boekrecensie Archives - Pagina 4 van 7

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Spannende driehoeksverhouding doet pffffffft…

20 juni 2011 , 14:00 , door Hester Sjoer

‘Het leven van Bas wordt op zijn kop gezet als hij een brief ontvangt van Iris, die hem vertelt dat hij de vader is van haar zoon. Waarom wilde Iris niet met Bas trouwen? Waarom liet ze Sven opgroeien als de zoon van Jos? Wat bezielde Jos om een DNA-test te laten doen? En vooral: wat moet Bas doen nu de waarheid aan het licht is gekomen?’

De flaptekst van Maarten van Buuren’s tweede roman Iris belooft een spannend verhaal. Het blijft bij een belofte. De gestelde vragen worden niet beantwoord en lijken zelf helemaal niet belangrijk. Pas in het allerlaatste hoofdstuk komt de DNA-test naar voren. Wat Bas moet doen nu de waarheid aan het licht is gekomen is onduidelijk. Je leest alleen wat hij gedaan heeft voordat dit gebeurde, beginnend bij de aanstelling op een promotiebaan aan de universiteit van Waalstad.

Zijn promotieonderzoek, dat gaat over metafoorgebruik in het werk van Musil, Proust en Zola, komt niet van de grond en het blijkt erg veel werk te zijn om alle metaforen te isoleren. Sociaal gezien gaat het een stuk beter in Waalstad. Hij sluit vriendschap met collega’s en de studenten Stijn en Stella, door wie hij in contact komt met Iris, de zus van Stella. (“’Wat? Is dát je zuster? Jezus nog an toe, is dát je zuster?’”) Wanneer hij besluit benadering tot haar te zoeken, gaat Iris hier zeer makkelijk op in; het begin van hun affaire. “‘Heb je zin om met me mee te gaan? Ik bedoel…’
‘Ja.’
(…)
‘Hoef je daar niet over na te denken? Ik bedoel: je hebt toch een vriend en…’
‘Nee, daar hoef ik niet over na te denken. Mijn antwoord is: “Ja” en op elke volgende vraag die je me nu gaat stellen is mijn antwoord ook: “Ja”.’
‘Heb je zin om binnenkort bij me langs te komen?’
‘Ja.’
‘Vanmiddag?’
‘Ja.’

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op Rome zullen geen bommen vallen

18 juni 2011 , 09:00 , door Kyra

Sinds ze twaalf was had de Führer het Duitse Rijk van de ene triomf naar de andere geleid, zolang ze zich kon herinneren was er altijd alleen maar gewonnen, veroverd, gejubeld, voor de politieke en militaire successen werd ook in de kerkdiensten met gebeden gedankt en alleen als er gewonnen werd kon haar man gauw terugkomen…

Het is 1942. Een jonge Duitse vrouw wandelt alleen door Rome. Ze is ver van huis en hoogzwanger. Ze is haar man achterna gereisd, die beroepen is als predikant bij een Duitse protestante kerk, maar enkele dagen na haar aankomst is hij als soldaat doorgestuurd naar Tunis. Ze woont in afwachting van zijn terugkomst en ter voorbereiding van komende bevalling in het diaconessenhuis. Deze vrouw, die nergens met naam wordt genoemd, maar waarschijnlijk Margarete zal heten, omdat

…ze de brug bereikte die haar naam droeg, zoals Gert had gezegd, Ponte Margherita, dat was een koningin geweest en dat was ze niet vergeten, koninginnen vergeet je niet, vooral niet als ze dezelfde naam hebben en als je eigen man je met een verliefde verwijzing gelijkstelt met een koningin, en dat hoog boven de beroemde Tiber……

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Net een toverbal

15 juni 2011 , 12:00 , door Daniël Hoenderdos

“Binnenkort verkrijgbaar”, meldt de site van Salomon Kroonenberg bij zijn nieuwste boek ‘Waarom de hel naar zwavel stinkt’, die als ondertitel heeft meegekregen ‘Mythologie en geologie van de onderwereld’. Dit is onjuist. Het boek is inmiddels gewoon verkrijgbaar en ik zou zeggen: ga het verkrijgen.

Salomon Kroonenberg kunt u kennen. U hoeft daarvoor geen geologie gestudeerd te hebben in Delft of Wageningen, u had hem kunnen zien liggen in boekwinkels (De menselijke maat (haalde in de sargassolijst van beeldbepalende boeken de 169ste plek), Stop de continenten!, Luisterboek Aarde en Klimaat), of aan kunnen treffen in uw favoriete (dag-)bladen en blogs (Intermediair, Natuur en Techniek, Geografie, NRC, De Standaard, Elsevier, Trouw, Opinio.nl, Elmundo.com e.v.a.). De man is geen Maarten van Rossum, maar wordt geregeld geïnterviewd (Intermediair, Volkskrant, Onze Wereld etc).

Kroonenberg is, met andere woorden, niet alleen een belangrijke wetenschapper, maar ook een mediafiguur met een aardige staat van dienst. Het is daarom des te merkwaardiger dat zijn naam in het sargief, op die ene vermelding in de boekenlijst na dus, niet voorkomt. Toeval? Of systematisch genegeerd omdat hij bekend staat als klimaatscepticus, die de menselijke invloed op het aardesysteem relativeert?

Zijn nieuwste boek, dat dus inmiddels gewoon verkrijgbaar is, en wat ik iedereen die is geïnteresseerd in geologie, geschiedenis en literatuur van harte kan aanbevelen, neemt geen wetenschappelijke positie in. Althans, niet zo prominent als De menselijke maat. Het leest eerder als het reisverslag van een man die als volwassene de plekken bezoekt waar hij als kind over las; allemaal plekken die te maken hebben met zíjn onderwerp: de onderwereld. Waar astrologen het paradijs bestuderen, moeten de geologen naar het vuur, de zwavel en de duisternis van de hel, beschrijft hij in het inleidende eerste hoofdstuk. Hij trekt de parallellen tussen de beschrijvingen van talloze schrijvers uit het veelal klassieke verleden – het evangelie, Homerus, Vergilius, Dante, Verne – die hij als kind verslond en reist als volwassen geoloog naar de beschreven plekken toe om als fysisch geograaf de geologie van de hel in kaart te brengen. Kroonenberg beschikt over een gevleugelde pen, en de lezer vliegt met hem mee door de boeken van zijn jeugd (hij had op het gymnasium in Middelburg alle talen, dus dat zijn er heel wat). De fascinatie van een jongen en het nieuwsgierige oog van een bezeten wetenschapper – de combinatie is aanstekelijk. Kroonenberg mag dan ruim in de zestig zijn, wie dit boek leest concludeert dat hij nog altijd die jongen van zeventien is die op de maand durende (!) Romereis al in de 27 kantjes tellende brief naar huis een ‘onbeholpen tekeningetje van de Antro della Sibilla’ bij Cumae maakte. Kennelijk zat het beschrijven van de aarde er bij Kroonenberg al vroeg in.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De vreugde der plicht

10 juni 2011 , 19:00 , door Kyra

‘Hij had genoeg gemerkt, zei de schilder, hij had althans ervaren wat voor een ziekte dat was, plicht, en wat hij daartegen kon doen, dat zou hij ook doen; de slachtoffers verwachtten dat, de slachtoffers van de plicht.’

Wie kent het gevoel van ‘de vreugde der plicht?’ En moet je altijd je plichten vervullen? Of is overmatig plichtsbesef eigenlijk een ziekte? ‘Plicht’ is een belangrijk thema in de roman ‘Duitse les’ van Siegfried Lenz. Deze schrijver is in Nederland niet zo bekend, maar qua importantie kan hij zonder meer gelijkgesteld worden aan Heinrich Böll en Günther Grass.

In ‘Duitse les’ vertelt Siggi Jespen het verhaal over zijn jeugd in Schleswig-Holstein ten tijde van het Derde rijk. Hij is de zoon van de posthuiscommandant van Rugbüll en zijn echtgenote, zoals hij zijn ouders aanduidt. Siggi’s vader is een plichtsgetrouwe veldwachter die alle orders uit Berlijn strikt opvolgt, te strikt volgens sommige dorpsbewoners. Op een dag ontvangt vader het bevel om er op toe te zien dat zijn vriend en buurman Max Ludwig Nansen stopt met schilderen. De schilderijen zijn ‘entarted’ en alle werken van de laatste twee jaar moeten in beslag worden genomen. Ook al heeft de kunstschilder ooit het leven van Siggi’s vader gered, de posthuiscommandant ziet geen enkele reden om een oogje dicht te knijpen wat het schilderverbod betreft. Voor hem is er geen grotere vreugde als het doen van je plicht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ru

2 juni 2011 , 12:00 , door Kyra

In de jaren zeventig vertrok Kim Thúy met haar ouders en andere familieleden uit Vietnam. Ze werden bootvluchtelingen. Via Maleisië kwamen ze in Canada terecht. Tegenwoordig is Kim Thúy advocaat en moeder van twee zonen. In Ru kijkt ze terug haar leven in Vietnam, de gevaarlijke overtocht en haar leven in Quebec.

Hadden ze redenen om te vluchten? Ja, in Vietnam maakten ze deel uit van de bezittende klasse, ze waren bang voor de communisten. Haar moeder was gewend aan een extravagant leven en daarom kon ze hoge verwachtingen van haar kinderen hebben: ze zouden later musici, wetenschappers, politici, topsporters, kunstenaars, polyglotten worden. Met de komst van de communisten werd de helft van hun huis veranderd in een politiepost. De familie van Kim was de zwakke partij geworden. Een jaar later wordt hun woongedeelte leeggehaald, ze mochten niet meer dan het hoogstnoodzakelijke houden.

De tocht over de golf van Siam was gevaarlijk, ze namen grote risico’s al relativeerden ze die zelf: ‘Mijn moeder had mijn oma gevraagd om te kiezen tussen het risico dat ze haar zoon op zee verloor of dat hij uiteengereten werd in een mijnenveld tijdens de vervulling van zijn dienstplicht in Cambodja’.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bril in evenwicht

26 mei 2011 , 12:00 , door Leoni Nijland

‘Het was niet makkelijk met Martin te leven, ik zou het niemand aanraden’, zegt Anneke Stehouwer, weduwe van schrijver Martin Bril, in een interview met NRC Handelsblad. Ze bundelde een selectie van zijn columns, aangevuld met brieven, e-mails en gedichten in Het evenwicht, ineens kanker. Zeker voor hen die ook nieuwsgierig zijn naar de perceptie van weduwe Bril is het boek zeer de moeite waard. Zij is per slot van rekening degene die een keuze heeft gemaakt uit al zijn stukken, en blijkbaar de lezer de soms zware spanningen in hun relatie niet wilde onthouden.

‘Ik heb eerder kanker gehad, was technisch genezen, maar nu is the bitch terug, en erger. Dat zet onze relatie onder zware spanning. Aan mijn kant voelt het bijvoorbeeld alsof ik mijn leven letterlijk heb verkankerd met mijn egocentrische levensstijl van drankzucht, onschuldige vrouwenjacht (jacht naar aanbidding en fans) en oeverloze werklust. Aan haar kant is er het diepgewortelde idee dat ze de constant bedrogen vrouw is. Zelf nu ik ziek ben, slaag ik erin mijn gelukkige momenten zonder haar door te brengen.’

De e-mail naar hun relatiecoach is ontluisterend. Dat Bril geen lieverdje was, wisten we allemaal. Deze paar zinnen lijken de kern te raken, het evenwicht precies te omschrijven. Het evenwicht tussen privé en publiek. Anneke Stehouwer maakt, door toevoeging van deze e-mail, in ieder geval duidelijk dat Bril niet enkel de leuke, grappige schrijver was zoals dat misschien naar de buitenwereld overkomt, maar ook een mens van vlees en bloed, inclusief problemen. Het evenwicht beschrijft het leven met kanker indringend en ernstig. Soms melancholiek. Vaker met humor, zoals in het onderstaand fragment te lezen is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Iedereen een winnaar?

16 mei 2011 , 20:00 , door SocProf

Joel Best’s Everyone’s A Winner – Life in our Congratulatory Culture sounded interesting but turned out to be a disappointment. I have already blogged on the topic of prize proliferation. This book is an expanded version of the same idea: the multiplication of awards in current American culture.

I was hoping for some sociological insights in this subject but the entire book revolves around a couple of ideas: (1) status is a resource as scarce and as valuable as other forms of capital (wealth and power) but, according to Best, one that has been neglected by sociology’s focus on income and wealth stratification based on class or race (I disagree). (2) The multiplication of social worlds creates the multiplication for recognition within the group, but also outside the group.

What causes such multiplication of social world? For Best, a diversification of society along with the recognition of past discrimination and exclusions: as once-marginalized group see their exclusion somewhat lessened, they create their own social worlds (groups and organizations) and forms of recognition that had long been denied them. Within these social worlds, awards and prizes are granted as forms of acquiring status. And, as Best claims, this is something easier done than changing the inequalities of wealth and power.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kroniek van het Derde Rijk

14 mei 2011 , 10:00 , door Tom van Doormaal

In 2010 schreef Richard Overy zijn voorwoord bij deze, nu vertaalde oorlogskroniek, uitgegeven door de Bezige Bij. Het is monumentaal boek van 408 pagina’s over de twaalf jaar dat Hitler Europa in brand wist te steken. De tekst leest als een trein, de illustraties zijn nieuw, soms bijzonder, de uitvoering en druk fraai.

Nu is het wel zo dat de zolders kraken met boeken van deze aard, dus de vraag waarom deze nieuwe kroniek van een veel beschreven geschiedenis? Dat is nog niet zo gemakkelijk te beantwoorden.

De geschiedenis is altijd “onvoltooid”, zo leerde ons Jan Romein: elke tijd moet zijn eigen relatie tot het verleden vinden en beschrijven. Dat is met de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog al vaak beproefd. Overy vindt het opmerkelijk dat de gruwelen zijn bedreven door een volk dat de laatste 65 jaar uit Europa’s modelburgers lijkt te bestaan. Dat is waar: in de ‘Historikerstreit’ is hierover veel gediscussieerd. De centrale stelling van Goldhagen in “Hitler’s willing executioners” wijkt hier van weer sterk af.

Overy is ook getroffen door de politieke prestatie van Hitler: hij kwam aan de macht met steun van ongeveer een derde deel van het electoraat. Waarom verwierf hij daarna de steun van miljoenen, terwijl toch spoedig evident werd hoe weinig hij met de rechtsorde op had? Waar gehakt wordt vallen spaanders, zei Göring ooit, maar dat was een schamel excuus. De magische invloed van de onbeschaafde en weinig interessante figuur van Hitler is evenmin afdoende als verklaring. De vraag “Hoe kon dit gebeuren” is nog steeds geldig en krijgt geen volledig antwoord in dit boek, zegt Overy.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The Night Cleaner

11 mei 2011 , 20:00 , door SocProf

Florence Aubenas’s The Night Cleaner reads like Nickel And Dimed 2.0. The idea is simple: the Libération journalist went undercover and got herself on the labor market during the recession, wanting to experience what the cohorts of precarized workers experience, first hand. She would stay undercover until she found a full-time job.

Her cover story was that, at 48, she had just been dumped by the man who “kept” her and she was now looking for a job, with no experience or qualifications. The book is the tale of her journey in the world of the precarized. What she uncovers, and what is often invisible (by design) is what neoliberalism is really like for the people who have to live it.

Welcome to the Precariat, meet its members: the men and women of all ages who have to jump through the hoops that the Sarkozy administration throws in their way, for fear of losing unemployment benefits, the nonsensical (and often ridiculous) bureaucratic nightmares that are the French Pôles Emploi (unemployment centers where the unemployed are required to go, attend workshops on how to draft a resume, present oneself to potential employers, etc. in order to receive benefits, counseling and access to job listings), and waste hours and hours in transportation for a few hours of cleaning work.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.