Kunst op Zondag | Politicomedie

Volodymyr Zelensky bewijst dat niet alleen dat iedereen president kan worden, maar het ook kan zíjn. Zijn carrière als komiek en acteur wordt bij herhaling van stal gehaald om te illustreren wat een bijzondere carrièreswitch hij heeft gemaakt. Met als pikante toevalligheid dat hij al eerder president was in televisieserie (en film) ‘Dienaar van het volk’. https://www.youtube.com/watch?v=JinkCAN6Bx0 De gelijknamige politieke partij (‘Sluha narodu’ in het Oekraïens) presenteerde in 2018 Zelensky als presidentskandidaat. In 2019 won hij de verkiezingen en de rest is inmiddels een korte maar hevige geschiedenis. Het is geen bijzonderheid dat filmacteurs de politiek ingaan. Maar een komiek die het tot president schopt? Ook dat is geen unicum. Komiek Dick Gregory (1932 - 2017) deed in 1968 een gooi naar het presidentschap in Amerika. Als inschrijfkandidaat voor de Freedom and Peace Party. Een inschrijfkandidaat is iemand wiens naam niet op de stembiljetten staat, maar die door kiezers op het biljet kan worden bijgeschreven. Gregory kreeg zo nog 47.097 stemmen Hier een button die bij zijn campagne werd gebruikt en hieronder een kort fragment uit de David Frost-show (1968). https://www.youtube.com/watch?v=QZjZ1VbhgvM Als komiek heeft hij het lang volgehouden. Hieronder een fragment uit het tv-programma ‘1st Amendment Stand Up’, waarin we Gregory op 77-jarige leeftijd nog actief zien. https://www.youtube.com/watch?v=ej5FwzhUDcM In 2016 haalde de Servische komiek Luka Maksimović ook het presidentschap niet. Hij werd derde. Komieken die wel president werden: Jimmy Morales, van de conservatief-nationalistische rechtse partij FCN/Nation, was van 2016 tot 2020 president van Guatemala. Marjan Šarec werd minister-president van Slovenië van 2018 tot 2020. Eerder was hij al eens gekozen tot burgemeester van Kamnik, een plaats in Noord-Slovenië.  (2010–2018). Er zijn / waren meer komieken met politieke ambities. Niet altijd voor het hoogste ambt. In IJsland werd Jón Gnarr in 2009 burgemeester van de hoofdstad Reykjavik. Zijn de satirische politieke partij ‘Beste Partij’ haalde zes van de vijftien zetels in de gemeenteraad. In 2018 werd Hayk Marutyan burgemeester van de Armeense hoofdstad Yerevan. Vorig jaar stapte hij op na een motie van wantrouwen die door een meerderheid van de gemeenteraad werd gesteund. Een en ander gevolg van politieke onenigheid tussen hem en de regerende Civil Contract-partij, waar Marutyan in 2020 uit was vetrokken. Op het niveau van parlementariër (Kamerlid) kwamen we tegen: Al Franken, die in 2009 in de Amerikaanse Senaat kwam. Hier zien we hem er nog op terugblikken in de Tonight Show. https://www.youtube.com/watch?v=A64YDApbFck Komiek Tiririca (pseudoniem voor Francisco Everardo Oliveira Silva) werd in 2010 gedeputeerde in  het Nationaal Congres van Brazilië. Hier zien we dat comedy beslist geen linkse hobby hoeft te zijn, want hij vertegenwoordigd de conservatief-liberale Republikeinse partij. Maar hebben we in Nederland dan geen enkele humorist in de politiek? (verzoeke hier geen gebruik te maken van de open deur). Jawel! Van 2010 tot 2014 was cabaretier Patrick Nederkoorn gemeenteraadslid voor D66 in Amersfoort. Cabaretier George van Houts was in 2018 lijstduwer voor de Piratenpartij bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam. Dit jaar nogmaals, nu voor de gecombineerde lijst Groenen Basis Piraten. Van Houts kunnen we reken bij de groep complotdenkers met politieke ambities. En wel hierom… Bij de laatste gemeenteraadsverkieingen kwamen we nog een komieke lijstduwer tegen. In Amsterdam trad voor D66 Greg Shapiro als zodanig op. De Amerikaanse Nederlander is onder andere bekend van Boom Chigago. Kijk en luister naar Greg Shapiro die uitlegt hoe onder het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie (2016) de vergaderingen anders zullen verlopen. https://www.youtube.com/watch?v=BWPnjp12W5o Rest ons nog één obligate vraag: welke Nederlandse komiek ziet u graag als opvolger van Rutte?

Door: Foto: id-iom (cc)
Foto: Roel Wijnants (cc)

Meeste partijloze burgemeesters sinds 2016

, door

2016: Nederland telt sinds deze week acht partijloze burgemeesters. Het zullen er nog veel meer worden (Trouw, 7 december 2016).
Journalist Hans Marijnissen heeft gelijk  gekregen.

2017: Een topjaar is 2017 voor de onafhankelijke burgemeester: nooit eerder werden in één jaar vijf partijloze kandidaten benoemd. Van de 388 Nederlandse burgemeesters zijn er nu 18 partijloos (Volkskrant, 18 november 2017).

2018: De Wikipedia-lijst van burgemeesters in 2018 telt 14 partijloze burgemeesters. In november van dat jaar nam de burgemeester van Assen afscheid van de VVD en werd de 15e partijloze burgemeester.

2019: De Oosterhoutse Gemeentebelangen-wethouder Marian Witte is de zeventiende onafhankelijke bestuurder die zo’n positie (burgermeesterschap) gaat bekleden in Geertruidenberg (BNdeStem, 19 juni 2019).

Sargasso zou Sargassso niet zijn als we niet uitzochten hoeveel partijloze burgemeesters er nu zijn.  De stand per 25 februari 2020: In 23 van de 355 gemeenten zit een partijloze burgemeester het college van B&W voor.

CDA verslaat VVD

Een dikke 6% van het totaal dus, waar leden van landelijke partijen nog steeds in meerderheid zijn en er slechts één burgemeester “lokaal” genoemd kan worden. In Noardeast-Fryslân werd 6 januari jl. Johannes Kramer als burgemeester geïnstalleerd. Hij is lid van de FNP (Fryske Nasjonale Partij).

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Sollicitatieplicht

, door

“U wilde burgemeester van Amsterdam worden, maar dat is niet gelukt. Was u erg teleurgesteld?” Bestuurders die er niet tegenop zien die vraag de rest van hun leven te moeten horen, kunnen een nieuwe sollicitatiepoging wagen. In de eerste ronde waren er teveel mensen die dachten: geef mijn portie maar aan fikkie. Nu zijn er onvoldoende kandidaten.

Dit probleem ga je niet oplossen in een cultuur die mensen eerder op hun tekortkomingen aanspreekt dan op hun successen. Dus zeg ik: sollicitatieplicht. Iedereen die ooit op een bepaald niveau wachtgeld heeft gekregen schrijft een brief op straffe van terugvordering. Als de lijst dan uitlekt kun je je ambitie alsnog ontkennen. “Ik had er niet echt zin in, maar het moest.”

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Burgemeester

, door

Iemand had bedacht dat de burgemeester een uitstekende kandidaat zou zijn om het zinkende schip van zijn partij in Den Haag drijvende te houden. Daar had de burgemeester uiteraard geen trek in, want hij zat goed in Rotterdam, maar hij kon natuurlijk ook niet direct ‘bekijk het maar met je k*tbaan’ roepen, want dat zou getuigen van dédain voor de partijtop en hij wilde natuurlijk ooit nog wel eens de baas van Nederland worden.

Dus begon de burgemeester te draaien. Niet nee zeggen, ook niet ja, mitsen en maren opwerpen, onmogelijke voorwaarden stellen. Net zo lang tot zijn partijgenoten hun aandacht uit zichzelf naar elders zouden verleggen en hij de coulissen in kon glippen. Vanochtend stond in de krant dat definitief niet in de race is. Ik dacht: die Aboutaleb, die komt er wel.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Shirley de Jong (cc)

Burgemeester Onno Hoes struikelt over lokhomo

, door

COLUMN - Een stiekeme zoen in een hotellobby en een ontbloot bovenlijf op de homodatingsite Grindr kostte de burgemeester van Maastricht Onno Hoes uiteindelijk zijn huwelijk met musicalproducent Albert Verlinde. Vervelend voor alle betrokkenen. Een leermoment voor Hoes. Als openbaar bestuurder en ‘de man van’ had hij moeten weten dat zijn privéleven voortdurend onder een vergrootglas zou liggen. Hoewel niets menselijks bestuurders vreemd is, willen wij burgers nu eenmaal het liefst een burgemeester, korpschef of minister van onbesproken gedrag. Als voorbeeld voor anderen, maar ook vanuit het oogpunt van autoriteit. Een burgemeester zonder gezag is aangeschoten wild en wordt door niemand meer serieus genomen.

Helaas kon Hoes een jaar na de zoen opnieuw de verleiding niet weerstaan toen PowNews een 20-jarige lokhomo op hem afstuurde. Hoes maakte voor het oog van een verborgen camera niet mis te verstane seksuele toespelingen en sprak minachtend over de gemeenteraad. Koren op de molen van PowNews natuurlijk, dat op 3 december jl. de uitspraken van Hoes wereldkundig maakte. Dat Hoes wist dat hij met vuur speelde bleek toen hij over zijn vorige affaire zei ‘als ik mijn spontaniteit kwijt raak dan ben ik Onno niet meer, dan word ik inwisselbaar met ieder ander, dan moet ik dat risico maar nemen.’

Foto: Roel Wijnants (cc)

Weg met de burgemeester!

, door

OPINIE - De burgemeester is een reliek. Het is tijd deze functie te vervangen door een gekozen, politiek leider.

In Nederlandse gemeenten is er een opvallende paradox. Bijna niemand kent de leden van de gemeenteraad of de samenstelling van het college. Maar veel burgers weten wel wie hun burgemeester is. Dat is op het eerste gezicht niet zo raar: immers de burgemeester heeft een belangrijke representatieve functie. Hij of zij is het gezicht van de gemeente in de stad of de dorpen: het is de burgemeester die de jaarlijkse buitenspeeldag opent. En hij is het gezicht naar buiten. Gaat het over de gemeente op de televisie dan is de burgemeester in beeld.

En toch is het raar. Want niemand heeft op de burgemeester kunnen stemmen. Die is benoemd door de Kroon op voordracht van de gemeenteraad. Dat gaat in tegen het principe van representatieve democratie. De persoon die de gemeente vertegenwoordigt, is niet door de gemeente verkozen.

De door de Kroon benoemde externe voorzitter

De burgemeester is een overblijfsel van het idee dat Nederland een eenheidsstaat is: de Rijksoverheid is de belangrijkste politieke laag. Hier wordt het beleid bepaald. Gemeentes zijn een soort uitvoeringsorganisaties. Zij hebben wel taken om uit te voeren maar wat ze moeten doen wordt bepaald in Den Haag. Daarbij past het idee dat het Rijk een vertegenwoordiger benoemt in het gemeentebestuur, een soort hoogste ambtenaar. Immers de directeuren van andere overheidsorganisaties worden ook centraal benoemd. Hij zit ook de gemeenteraad voor, net als de regering de onafhankelijke voorzitter van andere raden (zoals de SER) benoemt.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: photosan0 (cc)

Loslippige Limburgers en een stukkie duiding

, door

ANALYSE - De raadsvergadering waarin Jos van Rey terugtrad als wethouder had maar vijf minuten hoeven duren. Waarom werd er dan toch een uur gedebatteerd? Mentko Nap, docent staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, ontleedt de situatie.

In een inderhaast belegde gemeenteraadsvergadering heeft de Roermondse wethouder Van Rey afgelopen maandag 22 oktober bekend gemaakt per onmiddellijk terug te treden. Voor hem en de overige betrokkenen is het een persoonlijk drama, dat uiteindelijk zelfs tot de val van het college heeft geleid.

Voor staatsrechtbeoefenaren bevat deze kwestie enkele interessante open eindjes. Ik laat de terugtrekbeweging van de VVD even buiten beschouwing en beperk me tot de loslippige Limburgers.

Hoofdrolspelers in het drama

Wie zijn de hoofdrolspelers in deze tragedie? Allereerst is er wethouder Van Rey (VVD), die eerder als adviseur werd toegevoegd aan de Roermondse vertrouwenscommissie. Die commissie was belast met het opstellen van een voordracht voor de benoeming van een nieuwe burgemeester. Van Rey wordt er van beschuldigd geheime informatie te hebben doorgespeeld aan (ten minste) één van de sollicitanten. Dan is er het raadslid mevrouw Smitsmans (GroenLinks). Zij was lid van de vertrouwenscommissie en is maandagmiddag door rechercheurs van de rijksrecherche gehoord over haar ervaringen daarmee. Ten slotte de scheidend burgemeester Van Beers (CDA), die in 2007 benoemd werd als burgemeester van de fusiegemeente Roermond maar ook voordien al met de ketting op de borstkas liep.

Volgende