Rake televisie?

OPINIE - Tamelijk onthutsende televisie, vrijdagavond: de eerste aflevering van de nieuwe reality-serie ‘Typisch Nederlands’. Als dit ‘sociaal experiment’ doet wat het belooft, de Nederlandse multiculturele samenleving nabootsen op microniveau, dan kunnen we onze borst natmaken.

Voor wie het nog niet kent: acht deelnemers met uiteenlopende culturele en religieuze achtergronden leven een poos samen in een huis. Met de nodige scepsis zag ik het tegemoet, deze multiculti-variant op Big Brother. Maar het blijkt fascinerende tv.

Helaas wel om de verkeerde redenen. Aan het einde van de eerste aflevering constateert de voice over dat het ‘op deze eerste dag toch wel heel veel over de islam ging’. En al die keren – mijn constatering – louter negatief.

Deelnemer Hassan, Marokkaan, gekleed in djellaba, presteert het om binnen één dag zo’n beetje iedereen, de kijker incluis, tegen zich in het harnas te jagen.

Hassan wil niet dat er biertjes op tafel staan. Of de andere deelnemers uit respect voor hem de drank in zijn bijzijn dus maar achterwege willen laten.

Hassan heeft homo’s (deelnemer Tim is homo) ‘liever niet in zijn buurt’. En hij ‘hoeft er toch geen vrienden mee te zijn?’. Homoseksualiteit is verkeerd ‘omdat je er ziek van wordt’.

Hassan laat de groep urenlang wachten omdat hij tussendoor even naar de moskee wil. Dat hij het (halal) vlees voor het avondeten mee zou nemen, is een lastige bijkomstigheid. Om half acht ’s avonds komt hij terug bij een gezelschap dat knort van de honger. En vanwege het late tijdstip maar geen vlees meer klaarmaakt die dag.

Hassan is er als de kippen bij om te vragen ‘of het erg is dat hij niet meedoet’ als de anderen even willen bidden.

Hassan doet boodschappen met Dennis (autochtone Nederlander) en Salih (Turkse afkomst). Hagenees Dennis maakt grappen en grollen – in mijn ogen goedbedoeld en hartelijk, misschien wat onbeholpen. Of Hassan de boodschappen ‘onder zijn djellaba kan verstoppen’ bijvoorbeeld, dan kunnen ze zó naar buiten wandelen. Maar tegelijkertijd slaat hij een hartelijke arm om Hassans schouder. Hassan blikt zuur terug: de grappen waren ‘eigenlijk discriminatie’.

Als ‘Typisch Nederlands’ inderdaad Nederland in een notendop is, hebben we een belangrijke kernkwestie haarscherp in beeld: moslims (althans, deze moslim) eisen respect van alles en iedereen voor hún waarden en normen. Over het omgekeerde geen woord.

Autochtoon Dennis ‘vindt het allemaal best, als ze míj maar met rust laten’. Hij wil zijn biertje kunnen drinken, als het Hassan niet bevalt gaat hij maar ergens anders zitten. En niet andersom.

Tussendoor meldt keurige Haagse dame Nicole nog dat ze op straat onlangs ‘door drie moslima’s voor kankerhoer is uitgemaakt’.

Een willekeurig gezelschap, en binnen no time staat de islam als dominant en onverdraagzaam thema prominent op de agenda. Is ‘Typisch Nederlands’ rake televisie? Ik denk van wel. Of eigenlijk: ik vrees van wel.