Aan ’t water met Kunst op Zondag

Met de bundel Aan ’t water: 100 watergedichten en 100 watergezichten is de trilogie compleet. Een drietal boeken met daarin 100 schilderijen en tekeningen in combinatie met 100 gedichten over hetzelfde thema. En bij iedere publicatie hoort ook een museale tentoonstelling. Het slotakkoord in deze serie is nu te zien in de Tuinzaal van Museum MORE in Het Gelderse Gorssel. Voor Kunst op Zondag heb ik waterpret beleefd in de IJssel-vallei. [caption id="attachment_349929" align="aligncenter" width="300"] Op 't duin (omslag), Uitgeverij Thoth[/caption] Het begon … Op ’t Duin In 2015 verscheen bij de tentoonstelling Duingezichten in het Haags Historisch museum in samenwerking met het Letterkundig Museum de kunst- en dichtbundel ‘Op ’t duin: 100 duingedichten en 100 duingezichten. Samensteller van deze publicatie is Nicolaas Matsier, hij studeerde klassieke talen en filosofie. Het Haags Historisch Museum vroeg aan gastcurator Boudewijn Bakker om een tentoonstelling in te richten met hetzelfde thema in de kunst. De duinen waren en zijn nog steeds een populair onderwerp voor schilders, tekenaars en fotografen. Uit het enorme aanbod aan werk, selecteerde Bakker 100 werken en verdeelde die voor de tentoonstelling in verschillende thema’s. ‘Land van mest en mist, van vuilen, kouden regen.’  zo begon het bekendste weergedicht uit onze literatuur  anderhalve eeuw geleden. [caption id="attachment_349930" align="aligncenter" width="300"] Weer en Wind (omslag), Uitgeverij Thoth.[/caption] Weer en Wind in Singer Laren Het succes van deze formule smaakte naar meer. In 2019 kwam er een vervolg onder de titel Weer & Wind: 100 gedichten en 100 gezichten. In deze tweede productie nam Boudewijn Bakker de hele klus voor zijn rekening. Boudewijn Bakker was in zijn werkzame leven oud-hoofdconservator van het Stadsarchief te Amsterdam en specialist op het gebied van het landschap in de Nederlandse beeldende kunst. Net als de duinen is het thema weer een geliefd thema onder kunstenaars. Uit een groot en gevarieerd aanbod van werken uit de laatste vier eeuwen selecteerde Bakker wederom 100 weer en wind gezichten. Met als kers op de taart een expositie onder dezelfde naam in museum Singer Laren. ‘Nederland ook best Waterland kunnen heten of Zeeland.’ Citaat uit Aan ’t Water p. 13 [caption id="attachment_349921" align="aligncenter" width="450"] Aan 't Water Zaalimpressie © foto Wilma Lankhorst.[/caption] De derde loot aan de stam: Aan ’t Water Dit voorjaar is het derde deel van de kunst- & dichtbundel verschenen met de titel ‘Aan ’t water’. De succesformule is doorgetrokken in 100 watergedichten & 100 watergezichten. Boudewijn Bakker kreeg hiervoor hulp van de eerste samenstellers uit deze serie Nicolaas Matsier en van Helmi Goudswaard. Het derde museum waar je nu de expositie met dezelfde titel kunt ontdekken is Museum MORE in het Gelderse Gorssel. De uiterwaarden van dit groene dorp liggen aan de zuidelijke oever van de IJssel. Boudewijn Bakker dook voor de derde maal in talrijke depots in ons land om watergezichten te selecteren. 50 Werken zijn deze zomer in Gorssel te zien. ‘Zet het blauw van de zee  tegen het blauw van de hemel…’ Willem Hussem p. 42 [caption id="attachment_349918" align="aligncenter" width="450"] Aan 't Water, het begint met de zee (l. E.Fernhout) © foto Wilma L.[/caption] Waar gaat het over in dit boek? Aan ’t Water is een bloemlezing over het vaderlandse water zoals dat werd verwoord in talrijke gedichten en werd verbeeld in schilderijen/tekeningen, prenten en foto’s. We hebben het vaak over water in onze gesprekken. De helft van ons land ligt onder de zeespiegel, waar je ook bent, het water is nooit ver weg. Mijn man is aan het water geboren en dat fenomeen blijft aan hem trekken. We maken ons zorgen over de klimaatveranderingen. We genieten van het water als de zon schijnt of als het bevriest en we de schaatsen weer onderbinden. Het boek Aan ‘t water is een ode aan de Nederlandse dichters en schilders die in secuur gekozen woorden en kleuren hun sfeerbeelden met ons delen. ‘Water weerspiegelt de hemel. Het water reflecteert ook ons zelf, ons spiegelbeeld en onze innerlijke wereld.’ Inleiding Aan ’t Water p. 5 [caption id="attachment_349919" align="aligncenter" width="450"] Aan 't Water p. 70-71 Gedicht © Erik Lindner en r. Mosselperceel (2005) © Emo Verkerk © foto Wilma Lankhorst[/caption] Hoe is het boek opgezet? De bundel telt 240 pagina’s. De drie samenstellers beschrijven in de inleiding met een korte ode aan het water. Water is steeds in beweging en oneindig verscheiden van sfeer, vorm en kleur. De aanwezigheid van water bepaalt het aanzien van stad en land: de kust, de polders, de rivieren, de plassen en meren, de bruggen en veren. Daarnaast zijn er de mensen en de dieren die genieten van het water, maar soms ook vluchten voor het fenomeen. Met deze thema’s in het achterhoofd is gezocht naar watergedichten en watergezichten. De stilte en koelte waren weergekeerd, Het nachtelijk feest lag als een glas versleten, …’ Uit Sluis van J.C. Bloem p. 156 [caption id="attachment_349925" align="aligncenter" width="450"] Zee anemoom © Christine van Zeegen (1890-1973) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Wat gebeurt er in Aan 't water? Je ontdekt in het boek de grote variatie van de aanwezigheid van water in ons land, in ons leven. Boudewijn Bakker heeft 100 watergezichten geselecteerd uit allerlei musea, depots, privé en bedrijfscollecties. De geselecteerde gedichten en gezichten worden in het boek verdeeld over twaalf gemeenschappelijke noemers zoals water, zee, de weerwolf, eilanden & kusten, bruggen & sluizen, havens & grachten, Oost & West en polder.  De gedichten en de gezichten worden per thema gecombineerd en geven de lezer/kijker een mooie inkijk in het water en de waterrijke geschiedenis van ons land. [caption id="attachment_349927" align="aligncenter" width="450"] Zomer aan de Kaag © Kasper Niehaus © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Wie zijn de samenstellers? Voor deze derde bundel zijn drie samenstellers verantwoordelijk. Gastcurator Boudewijn Bakker was in zijn werkzame leven oud-hoofdconservator van het Stadsarchief te Amsterdam en specialist op het gebied van het landschap in de Nederlandse beeldende kunst. Nicolaas Matsier studeerde klassieke talen en filosofie. Helmi Goudswaard is schrijver. Haar debuut ‘ Ik ook!’ Verscheen in 2006. Daarna was zie betrokken zowel Op ’t Duin (2015), Weer & Wind 2019) en tot slot Aan ’t water (2024). [caption id="attachment_349920" align="aligncenter" width="450"] Aan 't Water bezoekers luisteren naar de watergedichten © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Mijn ervaringen met dit boek Het is een mooi uitgevoerd boek met prachtige foto’s van watergezichten gecombineerd met mooie gedichten. Een thema in zoveel verschillende beelden en woorden vind ik aantrekkelijk om te ontdekken. De gedichten bieden mooie reflectiemomenten. Voor Museum MORE heeft het museumteam vijftig werken geselecteerd uit dit boek en die zijn prachtig opgehangen in de licht Tuinzaal van het museum. Schrijver Tommy Wieringa heeft uit de vijftig bijbehorende watergedichten, twaalf poëziestukken geselecteerd. Deze leest hij voor en je kunt ze luisteren op de bank in de Tuinzaal. Op de site van met museum staat een voorproefje, zoals het gedicht ‘Zomerwater’ van Maria Barnas. [caption id="attachment_349926" align="aligncenter" width="450"] Vijvertje bij de kolk (1990) © Dorian Hiethaar © foto Wilma L.[/caption] Titel                    Aan ’t water:                              100 watergedichten en 100 watergezichten Samenstellers     Boudewijn Bakker, Helmi Goudswaard, Nicolaas Matsiers Uitgever               THOTH ISBN                     978 90 6868 872 6 Omvang               240 pagina’s Prijs                      € 24,95 Het boek is te koop in de museumwinkel van Musea MORE, online bij de uitgever of via je eigen favoriete boekhandel. De tentoonstelling Aan t water toont Museum MORE is tot en met 8 september 2024 te zien in de Tuinzaal van het museum te Gorssel. Lees hier meer over de tentoongestelde werken. Museum MORE is gratis te bezoeken met de Museumkaart. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum MORE, alle bruikleengevers, de dichters,  genoemde kunstenaars en Uitgeverij Thoth.   Een terugblik voor de liefhebbers. Weer en Wind https://youtu.be/5zXbAYXH0vw  

Door: Foto: Sfeerbeeld van het thema 'Over het water'© foto Wilma Lankhorst.

Closing Time | Push Push

Herbie Mann was een van de eerste jazzmusici die zich toelegde op de dwarsfluit. Toch bevinden zijn populairste nummers zich in andere genres.

Voor Mann was disco zoals gezegd een muzikale vorm van porno, en de cover van deze plaat bevestigt dat ook wel. Het jaar is 1971, voor wie het zich afvroeg.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: bron: Livius.org

B6: Boeddhisme als oosterse filosofie

Het boeddhisme, waarover we het in vijf afleveringen hebben gehad, ontstond in India, en verspreidde zich daarvandaan eerst naar het huidige Pakistan en Afghanistan, met invloeden tot in Iran, en daarvandaan naar Centraal-Eurazië, Tibet, Nepal en China.

Hellenistisch boeddhisme

Er hebben hellenistisch-boeddhistische rijken bestaan, zoals Baktrië en het Kushana-rijk. Hier vermengde de Griekse vormentaal zich met boeddhistische ideeën. Er zijn beelden gevonden waarin Boeddha wordt afgebeeld als een soort Herakles of staat geflankeerd door Griekse helden als Achilleus. Kunsthistorici wijzen er graag op dat het typische Boeddha-portret een Griekse oorsprong heeft. De proporties en de mantel zijn inderdaad Grieks.

In veel gebieden is het boeddhisme later volledig verdrongen. Zo overvleugelden een heroplevend hindoeïsme en de nieuwe islam in India de levensbeschouwing van Boeddha. In Centraal-Eurazië maakte de Mongolenstorm een einde aan het geloof.

De Zijderoute

In de eerste eeuw na onze jaartelling was de boeddhistische stroming die bekendstaat als Mahayana echter tot in China verspreid geraakt. De handel langs de Zijderoute speelde natuurlijk een belangrijke rol.

Eerst kwamen er alleen in China boeddhistische scholen, later in het hele gebied daar omheen: Korea, Vietnam en Japan. In deze delen van de wereld is het boeddhisme wél blijven bestaan. Daarmee is het boeddhisme eerder een filosofie van het Verre Oosten geworden dan een Indiase filosofie.

Foto: ElTico68 (cc)

‘De EU verdient betere waakhonden’

RECENSIE - Lise Witteman stelt in de inleiding van haar boek Wie let er op Brussel? de vraag: ‘hoe democratisch is een machtsbolwerk waarvan bijna niemand begrijpt wat er speelt, of hoe beslissingen precies worden genomen, laat staan hoe je daar als burger invloed op kunt uitoefenen?’ Het is een terechte vraag, maar geldt die alleen voor het ‘machtsbolwerk Brussel’? En verder: moeten we voor de oorzaak van het gebrek aan democratie in de EU niet op de eerste plaats kijken naar de machtsbolwerken in de hoofdsteden van de lidstaten?

In de aanloop naar de Europese verkiezingen volgende maand geeft het boek van Witteman, journalist van Follow the Money, een goed geïnformeerde en kritische blik op wat er de afgelopen vijf jaar zoal gespeeld heeft in Brussel en hoever de ‘prille democratie’ in Europa is gevorderd. Met als eindconclusie dat de EU ‘betere waakhonden verdient’. En met die ‘waakhonden’ bedoelt ze niet alleen de Europarlementariërs, maar ook de media, maatschappelijke organisaties en daartoe aangewezen ambtelijke instanties, zoals de Europese Ombudsman, de Europese Rekenkamer en het Europese Openbaar Ministerie. Aan toezicht en capaciteit ter bestrijding van corruptie en andere vormen van ondemocratisch handelen geen gebrek, zou je zeggen. Maar dat valt nog niet mee. Een langer bestaande instantie als het anti-corruptiebureau OLAF blijkt in de praktijk weinig te kunnen doen. Het bureau onderzoekt klachten over de besteding van EU-geld en geeft ze vervolgens door aan de nationale autoriteiten. In slechts 12% van de gevallen heeft dat in de periode 2016-2022 tot vervolging geleid. ‘Het meest schrijnende voorbeeld’, schrijft Witteman ‘is Nederland’. Met de minstens tien aanbevelingen die OLAF Nederland in deze periode heeft gestuurd heeft het Nederlandse OM eind 2023 nog niets gedaan. Het recent geïnstalleerde Europese Openbaar Ministerie biedt hoop, ook al is het nog niet in alle lidstaten geaccepteerd. Het is onafhankelijk en kan misdrijven rechtstreeks bij de nationale rechtbanken aanhangig maken.

Closing Time | Texas Hold ‘Em (Motown retrocover)

The Couchettes hebben bij mijn weten nooit bestaan, dus vermoedelijk is dit een AI-coverversie. Hoe de maker dit doet qua arrangement en uitvoering is me niet duidelijk, want artificiële intelligentie heeft alsnog een sjabloon nodig.

