Israël wreekt moord op “burger”
, door
Resultaat: Een dood 4-jarig kind. Trouwens: is iemand die aan het hek werkt nog wel een burger?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De burger volgens de overheid
, door
Onze MP is een welgemoed man en een slimme retoricus. Maar heeft hij ook een visie? Zo wurmt hij zich uit onder het onbehaaglijk thema van de stijgende armoede, door te zeggen dat er alleen lage inkomens zijn. Vergeleken met het Afrikaanse consumptieniveau klopt dat wel, maar het is natuurlijk op het randje van onbehoorlijk. Maar laten we de politicus Rutte links liggen en kijken naar zijn inhoudelijke voornemens met hervormingen. De slagzin die onmiddellijk op komt: “een kleinere, sterkere overheid”.
Het is niet een doelstelling waar ik direct voor uit mijn stoel kom, maar onzin is het ook niet. Het past in langjarige traditie en bij het liberale denken. Laten we eens kijken wat hier achter schuilt.
Het doel “kleiner en sterker” zegt iets over de waargenomen verhouding tussen staat en burger. De overheid moet zich minder bemoeien met de burger (kleiner), maar als de overheid dat wel doet, moet de burger beter luisteren. (sterker) Dat laatste geldt bij Rutte c.s. vooral op het vlak van de veiligheid.
Dat is tamelijk dubbel: een kleinere overheid betekent minder beheersing, een sterkere overheid vergt juist meer beheersing. Hoe je hiermee omgaat, wordt bepaald door je visie op de gewenste verhouding tussen overheid en burger. Die visie wordt vrij sterk gevormd door je geloof in de regulerende werking van het marktmechanisme.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Participatie anno 2011 is een wassen neus
, door
De burger betrekken bij de maatschappij, hoe moet dat? In zijn lezing ‘De Burger als Bondgenoot’ gaat hoogleraar geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Henri Beunders in op deze vraag. Dit artikel is een ingekorte en bewerkte versie van de lezing.
Het huidige bestel biedt burgers weinig mogelijkheden om betrokkenheid te tonen. Ze moeten meer betrokken worden bij de problemen van wijk, buurt, stad en land. Want dan zullen ze zich graag aanmelden als bondgenoot van de overheid. En kan de Nederlandse maatschappij weer een samenleving worden.
Nederland anno 2011 is een klassenmaatschappij. Er zijn steeds duidelijker wordende patronen van uitsortering van de Nederlandse bevolking naar opleiding, inkomen, partnerkeus en etniciteit. Elke groep trouwt onder elkaar en woont bij elkaar, in gescheiden buurten. We zijn niet meer verenigd. Zichtbaarder en funester dan de sociaal-culturele en geografische verdeeldheid is de politieke verdeeldheid in twee klassen. De bestuurskundigen Mark Bovens en Anchrit Wille hebben dit onlangs aangetoond in hun boek Diplomademocratie, over de spanning tussen meritocratie en democratie. De kern ervan luidt: de hoger opgeleiden hebben de lager en middelbaar opgeleide burgers verdreven uit bijna alle bestuurlijke posities; uit het parlement, maar ook – en dat is het meest funest – uit vrijwel het gehele maatschappelijke middenveld dat toch als het wonderlijm van een gezonde democratie wordt beschouwd. De lager opgeleiden nemen steeds minder deel aan de politiek en aan het verenigingsleven. Door hun geleidelijke uitsluiting in de afgelopen decennia hebben de lager opgeleiden een belangrijke bron van respect verloren. Ze vormen een onderklasse die er nauwelijks meer toe doet. Bovens en Wille vragen zich af ‘of het toeval is dat de opkomst van de diplomademocratie is gevolgd door een opmars van populistische partijen?’ Nee dus.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Quote van de Dag: Energierekening
, door
[qvdd]
De belastingbetaler draagt dus bij aan de lagere eindgebruikersprijs voor fossiele brandstoffen en de prikkel om energie te besparen wordt minder. Ook profiteert de producent van fossiele energie meer dan die van hernieuwbare energie. Die drie mechanismen werken belemmerend voor een CO2-arme energievoorziening
De Delftse onderzoeker Martijn Blom berekende dat grootverbruikers van energie gesponsord worden door de burger. Die betaalt 14 cent per kilowattuur, waar de kostprijs 9 cent bedraagt, terwijl grootverbruikers minder dan 5 cent betalen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Inbraak nodig voor formatie?
, door
Het was een moeizame formatie in 1973. De PvdA van Den Uyl had 43 zetels behaald, D66 en GroenLinks voorloper PPR respectievelijk 6 en 7. Een links-progressieve samenwerking lag in het verschiet, maar een meerderheid ontbrak. Als altijd was de steun van confessionele partijen noodzakelijk: KVP (27), ARP (14) en CHU. De formatie stuitte echter op wantrouwen tussen de linksen en confessionelen, onder andere vanwege de Nacht van Schmelzer waarin het Kabinet Cals ten val kwam wegens partijpolitieke spanningen tussen KVP en PvdA.
Nu zijn (in)formateurs in de parlementaire politiek nogal tamme toneelspelers. Hun rol is beperkt tot het masseren en bijeen brengen. Daar dacht toenmalig PvdA-formateur Burger echter heel anders over. Zo dwong hij de partijen tot onderhandelen door onder andere te dreigen gevoelige correspondentie tussen de fractieleiders openbaar te maken. Belangrijker is dat hij buiten weten van de toenmalige partijleiders om een aantal politici van de KVP en ARP wist te overreden om minister te worden in een nieuw kabinet. Het onwillige CHU zette hij zonder pardon buiten spel. Deze ingreep is de geschiedenis ingegaan als “de inbraak van Burger”. Zo werd een kabinet geformeerd bestaande uit PvdA, D66, PPR, KVP en ARP: het vaak verfoeide Kabinet Den Uyl.
Om deze meesterzet van Burger op waarde te schatten moeten we nog een aantal bijzondere eigenschappen van dit kabinet beschouwen: het was een extraparlementair kabinet, het was een samenwerking tussen progressieve en linkse partijen, een samenwerking tussen linkse en confessionele partijen, een kabinet met een linkse premier, en de CHU (met wie de KVP en ARP later het CDA zouden oprichten) werd door haar confessionele partners buiten spel gezet.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Naar een Thorbeckiaans despotisme
, door
GC heeft ruimte voor gastloggers. Onze maandelijkse gast, P.J. Cokema komt nog even terug op zijn bijdrage van april, nu onder het thema: van bestuurlijke vernieuwing tot democratische vernieling. Op zijn eigen weblog een stuk over hetzelfde onderwerp, maar met een heel andere invalshoek.
Terwijl de burger de democratie al lang naar eigen hand heeft gezet, maken politici en bestuurders zich druk om de teloorgang van de Thorbeckiaanse normen en waarden. Bij de presentatie van het PvdA-verkiezingsprogramma vroeg Cohen om een herinrichting van het huis van Thorbecke en stelde een Nationaal Akkoord voor de verbetering van de democratie voor. Een week later pleitte SP-coryfee Marijnissen in zijn Thorbecke-lezing voor veel meer invloed van de burgers. Vorige week lanceerde de VNG (de Vereniging van Nederlandse Gemeenten) een voorstel tot een Thorbecke 2.0, met meer macht voor de lokale overheid. GroenLinks gaat 23 mei op een symposium het huis van Thorbecke in de steigers zetten. En vorige maand kwam de Raad voor Openbaar Bestuur met het advies voor het nieuwe kabinet: de nieuwe premier moet leiding gaan geven aan de Assemblee van Thorbecke, waarin alle belanghebbenden en betrokkenen zichzelf opsluiten totdat zij overeenstemming hebben weten te bereiken over een geheel nieuwe bestuurlijke inrichting.
Johan Rudolph Thorbecke was niet te beroerd om koning Willem II een handje te helpen opstandige burgers te beteugelen. De koning zag in heel Europa en ook in Nederland een revolutie op zich afdenderen en vreesde voor het eind van zijn heerschappij. Het scheelde niet veel of we hadden nooit meer een koningshuis gehad. Tot Thorbecke de opdracht kreeg zich te bezinnen over constitutieel Nederland. Daarbij sneed de koning zich toch wat in de vingers, want de lepe liberaal bedacht een grondwet waarmee de macht van de koning voor een groot deel werd overgeheveld naar het kabinet. Mopperend legde Willem II zich erbij neer, maar was wel verzekerd van het voortbestaan van het huis van Oranje, als een dependance van het huis van Thorbecke. Al de opstandige burgers waren blijkbaar ook tevreden met dat nieuwe huis van de macht, want van een heuse omwenteling kwam het niet in de polder. Niet dat de burger nou echt zoveel meer macht had gekregen. Maar het werkte. Willem II mag misschien wel de geschiedenis in als meester van de repressieve tolerantie, met Thorbecke als zijn collaborateur.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Bestuurlijke of democratische vernieuwing?
, door
GC heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag onze maandelijkse gast, P.J. Cokema. Thema: bestuurlijke vernieling of democratische vernieuwing?
Alle partijen hebben minstens een paragraafje of twee gewijd aan wat veranderingen van het bestuurlijk bestel. De voorzichtigen reppen over bestuurlijke veranderingen, de optimisten gebruiken de term bestuurlijke vernieuwing. Maar in geen enkel verkiezingsprogramma valt de term democratische vernieuwing.
Alle partijen willen graag de afstand verkleinen tussen De Politiek en De Burger. Maar door het toch vooral over de vorm van het bestuur te hebben en niet over de inhoud van de democratie, laden de politici de verdenking op zich een wat regenteske houding te hebben. Met de voorstellen tot veranderingen van het bestuurlijk bestel zal De Kloof niet vanzelfsprekend overbrugd worden. Laat staan dat er een garantie wordt afgegeven dat de volksheerschappij (vreselijk woord) aan invloed zal winnen.
Want een gekozen minister-president en burgemeester, afschaffen van provincies of Raad van State, het samenvoegen van enkele ministeries en het ontslaan van duizenden ambtenaren, centrale loketten, verbeterde klachtenregelingen, zijn vooral organisatorische wijzigingen, die geen garantie bieden dat de burger meer daadwerkelijke invloed zal krijgen.
Slechts zes van de elf partijen die nu in de Kamer zitten, hebben het over een referendum. De PVV en TON willen een bindend referendum. D66, GL en CU zien wel iets in een correctief referendum. De PvdD gaat voor een adviserend referendum. De SP noemt alleen het referendum bij gemeentelijke herindelingen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.