Het is vandaag drie maanden geleden dat Israël werd opgeschrikt door een massale aanval van Hamasstrijders op dorpen aan de andere kant van de grens met Gaza. Het bloedbad dat zij aanrichtten kostte 1200 Israëliërs en buitenlandse gastarbeiders het leven. Zo'n 240 mensen werden ontvoerd en worden door Hamas gevangengehouden. Israël heeft zich tot 7 oktober 2023 relatief veilig gewaand door een grootschalige en intensieve afschrikkingspolitiek tegen de Palestijnen in Gaza en op de West-Bank. Die is nu kennelijk uitgewerkt, tot ontsteltenis van de Israëlische regering en de westerse wereld over dit onverwachte tijdelijke succes van een guerrillabeweging tegen een overmachtig geacht modern leger. Hoe heeft dat kunnen gebeuren? En hoe zal Israël dit gaan verwerken nadat Gaza is platgebombardeerd en de gijzelaars zijn vrijgelaten? Een terugblik en analyse van Kees Kalkman, eerder verschenen in het Vredesmagazine. Misleiding heeft een rol gespeeld in het uitvoeren van de aanval door Hamas. Via berichtenverkeer, waarvan ze wisten dat het werd afgeluisterd, werd de indruk gewekt dat Hamas zich vooral druk maakte om sociaal-economische problemen, hoe ze hun administratie konden financieren en het aantal vergunningen voor Palestijnen om in Israël te werken. En dat ze zich nog veel te zwak vonden om aan te vallen. Militaire oefeningen werden zelfs deels openlijk uitgevoerd om te laten zien dat ze vooral bezig waren met exerceren en zeker niet met een geheime actie. Intussen namen de mensen die bezig waren met de planning strikte radiostilte in acht en maakten ze geen gebruik van mobiele telefoons voor deze operatie. Waarschijnlijk is er helemaal teruggevallen op koerierswerk, ondergrondse tunnels en camouflage. Het informantennetwerk dat de Israëli’s wel zullen gehad hebben in de Gazastrook, ondanks de draconische bestraffing van verraad, heeft kennelijk geen enkele lucht opgesnoven van de plannen. De Israëli's hebben teveel vertrouwd op elektronisch afluisteren, observeren en bewaken. Ronen Bergman, een goed ingevoerde onderzoeker op het gebied van het Israëlische inlichtingenwezen, schrijft dat de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Beth die ‘saboteurs van Hamas’ volgde, kort voor de aanval een verhoging in het tempo van de activiteit in de netwerken waarnam. Ze concludeerden dat er iets bijzonders gaande was en waarschuwden de troepen aan de grens. Maar dat leidde niet tot enige vorm van actie, ofwel omdat de militairen het bericht niet ontvingen ofwel omdat ze het niet lazen. Spotters van de Gaza-divisie op wachttorens en kunstmatige heuvels rond Gaza hebben gemeld dat hun officieren herhaalde meldingen over waargenomen voorbereidingen van Hamas voor de aanval hebben genegeerd. Deze spotters (momenteel uitsluitend vrouwelijk personeel) voelen zich niet serieus genomen vanwege de arrogantie en het mannelijk chauvinisme van hun superieuren. De spotters hadden de laatste tijd gemeld dat ze drone-oefeningen van Hamas, pogingen om bewakingscamera’s uit te schakelen, intensief verkeer van motoren en busjes nabij het hek en zelfs oefeningen om tanks uit te schakelen hadden gezien. Ze werden tijdens de aanval in de steek gelaten, terwijl ze vrijwel ongewapend waren. Voorafgaand aan de aanval lanceerde Hamas 35 drones waaronder een Al-Zoari zelfmoorddrone en sloot een deel van het verbindingsnetwerk en de luisterposten op de wachttorens langs de grens af om observaties via de daar geïnstalleerde camera’s onmogelijk te maken. Ook de automatische vuurwapens die moesten reageren op infiltratie door ‘saboteurs’ (een zogenaamd see-shoot systeem dat op afstand werd bediend) werden uitgeschakeld. Vervolgens werd de omheining opgeblazen en de bres vergroot met behulp van bulldozers. Honderden strijders stroomden naar buiten op motorfietsen en in trucks, op weg naar Israëlische militaire installaties en nederzettingen. Een zestal bases werden aangevallen. Andere gewapende verzetsgroepen en volgens sommige berichten ook op wraak beluste groepen en zelfs elementen van de georganiseerde misdaad in