Kunst op Zondag bezoekt achtste editie ARTZUID

In de groene longen van Amsterdam, langs de Apollo- en Minervalaan staan 50 kunstwerken in het kader van ARTZUID. Dit is de achtste editie van het kunstinitiatief.  De werken die je hier ziet, zijn gemaakt door een mix van internationale kunstenaars en jong Nederlands talent. ARTZUID is een gratis evenement dat 7 dagen per week 24 uur per dag open is. Je hebt tot en met 24 september om de 50 beelden te verkennen. [caption id="attachment_345812" align="aligncenter" width="450"] Details van werken van Erik Buijs , Jasper Krabbé, Erik Buijs, Monika Dahlberg en Karel Appel © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Curator Jasper Krabbé Voor elke editie nodigt de Stichting ArtZuid een andere curator uit om het tweejaarlijkse evenement samen te stellen. De eerste editie was in 2008 te zien. “Het idee was toen om Berlages statige lanen door middel van kunst wat vriendelijker te maken, minder afstandelijk ook, dichter bij Amsterdam als stad”, aldus Cintha van Heeswijkck-Vergeer, directeur van de Stichting ArtZuid. Voor deze editie is dat beeldend kunstenaar Jasper Krabbé (Amsterdam, 1970). Krabbé pleit voor street power, meer de straat op voor jongeren om zich te manifesteren en hun identiteit te ontwikkelen. [caption id="attachment_345810" align="aligncenter" width="450"] Boven Ottograph en beneden Vertical Highways © Bettina Pousttchi © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Je bent goed zoals je bent! Het advies van Jasper Krabbé voor alle jongeren is: “je bent goed zoals je bent”. De wereld anno 2023 is op veel vlakken in beweging. Dit maakt onder andere jongeren onzeker. Jasper Krabbé is een kind van de jaren tachtig. Hij is gevormd door de graffitwereld in Amsterdam. De opkomst en ontwikkeling van graffiti vierde in zijn tienerjaren hoogtij. Voor de achtste editie van ARTZUID heeft Krabbé beelden gekozen die dicht bij de belevingswereld van de jongeren liggen. Denk daarbij aan (Neo)Popart, Arte Povera en Nouveau Realisme. Je ziet hier een grote variatie aan sculpturen met veel kleur, herkenbare objecten en maatschappelijke betrokkenheid. “Popart is nog steeds relevant. Veel hedendaagse kunstenaars hebben er een echo van in hun werk.” Jasper Krabbé (Parool 18.11.2022)   Boven: Carin Scholten, Monika Dahlberg (centrum), Hans van Bentem beneden: David Annesley en Jean Dubuffet © foto Wilma Lankhorst. Thema Transfer Het thema van de achtste editie is Transfer. Er is een speciaal leerprogramma voor de jeugd opgezet en er zijn kinderschoolkampen voor kinderen van 5 tot 12 jaar. “Kunst kan helpen om dichter bij je gevoel te komen, maar ook om inspiratie en richting te geven”, aldus Krabbé. Hij heeft 46 kunstenaars gevraagd voor de editie van 2023. Tien van hen laten nieuw werk zien. Curator Krabbé heeft hen gevraagd om werk te laten zien dat een reflectie is van de populaire jongerencultuur. Onder hen is de Amsterdamse streetartist Frankey. In een serie ‘artist talks’ kun je deze zomer nader kennis maken met 14 van de deelnemende kunstenaars. Kijk hier voor alle informatie. [caption id="attachment_345809" align="aligncenter" width="450"] Boven: Blue4U © Roland de Jong Orlando, onder twee maal Soulmate © Marjolijn Mandersloot en midden Pappel © Stefan Pietryga © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Paviljoen ARTZUID Op het snijpunt van de Minervalaan en de Apollolaan staat het ontmoetingspaviljoen van ARTZUID. Hier kun je een papieren versie van de routemap kopen. Er is ook een onlineversie te koop via de bekende online aanbieders. Hier kun je onder het gemak van een kop koffie of iets fris de catalogus bekijken, kaarten