsingen is al veel geschreven, ook door wetenschappers in interviews, blogs en boeken.

Door: Foto: © Stuk Rood Vlees Tom van der Meer Afsplitsing 3 copyright ok. Gecheckt 13-10-2022
Foto: Sinn Féin (cc)

Moties Noodhulp en Vreemdelingenbeleid

ANALYSE - Op de laatste dag voor het zomerreces van de Tweede Kamer, werden nog 62 moties ter stemming afgehandeld. Gisteren lichten we de moties er uit die waren ingediend bij het notaoverleg over mensenrechtenbeleid.

Omdat de recente ontwikkelingen betreffende de opvang van vluchtelingen rond de Middellandse Zee weer een discussie op gang bracht over hulp, maar ook over migratie in haar geheel, geven we vandaag ter aanvulling de moties die waren ingediend bij het VAO (Verslag Algemeen Overleg) Noodhulp en het VAO Vreemdelingen- en asielbeleid.

Stemmingen moties Noodhulp.

Motie van het lid Voordewind (CU) c.s. (D66, CDA, SP, GL) over verbeteren van de humanitaire opvang en begeleiding van migranten op de Griekse eilanden.
Aangenomen met handopsteken. Voor: CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: VVD 33, PVV 20, FvD 2.

Motie van het lid Bouali (D66) c.s. (CDA, CU, SP, GL, PvdA, SGP, PvdD) over ondersteunen van Colombia in de opvang van Venezolaanse vluchtelingen/migranten.
Aangenomen met handopsteken. Voor: CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: VVD 33, PVV 20, FvD 2.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Luca Siragusa (cc)

Mensenrechten voor de zomervakantie

VERSLAG - De volksvertegenwoordigers zijn op zomervakantie. Net als elke andere bewuste vakantieganger zullen ze landen mijden waar de mensenrechten geschoffeerd worden.

Op de laatste dag voor het reces werden nog 62 moties ter stemming afgehandeld. We lichten er alleen de 14 moties uit die waren ingediend bij het notaoverleg over mensenrechtenbeleid. En voor u bij deze of gene motie uw kanttekeningen wil plaatsen, heeft u via de link natuurlijk kennis genomen met de inhoud van betreffende motie.

Daar gaan we:

Motie van het lid Koopmans (VVD) c.s. (CDA, CU, GL, SGP, D66, PvdA, SP) over een mogelijkheid om Myanmar aan te brengen bij het Internationaal Gerechtshof.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: PVV 20, FvD 2.

Motie van de leden Van Ojik (GL) en Sjoerdsma (d66) over met maatregelen onderstrepen dat de moord op Khashoggi onacceptabel is.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3, FvD 2
Tegen: PVV 20.

Motie van de leden Van Ojik (GL) en Karabulut (SP) over versterking van de rol van de VN in het tegengaan van straffeloosheid.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: PVV 20, FvD 2.

Foto: Henry Burrows (cc)

Maak extreme rijkdom onderdeel van het sociaal beleid

COLUMN - Het sociaal beleid gaat doorgaans over de armen en de kwetsbaren in de samenleving. Ingrid Robeyns pleit ervoor om de superrijken mee te nemen in de discussie over het sociaal beleid. Want, zo stelt zij, een andere houding tegenover extreme rijkdom zou het sociaal beleid kunnen versterken en rechtvaardiger maken.

Elke samenleving heeft impliciet een sociaal contract – de afspraken die wij met elkaar maken over hoe we samenleven. Dit gaat niet alleen over rechten en vrijheden zoals die in de grondwet staan, maar ook over hoe we de koek die we in een land met z’n allen produceren eerlijk verdelen. En precies daar laten empirische studies zien dat de ongelijkheid toeneemt (Piketty, 2016; Kremer et al., 2014). Het vermogen wordt steeds geconcentreerder en er ontstaat een groep mensen die extreem rijk is.

Vanuit maatschappelijk oogpunt is extreme rijkdom vanwege een aantal redenen problematisch (Robeyns, 2019). Een paar daarvan zijn zeer relevant voor het sociaal beleid.

Extreme rijkdom is een gevaar voor de democratie

Ten eerste is extreme rijkdom een gevaar voor de democratie: wie extreem rijk is, heeft meer mogelijkheden zijn stempel op de politiek te drukken, en kan daardoor zorgen voor beleid waardoor de extreem rijken nog rijker worden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Tax Credits (cc)

Nederland als plutocratie: vertegenwoordiging van inkomensgroepen in beleid

ANALYSE - Als het op politieke gelijkheid aankomt schiet de democratie in Nederland schromelijk tekort. Een gastbijdrage van Wouter Schakel, eerder verschenen op Stuk Rood Vlees.

Politieke gelijkheid is een van de belangrijkste waarden waar de democratie op gebouwd is. Dat wil zeggen, elke volwassen burger hoort in een democratie in gelijke mate in staat te zijn om te beïnvloeden wat de overheid doet, en er zouden geen groepen moeten zijn die systematisch worden uitgesloten van politieke vertegenwoordiging. In de praktijk komt van dit ideaal helaas weinig terecht.

In de afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de mate waarin economische ongelijkheid zich vertaalt in politieke ongelijkheid, vooral in de Verenigde Staten. Amerikaanse studies concluderen dat diverse politieke uitkomsten – waaronder partijposities, stemgedrag van Congresleden en beleidsuitkomsten – veel sterker aansluiten op de voorkeuren van de rijken dan op de voorkeuren van midden- en lage inkomens.

Voor wie de Amerikaanse politiek volgt is dit waarschijnlijk geen grote verrassing, gezien de extreme inkomensongelijkheid, de verkiezingscampagnes waar vele miljarden dollars aan worden uitgegeven en het feit dat het Amerikaanse Congres voor meer dan de helft uit miljonairs bestaat. De Verenigde Staten is om deze en andere redenen een zogenaamde most likely case: als er één democratie is waar we ongelijke vertegenwoordiging aantreffen, dan is het wellicht deze.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Zonder last of ruggespraak

COLUMN - ‘Maar dat is toch niet democratisch?’, protesteerde een collega toen-ie hoorde dat Henk Otten van plan was zijn aankomende Senaatszetel te houden, ook al zou hijzelf tegen die tijd mogelijk uit het Forum voor Democratie zijn gezet. ‘Die zetel is toch niet van hem, maar van zijn partij?’ Die kennis had het bij het verkeerde eind: die zetel is namelijk wel van Otten persoonlijk, en expliciet niet van welke partij dan ook – en dat hebben we juist uit puur democratische overwegingen zo geregeld.

Parlementaire vertegenwoordigers worden, zoals dat plechtig heet, ‘zonder last of ruggespraak’ benoemd: á titre personnel. Eenmaal als volksvertegenwoordiger gekozen hebben ze alle vrijheid om hun eigen stem te bepalen, en daarbij desnoods tegen hun fractie in te gaan.

De partij waardoor ze kandidaat zijn gesteld, kan niet voorschrijven hoe ze moeten stemmen. Dat maakt de aanstelling op persoonlijke titel tot een krachtig wapen tegen kadaverdiscipline. Anders zou elke partijtop bij moeizame interne debatten of afwijkende opinies uiterst effectief kunnen dreigen: verplicht met de meute meestemmen jij, anders gooien we je eruit en benoemen we iemand anders in jouw plaats, iemand die wél gehoorzaam is.

De benoeming op persoonlijke titel garandeert volksvertegenwoordigers hun politieke vrijheid. Wordt intern een kwestie op de spits gedreven, dan kun je als Kamerlid of raadslid besluiten: ik sta pal. En als ze me eruit flikkeren, houd ik mijn zetel, en verdedig ik mijn principes voortaan desnoods als eenlingsfractie. Dat je zetel niet van de partij is, helpt je om je rug recht te kunnen houden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Het probleem met referenda

ANALYSE - Een referendum is alleen zinvol als het duidelijkheid schept

Mislukte referenda

Laten we eerlijk zijn: de grote referenda van de afgelopen jaren zijn allemaal mislukt. Ze hebben chaos, onduidelijkheid, wantrouwen en onvrede opgeleverd.

Neem het referendum over de Europese grondwet. De tegenstanders wonnen, maar gaven totaal verschillende geluiden over of verdrag moest worden aangepast, en zo ja hoe, of dat het helemaal moest verdwijnen.

Zo ook met het Oekraïnereferendum. Hier werd zelfs expliciet duidelijk dat het veel tegenstemmers niet eens om dat verdrag zelf te doen was.

Het Brexitreferendum leidde tot een politieke chaos waar geen einde aan lijkt te komen. Het is zelfs jaren later nog volkomen onduidelijk wat de meerderheid van het volk nu eigenlijk wil, terwijl dat te weten komen toch het doel van een referendum moet zijn.

Geen serieus te nemen referenda

Wat ging er bij al die referenda nu eigenlijk steeds mis? Eigenlijk is dit vrij duidelijk. Telkens werd één antwoord voorgelegd waarvan volkomen onduidelijk was wat de consequenties waren.

Bij een “Ja” in het EU-referendum en het Oekraïne-referendum was duidelijk wat er zou gebeuren: het ongewijzigd doorvoeren van een compromisvoorstel. Maar bij een “Nee”? Volstrekt onduidelijk. Helemaal geen verdrag? Of toch een ander verdrag? En wat zou er dan veranderd moeten worden om een meerderheid te behalen? Niets was ingevuld.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Democratie vernieuwen: iets minder geloof en wat meer argumenten graag

OPINIE - Als we niet oppassen stijgt het gesprek over lokale democratie op wegens gebrek aan zwaartekracht, stellen Menno Hurenkamp en Evelien Tonkens. Leuke voorbeelden zijn goed, maar vergelijking van wat werkt en wat niet is beter. En dat laatste gebeurt amper, ook niet in het laatste nummer van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken.

Sommige mensen hebben grote monden, andere grote hersenen en weer andere grote portemonnees. En die kenmerken overlappen ook nog eens vaak. Is het niet fijn voor iedereen die geeft om vrijheid, broederschap én gelijkheid dat deze categorie mensen flink in de wielen gereden wordt door instituties en hun perfide handelingen zoals regels verzinnen en handhaven? Zeker nu we uit zo’n beetje al het vergelijkend economisch, sociologisch en politicologisch onderzoek van de afgelopen jaren leren dat de ongelijkheid in termen van geld, macht en invloed eerder groter dan kleiner wordt?

Het laatste nummer van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken over ‘De haperende lokale democratie’ denkt echter een andere kant op. Het bevat gevalsbeschrijvingen van lokale experimenten en pleidooien om vooral door te gaan met het vervangen of tenminste aanvullen van de representatieve democratie. Maar geen evaluaties op basis waarvan bestuurders, burgers of politici lokaal hun eigen afwegingen kunnen maken. Dat is een gemiste kans.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratische dwaallichten in Indiase verkiezingen

ANALYSE - Aan de grens met India en Pakistan ligt de drassige Banni steppe, de thuisbasis van een mystiek verschijnsel: felgekleurde lichtjes, door de lokale bevolking Chir Batti genoemd, verschijnen op donkere avonden aan de hemel. Naar verluidt hebben de betoverende dwaallichtjes meerdere malen reizigers van hun pad afgeleid, die vervolgens in de nabije netelige jungles verdwaalden.

Niet alleen de reizigers, maar vele Indiase kiezers staan op het punt slachtoffer te worden van een dwaallicht in de grootste democratie ter wereld.

In april en mei gaat het gros van de 900 miljoen stemgerechtigden naar de stembureaus om de Lok Shaba, het Indiase Lagerhuis, te kiezen. Om deze majeure operatie logistiek mogelijk te maken, zijn er maar liefst zeven stembusgangen, waarvan de derde afgelopen dinsdag plaatsvond.

Rechtse revolutie

Centraal in de Indiase verkiezingen staat de (in)populariteit van de premier, Narendra Modi. De rechts-nationalist kwam in 2014 aan de macht toen zijn BJP-partij samen wat kleinere rechtse partijen een absolute meerderheid veroverde in de Lok Shaba.

De BJP beloofde de kiezer democratische vernieuwing, kansen voor de jeugd en een einde aan de corruptie, die onder het bewind van de INC-partij hoogtij vierde. Zulke campagnethema’s zijn een terugkerend motief in Aziatische landen, waarin partijen telkens elkaar opvolgen met de belofte om de corruptie van de voorganger te bestrijden.

Vorige Volgende