de Gazastrook sloten zich aan bij de uitbraak. Uiteindelijk werd in totaal op 30 plaatsen het hek opgeblazen en doorbroken door meer dan 1500 strijders. Aan Israëlische kant vielen meer dan 1200 doden en 3000 gewonden, voor een deel ook door eigen vuur, omdat men in de totale chaos geen onderscheid wilde of kon maken tussen strijders (soms ook niet in uniform) en burgers. In de eerste fase werd al een Israëlische basis aangevallen waar zich de hogere militaire leiding bevond, zodat de verbinding van de grenstroepen met eventuele versterkingen werd verbroken. Al met al was het verrassingseffect totaal, de operatie om het hek te doorbreken en de strijd te verplaatsen naar Israëlisch terrein is door Hamas perfect uitgevoerd. Maar je kan ook zeggen dat de situatie daarna volkomen uit de hand is gelopen en geëindigd is in een bloedbad dat zeker niet gunstig is voor Hamas. Of dit zo gepland was zal moeten blijken, mij lijkt dat het in elk geval de bedoeling was om militaire gijzelaars te nemen, maar of dat ook geldt voor de vrouwen, kinderen, zieken en bejaarden vraag ik me af. Israëlische afschrikking Lawrence Freedman, een autoriteit binnen de Britse strategische studies sinds de periode van de kruisraketten, heeft de Israëlische afschrikkingsdoctrine bekeken. Israël heeft nucleaire afschrikking in de vorm van een eigen (geheim gehouden, maar door zijn potentiële statelijke vijanden gekende) kernmacht. Deze is gericht tegen Arabische regeringen en Iran. Tegenover zijn guerrilla-vijanden hanteert Israël een vorm van conventionele afschrikking. Het idee is dat elke aanval met meedogenloos grof en disproportioneel geweld wordt beantwoord, zodat de vijand het daarna een tijdje uit zijn hoofd zal laten om het nog eens te proberen. De afschrikkingsdoctrine was in de plaats gekomen van de eerdere mislukte strategie om door Gaza en Zuid-Libanon te bezetten de dreiging van de guerrillagroepen te beheersen. De kosten van deze strategie waren te hoog gebleken. De afschrikking werd gecompleteerd door hekken rond Gaza te bouwen. Toen bleek dat de hekken de raketten die Hamas en andere groepen afschoten niet tegenhielden, werd hiertegen een raketschild ontwikkeld (Iron Dome), aangevuld met luchtaanvallen. Het is deze afschrikking die in de ogen van Freedman op 7 oktober heeft gefaald en “wellicht nooit meer kan worden hersteld”. Vandaar dat Israël probeert om (ten koste van de hele Palestijnse bevolking) Hamas uit te roeien maar, aldus Freedman, elk soelaas dat door die aanpak wordt geboden zou wel eens slechts tijdelijk kunnen zijn. Het probleem van deze vorm van afschrikking is in de ogen van Freedman dat die veel burgerslachtoffers met zich mee brengt en alleen bestraffing inhoudt zonder stimulansen voor potentiële tegenstanders om een andere weg te kiezen. Heeft het gewerkt? In Zuid-Libanon min of meer, sinds de oorlog van 2006, die Freedman beschrijft als een bedrijfsongeval (Hezbollah had op Israëlisch grondgebied een patrouille aangevallen en soldaten gedood en ontvoerd). Vernietigende Israëlische bombardementen tot in Beiroet en een grondaanval volgden. De militaire operatie van Israël verliep echter moeizaam en tegen hoge kosten totdat de VN een wapenstilstand regisseerde. Hezbollah had niet op zo’n grote oorlog gerekend. De organisatie heeft als invloedrijke politieke partij in Libanon ook andere belangen om rekening mee te houden. Gaza In Gaza zien we een ander beeld met periodiek oplaaiend geweld door raketbeschietingen van Hamas en vervolgens disproportionele Israëlische bombardementen en artilleriebeschietingen op stedelijk gebied en veel slachtoffers aan Palestijnse kant. Volgens Freedman heeft de afschrikking in Gaza dan ook slecht gewerkt en is nu in elk geval niet langer effectief. Het grote manco in deze Israëlische strategie is in de ogen van Freedman het ontbreken van een politieke oplossing. Het verdrijven van de hele bevolking vindt hij geen serieuze optie en Hamas hoeft alleen maar te overleven als politieke kracht in Gaza om succes te hebben. “Het vertegenwoordigt een sterke