Kunst op zondag Archives - Pagina 9 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag begint museale zomer in museum MORE

26 juni 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Museum MORE is klaar voor een gastvrije zomer. Voor Kunst op Zondag bezocht ik twee nieuwe exposities in Museum MORE in Gorssel. In de Tuinzaal hangen 40 doeken van Anya Janssen. In de grote expositieruimte op de eerste etage is een retrospectief ‘Het leven als spektakel’ van de Duitse schilder Norbert Tadeusz (1940-2011) te zien. De derde mijlpaal is de viering van de 80ste verjaardag van kunstenaar Pat Andrea (1942) vandaag, zondag 26 juni, in Museum MORE op Kasteel Ruurlo.

Eerste uitgebreide solo Anya Janssen

Het team van Museum MORE geeft Anya Janssen (Arnhem, 1962) alle ruimte in de lichte en ruime tuinzaal voor haar eerste, uitgebreide expositie. Voor Earthlings dook kunsthistoricus en gastcurator Fleur Junier in het werk van Janssen. Samen met de kunstenaar heeft Junier een selectie gemaakt van zo’n veertig doeken uit Janssens werk vanaf begin jaren negentig tot nu. In de tuinzaal kun je deze keuze nu zelf verkennen.

Ecce Homo (2019) © Anya Janssen, Particuliere collectie © foto Hans Wijninga.

Janssen en de mens

Anya Janssen is gefascineerd door de mens. Ze bekijkt de mens met grote bewondering en laat dit gevoel zien in monumentale portretten. In de beginjaren schildert Janssen vooral zichzelf, later juist de medemens. Met Ecce Homo gaat ze voor even, terug naar het zelfportret. Janssen gaat in dit werk de confrontatie aan met haar eigen sterfelijkheid, geïnspireerd op het werk van de zeventiende-eeuwse schilder Francisco de Zurburán. Het is meer dan een zelfportret in traditionele zin, Janssen verschijnt ook als metafoor. Als een zinnebeeld van vergankelijkheid.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Plastic overlevenden

19 juni 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Veel mensen hebben al geen goed beeld van het dier achter hun plakje fricandeau op de boterham, maar als het kabinet de boerenopstand weet neer te slaan valt er amper meer en stuk vee in levende lijve te zien.

Maar geen gezeur! Er zijn nog zoveel andere beesten. En nog wel van een uiterst milieuaardig kaliber. Sterker nog: ze halen plastic “uit zijn giftige rol in de natuur en communiceert, door middel van een onconventionele taal, het belang van sterke aandacht voor onze planeet”.

Was getekend: Cracking Art Group. In 1993 opgericht door vijf Italiaanse kunstenaars. Het collectiefje betstaat nu uit vier Italianen en een Belg.

‘Cracking’ is kraken, het raffinageproces dat uit ruwe olie stoffen voor plastics haalt. Dat plastic krijgen we de wereld niet meer uit, dus kunnen we het beter hergebruiken. Aldus een beknopte weergave van de filosofie van Cracking Art. En zo zenden zij hun dieren de wereld in.

Pinguïns

Waarom eten we eigenlijk geen pinguïns? Ze schijnen erg goed te zijn voor de biodiversiteit dankzij hun (let op!) stikstofproductie. Dat zou volgens een in 2019 gepubliceerd onderzoek het geval zijn op de (nog) ijskoude Antartica.

Een poolonderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen keek er van op dat ammoniadampen zo’n belangrijke input leveren op het voedingsarme Antarctica. Maar hij vond het wel merkwaardig dat de onderzoekers biodiversiteit voorspelden op plekken “waar geen plant of geleedpotige te vinden is”. (bron: bionieuws 16-07-2019)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Als je