van de sculpturen kopen en er zijn verschillende mini-versies te koop van beelden die je hier kunt zien. Een van die mini-versies is het beeld JMB on Tour Saint Jacques (2023), een eerbetoon van Jasper Krabbé en kunstenaar Jean Michel Basquiat. In het Centre Pompidou bezocht Krabbé een expositie over Basquiat. Daarna zag Jasper een beeld van een leeuw met vleugels. Deze sculptuur stond op de gotische toren Saint-Jacques. Dit beeld uit de 15 eeuw, maakte diepe indruk op Krabbé en het leek hem het perfecte symbool voor de weg van een kunstenaar. De leeuw als koning van het dierenrijk en in deze versie ook nog gevleugeld. Het verwijst naar het werk van de kunstenaar. De artiest heeft kracht nodig om te creëren en gaat vaak in tegen de heersende smaak. Hierdoor krijgt hij/zij vaak tegenwind in de vorm van kritiek. [caption id="attachment_345815" align="aligncenter" width="450"] Je neemt jezelf mee (2020) © Job Smeets © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Gouden moment Genietend in de schaduw van een kop koffie zie ik iets verderop een gouden bank, Job Smeets  (1969) noemt zijn ontwerp ‘Je neemt jezelf mee’ – Bring Yourself (2023). Als ik later dichter bij kom, zie ik een asbak op de rechter armsteun en op de zitting ligt een schetsboek met daarop een sigarenkistje. Smeets brengt hiermee een ode aan ontwerper Jan des Bouvrie die in 2020 overleed. De titel van het werk verwijst naar een mantra van Des Bouvrie dat je jezelf altijd overal mee naartoe neemt. Het is alsof Jan net even weg is om iets te halen. Schuin achter de bank staat de BMW Art Car (1991) die door kunstenaar David Hockney (1935) is beschilderd. Hockney is de bekendste nog levende vertegenwoordiger van de Pop Art. Met zijn ontwerp wilde Hockney de binnenkant (interieur) van de auto zichtbaar maken aan de buitenzijde. Je ziet de bestuurder, met op de achterbank zijn teckel. [caption id="attachment_345813" align="aligncenter" width="450"] Erik Buijs, Savako (centrum), Anna Mrzyglod, onder Marjolijn Mandersloot en Erik Buijs © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Kloppend hart Het kloppend hart van ARTZUID is het park voor het ontmoetingspaviljoen. In het hart van de exposite staan maar liefst 14 werken dicht bij elkaar. Ik zie een kan, korte poten Geel (2023) van Klaas Gubbels (1934) en de blauwe hond (Soulmate (2017) van Marjolijn Mandersloot (1959). Midden op het grasveld staat een vette auto te blinken in de zon. Dit werk, de Fat Convertible (2019) is van de Oostenrijkse kunstenaar Erwin Wurm (1954). Absurditeit, zoals het huidige overmatige consumptiegedrag is een rode draad in Wurms werk. Wurm beeld statussymbolen uit met een maatje meer. Hierdoor roept hij vragen op over macht, rijkdom en lichaamsgewicht. Iets verderop laat Robert Indiana (1928-2018) ons kennis maken met Imperial Love (1966-2017). Hier is een variant op LOVE te zien waarin het woord gespiegeld is. Het idee is dat er zo nog meer naastenliefde over Amsterdam wordt verspreid. Met deze mooie gedachte sluit ik mijn ARTZUID-bezoek af. [caption id="attachment_345807" align="aligncenter" width="450"] Boven Klaas Gubbels en Caroline Coolen, onder l. Willem Harbers en Robert Indiana © foto Wilma Lankhorst.[/caption] ARTZUID is nog tot en met 24 september 2023 elke dag in Amsterdam aan de Apollolaan en de Minervalaan te verkennen. In het weekend worden er om 13.00 uur instaprondleidingen aangeboden. Hiervoor kun je je online aanmelden (niet gratis). © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van ArtZuid en alle genoemde kunstenaars. ¹ Schrijfwijzer artzuid: De Stichting staat geregistreerd als ArtZuid, het evenement als ARTZUID.  

Door: Foto: ARTZUID 8ste editie ARTZUID in Amsterdam © foto Wilma Lankhorst.
Foto: (foto Jona Lendering (cc))

Fietsstad Amsterdam

Het zijn niet alleen de toeristen die het historische centrum van Amsterdam onbegaanbaar maken. Iets minder erg, maar daarom nog niet verwaarloosbaar, zijn de werkzaamheden aan de bruggen en kades. De verklaring voor het groot onderhoud is vrij simpel: decennialang zijn vrachtauto’s toegelaten in de binnenstad en dus zijn de straten langs de grachten inmiddels verzakt en op andere manieren kapot.

Het zal niemand verbazen die de eerste hoofdstukken leest van Fietsstad Amsterdam. Hoe Amsterdam de fietshoofdstad van de wereld werd van Fred Feddes en Marjolein de Lange. Jarenlang definieerde het stadsbestuur de toegankelijkheid van de binnenstad als bereikbaarheid voor het autoverkeer. Midden jaren zestig droomde men openlijk van een zesbaansweg op de plaats van de huidige Singelgracht. Voor fietsers was geen ruimte. Die waren te watervlug, te ongrijpbaar voor de planologen. Daarom heeft de IJtunnel geen fietspaden en is er nog altijd geen snelle fietsverbinding tussen de twee oevers van het IJ. Wat Feddes en De Lange niet noemen is dat de rijksoverheid jarenlang het automobilisme stimuleerde door zoveel mogelijk dienstplichtigen een rijbewijs te laten halen.

Erfgoed

Toch is Amsterdam geen autostad geworden. In plaats daarvan kun je er nu alleszins prettig op de fiets rondrijden. Niet zo watervlug als mogelijk, want er blijven toeristen en opgebroken straten, maar toch. Feddes en De Lange leggen uit hoe dat zo is gekomen en dat levert een vlot boek op. Eén factor is dat de stedelijke infrastructuur zich simpelweg niet leent voor autoverkeer. De Grachtengordel zó aanpassen dat je er vlot met de auto doorheen kun, betekent grootschalig asfalteren en daarmee vernietig je een aantrekkelijk stadscentrum. De erfgoedsector kwam dus in het geweer tegen de auto.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Silvia Sala (cc)

Complimentenmeisjes en bloemengeisha’s

COLUMN - Oké, het is natuurlijk mogelijk dat het plan niet serieus was. Ik bedoel het plan van de ondernemingsvereniging Biz Leidsestraat/Koningsplein om Amsterdammers naar het stadscentrum terug te lokken door “complimentenmeisjes” en “bloemengeisha’s” te laten lopen door de Leidsestraat.

Het kan natuurlijk zijn dat dit plan, waarover ik in Het Parool las, helemaal niet serieus is, en alleen maar is bedoeld om zó veel verontwaardigde reacties uit te lokken dat en passant óók duidelijk wordt dat (a) de Leidsestraat nog bestaat en (b) men graag de Amsterdammers terug wil. Het zou niet voor het eerst zijn dat een slimme marketeer iets negatiefs doet om aandacht te genereren.

Seksisme

Want negatief is het natuurlijk. Het seksisme van de complimentenmeisjes en bloemengeisha’s doet denken aan de pizza-keten die klanten opriep “de lekkerste dozen” te nemen, het Rijksmuseum dat alleen “hertjes” in dienst wilde nemen en de bioscoop die het vrouwelijk personeel te strakke truitjes gaf. En ik denk niet dat ook maar één Amsterdammer zal zeggen “o, nu ze bloemengeisha’s hebben, nu verandert de zaak, nu ga ik weer naar het centrum!”

Maar goed, op het gevaar af dat ik de gek ben die, door zijn verbijstering te tonen, het middel vormt waarmee Biz Leidsestraat/Koningsplein de Amsterdammers wil teruglokken: je kunt ook wél positief iets doen om mensen terug te lokken. Als je Amsterdamse klanten wil in het centrum, zorg er dan eerst eens voor dat je personeel je bezoekers te woord staat in het Nederlands. Je jaagt er heus geen toeristen mee weg; kijk maar naar Frankrijk of Italië, waar ze je in de eigen taal begroeten en geen toerist minder ontvangen.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Amsterdam ontregelt Nationale dag van de Lokale Democratie

COLUMN - door P.J. Cokema

Nog zeven dagen en dan (30 maart) worden in heel het land nieuwe gemeenteraden geïnstalleerd. Heel het land? Nee, één gemeente wenst de eeuwenoude reputatie van de eigenwijste in het land in ere te houden en heeft de beëdiging van de raadsleden een weekje eerder op de agenda van de raadsvergadering van 24 maart staan.

De gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart vallen nog onder de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv). Die wet is in december 2021 verlengd tot 1 juli 2022. Naast allerlei voorschriften betreffende vervroegd en veilig stemmen, is ook geregeld dat de installatie van de gemeenteraden niet acht maar veertien dagen na vaststelling van de uitslag zal plaatsvinden.

De periode tussen vaststelling van de uitslag en installatie van de gemeenteraad is verlengd om de gemeenteraden meer tijd te geven (tot en met 29 maart) voor het onderzoek van de geloofsbrieven (artikel C 4, tweede lid, Kieswet en artikel 1b Tijdelijke wet verkiezingen covid-19).

De “oude’, nu nog zittende raad moet het onderzoek ergens voor 29 maart afgerond hebben. Vervolgens moet er een raadsvergadering gepland worden waar de oude raad aftreedt.  Doorgaans zal de oude raad voor het laatst bijeenkomen op dinsdag 29 maart.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: peter hessels (cc)

Wonen en de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen 2022

Wat betreft Wonen valt er bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam zeker wat te kiezen, ontdekten Harry Bleeker, René Hesse en Jan Kok.  Aan de hand van verkiezingsprogramma’s, de Amsterdamse Stemwijzer en het Kieskompas voor Amsterdam hebben zij voor de tien partijen die in de peilingen het hoogst scoorden op een rijtje gezet wat de de Amsterdamse kiezer van hen mag verwachten. Conclusie: Het verschil tussen links en rechts is groot als het om wonen gaat. Hierbij hun voornaamste bevindingen op een viertal thema’: (1) Nieuwbouw, sloop en verbouw, (2) Huursector, (3) Koopsector en (4) Verdelen van de schaarste.

Nieuwbouw, sloop en verbouw

De verschillende politieke partijen bieden flink tegen elkaar op wat betreft de nieuwbouwaantallen de komende vier jaar. Hoe rechtser, hoe meer: D66 9.000, VVD 10.000, JA21 zelfs meer dan 12.000.

Een heet hangijzer bij nieuwbouw is altijd de voorgestelde verhouding tussen de drie woningsegmenten (1) sociale huur, (2) middenvrijesectorhuur/middenkoop en (3) durevrijesectorhuur/dure koop.

Niet voor niets heeft de Amsterdamse StemWijzer naar aanleiding hiervan twee stellingen geformuleerd.

De eerste stelling gaat in op het goedkopere segment: ‘Van de nieuw te bouwen woningen moet minimaal 45% een sociale huurwoning zijn.’ De partijen scoren daarop als volgt, zie onderstaande tabel.

Foto: BoH, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons Binnenvaarttanker Jade in het Calandkanaal

Amsterdams ontgassen

ANALYSE - De Amsterdamse haven is volgens de Port of Amsterdam “de grootste benzinehaven ter wereld. Het is een internationale hub voor op- en overslag, mengen en verhandelen van benzine.” Ook krijgt Schiphol ongeveer de helft van de benodigde kerosine aangeleverd vanuit de haven. Daarnaast is de haven van Amsterdam een toonaangevende speler op de oliemarkt voor mengen, opslaan en overslaan van (bio)diesel en LPG. Noord-Holland heeft sinds 1 maart 2017 een verbod op varend ontgassen van benzeenhoudende ladingen (>10% benzeen). Tijd dus om eens wat dieper in de situatie in Amsterdam te duiken en ons weer eens te verbazen over dit slepende dossier, waarover ik eind vorig jaar schreef dat ik het dossier varend ontgassen (voorlopig) afsloot.