politieke traditie in de Arabische wereld en wat er ook de komende weken met ze gebeurt, ze zullen de capaciteit behouden om te herleven en opnieuw aan de macht te komen als er geen alternatieve regering ter plaatse is.” Wat heeft de militaire leiding van Hamas bewogen om deze daad – je kunt het ook zien als een wanhoopsoffensief – te stellen, een avonturistische gok met hun eigen voortbestaan? De totstandkoming van de Abraham-akkoorden onder de regering Trump en voortgezet door president Biden zal een rol hebben gespeeld. Een nieuwe generatie leiders in de Golfstaten liet zich, verleid door de economische en technologische successen en de vetpotten van Israël, paaien tot akkoorden met voorbijzien van de Arabisch-Palestijnse zaak en het feitelijk opgeven van het idee van een Palestijnse staat langs de grenzen van 1967. En verder de overlevingscoalitie van premier Netanyahu met extreem-rechtse partijen en “openlijke stappen om de West Bank te annexeren, om etnische zuiveringen uit te voeren in delen van het door [de overeenkomst van] Oslo gedefinieerde Gebied C (1), waaronder de heuvels rond Hebron en de Jordaan Vallei”, aldus het hoofdredactioneel commentaar van de progressieve Israëlische krant Haaretz van 8 oktober. Spierballenvertoon Hoe kan dit aflopen? Israël lijkt na kortdurende vuurpauzes om zoveel mogelijk gijzelaars vrij te onderhandelen de oorlog voort te willen zetten. De uiterste consequentie hiervan is de totale fysieke vernietiging van Gaza en de verdrijving of concentratie van de bevolking in een steeds kleiner gebied. De vraag is of dit onder de huidige internationale krachtsverhoudingen geen tegenkrachten zal oproepen die dit proces halverwege zullen stoppen. Wat dan overblijft is een gedegenereerde versie van de status quo, die noch de Israëlische, noch de Palestijnse bevolking veiligheid zal bieden. Een internationalisering van het conflict met een of andere bestuursvorm voor Gaza door de VN en/of Arabische buurlanden en/of opkomende landen van het Zuiden (BRICS) lijkt nu onwaarschijnlijk. De kans op escalatie naar een grote regionale oorlog is op dit moment afgenomen. Maar eind oktober waarschuwde de vroegere adviseur van Obama, Ben Rhodes, nog dat het Midden-Oosten momenteel een kruitvat is dat elk moment aangestoken kan worden. Hij zei dat branden kunnen oplaaien op verschillende plekken, zoals Syrië, Zuid-Libanon, Irak of Jemen. Hij had hierbij ook het oog op de aanwezigheid van kleine detachementen van het VS-leger of special forces in Syrië, Irak en Jemen. De VS proberen door militair spierballenvertoon vijandige milities af te schrikken om de Amerikaanse militairen aan te vallen. Tot nu toe heeft dat nauwelijks gewerkt, maar, zei Rhodes op de BBC, hoe kun je afschrikken als tal van partijen in het Midden-Oosten zeggen de oorlogen niet te willen uitbreiden, maar tegelijkertijd acties ondernemen die de lont in het kruitvat steken. Dat geldt voor de milities, maar ook voor Iran en Israël – en voor de VS zelf. De kern van de zaak is of door deze gebeurtenis de Israëlische bevolking overtuigd kan raken dat verdere bezetting en militaire controle van de Palestijnse gebieden onhoudbaar is geworden. Er is nog een lange weg te gaan en de eerste stap is nog niet eens gezet. [dit artikel is overgenomen uit het Vredesmagazine jrg. 17, nr. 1, december 2023]
Het album Nineteen Ninety-Four (1993) werd in de Verenigde Staten uitgebracht onder de titel I Hear You Rockin’ en in 2021 nog eens heruitgebracht onder de titel Keep On Rockin’.
George Harrison van Beatles-faam speelt in deze opname ook nog een deuntje mee (de gitaarsolo is van hem).
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
De antieke stoïcijnen hadden een volkomen deterministisch wereldbeeld. Alles gebeurt zoals het gebeuren moet. Dit staat natuurlijk op gespannen voet met het idee van de vrije wil. Hoe is een vrije wil mogelijk in een wereld waarin alles al vastligt? En hoe is het mogelijk om in een wereld waarin alles vastligt vrije emoties te hebben over die wereld? Dit lijkt in tegenspraak met elkaar.
Even terugspoelen: de stoïcijnen verweten de skeptische platonist Karneades een filosofie te hebben ontworpen die apathie in de hand werkt. Want als niets zeker is, hoe kunnen we dan handelen? Karneades’ antwoord op dit probleem lazen we een eindje terug: hij vond het pragmatisme uit.
Het is grappig te zien dat de stoïcijnen hetzelfde verwijt kregen maar dan met een volkomen ander argument: als alles van tevoren al vast ligt, en alles zeker is, waarom zou je dan nog je best doen? Zet de Stoa kortom niet alleen maar aan tot lijdzaamheid?
De vroege stoïcijn Chrysippos had hier al een zeer theoretisch antwoord op geformuleerd. Er zijn twee zaken, zo stelt hij, die bepalen hoe een cilinder van een berg afrolt: de steilheid van de berg en de vorm van de cilinder. Op het eerste heeft de cilinder geen invloed, voor het tweede is de cilinder zelf wel degelijk ‘verantwoordelijk’, omdat dat om een intrinsieke eigenschap gaat. Dat is de vrije wil van de cilinder: de intrinsieke eigenschappen.
Na de schietpartij van David K. in Praag vlak voor kerst die aan veertien mensen het leven kostte deed de Tsjechische minister van Binnenlandse Zaken Vít Rakušan een verzoek om af te zien van de traditionele vuurwerkshows bij de jaarwisseling. In Tsjechië organiseren gemeentes zelf vuurwerkspektakels. ‘Na de schok die we hebben moeten doorstaan, kan het zeker geen kwaad om minder lawaai en vuurwerk te hebben.‘ Sommige gemeentebesturen hebben het vuurwerk inderdaad afgelast uit solidariteit met de nabestaanden van de slachtoffers op de Karlsuniversiteit, maar anderen trokken zich er niets van aan. ‘Het vuurwerk is een van de weinige dingen die de mensen aan het begin van het jaar een beetje opbeuren, gezien het negatieve nieuws dat hun kant op komt,’ zei de burgemeester van een stadsdeel in Plzeň. Het is een sterke traditie die nog wel even gehandhaafd zal worden. Alleen in Praag is sinds 2020 alle vuurwerk verboden vanwege veiligheidsredenen.
Een onderwerp dat in de nasleep van het drama in Praag zeker tot veel nieuwe discussies zal leiden is de liberale wapenwetgeving in Tsjechië. Ook een traditie, schrijft The Guardian. Het land heeft een van de meest tolerante wetten op wapenbezit in de EU. Het “recht om vuurwapens te verwerven, te houden en te dragen” wordt erkend in de Tsjechische vuurwapenwetgeving, terwijl een grondwetswijziging die onlangs in 2021 in het Handvest van de grondrechten is aangebracht, juridisch “het recht garandeert om het eigen leven of dat van een andere persoon te verdedigen met een wapen”. Die laatste wijziging is doorgevoerd na een petitie, ondertekend door 102.000 burgers, die was georganiseerd in oppositie tegen een voorstel van de Europese Commissie om vuurwapenbezit in de hele EU te beperken. In 2020 telde Tsjechië 307.000 legale wapenbezitters op een bevolking van 10,6 miljoen (ter vergelijking: In Nederland zijn er op de 17 miljoen inwoners slechts 70.000 wapenvergunningen). Het wapenbezit is in Tsechië verbonden met een trotse traditie van de Tsjechische wapenproductie.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
The Sensational Alex Harvey Band was een Schotse band die in de jaren ’70 actief was (en vanaf de jaren ’90 in een andere bezetting). Ze had onder meer invloed op Bon Scott (AC/DC) en de vroege Nick Cave.
RECENSIE - Geweldloze campagnes tegen gehate regiems zijn tweemaal zo effectief als gewelddadig verzet. Die opmerkelijke conclusie trekt Harvard professor Erica Chenoweth in haar boek ‘Vredelievend verzet’ op basis van jarenlang onderzoek. Hoe zit dat? In het Vredesmagazine bespreekt Willem de Haan haar visie op verzet en geweld.
Een bijzonder verhaal vooraf. Begin 1986 zijn de Filipijnen het toneel van aanhoudende straatprotesten tegen het regiem van president Ferdinand Marcos. Het land balanceert op de rand van chaos, met muitende legereenheden tegen de gehate dictator. Kardinaal Sin roept burgers op om de straat op te gaan. Honderdduizenden mensen geven gehoor aan die oproep en werpen zich op als menselijk schild tegen de troepen van Marcos. Legereenheden laden hun wapens om op de burgers te schieten. Op dat moment knielen in het wit geklede nonnen voor de tanks van de militairen. Ze dagen de militairen uit op hen te schieten in plaats van op de burgers. Maar de militairen laten hun wapens zakken, en lopen grotendeels over naar de oppositie. Marcos verliest de steun van de militairen, kort daarop treedt hij af.
Het is één van de vele voorbeelden die Chenoweth (1980) noemt in haar studie naar de effectiviteit van geweldloos verzet. Hiervoor verzamelde ze uiteindelijk 627 grootschalige campagnes waarmee tussen 1900 en 2019 geprobeerd werd een einde te maken aan onrecht of dictatoriaal bestuur. In 303 gevallen was sprake van gewapende strijd, 324 campagnes waren geweldloos. Geweldloze campagnes slaagden in de helft van de gevallen, van gewelddadige campagnes slaagde slechts een kwart. Chenoweth concludeert al doende dat geweldloze campagnes twee keer zo effectief zijn als gewelddadige.
Het is een cliché, maar daarom niet minder waar, dat elk onderzoek eindigt met een roep om méér onderzoek. Voor een deel is die roep gewoon terecht. De wetenschap is nooit ‘af’, en dus is het niet meer dan logisch om als onderzoeker na te denken over wat een logisch vervolg zou zijn. Maar soms hebben wetenschappers ook belang bij vervolgonderzoek. Immers, veel geld komt onze hoger onderwijs- en onderzoeksinstellingen binnen door ‘onderzoek in opdracht’. En ja, als je van dat geld afhankelijk bent (voor je voortbestaan als onderzoekseenheid, of als wetenschapper voor je bevordering naar een betere functie of het behouden van je baan), dan is een vervolgopdracht natuurlijk wel erg prettig – niet anders dan bijvoorbeeld in de consultancy.
Dus, het risico nemend dat één of andere cynicus gaat roepen dat ik als onderzoeker natúúrlijk vervolgonderzoek wil, ga ik het hier hebben over mogelijke interessante paden voor méér onderzoek en experimenten naar de bijstand. Want die paden die zijn er, heel veel, zoals ik ook hier al aanstipte. De bijstandsexperimenten van de afgelopen jaren hebben een hoop opgeleverd. Zowel kennis over de bijstand, als over hoe je dit soort experimenten in de toekomst (nog) beter kan houden zodat er nog meer van geleerd kan worden. En op die kennis kan worden voortgebouwd.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Sebastian Bach (Skid Row), Axl Rose (Guns N’ Roses) en David Lee Roth (Van Halen) zaten ooit bij elkaar in de limousine. Terwijl Roth een fles Jack Daniels weggulpte, zei ‘ie tegen Bach en Rose:
‘Zo te zien heb ik hier een paar blufgozertjes die me van de troon proberen te stoten…’ Axl Rose boos natuurlijk. Maar van vechten kwam het niet. De volgende dag kreeg Sebastian Bach een briefje per fax excuses van Roth, dat ‘ie het allemaal niet zo bedoelde, en dat Bach ‘m aan hemzelf doet denken in z’n jonge jaren.
Social Distortion is een Californische punkrockband die inmiddels alweer 45 jaar bestaat. De formatie werd in 1978 opgericht door de huidige zanger, Mike Ness, die de Sex Pistols en de Rolling Stones bewonderde.
Midden jaren tachtig was de band een tijdje uit elkaar omdat Ness een paar jaar afwisselend in gevangenissen en afkickklinieken zat. In 1990 brak de band door in het alternatieve circuit met het album Social Distortion.
Dat ‘hair metal’ nog niet helemaal dood is, bewijzen de heren van Wings of Steel, een heavy metal-band uit Los Angeles. Het muziekensemble werd in 2019 opgericht door zanger Leo Unnermark en gitarist Parker Halub.
In 2022 brachten ze hun debuut-EP uit en vorig jaar hun eerste langspeelplaat, getiteld ‘Gates of Twilight’.