Algemeen – Sargasso

Closing Time | The Prisoner

23 juli 2021 , 21:00 , door M&M

In een winkelstraat, in een provinciestadje hier ver vandaan en lang geleden, stond buiten bij een platenzaak een bak met afgeprijsde elpees. Verzamelelpees, Alle 13 Goed, winkeldochters en wat onbekend gebleven artiesten. Ik bladerde door de bak en bleef hangen bij The Saints. Geen idee wat dat was. Maar de bandnaam was kort, net zoiets als The Clash ofzo, dus ik dacht, ik val me geen buil voor twee gulden. Ik hoopte (de platen in de bak buiten, mocht je niet binnen eerst beluisteren) op wat vlotte pop.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: x1klima (cc)

Wat denkt u wel?

20 juli 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Hè, hè, dat lucht op. Het land gaat niet op slot, ook al is de besmettingsgraad hoog. Ook al is de situatie “ernstig en zorgelijk”.

Het maatregelenpakket van zaterdag 10 juli blijft gelden, maar heel resoluut en doortastend, voegt het kabinet er nog twee maatregelen aan toe.

We gaan weer thuiswerken, “tenzij het niet anders kan”. Dat is een advies, dus dat hoeft niet verder gecontroleerd te worden. In mei en juni merkten we al dat steeds meer mensen het advies “vergeten” waren. Een slecht geheugen is besmettelijk, de besmettingsbron wordt echter niet aangepakt.

Maar er is licht in deze duisternis. Herinnert u zich Balkenende nog, die maar zelden excuses maakte, daarentegen na bijna elke fout beterschap beloofde met “lessons learned”, a.k.a. “met de kennis van nu”? Welnu, Rutte, die destijds zijn eerste leermomenten kreeg als staatsman, sprak op het ‘persmoment’ van gisteren: “We hebben ventileren niet altijd goed gecommuniceerd”.

Complimenten! Gewoon lessen blijven leren. Nog een kabinetje Rutte IV, V en VI en we gaan een bijna vlekkeloos landsbestuur tegemoet.

We gaan dus ventileren. Want dat deed u natuurlijk niet of nauwelijks. Nu wel, omdat Rutte voortaan bij elk persmoment u er aan zal blijven herinneren (naast de 1,5 meter afstand, handen stuk wassen).

Foto: Terence Faircloth (cc)

Moorddadige identiteiten

19 juli 2021 , 12:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Amin Maalouf is in 1949 geboren in Libanon. Sinds zijn ouders in 1976 vluchtten voor het religieus geweld in hun land woont hij in Frankrijk. Zoals zoveel immigranten kreeg hij vervolgens jarenlang de vraag voorgelegd met welk land hij zich het meest verbonden voelde. Maalouf verklaarde dan altijd zijn liefde voor beide landen als onderdeel van zijn identiteit.

‘Identiteit valt niet op te delen, noch in helften, noch in derden, noch in hokjes. Ik heb niet meerdere identiteiten, ik heb er slechts één, opgebouwd uit al die facetten die me hebben gevormd, volgens een unieke dosering die bij iedereen anders is.’

Dit schreef hij meer dan twintig jaar geleden aan het begin van zijn boek Moorddadige Identiteiten dat nu opnieuw is uitgebracht in de serie Davidsfonds Essays. Een terechte heruitgave van een nog steeds actueel betoog van een ervaringsdeskundige over de heilloze weg van identiteitspolitiek. Met een hartstochtelijk pleidooi voor diversiteit en humanisme. Maalouf schreef zijn verhaal in de nadagen van de burgeroorlog in Joegoslavië en van de genocide in Ruanda. Hij ziet mensen in reactie op de voortschrijdende mondialisering terugvallen op hun eigen gemeenschap of religie met alle risico’s op gewelddadige conflicten. Zoals in zijn geboorteland waar de maatschappij cultureel en institutioneel is opgedeeld in streng van elkaar gescheiden religieuze groepen. Dat ‘tribalisme’ ziet hij in het westen groeien. En het zet hem aan het denken over de betekenis van identiteit en diversiteit.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: schermafbeelding © VPRO Zomergasten Floris Alkemade 2021

Recensie Zomergasten met Floris Alkemade

19 juli 2021 , 07:00 , door Max Molovich

COLUMN, RECENSIE - Het eerste fragment waaraan architect en Rijksbouwmeester Floris Alkemade moest denken toen hij gevraagd werd voor Zomergasten 2021, was een fragment uit Wedden Dat Ik Het Kan. Hoe hij het fragment had leren kennen, wist hij niet meer.

We zien een meisje van een jaar of twaalf in een kliko verdwijnen. De klep gaat dicht. De klep vliegt open. We zien haar benen. De benen gaan naar beneden. De klep valt dicht. De klep gaat weer open. We zien haar hoofd. Het hoofd gaat naar beneden. De klep gaat dicht. De klep vliegt open. We zien haar benen. Enzovoort. Uiteindelijk lukt het haar om 21 keer afwisselend met haar benen en haar hoofd de kliko te openen. Ze weet zich dus in één minuut 21 keer om te draaien in een ruimte van niet meer dan anderhalve kubieke meter, bedoeld om afval in te gooien.

Alkemade legde uit waarom hij dit had gekozen: een kliko is niet bedoeld om in te klimmen, en toch deed dat meisje dat. Een kliko is niet geschikt om je in om te draaien. En toch deed het meisje dat, 21 keer om precies te zijn. Ooit had ze een mogelijkheid gezien waar een normaal mens die mogelijkheid niet ziet. En wist ze in een onmogelijke positie een andere houding aan te nemen.

Foto: Sustainable Economies Law Center (cc)

Wie het eerst boven is

15 juli 2021 , 08:00 , door Karin Spaink

COLUMN - De nieuwsberichten stonden terecht op dezelfde pagina in mijn ochtendkrant. Samen vormden ze het wrangste commentaar op de huidige wereld dat je je maar kunt voorstellen. Rechtsboven meldde de krant het besluit van de G20 om een wereldwijde winstbelasting voor multinationals in te stellen. Dat moest hun weergaloze belastingontduiking en vernuftige geschuif met bv’s ietwat tegengaan, en voorkomen dat het mega-grootkapitaal ’s werelds overheden en werknemers nog verder leegzoog.

Shell betaalt, zoals u weet, amper belasting in Nederland, maar eist wel op hoge toon investeringen, genoegdoeningen, compensaties en subsidies van de staat. En de gemiddelde Amazon-werknemer, die amper een minimumloon krijgt – en soms ook geen plaspauzes, zodat-ie in een fles moet pissen – betaalt verhoudingsgewijs meer belasting dan de baas van het bedrijf.

Daaronder stond een stuk over wat drie van de rijkste mannen ter wereld met hun achtergehouden geld doen: een wedstrijdje space race spelen. Wie het eerste boven is. Elon Musk (van PayPal en Tesla), Richard Branson (Virgin Records en Virgin Airlines) en Jeff Bezos (Amazon) streden om de eer, en dit weekend bleek dat Branson had gewonnen: hij was buiten de dampkring geweest en had vier minuten gewichtsloos in de cabine van zijn Unity kunnen zweven.

Branson wil te zijner tijd toeristenvluchten buiten de dampkring aanbieden, hij heeft al 600 kaartjes verkocht, à raison van 200 tot 250 duizend dollar. Musk plant intussen commerciële vluchten rond de aarde en om de maan. In een tijd dat we collectief moeten minderen met vliegen om als soort te kunnen overleven, is dit conspicuous consumerism gekruid met toxic masculinity. Ik koop, ik koop, ik koop wat jij niet kunt, en wat alles wat voor jou overblijft, maak ik lekker kapot.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Bestel je boeken bij Bazarow

Mededeling

Bazarow is een verkopende boekensite, waar je ook recensies, nieuws, een agenda en een digitaal magazine kan vinden. Nog niet alles is af, maar veel boeken zijn al te vinden en er komt de komende maanden steeds meer bij.

Het doel van Bazarow is om een site te vormen die evenveel gemak biedt als de online giganten maar die wél teruggeeft aan de boekensector. Tegen roofkapitalisme, en voor teruggeefkapitalisme, bijvoorbeeld door te zorgen dat een flink deel van de opbrengst terug naar de sector gaat en door boekhandels te steunen.

Foto: Parlement van Texas. Foto door Jonathan Cutrer. Zie https://jcutrer.com/photos/

Herhaling van zetten: Amerika en de nieuwe kieswetten

14 juli 2021 , 12:00 , door Joris Canoy

ACHTERGROND - “Verlaat het gebouw discreet en ga niet naar de publieke tribune.” Dat was de boodschap van de Democratische fractieleider aan zijn fractie op 31 mei jongstleden. Even later lieten alle Democratische Afgevaardigden het Lagerhuis van Texas achter zich. Die nacht zou namelijk gestemd worden over een nieuwe Republikeinse kieswet die het vroegtijdig stemmen en stemmen per post inperkt. Maar zonder aanwezigheid van de Democraten waren er niet genoeg afgevaardigden aanwezig om tot stemming over te gaan. De Texaanse kieswet is van de tafel geveegd – voor nu.

Van alle tijden

De strijd in Amerika rondom verkiezingswetgeving is van alle tijden. Het is dan ook niet de eerste keer dat deze strijd escaleert. Zo wilde de Republikeinen in 2003 de kiesdistricten van Texas opnieuw inrichten nadat zij een meerderheid in het lokale parlement van die staat hadden verworven. Ook toen liepen de Democraten weg. Pas bij de vierde poging lukte het de GOP om hun plannen door het parlement te drukken.

Acht jaar later werd in dezelfde staat een wet doorgevoerd die voor het stemmen een identiteitskaart met foto vereiste – iets dat het stemrecht voor arme gezinnen (die voornamelijk Democratisch stemmen) bemoeilijkte. Dat er nu opnieuw allerlei restricties worden voorgesteld, is niet onverwacht.

Foto: Tasmanian Archives and State Library (Commons) (cc)

Three strikes and you’re out

13 juli 2021 , 12:00 , door Steeph

OPINIE - …
Dochter vanaf de achterbank: “Pappa, je ziet toch wel die grote gele borden? Je rijdt zo hard!”
Pappa aan het stuur: “Even niet storen Marina, ik probeer op tijd thuis te zijn.”
Dochter: “Maar pap! Zie je dan die oranje knipperlichten daar recht voor je? En die rode pijl????”
Pappa: “Verdorie Marina, komt toch niet steeds met al die nutteloze weetjes. Je weet toch dat ik me moet concentreren op de snelheidsmeter en het gaspedaal. Dan zijn we snel thuis. En tijd is geld, heb ik je al zo vaak gezegd!”
Dochter: “PAPPA!!!!!!”
…
“KRAK BOEM CRASH”

De auto boort zich door een afzetting en slingert door het gat van het weggehaalde wegdek naar de reling en komt daar met een knal tot stilstand. Dochter heeft verschillende kneuzingen, last van haar nek en een hersenschudding omdat ze zijwaarts tegen het raam sloeg met haar hoofd.
Pappa Harco heeft niets, want airbags.

Politie is snel ter plaatse en spreekt met Pappa Harco.
Politieman 1: “Beste meneer… Harco Ronge? Hoe heeft dit kunnen gebeuren?”
Harco: “Nou, ik werd afgeleid door mijn dochter en daardoor had ik de borden niet goed in de gaten. En overigens, die borden waren voor meerdere uitleg vatbaar hoor! Maar eerlijk is eerlijk, dus ik heb mijn excuses naar mijn dochter gemaakt omdat dat ik onterecht boos naar haar werd.”
Politieman 1: “Uhm… Ik lees hier dat u al drie keer eerder het afgelopen jaar een soortgelijk ongeval had. Dat is wel heel toevallig.”
Harco: “Ja? Dus? Ongelukken gebeuren nu eenmaal als je achter het stuur zit. En ik weet alles van sturen hoor, daar hoef je mij niets over uit te leggen wijsneus.”
Politieman 1: “….”
Politieman 2: “Maar door de herhaling vrees ik dat we toch uw rijbewijs moeten innemen voor aantoonbaar gevaarlijk en onverantwoord rijgedrag.”
Harco: “NEE, dat mag u helemaal niet doen! Wie kan er anders dan ik straks mijn dochter veilig van en naar school rijden?”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: roger901 (cc)

Instagram, de Kardashians en het onhaalbare schoonheidsideaal

13 juli 2021 , 08:00 , door Studium Generale Universiteit Utrecht

De Noorse regering wil een einde maken aan het optisch bedrog op Instagram. Influencers moeten het vanaf nu melden als zij hun lijf of huid bewerken in een gesponsorde post. Met de wetgeving hoopt men de ‘lichaamsdruk’ te verminderen. Wat is die druk? En hoe is die ontstaan? Een artikel van Laura Mol, eerder verschenen op Studium Generale Utrecht.

Even de taille innemen, je jukbeen verscherpen, de billen vergroten en de spieren accentueren. Met Photoshop en andere foto-bewerkingsprogramma’s is het een fluitje van een cent. Er zijn zelfs standaard filters die dit voor je doen. Geloof niet wat je ziet op het internet is een goede stelregel, maar geloof al helemaal niet wat je ziet op Instagram. Op dit sociale medium is bijna geen ‘echte’ foto te vinden. De toeristische trekpleisters zijn té verlaten, de landschappen en veganistische salades té kleurrijk, en de lichamen té onbereikbaar. Volgens de Noorse regering is actie nodig. Zij komt met nieuwe wetgeving. Influencers, oftewel personen op het platform met veel volgers, moeten een waarschuwingslabel gaan toevoegen als ze op gesponsorde beelden hun lichaam of huid hebben geretoucheerd. Hopelijk beschermt dat hun volgers, veelal jonge mensen, tegen ‘lichaamsdruk’.

Lichaamsbeelden

Hoe beïnvloeden onrealistische lichamen op social media ons eigen lichaamsbeeld? Wie zijn daar gevoelig voor? En moeten we ons druk maken over schoonheidsidealen? Tijdens de avond ‘Je bent al mooi’ in de reeks ‘Van wie is het vrouwenlichaam?‘ gingen we daarover in gesprek. Prof. Liesbeth Woertman, emeritus hoogleraar Psychologie (UU) legt uit dat je lichaamsbeeld afhangt van met wie je jezelf vergelijkt en tot wie je je verhoudt. In een bejaardencentrum voelt iemand zich misschien fit en gezond. Maar tussen prachtfoto’s van fitnessmodellen vindt diezelfde persoon zichzelf een onvolmaakte slungel. Woertman stelt dat kinderen die zich tijdens de opvoeding geliefd voelen vaak een sterker zelfbeeld ontwikkelen. Negatieve ervaringen hebben het omgekeerde effect. Dit heeft allerlei vervelende consequenties in het verdere leven, maar één ervan is dat mensen gevoelig worden voor te veel vergelijking. Die vergelijking gebeurt in 2021 natuurlijk aan de lopende band. “Je laat duizenden ideaalbeelden per dag in je hersenen toe”, zegt Woertman. “Daar kun je natuurlijk nooit tegenop. Beelden komen binnen en doen hun werking onbewust. Dus probeer dat te minimaliseren. Je hebt er niets aan.”

Foto: Bron: Our World in Data

Vaccinatie-ongelijkheid

9 juli 2021 , 16:00 , door Gwen van Eijk

Hoe gaan de volgende coronavarianten heten? De Merkelvariant, de vonderLeyenvariant en de Johnsonvariant? Andrew Stroehlein van Human Rights Watch stelt voor de nieuwe varianten te vernoemen naar de politieke leiders die weigeren het patent op de vaccins vrij te geven. De Europese Commissie steunt de ‘TRIPS waiver’ nog steeds niet, ook al heeft het Europees Parlement vóór gestemd. De TRIPS waiver is nodig zodat er sneller meer vaccins geproduceerd kunnen worden, zodat er wereldwijd sneller gevaccineerd kan worden.

De rijke landen hebben het voor zichzelf goed geregeld en de farmaceutische bedrijven varen er wel bij, terwijl in arme landen nog vrijwel niemand gevaccineerd is. Voor elke vaccinatie in een arm land, worden er momenteel 117 vaccinaties toegediend in een rijk land.

Bron: The People’s Vaccine, tweet op 8 juli 2021

De verwachting is dat de bewoners van de meeste landen in Azië en Afrika pas eind 2022 of zelfs begin 2023 volledig gevaccineerd zijn. Dit zou nog weleens te optimistisch kunnen zijn, omdat in de rijke landen vanwege de Delta-variant nu gesproken wordt over het toedienen van een derde dosis.

Rijke landen doneren momenteel vaccins aan arme landen, maar die donaties zullen teruglopen als ze hun eigen bevolking een derde dosis willen geven. Maar ook zonder de derde doses zet het doneren van vaccins weinig zoden aan de dijk. Sommige landen beloven honderden miljoen vaccins te doneren – klinkt veel, maar er zijn er wereldwijd minstens 11 miljard nodig (en misschien wel 14 of 20 miljard). Andrew Stroehlein visualiseerde dat voor ons:

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling