Goed en kwaad in het publieke debat

Lennart Quispel plaatst kanttekeningen bij Rutger Bregman's visie op het publieke debat. Rutger Bregman stort zich in zijn nieuwste artikel op het bekende epos The Lord of the Rings. Volgens hem zouden wij het publieke debat zien als een epische strijd tussen Goed en Kwaad. In LOTR is dat een heel duidelijk verschil: mensen (of liever gezegd, wezens) in het boek zijn, volgens Bregman, inherent Goed of Kwaad. Het is een soort identiteit, en heel duidelijk herkenbaar. En zo zouden we het publieke debat ook zien: wij zitten in Team Goed, omdat we nu eenmaal goed zijn, en de anderen zitten in Team Kwaad, en zijn dus noodzakelijkerwijze schurken. Het is voor mij al een hele tijd geleden, maar ik heb voor mijn gevoel toch een ander boek gelezen. Het epos dat ik in mijn jeugd verslond ging er juist over, dat het onderscheid tussen Goed en Kwaad helemaal niet zo duidelijk is. Dat begint al met de Ring zelf, het voorwerp waar het hele verhaal eigenlijk om draait. Het is het Ultieme Kwaad, maar het geeft de drager ook onzichtbaarheid, waardoor hij in staat is om zichzelf of zijn kameraden uit penibele situaties te redden. Frodo, de echte held van het verhaal, komt regelmatig voor de keuze te staan om de Ring te gebruiken om de helden uit een situatie te redden, maar gebruik van de Ring zorgt ervoor dat hij corrumpeert, en ook nog dat de grote Schurk Sauron weet waar hij is, zodat hij zijn elitetroepen, de nare Nazguls, achter hem aan kan sturen. Elke keer weer moet Frodo kiezen … niet tussen een duidelijke afgebakend Goed en Kwaad, maar juist tussen twee verschillende Kwaden, waarbij de gevolgen van zijn keuze helemaal niet zo duidelijk zijn.

Door: Foto: ~Beekeeper~ (cc)
Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Dotan

Nooit heb ik de aanvechting gevoeld om onder verzonnen naam mensen op internet te gaan afzeiken, nepnieuws te verspreiden of anderszins te trollen. Maar toen ik afgelopen weekend in de krant las dat een zanger genaamd Dotan 140 accounts had om zichzelf te laten bewieroken dacht ik: ja, dat wil ik ook wel. Ook ik verlang naar lieve trollen die feelgood verhaaltjes over mij de wereld in sturen.

Alleen zie ik er een beetje tegenop om die 140 accounts allemaal zelf te beheren. Ik denk dat Dotan ook mensen heeft die dat voor hem doen. Dus ben ik op zoek naar vrijwilligers die bereid zijn deze microcolumns constructief op te hemelen. Het dient, net als in het geval van Dotans liedjes, een goed doel. De sfeer op internet gaat er immers enorm op vooruit als mensen vaker ‘halleluja’ minder ‘fuck you’ roepen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

SG-café zondag 15-04-2018

Dit is het Sargasso-café van zondag 15-04-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klaarkomen met Hugo Claus

cc commons.wikimedia.com Paulclaes.jpg foto Michiel Hendryckx (Wikipedia)

Paul Claes. foto Michiel Hendryckx (Wikipedia)

RECENSIE - Ieder jaar neemt mijn bewondering voor Paul Claes toe. Er verschijnen dan ook voortdurend boeken van hem: romans, vertalingen, essays en wat niet al. Allemaal zijn ze geschreven met een grote vaardigheid, allemaal getuigen ze van spitsvondigheid en verbluffende eruditie. Hij gaat tegen de keer in, dat maakt hem ook interessant, zelfs als je denkt, zoals ik, dat die keer de goede kant op gaat.

Zijn nieuwste boek heet Het teken van de hamster en bevat een nieuwe editie van het gelijknamige lange gedicht van Hugo Claus, met een gedetailleerd commentaar, “vers voor vers”, zoals het achterplat zegt: het gedicht neemt in dit boekje 30 pagina’s in beslag, het commentaar 110. Dat levert een heel fijne leeservaring: aan de hand van Claus trek je van Gent naar Brugge en terug. Aan de hand van Claes zie je de soms wat obscure verwijzingen naar de jeugd van Claus, naar de literatuur, naar het stadsplan van de Vlaamse steden. De geleerdheid en volhardendheid van Claes raakt de lezer, raakt mij, even veel als de levensdrift van Claus.

Dwarsverband

Claes is een heel goede close reader, maar hij heeft een wonderlijke reden om zo close te readen. Hij gaat er altijd vanuit dat de schrijver een op zich volkomen begrijpelijke boodschap heeft, die hij om de een of andere reden ‘versleuteld’, verstopt achter allerlei beeldspraak en verwijzingen. De lezer moet de tekst daarom weer ‘ontsleutelen’ om bij de boodschap terug te keren. Dat sommige dichters soms dingen te zeggen hebben die vreemd zijn en vreemd blijven, hoeveel je eraan blijft sleutelen, komt niet in Claes’ wereldbeeld voor, net zo min als dat ze duistere passages schrijven om heel andere redenen dan om hun boodschap te ‘versleutelen’.

Foto: ZeroOne (cc)

Kunst op Zondag | Van de duivel en de duif

En de duiven, zij keken op ons neer. In vervolg op de vorige duif.

Ik heb den Geest zien nederdalen uit den hemel, gelijk een duif, en bleef op Hem

Een zondags stukje tekst (Johannes 1:32) dat goed aan duivemansoren was besteed. Want zo na de allereerste Goede Vrijdag, wellicht na de eerste Pasen, Hemelvaart of Pinksteren, fladdert ‘den Geest’ zoekend rond, in de verwachting dat Jezus terug op aarde komt.

De arme duif is ondertussen radeloos want waar het beestje ook op ging, geen Jezus. Daarbovenop wordt het vogeltje geplaagd door onbegrip van lieden die er de duivel in zien. Waarschijnlijk doet de duif daarom zo vreselijk haar best zich qua ontlasting van de duivel te onderscheiden.

In vervolg op de vorige duif vandaag nog wat duifjes.

Duif ontmoet de duivel.
Duivelsbron bij de Annenkapel in Görlitz (Duitsland).
cc Flickr GörlitzPhotography Devil vs Dove

Maar op wie zal ik nu nederdalen, denkt de naar Jezus zoekende duif.

Deze? Hm, wellicht te arrogant voor een Jezus.
Ceasar (beedlhouwer Nicolas Coustou, in de Tuilerieën, Parijs).
cc Flickr Eric Chan photostream Julius Caesar and his pigeon

Deze dan?. Mwah, ik dacht niet dat Jezus een depri was.
Kain (beeldhouwer Henri Vidal, eveneens in de Tuilerieën).
cc Flickr Toni Birrer photostream Depressed In Paris

En ook al is de duif kunstliefhebber, de kunst houdt niet altijd van de duif.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | The Eye of the Needle

The Divine Comedy, van hun album Regeneration uit 2001.

Wat is domineeszoon Hannon toch een goede liedjesschrijver! Niet enkel muzikaal, maar tekstueel. Dit is al bijna literatuur.

They say that you’ll hear Him
if you’re really listening
and pray for that feeling of grace
But that’s what I’m doing, why doesn’t He answer?
I’ve prayed ’til I’m blue in the face

The cars in the churchyard are shiny and German
distinctly at odds with the theme of the sermon
And during communion I study the people
threading themselves through the eye of the needle

I know that it’s wrong for the faithful to seek it
but sometimes I long for a sign, anything
Something to wake up the whole congregation
and finally make up my mind

The cars in the churchyard are shiny and German
completely at odds with the theme of the sermon
And all through communion I stare at the people
squeezing themselves through the eye of the needle

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Newspeak

OPINIE - Bovenstaand plaatje haalde ik woensdag van Twitter. NWO, een van de voornaamste financiers van het wetenschappelijk onderzoek, heeft een strategisch plan aan de minister aangeboden en dat is, zo moeten we geloven, weer een stap om de wetenschap in Nederland en de impact ervan op een hoger niveau te brengen.

Mocht u denken “dat is newspeak”, dan krijgt u gelijk als u er wat meer over leest. Het komt erop neer dat er geld komt voor riskante voorstellen, waarvan het resultaat niet van te voren valt te voorspellen. Verder moet het onderzoek wat meer verbinding hebben met de samenleving. Anders gezegd: NWO verandert links en rechts wat formulieren en noemt het strategie.

Onze wetenschappers zijn zulke intelligente mensen. Zouden ze deze flauwekul nou echt geloven? Het is niet voor het eerst dat ik me dat afvraag.

Ik ben zo’n doctorandus onbenul uit de jaren tachtig. (Voor de jonge lezers: de lengte van de opleiding is toen tot vier jaar teruggebracht, wat minder is dan het noodzakelijke. Wie nadien is afgestudeerd, heeft het niveau van wat vroeger een kandidaat heette.) Maar ook al waren mijn medestudenten en ik onvolledig geschoold, wij wisten dat er tussen de mooie academische woorden en de praktijk nogal wat lucht zat. Als wij het al herkenden, dan zullen doctores en professoren de spanning tussen woordenkraam en praktijk zéker herkennen. Ik vraag me van NWO dus af – en ik schrijf dit zonder sarcasme – of ze nou werkelijk niet beter weten of dat ze cynisch liegen. Voor beide valt iets te zeggen en het kan ook zijn dat het allebei tegelijk waar is.

Een kunstzinnige piemel

Dit is wel een heel mooie casus in de categorie “voor wie is kunst in de publieke ruimte eigenlijk?” Moet de kunstenaar zich voegen naar de wensen van het plebs dat er naar moet kijken, en wat dat (heel banaal) “mooi” vindt? Of mag een kunstenaar gewoon lekker zijn (of in dit geval: haar) kunstzinnige ding doen?

En dus ook omwonenden gedwongen confronteren met piemel van meer dan tien meter hoog op de zijkant van een flat.

SG-café zaterdag 14-04-2018

Dit is het Sargasso-café van zaterdag 14-04-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Closing Time | Zu Asche, zu Staub

De Duitse tv-serie Babylon Berlin over de avonturen van rechercheur Gereon Rath en zijn sidekick Charlotte Ritter in het Berlijn van 1929 kreeg lovende kritieken.

De muziek mag er ook zijn. De makers hebben duidelijk inspiratie gehaald uit de musical Cabaret, dat weer was gebaseerd op de verhalenbundel The Berlin Stories (1939) van Christopher Isherwood over zijn tijd in Weimar-Berlijn.

Het was een decadente boel destijds, als je de verhalen over die tijd leest: alles kon. De zangeres is een Litouwse actrice, Severija Janušauskaitė.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende