Voorpagina

Zoekresultaten voor

'stikstof'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Number 10 (cc)

Kabinet pappen-en-nathouden IV

, door

COLUMN - Mijn vertrouwen in de politiek is de afgelopen anderhalf jaar grondig aan gort gegaan. Al die nalatigheid, al het gelieg en gedraai, al dat vooruitschuiven en gedraal – het komt me de neus uit. In Groningen weten de mensen met kapotte huizen nog steeds niet waar ze aan toe zijn, veel gedupeerden van het kindertoeslagenschandaal moeten nog altijd soebatten om erkenning en compensatie – en soms zelfs om hun kinderen terug te krijgen, die door Jeugdzorg uit huis zijn gehaald.

Inzake de coronacrisis ligt het volgens het kabinet altijd aan anderen. Rutte geeft nog steeds niet toe dat het kabinet heeft gestuurd op groepsimmuniteit, ook al liggen er via WOB-verzoeken inmiddels stukken op tafel waaruit blijkt dat dit streven wel degelijk leidend is geweest. De teller van de ‘oversterfte’ tijdens de pandemie – de hoeveelheid mensen die meer dan in een vergelijkbare periode zijn overleden – stond begin november op 25.000 mensen. Dat komt neer op 10 procent meer doden dan ‘normaal’. In Duitsland is die oversterfte slechts 3 procent, in Denemarken zelfs 2.

Ik ben niet de enige die is afgeknapt. Het deel van de bevolking dat nog vertrouwen heeft in de corona-aanpak van het kabinet is volgens een onderzoek van het RIVM gedaald tot 16 procent: de meeste mensen staan harder ingrijpen voor.

Foto: risastla (cc)

Vijftien linkse thema’s

, door

Vorige week presenteerden GroenLinks en PvdA een ‘progressief oppositieakkoord‘. De partijen komen daarin met een toekomstvisie aan de hand van vijftien plannen voor Nederland. Op zich is het natuurlijk prima dat links probeert samen te werken. Maar de taal zou wat mij betreft wel een slagje helderder mogen. Hieronder mijn commentaar op de vijftien thema’s en doelstellingen uit het oppositieakkoord met in cursief enkele vragen en bedenkingen. En vervolgens in vet voorstellen voor de richting van een verfijning of uitwerking.

  • We laten een schone en leefbare planeet achter voor onze kinderen. Doelstelling 2030: We halen de doelstelling van Parijs en beperken de opwarming van de aarde tot maximaal 1.5 graad.

    • Daarmee is de wereld het vrijwel eens. Uiteraard maakt een halve graad verschil, maar de sturing van het resultaat is geen kwestie van fijnregeling. Dat overkomt ons.  Als we een beetje in de buurt komen, mogen we blij zijn. Kortom: wat is er links, behalve dat je iets meer je best zult doen?

    Onze partijen zouden zich meer moeten bekommeren over echte prestaties die te leveren zijn in ons land, ondanks de internationale onzekerheden.

  • Iedereen heeft recht op een fijne en betaalbare woning Doelstelling 2030: Mensen geven maximaal een kwart van hun inkomen uit aan wonen.
    • Foto: Schermafbeelding persconferentie 18 oktober 2021 informateurs Koolmees en Remkes

    Formatie Stiekum en Lek-maar-raak

    , door

    We zijn er bijna, we zijn er bijna, maar nog niet helemaal. Het einde van de coronacrisis? Nee, de naderende crisis van Rutte IV.

    De kranten staan er bol van: Regeerakkoord binnen handbereik, Kabinetsformatie nadert ontknoping, Coalitieakkoord waarschijnlijk begin volgende week en meer van dat soort spannende koppen.

    En alle onderhandelaars hadden wel iets te melden. Segers (CU) dacht niet deze week de boel af te ronden. Kaag (D66) zei monter dat het “heel mooi, heel ambitieus” zal worden. Hoekstra (CDA) vond heus dat ze “echt een heel eind zijn” en keek minzaam tevreden terug op “een productieve avond”.

    Rutte had ook heel wat te melden: “we zeggen pas wat als we er uit zijn”. Hij hoeft natuurlijk ook niets te zeggen, want ergens binnen of rond het formatieteam staat de kraan open en weten we dat er een minister voor Stikstof en Natuur zal komen.

    Een kabinet van twintig ministers en tien staatssecretarissen moet gratis kinderopvang, rekeningrijden, miljarden naar onderwijs en klimaat en twee nieuwe kerncentrales voor elkaar zien te krijgen.

    Dat weten de onderhandelaars, dat weten de informateurs en dat weet de pers. De Tweede Kamer , die de opdracht tot deze informatieronde heeft verstrekt, moet het ook uit de pers vernemen.

    Foto: Michał Koralewski (cc)

    De twee oorzaken van de wooncrisis en over opsluiting in de vrije huurmarkt

    , door

    ANALYSE - Dat de woningmarkt in crisis is weten we. Maar de analyses van het probleem en dus ook van de oplossingen lopen uiteen. Je kunt twee scholen onderscheiden. De ene school ziet vooral het tekort aan woningen als probleem en wil dat er gebouwd wordt. De andere school ziet vooral de financialisering van de woningmarkt als probleem. Beide zijn relevant, maar het is goed te ontrafelen waarom en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Dan komen we vanzelf terecht bij de vraag of bouwen een oplossing is.

    De school we moeten bouwen

    Eerst iets over die twee scholen.

    De VVD, de partij die op allerlei manieren heeft bijgedragen aan het probleem, is zonder twijfel onderdeel van de we moeten bouwen-school. Zoals te lezen in het verkiezingsprogramma: “belangrijk is […] dat er genoeg betaalbare huizen zijn. De laatste jaren is de krapte op de woningmarkt flink toegenomen. Door extra te investeren in nieuwbouw […] zijn de afgelopen jaren de eerste stappen gezet voor meer betaalbare woningen.” Ze stelt allerlei maatregelen voor die dat bouwen eenvoudiger moet maken. Maar de analyse van de problemen op de woningmarkt is flinterdun. De inhoudelijke bijdrage van woordvoerder Koerhuis beperkt zich tot het herhalen van het ene woord ‘bouwen’.

    Foto: Gerard Stolk (cc)

    Demissionaire Prinsjesdag

    , door

    ANALYSE - van Jan Schinkelshoek

    Over een demissionair kabinet, een demissionaire Troonrede en een demissionaire Miljoenennota

    Hoe demissionair is demissionair?
    Op Prinsjesdag, dient het zittende, demissionaire kabinet onder leiding van premier Mark Rutte de begroting voor volgend jaar in bij de Tweede Kamer. Kijk er niet vreemd van op als die begroting minder demissionair is dan je wellicht zou verwachten.

    Wat mag een demissionair kabinet? Dat is een van de zwarte gaten van het Nederlandse staatsrecht. Er ligt eigenlijk niets vast. Er zijn er die met droge ogen beweren dat zo’n kabinet alles mag wat niet door God verboden is. En zelfs daarover schijnt te twisten te zijn.

    Een demissionair kabinet, een kabinet dat z’n ontslag heeft aangeboden, beperkt zich tot wat het ‘lands belang’ vergt – tot er een nieuw, missionair kabinet is aangetreden. Dat is zo onbenoemd, zo breed dat een premier of minister er alles mee kan rechtvaardigen. Het is feitelijk beperkt tot wat het parlement, de Tweede Kamer, goedvindt of gedoogt. En dat is iets waar moeilijk een peil op te trekken valt.

    De algemene regel is er een van terughoudendheid. Kabinetten die op punt staan te vertrekken, houden zich meestal wel in. Men zal opvolgers zo min mogelijk voor de voeten lopen. Zeker controversiële zaken worden, als hete hangijzers, doorgeschoven. Moet er een nieuwe begroting worden ingediend [de Grondwet is onverbiddelijk], zal die ‘beleidsarm’ zijn. Onthoudt die term: beleidsarm…

    Foto: Dushan Hanuska (cc)

    De elementen

    , door

    COLUMN - De klimaatverandering – die in de hoofden van veel mensen pas over vele jaren effect zal hebben – doet zich nu al stevig voelen, ook in ons veilig gewaande Europa. De schade van de overstromingen van afgelopen maand bedragen alleen al in Duitsland zo’n 30 miljard. In België zijn door de overstromingen negenduizend gezinnen dakloos geworden, duizenden andere hebben de komende maanden geen water, gas of elektriciteit, en de helft van het Waalse spoornet functioneert voorlopig niet.

    In Zuid-Europa en Turkije kampen ze met vuur dat zich niet laat blussen Tienduizenden mensen zijn geëvacueerd, duizenden huizen afgefikt, honderdduizenden dieren levend verbrand, enorme lappen grond totaal verwoest. Ook gingen er zo tonnen CO2 extra in de lucht. Dat terwijl de uitstoot ervan in ons gewone doen al stijgt, hoe hard we ook roepen dat we die willen bedwingen.

    In grote gebieden heerst droogte. Oogsten mislukken, de grondwaterspiegel daalt, de grond klinkt in en zorgt voor verzakkingen en schade aan huizen. Het zeewater warmt op; vissen en schelpdieren sterven massaal.

    En de ene ‘natuurramp’ haalt de andere uit; door de droogte vat de boel makkelijker vuur, door de branden wordt de CO2-uitstoot hoger, door de CO2-uitstoot warmt de aarde sneller op, bij warme lucht zijn regenbuien heftiger en langduriger. We scheppen een angstig makende spiraal.

    Foto: Minister-president Rutte (cc)

    Excuuspolitiek

    , door

    Excuses? Het lijkt wel of de minister-president der Lage Landen er geen genoeg van kan krijgen. Zou hij zijn volgende blunder alweer aan het voorbereiden zijn om ook een record te vestigen als excuuspremier?

    Ruttes staat van dienst als spijtbetuiger.

    16 augustus 2011: ‘Ongelukkig’. Zo betitelde premier Mark Rutte vandaag in de Tweede Kamer zijn communicatie na de laatste Europese top en hij bood zijn excuses aan voor de verwarring die is ontstaan na de presentatie van het steunpakket aan het noodlijdende Griekenland.

    12 november 2012: Premier en VVD-leider Mark Rutte heeft maandagavond zijn verontschuldigingen aangeboden voor de verwarring die is ontstaan over de invoering van een inkomensafhankelijke zorgpremie en de gevolgen daarvan voor de koopkracht. ‘Ik heb een fout gemaakt’, zei Rutte en werd daarmee nummer 1 op de Sorrylijst 2012.

    28 september 2013: Premier Mark Rutte heeft zijn excuses aangeboden aan de PvdA voor het op het laatste moment intrekken van steun voor een motie die werd ingediend door GroenLinks en PvdA.

    29 maart 2014: Mark Rutte heeft zich tegen minister-president van Curaçao Ivar Asjes verontschuldigd voor zijn curieuze uitspraken over Zwarte Piet. Zijn opmerking dat zijn ‘vrienden op de Nederlandse Antillen’ blij zijn met het sinterklaasfeest ‘omdat zij hun gezicht niet hoeven te schminken’, is op de Antillen niet goed gevallen.

    Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken (cc)

    De VVD heeft een prima alternatief voor Rutte als premier

    , door

    COLUMN - Nee, het is nu niet aan de orde. Maar na april, de maand van de tegenmacht, die er niet kwam. De radicale ideeën bij nieuwsuur, die er niet waren. De inhoud waarover het moest gaan, wat zonder inhoudelijke onderhandelingen niet gaat. Drie maanden stilstand levert zomaar weer een reden om te beginnen over de positie van Rutte. En dan hoop je dat hij klaar staat in de coulissen. Al zit hij er vermoedelijk niet op te wachten. Dat mag geen beletsel zijn. Het hoeft ook geen vier jaar te duren.

    De VVD heeft dus een uitstekende opvolger voor Rutte in huis. Niet Edith Schippers, of Jeanine Hennis-Plasschaert. Maar iemand die als minister-president voldoende autoriteit zou hebben om zich boven de partijen op te houden. En één van de zeldzame VVD-ers met moreel gezag. Bovendien iemand die wel raad weet met de voormalige bestuurspartij, die begint met de c van corruptie.

    Hij gaat zichzelf niet op de borst slaan, daarom moeten anderen dat doen.

    Ervaring

    Zo is het best handig als een premier iets weet en begrijpt van belangrijke dossiers. Denk bijvoorbeeld aan de woningbouw. Het is alweer even geleden, maar als staatssecretaris van VROM zat volkshuisvesting en stadsvernieuwing vier jaar lang in zijn portefeuille. Verder snapt hij als (voormalig) commissaris van twee woningbouwcorporaties waarschijnlijk ook hoe de sociale huursector is klemgereden. Dat helpt bij de herintroductie van een minister van Volkshuisvesting.

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Tweespalt | Verscheur het klimaat

    , door

    4 juni 2021: Bijna 8 op de 10 automobilisten laten auto bewust weleens staan 4 juni 2021: Nederland wil weer plankgas In 2020 gaf 78 procent van de Nederlandse automobilisten van 18 jaar of ouder aan de auto weleens bewust te laten staan. Voor de meesten is meer beweging het belangrijkste motief. 16 procent doet dit vooral om een bijdrage te leveren aan een beter milieu of klimaat.
    Een meerderheid van de Nederlanders wil overdag harder kunnen rijden op de snelweg. Bijna 52 procent van de bevolking is de maatregel beu om al bij 100 kilometer per uur het gas in te houden.

    ANALYSE - Zelfde bron (CBS), andere selectie. En het stuk en de kop van de Telegraaf zijn in meerdere opzichten suggestief. De vraag was niet of de 100 km/h maatregel weg moest, maar wat men een goede maximumsnelheid voor overdag vond. Dat is niet dezelfde vraag. En al helemaal niet als je daarbij de overwegingen meegeeft (stikstof, klimaat).
    En vervolgens suggereert de Telegraaf dat de meerderheid 130 wil rijden (plankgas). Maar dit is slechts 17.9%. Want 24,3% wil 120 en 9,4% wil 110. En, verrassing, de grootste enkelvoudige groep, 40,5% wil 100 houden.

    Verder in de krant van vandaag geen enkel stuk over het belangrijkste deel van het onderzoek waar bovenstaande een aspect was: “Drie kwart Nederlanders maakt zich zorgen over gevolgen klimaatverandering”

    Foto: -JvL- (cc)

    Wat is eigenlijk urgent?

    , door

    COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg

    De Tweede Kamer heeft een eigenaardige opvatting over wat ‘urgentie’ betekent. Een debat over notulen van de ministerraad die nauwelijks nieuwe informatie bevatten, bleek voldoende reden om een reces te onderbreken. Een debat over het eindrapport van informateur Tjeenk Willink, waarbij zou moeten worden beslist over de voortgang van de kabinetsformatie bleek voor zo’n onderbreking onvoldoende reden.

    Alsof er bij deze kabinetsformatie geen problemen van belang op het spel staan: het economisch, sociaal en cultureel herstel uit de coronacrisis; een oplossing voor de grote stikstofproblemen die de woningbouw doen stagneren en de landbouw in problemen brengen; de hoogst noodzakelijke hervorming van de arbeidsmarkt, die nieuwe zekerheid moet brengen; de aanwending van de middelen uit het Europese Coronaherstelfonds (RRF); vervanging van het toeslagenbestel, de moderne variant van diaconie en Vincentiusvereniging. De lijst is verre van compleet.

    Voor het RRF had de regering al vóór 1 mei de vereiste documenten moeten inleveren, maar Europa moet wachten tot wij hier klaar zijn met de regeringsvorming. Vorig jaar wist de Nederlandse regering precies wat anderen allemaal moesten doen om voor Europees geld in aanmerking te komen. Nu Nederland zelf ook moet leveren, is alle haast verdwenen.

    Foto: Floris van Halm (cc)

    Geen herstel maar hervorming na deze crisis

    , door

    Steeds meer politici en belangenverenigingen roepen om een ‘nationaal herstelplan’. Dit suggereert dat de huidige crisis plotseling zaken heeft geschaad die ook gemakkelijk hersteld kunnen worden. Koen Frenken (hoogleraar Innovation Studies aan het Copernicus Institute of Sustainable Development van de Universiteit Utrecht) ziet dat anders: het zijn vooral structurele ongelijkheden die door de coronacrisis groter werden. Om die aan te pakken zijn geen herstelplannen, maar hervormingen nodig.

    De eerste ongelijkheid die door de crisis sterk toenam, is de scheefgroei op de arbeidsmarkt tussen vast en flex: een afnemend aandeel van vast heeft een grote mate van zekerheid van werk, inkomen en pensioen, terwijl een toenemend aandeel van flex een onzeker bestaan kent. Deze scheidslijn is niet enkel economisch, maar ook sociaal, omdat flex veel vaker voorkomt onder vrouwen, migranten en laagopgeleiden. Het is duidelijk dat juist in de flex-groep de zekerheid van werk en inkomen sterk is afgenomen tijdens de crisis, en dat de steunmaatregelen voor deze groep niet altijd soelaas bieden.

    Door onlineplatformen en vastgoed groeien verschillen

    De tweede ongelijkheid betreft het grootbedrijf en kleine ondernemers. Een kleine groep van platformbedrijven (Microsoft, Amazon, Uber) groeide de afgelopen decennia sterk in omvang en winstgevendheid, zonder belasting af te dragen in de landen waar ze actief zijn. Daarmee samenhangend werd een steeds grotere groep van kleine bedrijven en zelfstandigen (in retail, reisbranche, taxi, media, uitgeverij) afhankelijk van deze platformen, met dalende inkomsten (en lonen) van dien. Daarnaast heeft de concentratie van vermogen uit vastgoed bij een klein deel van de bevolking jonge woningzoekenden sterk op afstand gezet en de tweedeling in steden (tussen wijken) en in het land (tussen Randstad en krimpgebieden) versterkt.

    Foto: Minister-president Rutte (cc)

    Rutte is het oog van de orkaan

    , door

    COLUMN - Eén op de vijf Nederlandse gezinnen zit in de schulden. Vast werk voor jongeren is tegenwoordig eerder uitzondering dan regel. De dakloosheid is groot. De prijs van koopwoningen blijft maar stijgen, terwijl huurhuizen schaarser en duurder worden. We kunnen de mest niet meer kwijt. Dieren worden verminkt, gemaltraiteerd en dan opgedist. We stoten meer stikstof uit dan de ons omringende landen.

    De overheid jaagt op mensen die ze vanwege hun achternaam of postcode als potentiële uitkeringsfraudeurs bestempelen, en behandelt die soms als schuldig zonder ze kans op weerwoord te geven.

    De winsten van grootbedrijven stijgen, maar de lonen van hun werknemers allang niet meer. Overwinsten worden niet aangepakt, integendeel: multinationals krijgen dealtjes van de Belastingdienst, en Nederland prijkt hoog op de lijsten van landen die witwasconstructies op bestelling leveren. Bedrijven die gas oppompen in de noordelijke provincies worden schadeloos gesteld voor hun toekomstige inkomstenderving, maar de mensen die in Groningen, Drenthe en Friesland al jaren met kapotte huizen zitten, moeten geduld hebben.

    Intussen kampen we – net als andere landen – met een pandemie, een klimaatcrisis, de ineenstorting van de biodiversiteit, gif in de grond, het water en de lucht, met complotdenkers die op hol slaan, en met extreme religies die het op de persvrijheid en de persoonlijke keuzes van andersdenkenden hebben voorzien.

    Vorige Volgende