12 juni 2022 , 08:00 , door M&M

Als je op het veld staat en de bal vraagt, dan moet je al wel weten
wat je ermee wilt gaan doen. Je bent ingeschakeld om nieuwe
kansen te scheppen. Dit is het begin van het echte leven. Je wilde
toch van betekenis zijn? Je had zelfs afgezegd voor een feest,
dat werd je niet in dank afgenomen, maar redelijkheid wordt als
niet als een extreem standpunt gezien. Je wilde blijkbaar niet
sociaal acceptabel overkomen. Het ontbrak je aan een
afwikkelbaar scenario en aan inzicht. Maar zeg dat maar ‘ns.
De gebeurtenissen spelen zich nu overal af. Je kon er zo geen
verslag van doen, want je zag ineens twee keer zoveel als normaal.
De structuur was zoek, reclames leken ineens het echte nieuws
te hebben vervangen. Er was een maalstroom van waarheden,
het bleek: men wist niets uit het eigen verleden. Er was behoefte
aan geschiedenis. Er was een belofte die je moest inlossen.
er lag een stapel onbeantwoorde e-mails op je te wachten.
Maar eerst moet de hond er nog uit.

Collages: Maria Willems

*****

Dit gedicht, deze tekst, deze woorden zijn niet van mij. Nou kan een wijsneus natuurlijk opmerken dat woorden nooit van iemand kunnen zijn, woorden zijn van iedereen, en dat klopt. Je kunt hoogstens geestelijk eigenaar zijn van de specifieke volgorde waarin je de woorden hebt gezet.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Politicomedie

5 juni 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Volodymyr Zelensky bewijst dat niet alleen dat iedereen president kan worden, maar het ook kan zíjn.

Zijn carrière als komiek en acteur wordt bij herhaling van stal gehaald om te illustreren wat een bijzondere carrièreswitch hij heeft gemaakt. Met als pikante toevalligheid dat hij al eerder president was in televisieserie (en film) ‘Dienaar van het volk’.

De gelijknamige politieke partij (‘Sluha narodu’ in het Oekraïens) presenteerde in 2018 Zelensky als presidentskandidaat. In 2019 won hij de verkiezingen en de rest is inmiddels een korte maar hevige geschiedenis.

Het is geen bijzonderheid dat filmacteurs de politiek ingaan. Maar een komiek die het tot president schopt? Ook dat is geen unicum.

Komiek Dick Gregory (1932 – 2017) deed in 1968 een gooi naar het presidentschap in Amerika. Als inschrijfkandidaat voor de Freedom and Peace Party. Een inschrijfkandidaat is iemand wiens naam niet op de stembiljetten staat, maar die door kiezers op het biljet kan worden bijgeschreven. Gregory kreeg zo nog 47.097 stemmen

Hier een button die bij zijn campagne werd gebruikt en hieronder een kort fragment uit de David Frost-show (1968).

Als komiek heeft hij het lang volgehouden. Hieronder een fragment uit het tv-programma ‘1st Amendment Stand Up’, waarin we Gregory op 77-jarige leeftijd nog actief zien.

Foto: Joan (cc)

Kunst Op Zondag inventariseert ons koloniale verleden in de kunst

29 mei 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

ACHTERGROND - Er is de laatste jaren veel te doen over ons koloniale verleden. Kunst op Zondag verkende de uitingen van het koloniale verleden in musea en in andere kunstvormen in ons land. Er zijn talrijke exposities, boeken en theatervoorstellingen ontwikkeld rondom het koloniale verleden. Een speurtocht leverde vele verwijzingen op. Wat weet jij van onze koloniale geschiedenis?

Het koloniale verleden in de musea

Biografie Anton de Kom © foto Wilma_Lankhorst

Omslag van de biografie Anton de Kom.

Anton de Kom in het Openluchtmuseum

In 2020 kreeg de Surinaamse schrijver, verzetsstrijder, antikoloniaal denker, dichter en mensenrechtenactivist Anton de Kom (1898-1945) een eigen venster in de Canon van Nederland. In 1934 kwam zijn boek ‘Wij slaven van Suriname ’uit. Dit werk is een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing. Anton de Kom was de eerste schrijver die de geschiedenis van Suriname vanuit een niet-westers perspectief beschreef. De Kom streed voor een menswaardig bestaan. Hij kwam niet alleen op voor zijn landgenoten die onderdrukt werden, maar voor iedereen die lijdt onder uitbuiting en onderdrukking. Zijn inzet én strijd werden door de heersende partijen in zowel Suriname als in ons land niet gewaardeerd. Sterker nog hij werd als een gevaar voor de samenleving gezien. Ondanks de toenemende druk van de machthebbers, gaf De Kom niet op. Nu is er een tentoonstelling waarin zijn gedachtegoed aandacht krijgt. In het Openluchtmuseum ontdek je wie Anton de Kom was, hoe hij leefde en werkte. De Surinaamse kunstenaar Ken Doorson heeft speciaal voor deze expositie het kunstwerk ‘Papa de Kom’ gemaakt.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag ontdekt Arcadia Friesland

22 mei 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Voor Kunst op Zondag was ik afgelopen week in Friesland om Arcadia te verkennen. In 2018 was Friesland de Culturele Hoofdstad van Europa. Dit evenement krijgt deze zomer een vervolg in Arcadia. Arcadia Friesland staat voor 100 dagen tentoonstellingen, evenementen en ‘mienskip’. Tot 14 augustus kun je in Friesland onder andere het Paradys ontdekken, je vergapen aan Gaia en met bomen wandelen.

We hadden een half uur de sleutel van het Paradys © foto Wilma Lankhorst.

Arcadia

Voor we op verkenning gaan, verkennen we twee begrippen voor een betere context: arcadia en mienskip. Volgens Onze Taal verwijst het woord arcadia of Arcadië naar een dunbevolkte, bergachtige landstreek in het zuiden van Griekenland. Ewoud Sanders omschrijft arcadia als een ander woord voor ‘lieflijk, paradijselijk oord’; synoniem van het bijbehorende bijvoeglijk naamwoord arcadisch zijn onder meer idyllisch (bron Geoniemenwoordenboek 1995). In de kunst(geschiedenis) kregen arcadia en arcadisch een eigen betekenis: zo staat een arcadia voor een herdersroman en arcadische poëzie, arcadische literatuur en arcadische schilderkunst als kunstvormen die geïnspireerd zijn op het landleven of herdersleven en die het ongerepte, lieflijke karakter daarvan idealiseren (bron: Onze Taal).

Voorbeeld van mienskip, tientallen vrijwilligers wandelen met de bomen door Leeuwarden © foto Wilma Lankhorst.

Wat betekent mienskip?

Het Friese woord mienskip heeft ook meerdere lagen. In het Nederlands wordt mienskip vertaald als ‘de gemeenschap’. Maar in Friesland betekent het meer dan dat. Daar staat mienskip voor de onderlinge verbondenheid en de inspanning om de gemeenschap te beschermen. Zelf ben ik geboren in de Achterhoek en daar kennen we het begrip naoberschap dat eenzelfde lading heeft. Een project als Arcadia Friesland kan ook alleen bestaan door mienskip want er zijn honderden vrijwilligers nodig om alle evenementen en tentoonstellingen te laten draaien.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Marimba

15 mei 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Ladies and gentlemen, watch Ruth!

Zelden in popmuziek zo’n waanzinnig gebruik van de marimba gezien. Met dank aan Ruth Underwood, die percussie speelde in de beste jaren van Frank Zappa. Het hele nummer (Don’t You Ever Wash That Thing?) is hier te beluisteren.

Bij Sargasso zetten we zo nu en dan een bepaald instrument in de spotlight. Bij Kunst op Zondag paradeerde koperblazers (trombone, trompet en tuba). We doken de piano in. En bij de dagsluiters was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin en de chapman stick.

Het slagwerk, met name de percussie, bleef wat onderbelicht. Eenmaal besteedden we wat aandacht voor de tabla. Aan het spel van Ruth Underwood ontlenen we nu de inspiratie om de marimba centraal te stellen.

Het instrument is vooral bekend van volksmuziek en klassieke muziek. In popmuziek zien we het niet zo vaak, bij jazz weer wat meer. Waar Ruth Underwood haar inspiratie vandaan haalde om ook de marimba in haar korte muzikale carrière te betrekken, is niet te achterhalen. In 1977 stopte ze met publieke optredens. Maar twee voorbeelden hebben wellicht een aanzet gegeven.

Gloria Parker (1921 – 2022) en haar big band (helaas slechte opname, geluid loopt niet synchroon).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Lente, het eerste ijsje

8 mei 2022 , 08:00 , door M&M

Wil je ook een ijsje?
Ja, lekker
Welke smaak wil je?
Welke hebben ze?

Aardbei, Banaan, Bosvruchten, Citroen, After Eight, Amarena Variegato, Caramel, Chocolade, Cookies, Fior Pana, Hazelnoot, Kaneel, Kokos, Malaga Mokka, Panna Cotta Brownies, Limoncello, wat was die ene nou? Limoncello? Nee, daarvoor. Panna Cotta Brownies. Nee, toch niet. Maracuja, Tequilla Sunrise, Framboos, Mango, Bloedsinaasappel, Honing Meloen, Panna Crema, Pistache, Pralinone, Smurf, Stracchiatella, Strawberry Cheese Cake, Torta al Limone, Vanille, Witte Chocolade, Yoghurt, Yoghurt Framboos, Zabayone met chocolade, Watermeloen en Suikervrij.

Doe maar aardbei.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Dag van de handenarbeid

1 mei 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Als ooit het laatste restje handwerk de wereld uit is, zal de Dag van de Arbeid wellicht vervangen worden door de Dag van de Machines. Vooralsnog is er een enorm tekort aan handen.

Tot zover de toestand in ’s werelds economie en arbeidsomstandigheden.

Rob Møhlmann schildert al jaren niet meer. Een tragische gebeurtenis leidde er toe dat hij in 2013 besloot het schilderen te laten liggen en al zijn energie in zijn museum te steken. Vorig jaar werd hij 65 (u weet wel, de leeftijd waarop vroeger iedereen met AOW ging) en dat wil hij luister bij zetten met de jubileumtentoonstelling ‘Het schilderen voorbij….’ (tot en met 31 juli).

Een drieluik zelfs. Drie tentoonstellingen waarbij drie goedgevulde boeken horen. Over zijn werk, over zijn geboortejaar en over zijn handicap. Hij heeft een wat onhandige erfelijke aandoening: zijn vingers zijn te kort.

Dat is ook de inspiratie voor ‘De meesterhand’, de eerste ‘Galerij der Meesterhanden’. De hand als zelfportret van de kunstenaar. Zo’n 94 kunstenaars maakten voor Møhlmann een portret van hun hand.

Rob Møhlmann – Meesterlijk mislukt (2001), olieverf op paneel, 42×20 cm, Collectie Galerij der Meesterhanden

Tobias Baanders – De Linkse Meesterhand en de Museumdirecteur (2022), olieverf en alkyd op paneel, 30×30 cm, Collectie Galerij der Meesterhanden

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag en de ontdekking van het HEDEN

24 april 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Afgelopen najaar sloot de directie van het Noordbrabants Museum (Den Bosch) een voor musea jaloersmakend contract met de JK Art Foundation. Een Brabantse Quote 500-ondernemer verzamelde in dertig jaar 550 kunstwerken. De eerste selectie van 100 werken is nu te zien op zaal in de tentoonstelling ‘De ontdekking van het HEDEN’. De museumdeuren staan open t/m 19 juni 2022.

JK Art Foundation

JK zijn de initialen van ondernemer Jos Koster. Nadat hij zijn koffiebranderij verkocht, schreef hij in 2019 zijn kunstcollectie in onder de naam JK Art Foundation. Charles de Mooij, de directeur van het Noordbrabants museum zal 15 november 2021 niet snel vergeten. Dat is de dag waarop Koster het Bossche museum de collectie van 550 kunstwerken schonk. De verzameling bevat onder andere kunstwerken uit de 16de en 17de eeuw, afkomstig uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. De drie bestuursleden, waar onder de museumdirecteur, zetten het beleid van de stichting uit. Een van de gevolgen van dit gulle cadeau is een jaarlijkse tentoonstellingsplicht. Het museum denkt hiermee jaarlijks twintig procent meer bezoekers mee te trekken.

Ontdekking van het heden zaaloverzicht 21ste eeuw 2 © foto Wilma_Lankhorst

De ontdekking van het HEDEN

De eerste tentoonstelling op basis van de JK Art Foundation is nu te zien onder de naam ‘De ontdekking van het HEDEN’. Hiervoor zijn 100 kunstwerken geselecteerd uit de Europese kunstgeschiedenis van de 20ste en 21ste eeuw. Om deze expositie te realiseren zocht het team in Den Bosch contact met de collages van Museum Singer in Laren. Mede hierdoor zijn in ‘De ontdekking van het HEDEN’ vrijwel alle grote Europese stromingen uit de 20ste en 21ste eeuw te zien. Je zou kunnen zeggen: er is voor elk wat wils. En dat verklaart direct ook de lange rij op het museumvoorplein als we ons melden voor een bezoek.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Het bed

17 april 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Hebben we het al eens over het belang van het bed gehad? Jazeker. ‘Een bed is veel belangrijker dan een gevechtsvliegtuig’, citeerden we hier de kunstenaar Martin Reed.

De toestand in de wereld wordt de laatste tijd gemeten aan het aantal bedden. Bedden op de intensive care-afdelingen tijdens de pandemie. Of bedden die beschikbaar zijn om vluchtelingen op te vangen. Wat een plaats voor rust was, is een plek van zorg geworden.

Jezus in het ziekenhuis

Nu het toch Pasen is: zou dat komen omdat de wereld vergeten is waar Jezus voor staat? Wout Herfkens verzamelt sinds 2015 verstoten kruisbeelden. Als dank voor het feit dat Jezus eeuwenlang voor het heil aller mensen aan het kruis heeft gehangen, haalt hij Jezus van het kruis en legt hem te bedde. Zo’n 90 exemplaren vormen nu de serie ‘Jésus à l’Hôpital’ (Jezus in het ziekenhuis).

Wout Herfkens – Jésus à l’Hôpital b80 (vierde foto), 55 x 27 x 11cm, 2021

Op zijn weblog laat Wout Herfkens zo nu en dan zien welke werken in ontwikkeling zijn. Bijvoorbeeld het werk aan een kruisbeeld dat wat groter was dan hij doorgaans binnen krijgt.

Het bed is geen zorginstelling

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ze danste aritmisch

10 april 2022 , 08:00 , door M&M

Ze stond midden op de dansvloer, en ze danste aritmisch.
Dat zag er niet uit, dat gehups van haar en het zwaaien
met haar armen, uit de maat. Eigenlijk kende ze deze muziek
niet goed genoeg, het was te werelds. Ze had geen aangeboren
talent om te dansen, en ze was niet bepaald in het meest
ideale gezin opgegroeid: zwarte kousen, zware zeden.
Het was om te stikken geweest. Ze had altijd gehoopt
dat er op een dag een barst zou komen, waardoor lucht
en licht naar binnen zou komen en dat dat op haar zou
schijnen en haar zou verlichten. Het moest allemaal nog
vorm krijgen. Hoe zou ze zijn in de nieuwe wereld?
Ze zag zichzelf lopen, ooit, ergens, hand in hand,
met iemand die ze nu nog niet kende.
Ze had nog geen gezicht, geen beeld. Maar daar
liep zij naast, het zonlicht spatte van d’r haar, goud.
Met haar blote armen, daar liep zij, door de barst,
stralend, van God los, de wereld in. De tijd dat ze dacht
dat Hij haar en haar zonde zag, lag achter haar.
En vanavond ging ze dansen, aritmisch
en uit de maat, kom, barst maar, dacht ze.

Foto: Maria Willems (cc)