Kunst op Zondag – U ook voor de verandering?

Kunst als wapen tegen oorlog is van een engagement dat aan menig revolutie heeft bij gedragen, Het bestaat nog en dat is om vrolijk voort te gaan op het pad der verandering. Zo hadden we het vorige week over Art Works for Change, dat met rondreizende tentoonstellingen en online projecten mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid, milieu en duurzaamheid aan de orde stelt. Sinds 2008 heeft de organisatie 19 projecten gerealiseerd. Daarvan zijn 16 tentoonstellingen vertoond in 33 steden in 17 landen, op 40 locaties, waarvan 17 reguliere musea of kunstcentra. Maar nog op geen enkele plaats of in geen enkel museum in Nederland. Dat zulke initiatieven nog steeds hard nodig zijn bewijst recente berichtgeving dat #MeToo de musea is binnengedrongen. Ophef waarover twee maanden eerder al in buitenlandse media was te lezen.

Foto: craftivist collective (cc)

Kunst op Zondag | Voor de verandering

Laten we voor de verandering eens een kijkje nemen buiten de focus van de media. Focus is in dit geval een eufemisme voor de tunnelvisie dat goed nieuws geen nieuws zou zijn.

Het is mooi mee genomen als we er vrolijk van worden, maar goed nieuws is niet altijd leuk nieuws. Goed nieuws gaat vaak over ellende. De meeste mensen willen daar van af en het goede nieuws is dat er ook veel mensen aan werken er van af te raken. Kunstenaars dragen daar op uiteenlopende wijze aan bij. Ze zetten kunst in als wapen tegen, onder andere, oorlog.

Niet iedereen is er van gecharmeerd als kunst onrecht, ongelijkheid en onmenselijkheid als onderwerp heeft (getfer, kunst moet leuk zijn….). Maar juist heden ten dage, nu de media focussen op wat ‘alternatief rechts’ wordt genoemd, is pijnlijk duidelijk dat we nog lang niet kunnen spreken van ‘verworvenheden’ van de revolutionaire idealen die grof gezegd vallen onder ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’.

Dat is bij lange na nog niet bereikt en wie op die ‘revolutie’ afgeeft laat zich kennen als een oerconservatieveling, zich vastklampend aan stereotypische machtsverhoudingen. Onderwijl bepotelen ze begrippen als vrijheid en democratie. Afblijven!

Sorry, ik dwaal af, we moeten naar het goede nieuws.

Urgenda stapt naar rechter voor beter klimaatbeleid

Urgenda wil via de rechter de overheid dwingen tot krachtig klimaatbeleid. De duurzaamheidsorganisatie introduceert op de actiesite wijwillenactie.nl het ‘crowdpleiten’, waarmee mensen de komende maanden met eigen kennis en ideeën actief kunnen bijdragen aan een dagvaarding gericht aan de Staat. Wijwillenactie.nl van Urgenda staat vanaf vandaag open voor plannen, oproepen en andere bijdragen.

Foto: Dr Case (cc)

Kunst op Zondag | Hands Off Our Revolution

Populisme meer dan zat hebben inmiddels ruim 1580 kunstenaars, curatoren, museumdirecteuren, galeriehouders, schrijvers, dichters, acteurs, dansers, filmmakers, ontwerpers en andere aan kunst gerelateerde professionals zich aangesloten bij ‘Hands of our revolution’.

Op initiatief van Adam Broomberg (van het duo Broomberg & Chanarin) en bedoeld om

(….) counter the rising rhetoric of right-wing populism, fascism and the increasingly stark expressions of xenophobia, racism, sexism, homophobia and unapologetic intolerance.

Wat hebben kunstenaars daar nu mee te maken?

As artists, it is our job and our duty to reimagine and reinvent social relations threatened by right-wing populist rule. It is our responsibility to stand together in solidarity. We will not go quietly. It is our role and our opportunity, using our own particular forms, private and public spaces, to engage people in thinking together and debating ideas, with clarity, openness and resilience.

Onder de deelnemers aan deze beweging bekende kunstenaars. We noemen er een paar (de bijgegeven kunstwerken zijn keuze van KoZ).

David ByrneTight Spot.
cc Flickr Jenny Spadafora photostream tight spot David Byrne's Tight Spot

Olafur EliassonThe Wheater Project.
cc Flickr Damien du Toit The Weather Project by Olafur Eliasson

Anish KapoorDismemberment.
cc Flickr Andym5855 photostream Anish Kapoor sculpture

Cornelia ParkerCold Dark Matter: An Exploded View.
cc Flickr damian entwistle photostream Whitworth Gallery, Cold Dark Matter - Exploded View - CORNELIA PARKER (2)

Martha RoslerThe Grey Drape.
cc Flickr Marquette University photostream Matha Rosler The Grey Drape, 2008

Foto: Lorie Shaull (cc)

Grab ’em by the poen

COLUMN - Dat GeenStijl de wind van voren krijgt, is terecht. De grofheden die daar routineus uitgedeeld worden, zowel door redacteuren als lezers, lijken elk seizoen venijniger te worden: de website is inmiddels met kop en schouders de grootste beerput van het Nederlandse internet. En het blijft niet bij voze of beledigende stukjes. Met regelmaat worden lezers opgehitst om mensen die GeenStijl niet zinnen, massaal lastig te vallen, eventueel ook in real life – desnoods levert de website daar de privégegevens van hun mikpunt du jour voor aan.

Het verbaast me alleen dat het pas zo laat gebeurt.


GeenStijl schrijft al jarenlang op uiterst vernederende, kleinzielige en haatdragende manier over al wie zwart, homo, moslim of links is en dan iets durft te doen of zeggen dat de vermeende ridders van het vrije woord niet bevalt. De hetzes tegen Onno Hoes, Fatima Elatik, Lodewijk Asscher, Quinsy Gario en Sylvana Simons hielden maanden achtereen aan, en de website voert als geen ander Nederlands medium gestaag campagne tegen migranten, vluchtelingen en asielzoekers. En ondertussen iedereen die zich daartegen verzet, continue uitschelden voor Gutmensch, linksfascist of NSB’er. Werkelijk, Breitbart News kan trots zijn op z’n kleine broertje.

Maar waarom is de maat ditmaal ineens vol? Of liever: waarom nú pas?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Michael Edson (cc)

Kunst op Zondag | Bruggen bouwen

Bruggen slaan is de titel van het regeerakkoord tussen VVD en PvdA. En geslagen hebben ze. Met meer dan voldoende ruimte voor afbraak. Opbouwende, positieve ideeën zijn al gauw een luchtbrug te ver.

Wat nu de vluchtelingencrisis heet, wordt opgelost met het sluiten van grenzen en het chanteren van Griekenland en Turkije, terwijl het de vluchtelingen van de regen in de drup helpt. Daadwerkelijke, relevante hulp wordt verre van afdoende geboden.

Daar kunnen we over zeuren, maar ook dat helpt de mensen niet die hulp nodig hebben. Het is, misschien harder dan ooit, nog steeds nodig goede informatie te verstrekken, mensen kennis te laten maken met vluchtelingen en ideeën te uit te werken die mensen uit de nood helpen in plaats van er in.

Zes studenten van de kunstacademie Utrecht waren alle negativiteit zat en lanceerden begin februari The Publisher. Eén van de manieren om een brug te bouwen tussen vluchtelingen en het publiek. The Publisher wil een platform zijn waar vluchtelingen zelf hun verhalen vertellen door middel van beeldende kunst, fotografie, poëzie en verhalen.

Kijk hier wie er al van The Publisher gebruik maken. Wij lichten er een paar uit.

Helena Klakočar Vukšić – Balkan Route.
© Helena Klakočar Vukšić - Balkanroute

Foto: Gerard Stolk (cc)

Rot op met je ‘Dank je wel Albert Heijn’

OPINIE - Waarin gastschrijver Ties Joosten zich groen en geel ergert aan gratis weg-geef-acties op Facebook.

Het is weer eens zover. Het mij totaal onbekende Giftsandcardss.com beweert via een Facebook-applicatie dat de Albert Heijn boodschappenbonnen ter waarde van duizend euro weggeeft. Het enige dat de Facebooker ervoor hoeft te doen is “Dank je wel Albert Heijn” posten. Daarnaast moet je de applicatie natuurlijk toestemming geven om je persoonlijke gegevens te bekijken en op te slaan. Ondanks een gigantische taalfout in de ondertitel van de applicatie (“Albert Heijn geeft bonus vouchers verjaardag te vieren”) stroomt mijn timeline vol met vrienden die de grootgrutter een bedankje sturen.

Ik vind het meer dan ergerlijk. Een belangrijke oorzaak van de huidige economische en ecologische crises ligt er volgens mij in besloten dat consumenten de intrinsieke waarde van producten niet langer begrijpen. Zij staan te ver van het productieproces van een biefstukje of een iPhone af, waardoor zij de tijd en energie die hierin zijn gestoken niet langer bevatten.

Helaas doen bedrijven maar weinig hun best om deze intrinsieke waarde naar hun klanten te communiceren. Op ieder pak melk staat een lachende graskoe en eieren komen louter van vrolijk scharrelende kippen. In de supermarkt worden producten nog altijd op een eendimensionale wijze aangeprijsd: alleen de veronderstelde kwaliteit (‘nu nóg lekkerder!’) en goedkope prijs (‘laagste-prijs-garantie!’) worden aangeprezen, terwijl ze de tijd, energie, kennis, passie en enthousiasme die ze in hun producten steken onvermeld laten. McDonalds weigert zelfs zijn klanten te vertellen dat het enkel vis met het MSC-keurmerk verwerkt, omdat zij de McFish anders wellicht als te duur ervaren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Sargasso op zwart

Eind dit jaar vergaat de wereld en ook het internet heeft zijn langste tijd gehad. Vandaag vast een voorproefje: een aantal websites gaat op zwart. Niet dat je daar in Nederland wat van hoeft te merken trouwens, want de Nederlandse versie van Wikipedia is gewoon online. GroenLinks doet ook mee aan de actie, maar op hun site verschijnt slechts een zwarte popup die je eenvoudig weg kunt klikken. Ook andere sites die ‘op zwart’ staan, zoals WordPress hoef je niet echt te missen, want sites die op WordPress draaien (ik noem een Sargasso), die draaien gewoon lekker door en veel andere actievoerders horen niet bij de grote jongens.

Twee weken geleden ging nog een wilde roddel de wereld over, waarin werd beweerd dat ook Google, Amazon, Facebook en Twitter er voor een dag de stekker uit zouden trekken. Dat is niet waar. Helaas. Helaas ja, want ik betwijfel of de actie van vandaag zijn doel gaat bereiken zonder de grote jongens. En dat doel is belangrijk als je het mij (en al die zwarte sites) vraagt. Een vrij internet is een groot goed, met de diverse wetten die in aantocht zijn, worden belangrijke stappen gezet tot vergaande controle van het internet. De boodschap komt pas echt aan als ook sites waar veel mensen van afhankelijk zijn (Google, Gmail, Facebook, etc) offline gaan. Voor deze internetreuzen is meedoen aan de actie waarschijnlijk te kostbaar, dat is jammer.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022

Occupy pick your fight – pick Goldman Sachs

Occupy deed de afgelopen maanden precies het tegenovergestelde van wat haar naam belooft. Ze nam niet in, maar stond af. Het aantal tentjes verminderde. Wat ze eerder bezette gaf ze aan openbare ruimte terug. Ze lijkt te stabiliseren op het gemiddeld aantal kampeerders dat in deze tijd van het jaar graag in de stad bivakkeert: vrij weinig. Terwijl haar potentie en de opgeroepen sympathie groter is dan het aantal overgebleven tenten uitdrukt.

Met name bij aanvang was er veel sympathie, al ging die misschien vooral uit naar de Amerikaanse tentenkampen. Daar betrof het toch meer mensen zonder huis of baan, terwijl het in Nederland meer leek op een hobbybezetting in part-time, met goede kapitalisme-afschaffende bedoelingen. Mijn sympathie begon af te nemen toen Occupy zich ging bezighouden met allerlei zaken die slechts losjes met die bankencrisis van doen hebben. Zo bleek het wenselijk de democratie weer eens opnieuw kleinschalig uit te vinden. Af en toe best nuttig, maar wat heeft dat met deze crisis te maken? Als je vindt dat er meer democratische controle op de banken moet worden uitgeoefend, neem dat standpunt als Occupy dan in, of slijt het aan een partij. Daar is geen democratische zelfhulp bij nodig.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende