Kunst op zondag Archives - Pagina 6 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Darlings reanimeren II

12 maart 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

‘Kill your darlings’ is een vast ritueel bij de totstandkoming van Kunst op Zondag. Onderweg van idee naar artikel worden soms heel wat schatten om zeep geholpen. Die halen de definitieve publicatie niet omdat het anders veel te lange stukken zouden worden. Dat zou de spanningsboog van de lezers zwaar onder druk zetten.

Om te voorkomen dat sommige van die ‘darlings’ tot eeuwigheid verstoffen zullen we zo nu en dan enkele van die omgekomen ‘darlings’ reanimeren. Opdat u er toch van kunt genieten, vandaag deel II (hier deel I) .

In Europa en de stier zagen we en stukje grensoverschrijdende mythologie: de god Zeus die vermomd als stier zich vergreep aan een prinses genaamd Europa. Een stier die de aflevering niet haalde was dit exemplaar, gemaakt door Pablo Picasso.

U ziet, een fietszadel en een fietsstuur, dat is alles. Dat zou voor Europa een veel comfortabeler stier zijn geweest. Een zadel in plaats van de schonkige rug van het rund en, niet onbelangrijk, het stuur. Daarmee zou Europa de richting van het verhaal zelf in de hand gehad kunnen hebben.
Deze kernachtige stier is in bezit van het Museum Nationcal Picasso-Parijs en onderdeel van de tentoonstelling Picasso celebration: the collection in a new light (tot 27 augustus 2023)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag en de vrouwen in onze musea

5 maart 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

ACHTERGROND - Met het oog op Internationale Vrouwendag op 8 maart a.s. ging ik voor Kunst op Zondag op zoek naar vrouwelijke kunstenaars die je nu kunt zien in de Nederlands musea. Na jaren van museale droefenis door een zeer beperkt aanbod van vrouwelijke kunstenaars, begint 2023 hoopvol. En als slagroom op de taart organiseert een team van het Rijksmuseum op 7 maart a.s. het symposium ‘Vrouwen van het Rijkmuseum’. Hier volgt een overzicht van tentoonstellingen van vrouwelijke kunstenaars die je nu in de Nederlandse musea kunt zien.

Collage van werken van Suze Robertson © collage Wilma_Lankhorst

Collage van enkele werken van Suze Robertson © collage Wilma L.

Suze Robertson (vandaag, 5 maart, voor het laatst)

Kunstenaar Suze Robertson na 100 jaar in de schijnwerper

Museum Panorama Mesdag (Den Haag) heeft kunstenaar Suze Robertson Suze Robertson Toegewijd. Eigenzinnig. Modern. (1855-1922) in de schijnwerper gezet. Het is dit jaar 100 jaar geleden dat deze toegewijde, eigenzinnige, moderne Haagse schilder overleed. De overzichtstentoonstelling telt maar liefst 75 werken van haar. Voor velen is ze nog een relatief onbekende kunstenaar, na een bezoek aan Panorama Mesdag zul je haar en haar werk nooit meer vergeten. Je hebt(helaas) alleen vandaag nog voor deze mooie tentoonstelling. Voor wie vandaag niet naar Den-Haag/Scheveningen gaat, hier een link om mijn kennismaking met Suze Robertson te lezen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kapitalisme en de menselijke factor

26 februari 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Deze week begonnen we aan een serie over kapitalisme. Omdat dat op zijn minst een fikse opknapbeurt nodig heeft, misschien zelfs aan vervanging toe is.

Joseph Beuys verklaarde ooit dat de menselijke creativiteit het ware kapitaal is. In de installatie ‘Das Kapital Raum 1970-1977’ vatte hij zijn ideeën daarover samen.

En hoe dat dan gaat met een kunstwerk: Erich Marx (geen familie van…), zoon van een fabrieksarbeider en later rijk geworden met een bouwonderneming, kocht het werk van Beuys voor ruim vier miljoen en gaf het in permanente bruikleen aan het Hamburger Bahnhof museum voor modern kunst in Berlijn. In september 2020 overleed deze kunstverzamelaar en in 2022 droeg zijn familie een deel van zijn collectie over aan het museum.

De installatie was gemaakt voor de 1980 biënnale in Venetië en daarna weer opgebouwd in het museum voor moderne kunst in Schaffhausen (Zwitserland). Een en ander met financiële steun van een paar ondernemende kunstverzamelaars. Dat museum ging failliet toen, na jarenlange gerechtelijke procedures, het gedwongen werd het kunstwerk aan die kunstverzamelaars te geven. Die het weer verkochten aan Erich Marx.

Intermezzo: kijk hier naar een gesprekje in 2019 met Erich Marx.

Joseph Beuys sloot zich later aan bij de politieke partij Die Grünen, die in 1998 gefuseerde met Bündnis 90. Deze partij werd in 2021 met 118 zetels de derde grootste partij in de Bondsdag (het Duitse parlement).
In dit filmpje (5 min. 38) werd hij (in 1980) doorgezaagd over de haalbaarheid van een ander politiek denken over kapitaal.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | AI voor de luie componist

19 februari 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een roman schrijven met ChatGPT, een schilderij maken met Dall E-2, het kan allemaal. En nog op een tamelijk luie manier ook. Gewoon een opdrachtje intikken en de software doet de rest.

Kan dat ook met muziek? Nog niet. Er is nog geen AI programma dat een leuk moppie muziek levert, simpelweg met de opdracht ‘componeer mij een deuntje in de stijl van Bob Marley voor symfonieorkest in wandeltempo’.

OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT en Dall E-2 is met de kunstmatige jukebox al een heel eind. De complexiteit van de data waarmee de software moet ‘leren’ een liedje te maken is enorm. Niet alleen wordt er voor de stijl uit talloze samples van bekende artiesten en hun songs geput, de software moet ook alle muzikale parameters (ritme, maat, klankleur, dynamiek, toonhoogte, etc.) kunnen hanteren. En dan nog een tekstje er bij kunnen leveren.

Bob Marley beginnen ze een beetje onder de knie te krijgen.

OpenAI · Late October: In the style of Bob Marley

OpenAI geeft hier een lijst samples die door hun AI jukebox zijn gemaakt.

Het zijn dan weer anderen die de videoclips maken bij een song uit de Open AI Jukebox. Dan krijg je bijvoorbeeld een virtuele Nirvana met een even virtuele ‘Rotting Away’.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | ‘Darlings’ reanimeren

12 februari 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

‘Kill your darlings’ is een vast ritueel bij de totstandkoming van Kunst op Zondag. De weg van idee naar artikel is erg leuk, maar soms worden er heel wat schatten om zeep geholpen. Die halen de definitieve publicatie niet, simpelweg omdat het anders veel te lange stukken zouden worden. We moeten tenslotte rekening houden met de moorddadige spanningsboog van de lezers.

Het ziet er naar uit dat sommige van die ‘darlings’ tot eeuwigheid liggen te verstoffen. Om dat te voorkomen zullen we zo nu en dan enkele van die omgekomen ‘darlings’ reanimeren. Opdat u er toch van kunt genieten.

Petri Damstén

In Tot op het bot ging over het skelet. In de kunsten vaak symbool voor de dood. Tijdens onze research kwamen we een kunstwerk tegen van de Finse fotograaf Petri Damstén.

‘Skeleton in the Closet’ is een van de werken in de ‘death series’. Het is ook een zelfportret. Damstén figureert zelf in bijna al zijn werk. Met interesse voor de donkere kanten van het leven en dus afficheert hij zich als ‘dark art’ fotograaf.

Kunst op Zondag is er eigenlijk nooit bij als kunstenaars in hun ateliers aan het werk zijn. Gelukkig geven kunstenaars sosm een blik in hun keuken en leggen het maakproces van een werk uit. Petri Damstén deed dat bij zijn ‘Skeleton in the Closet’.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag ontdekt Brave New World in Zwolle

5 februari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Brave New World is de titel van de nieuwste tentoonstelling in Museum De Fundatie in Zwolle. Als tiener las ik het boek met de gelijknamige titel voor mijn Engelse leeslijst. In Zwolle verwijst het naar het werk van zestien jonge, internationale schilders die hun betrokkenheid met de wereld verbeelden. Hans den Hartog Jager is de samensteller van deze expositie. Ik ging voor Kunst op Zondag op verkenning naar de geschilderde versie van Brave New World en maakte kennis met zestien jonge schilders en hun zeventig werken.

Museum de Fundatie l. Beatrice von Bormann r. Hans den Hartog Jager © foto Wilma Lankhorst.

Eerste expositie met nieuwe directeur

Sinds 1 januari 2023 is Beatrice von Bormann (Berlijn, 1968) de nieuwe directeur van Museum de Fundatie. Zij volgt Ralph Keuning op die het Zwolse museum in de afgelopen vijftien jaar sterk op de kaart in museumland heeft gezet. Von Bormann werkt op dit moment hard met haar team aan het jaarprogramma voor 2023. Ze zal daarin met een scherp oog kijken naar het aanbod van vrouwelijke en niet-westerse kunstenaars. Ook de regionale artiesten blijven een pijler voor de Fundatie. De man die verantwoordelijk is voor de eerste expositie in 2023 in de Fundatie is gastconservator, schrijver en kunstrecensent Hans den Hartog Jager (1968).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Artificieel intelligent plagiaat

29 januari 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

ChatGPT pleegt plagiaat. De artificieel intelligente tekstrobot is leuk in het nieuws geweest (ook bij Sargasso). Van complimenten over hoe vlot er een redelijk aardige tekst uit komt, tot waarschuwingen over misbruik (bijvoorbeeld studenten die hun proefwerk door ChatGPT laten maken).

Maar tot nu toe is niemand nog op het idee gekomen ChatGPT (of de ontwerpers en eigenaars daarvan) voor de rechter te slepen wegens plagiaat. Bij AI-tools voor beeldende kunst, waar je ook met een paar woorden je eigen meesterwerkje kan maken, is dat sinds kort wel aan de orde.

De Amerikaanse kunstenaars Sarah Andersen, Kelly McKernan en Karla Ortiz hebben een rechtszaak aangespannen tegen de makers van de kunstgeneratoren Stable Diffusion, de Discord-interface van Midjourney en het internetplatform DeviantArt, dat de AI-kunstgenerator DreamUp maakt.

De kwestie: de kunstgeneratoren schenden de auteursrechten van de kunstenaars. De software maakt immers gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken van miljoenen kunstenaars.

Hoe een rechter volgens de Amerikaanse wetgeving daar over zal oordelen is gissen. Maar een voorzichtige proef op de som laat zien dat ze wel degelijk enige kans hebben. En dat kan de makers van de AI-kunstgeneratoren een flinke duit aan schadevergoeding gaan kosten.

Deze ‘Nighthawks’, gemaakt met Stable Diffusion…

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verrast door de Maasdamme Collectie

22 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Het Amsterdam Museum heeft tijdelijk een nieuw onderkomen. In verband met een ingrijpende verbouwing is het museum verhuisd van het Spui in het centrum naar de Amstel. Museum Hermitage bood het team en de collectie van het Amsterdam Museum een veilige en inspirerende plek waarin ze tot 2025 kunnen logeren. In dit nieuwe onderkomen werd mijn aandacht getrokken door de Maasdamme Collectie. Rita Maasdamme (1944-2016) laat aan de hand van vertellingen met 200 poppen scènes zien uit ons koloniale verleden. Voor Kunst op Zondag vroeg ik me af wat we kunnen leren van Maasdamme’s verbeelding van het koloniale- en slavernijverleden?

Maak kennis met Rita Maasdamme © foto Wilma Lankhorst.

Wie was Rita Maasdamme?

In de expositie vertelt Bianca Maasdamme (audiotour) het levensverhaal van haar zus. Rita Maasdamme is in 1944 op Aruba geboren. Hun ouders komen oorspronkelijk uit Suriname maar zijn naar Aruba geëmigreerd. Als negenjarig meisje begint Rita poppen te maken van stof, die ze kleedt in verschillende klederdracht. In 1963 verhuist Maasdamme naar Amsterdam voor de modevakopleiding. Na haar afstuderen, werkt ze als lerares handwerken op verschillende Amsterdamse scholen. Vanaf 1983 verdiept Rita zich meer in de geschiedenis en cultuur van de Antillen, Aruba en Suriname. In combinatie daarmee pakt ze het maken van poppen weer op. Ze begint dan ook met het maken van diorama’s (3D-voorstellingen). Rita Maasdamme laat verhalen en ceremonies zien, waarover in de Nederlandse schoolboeken niets staat. Met deze 3D-voorstellingen exposeert ze in buurthuizen, scholen en musea, zowel in Nederland als op Aruba.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ze hoopte dat alles zo zou blijven

15 januari 2023 , 08:00 , door M&M

Ze hoopte dat alles zo zou blijven,
zou blijven zoals het was.
Steeds dezelfde leerlingen,
in steeds dezelfde klas.
En dat haar buurjongen niet zou verhuizen,
en dat haar ouders gingen voor eeuwige trouw.
Dat haar vriend haar vriend zou blijven,
en haar nooit verlaten zou.
En dat haar collega nooit elders
solliciteren zou. Ze wilde dat
alles zou blijven zoals het was.

Ze hoopte dat alles zo blijven zou.
Dat het feestje geen einde hebben zou.
Dat die zomer eindeloos duren zou,
dat de winter eindeloos duren zou
en nooit zou overgaan, hoogstens dan
vooruit, in een eindeloze zomer,
die nooit zou overgaan, hooguit dan in –
Ze hoopte dat het einde uit zou blijven,
ze hoopte op de eeuwigheid,
en dat die altijd blijven zou.

-o-o-o-
Van de redactie:
Niets blijft altijd. Dit is helaas de laatste Kunst op Zondag van M&M. Foto’s van Maria Willems werden gekoppeld aan gedichten van Michiel van Hunenstijn. Ze begonnen 8 maart 2020 en vandaag eindigen ze met hun 37e Kunst op Zondag. Je kan ze blijven volgen op hun eigen weblogs: het fotoblog van Maria en het weblog van Michiel.

Daarnaast hebben we ook kunnen genieten van M&M’s bijdragen aan Closing Time (463 x), Poetry du Jour, Quote du Jour, de verhalen uit Dirkswoud en nog zo het een en ander. In totaal zo’n 543 bijdragen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent de museale Vakantiebeurs

8 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Van 12 tot en met 15 januari 2023 is een groot deel van de Jaarbeurs in Utrecht ingericht voor nieuw vakantieplezier. Voor Kunst op Zondag ben ik op zoek gegaan naar aantrekkelijke reisbestemmingen die je in de Nederlandse musea kunt bezoeken. En dat aanbod is ruim en verrassend. Wie dit jaar een culturele vakantie wil, kan uitgebreid met eigen of openbaar vervoer in Nederland zijn hart ophalen. Met de trein naar Afrika, Pompeï, Alaska, Libanon of een concert van de Rolling Stones. Het kan dit jaar allemaal in eigen land.

Vakantiebeurs Byblos in Leiden © foto Wilma_Lankhorst

’s Werelds oudste haven, Byblos nu in Leiden

Byblos, is de grote wintertentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze stad kent een ongekend lange historie, van 6.500 vóór Christus tot en met nu, samen ruim 8.500 jaar. Het was ooit ’s wereld grootse havenstad met als belangrijkste handelsmiddel cederhout. Het hoogtepunt voor deze stad en haar bevolking was rond 3.000 vóór Christus.

De archeologische vindplaats van deze oude Libanese havenstad ligt 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Beiroet. De Arabische naam voor Byblos is Jbeil. Zowel de havenstad Byblos, als het land Libanon kennen een lange en rijke geschiedenis. Verspreid over het land liggen verschillende UNESCO-werelderfgoedlocaties.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag kijkt door David Hockney’s Eye

25 december 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Na de grote Hockney-tentoonstelling in het Van Gogh Museum (2019) is er nu Hockney’s Eye in Haarlem. Voor Kunst op Zondag bezocht ik het Teylers Museum, een natuurwetenschappelijk en kunsthistorisch laboratorium. De Britse kunstenaar David Hockney is al heel lang gefascineerd door technische uitvindingen en het gebruik ervan door kunstenaars. In het Teylers Museum krijg je verschillende natuurwetenschappelijke objecten te zien in dialoog met bekende schilders en hun werk. Bekijk de wereld eens door Hockney’s Eye.

David Hockney Hockney's Eye collage © foto Wilma_Lankhorst

Het tweed jasje van Hockney

In de etalage van het museum zie ik een stoel staan waar het geruite tweed jasje aanhangt dat Hockney draagt op zijn meest recente zelfportret (2022) met kwast en sigaret. De Engelse kunstenaar David Hockney (1937) is een van de bekendste kunstenaars van dit moment. In de tentoonstelling Hockney’s Eye zijn werken van hem te zien in directe dialoog met tekeningen, schilderijen en natuurwetenschappelijke objecten. Maak kennis met Hockney’s theorieën over perspectief en het gebruik van optische hulpmiddelen. Ik ga ontdekken hoe Hockney hiermee experimenteert. In de expositie kijk je door zijn ogen naar het werk van oude meesters.

David Hockney Hockney's Eye de kunstenaar geeft uitleg over perspectief (still) © foto Wilma_Lankhorst

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Wout Herfkens

18 december 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

LONGREAD - Tussen de bedden die in april bij Kunst op Zondag te zien waren, lag ook ‘Jésus à l’Hôpital’ (Jezus in het ziekenhuis), een van de crucifixen die kunstenaar Wout Herfkens heeft verzameld.

Hij koopt afgedankte crucifixen op, haalt Jezus van het kruis, doet pleisters op de wonden en legt hem in bed. Als dank voor het feit dat Jezus eeuwenlang voor het heil aller mensen aan het kruis heeft gehangen, verzorgt hij hem nu. De serie ‘Jésus à l’Hôpital’ telt nu zo’n 140 patiënten.

Wout Herkens Jésus à l’Hôpital b36 (2015), div. materialen, 34 x 36 x 7cm

Het werk van Wout Herfkens is ruim drie keer per jaar wel ergens te zien. Meestal in groepstentoonstellingen. Momenteel in museum Tot Zover, waar twee van zijn werken zijn opgesteld. In de tentoonstelling ‘Kwaadaardig mooi’ brengt Wout Herfkens zijn overleden broer in herinnering met een portret in ijzerdraad en de kijkdoos ‘Mijn broer en het uitzicht’ (2016/2022).
‘Kwaadaardig Mooi’ is nog te zien tot en met 9 april 2023.

Wout Herfkens richtte in 2001, samen met Rinke Nijburg en Jan Meijering (geen lid meer) ‘De Vrienden van Job’ op. Ze organiseren tentoonstellingen en projecten van hedendaagse professionele beeldende kunst met een religieuze of filosofische inhoud.