Varend ontgassen: wat is het ook al weer?

Binnenvaartschepen met een vloeibare restlading ontgassen hun tanks. Als een lading is gelost, blijft er restlading achter. Schepen ontgassen dit restant in de tanks door het te verdampen met ventilatoren. De ladingdampen worden op deze manier uit de ladingtanks en leidingen naar buiten geblazen. Ontgassen gebeurt als het schip op weg is om opnieuw te laden. De tanks moeten dan schoon zijn. Dit is nodig als een schip een andere vloeistof in de tanks gaat laden. Bij ontgassen komen giftige ladingdampen vrij, voornamelijk vluchtige organische stoffen (VOS) als benzeen, tolueen, ETBE en MTBE (loodvervangers in benzine). Deze stoffen dragen bij aan luchtverontreiniging. Luchtverontreiniging is recent door de Wereld Gezondheidsorganisatie als kankerverwekkend geclassificeerd. Daarbovenop komt dat VOS-emissies effecten kunnen hebben op de gezondheid. De volgende effecten kunnen acuut of na langdurige blootstelling optreden:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Kilian Evang (cc)

Vernieuwing of herhaling van zetten?

COLUMN - Bijdrage van Joyce Hes, waarin ze de voorgenomen herziening van het bestuurlijk stelsel in Amsterdam kritisch bekijkt.

Het bestuurlijk stelsel van Amsterdam blijft een ‘pain in the ass’. Het afschaffen van de deelgemeenten in 2014 en het gelijktijdig instellen van gekozen bestuurscommissies met een dagelijks bestuur dat uit hun midden werd benoemd (het budgetrecht en de kaderstellende bevoegdheid bleven uitdrukkelijk bij de raad) werd al snel onbevredigend gevonden.

In 2016 was er het rapport van de Commissie Brenninkmeijer, dat te veel schuring constateerde tussen de verschillende bestuurslagen. Daarop is ervoor gekozen de dagelijkse bestuurders direct te laten benoemen door het college om binnen de stedelijke kaders vanuit de gemeenteraad een betere wisselwerking tot stand te brengen met het lokaal bestuur in de stadsdelen. In 2018 kregen de gekozen stadsdeelcommissies de rol om ogen en oren van gebied en stadsdeel te zijn en de taak om het dagelijks bestuur over de lokale belangen te adviseren.

Inmiddels ligt er alweer een rapport van Necker van Naem en Tilburg University, waaruit blijkt dat de ambities die met het huidig stelsel worden beoogd onvoldoende uit de verf komen. Het rapport onderstreept breed de noodzaak voor versterking en verbetering van de positie van het lokaal bestuur en van de invloed van Amsterdammers daarop. Ook is onvoldoende helder voor alle betrokkenen, bestuur, uitvoering en bewoners wie waarover gaat en dat gaat ten koste van de stadsdelen.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Van spinnenweb naar visgraat

COLUMN - De gemeente moet hier geld besparen om ’t daar te kunnen uitgeven, en kampend met zowel een coronacrisis als met instortende kademuren en brakke bruggen zijn prioriteiten nodig. Allemaal begrijpelijk. Vandaar dat ik liever constructief meedenk dan te boos te worden na het lezen van de plannen om te bezuinigen op het aanvullend openbaar vervoer (AOV) in de stad.

Voor de gezonde lezer: het AOV is bedoeld voor ouderen (75-plussers) en voor mensen met een fysieke beperking. Wie zoals ik een Canta heeft, valt daar niet onder: met die Canta kan ik goeddeels mijn eigen vervoer regelen. Deze bezuiniging gaat ook niet over rolstoeltaxi’s, daar is weer een iets andere regeling voor.

Wie onder de 75 is, heeft een speciaal pasje (plus bijbehorende keuring) nodig om er een beroep op te mogen doen. Het AOV komt neer op taxi-achtig vervoer voor de prijs van een ov-ritje. Wie hulp nodig heeft bij het in- en uitstappen, moet zelf iemand meenemen en ook voor hem of haar betalen. Ritjes zijn maximaal 25 km, maar de meeste mensen reizen kortere trajecten. Ze gaan naar de markt, naar familie in een andere wijk, en doen dat vaak maar eens per week.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: peter hessels (cc)

Kunstbeleid en diversiteit

OPINIE - Het Amsterdamse raadslid voor Forum voor Democratie Annabel Nanninga en haar spreekbuis GS maakten zich onlangs nogal druk over een rapport van de Amsterdamse Kunstraad en het beleid dat wethouder Meliani van GroenLinks daarop willen baseren. Steen des aanstoots is de eis van de gemeente om iedereen die voor een subsidie in aanmerking wil komen te verplichten tot een ‘actieplan over inclusiviteit en diversiteit (van governance tot organisatie en bedrijfsvoering, van publiek tot programma en talent).’ In het Parool noemt Theodor Holman het rapport ‘weerzinwekkend’. Hij ziet er een poging in om Amsterdammers een bepaalde manier van denken op te leggen. Volgens Holman is het ‘een illustratie van de langzame moord op onze cultuur, op ons vrije denken, op de vrijheid van de kunstenaar.’ Maar ja, hij is dan ook columnist en mag ook wel een beetje overdrijven.

Nanninga keert zich in de Amsterdamse raad tegen de ‘politisering van de gesubsidiëerde kunstensector.’ En dan met name tegen de ideologie van de ‘uit de VS overgewaaide identiteitspolitiek’ die volgens haar leidraad is geweest voor het kunstenplan. Haar kritiek vind ik voor een FvD-politica echter nogal hypocriet. Als het aan partijleider Baudet ligt gaan we alleen voor kunst die de nationale identiteit niet besmeurt. Met zijn weerzin tegen moderne kunst zullen we,  mocht hij het ooit voor het zeggen krijgen, waarschijnlijk ondergedompeld worden in de zuivere ‘boreale cultuur’ met ‘trotse schilderijen’ , ‘sculpturen van onze helden’ en veel pracht en praal. Over politisering van de kunst gesproken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

De eeuw van Gisèle

RECENSIE - Je leeft maar twee keer: één keer zoals het feitelijk gebeurt en één keer zoals je je herinnert. Sommige mensen kunnen echter drie keer leven. Dat zijn degenen die hun herinneringen herorganiseren en een ideaalbeeld scheppen van hun leven. Ook al bestond dat natuurlijk gewoon uit sleur en herhaling, ze maken er een kunstwerk van en met wat geluk gaan anderen het nog geloven ook.

Dat is het verhaal van Gisèle van Waterschoot van der Gracht (1912-2013), aan wie Annet Mooij onlangs een biografie wijdde, De eeuw van Gisèle. Ze is niet de enige hoofdpersoon. De deuteragonist is Wolfgang Frommel (1902-1986). Allebei creëerden rond hun leven een persoonlijke mythologie, waardoor in Mooijs boek in feite vier levens dwars door elkaar heen lopen. Dat klinkt ingewikkelder dan het is: De eeuw van Gisèle is een onverwacht spannend boek, dat enerzijds gaat over de gebiografeerden als beeldend kunstenares en dichter en anderzijds over de wijze waarop zij ideaalbeelden van zichzelf schiepen.

Gisèle kwam uit een welvarende familie, werkte met glazenier Joep Nicolas, leerde Frommel kennen in het kunstenaarsdorp Bergen, vestigde zich in Amsterdam in een mooi huis aan de Herengracht en bood Frommel daar vanaf de Tweede Wereldoorlog tot diens dood in 1986 onderdak. Niet alleen Frommel, overigens: ook zijn vrienden, waaronder joodse onderduikers, vonden er een veilig thuis, wat Gisèle later de onderscheiding opleverde van “rechtvaardige onder de volken”. Kortom, een heldin.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende