Aquaduct

Zaterdagochtend is in Pompeii een gebouw ingestort. De foto’s stonden op de voorpagina van de Italiaanse kranten, de president sprak er schande van, en ook in Nederland maakte het nieuws er melding van. In alle nieuwsberichten stond keurig vermeld welk gebouw het was en waar het voor diende: de Schola Armatorum Juventutis Pompeianorum – een hele mond vol modernistisch fantasielatijn, bij elkaar gefantaseerd door de archeologen die het gebouw in het begin van de twintigste eeuw hebben opgegraven.

Natuurlijk is het een schande dat dit gebouw is ingestort. En natuurlijk had het voorkomen kunnen en moeten worden. Maar het is geen verrassing. Nog geen twee jaar geleden stortte niet ver hiervandaan een deel van een façade in na een stevige regenbui. Als je met enige regelmaat in Pompeii komt zie je ook met enige regelmaat dingen die anders zijn dan ze de vorige keer waren, en, om het eufemistisch te zeggen: er is zelden sprake van een verbetering. Vooral in het deel van de oude stad dat voor het publiek afgesloten is, is de situatie ronduit abominabel, zoals wijzelf in 2008 ontdekten, toen het unieke vrijstaande toilet in het huis van de Zilveren Bruiloft met schilderingen en al ineen bleek gezegen.

Wat echter – vanuit het perspectief van een onderzoeker – een nog veel grotere tragedie is dan het feit dat dit gebouw is ingestort is het feit dat we niet precies weten wat voor gebouw is ingestort. Ja, natuurlijk, in alle gidsjes staat precies het door de kranten vlekkeloos opgedreunde verhaaltje, maar laat u niets wijsmaken: we weten het niet. Het gebouw is in de jaren vijftig gepubliceerd door de opgravers – een oppervlakkig verhaal dat niet grenst aan overinterpretatie, maar waarvoor overinterpretatie een eufemisme is – en daarna heeft nooit meer iemand ernaar omgekeken. Ik durf er wel wat op in te zetten dat er heel wat af te dingen is op de originele interpretatie van de opgravers, maar het zal moeilijk worden om met een alternatief op de proppen te komen: er resteren nog slechts foto’s.