Het is wat dat betreft net een goocheltruc. Het verbluffende zit ‘m erin dat wat je ziet en hoort niet zou moeten kunnen, zodat je denkt: hoe flikt ‘ie ‘m dat?

Een Europese canon

ACHTERGROND - Het is vandaag de Dag van Europa. Er zal ongetwijfeld wat officieels gebeuren dat me, ofschoon ik me wel degelijk verbonden voel met iets dat groter is dan Nederland, niet wezenlijk interesseert. Toch leek het me leuk er even aandacht aan te besteden – en wel door een lijstje te maken van zaken die de diverse mensen in Europa verbinden. Een Europese Canon, zogezegd. Het is natuurlijk al eerder gedaan, door de onvergetelijke Pieter Steinz (Made in Europe), maar hij gooide een hele kaartenbak om en bood zo méér dan we konden behappen.

Uiteraard is Europa ondefinieerbaar, al liggen sommige thema’s voor de hand: het Vaticaan, de Académie des sciences, het Britse Parlement en de Preußische Kriegsakademie lijken me onbetwistbaar deel uit te maken van de institutionele kern. Turkije en Rusland liggen in de periferie maar horen er zowel geografisch als cultureel bij. Verschijnselen als stadsvorming, migratie en het neoliberalisme horen weliswaar bij Europa maar zijn ook daarbuiten te vinden. Ik zou niet zo snel een temporele afbakening kunnen geven, maar ik denk dat het moment waarop de eenheid van Latijnse taal en de Romeinse cultuur de pluriformiteit van de IJzertijdtalen en -culturen verving, een redelijk startpunt is.

Foto: Dan Dzurisin (cc)

Voorbode van een zwermendemocratie?

Recente verkiezingsuitslagen tonen een beweeglijk electoraat. Is dit een voorbode van een permanent fluïde sentiment in de samenleving, met bij verkiezingen steeds wisselende winnaars op basis van steeds weer andere issues? En zo ja, welke vragen en dilemma’s roept dat op voor het democratisch bestel? Een artikel van Andries van den Broek, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

In december 2022 publiceerde het SCP De toekomst in meervoud, een essayistische verkenning van de toekomstige Nederlandse samenleving en van de relatie tussen burgers en overheid daarin. Tevens kwam aan de orde wat de overheid zou kunnen doen om de kans op een voor wenselijk gehouden toekomst te vergroten of die op een ongewenste toekomst te verkleinen. Eén van de vier toekomst­beelden betrof een wispelturige zwermen- of spreeuwensamenleving. Is in recente verkiezingen een ontwikkeling in die richting te zien geven? En wat zouden daarvan de gevolgen en implicaties zijn. Vanwege de focus op verkiezingen is hier voor het woord zwermendemocratie gekozen.

Zwermen

Het beeld van de zwerm karakteriseert een wispelturige samenleving met wisselende groepen, zoals zwermen spreeuwen die dicht opeengepakt heen en weer bewegen, daarbij soms in kleinere zwermen uiteenvallend. De zwermen zijn fluïde groepen, die zowel van mening als van samenstelling kunnen veranderen. Veel hangt af van wat op enig moment in de actualiteit tot meningsverschillen leidt.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

EU weert getuige slagveld Gaza

De Brits-Palestijnse arts Ghassan Abu-Sittah is de toegang tot ons land geweigerd 

De chirurg, die ook rector is van de Universiteit van Glasgow, zou als getuige van het Israëlische geweld in Gaza vandaag spreken op een evenement georganiseerd door The Rights Forum.

Abu-Sittah is eerder Duitsland uitgezet. Het congres waar hij zou spreken werd door de autoriteiten verboden. ‘Dit is wat medeplichtigen aan een misdaad doen’ zei hij bij die gelegenheid. ‘Ze verbergen het bewijs en laten de getuigen zwijgen of intimideren hen.’ Afgelopen week werd Abu-Sittah ook de toegang tot Frankrijk geweigerd vanwege de EU-brede ‘administratieve ban’ die Duitsland hem voor de periode van een jaar heeft opgelegd.

Closing Time | Feel

Een optreden uit 2003 in een late night show van sterverslaggever Katie Couric. Robbie Williams is op de top van zijn kunnen. Hij pakt iedereen in met zijn verleidingskunsten.

Simon Cowell ondergaat schaterlachend een lapdance ondanks de homoseksuele innuendo en Mike Meyers – op dat moment een wereldster door de Austin Powers-films – wordt door Williams charisma teruggebracht tot de rol van side-kick.

Closing Time | Hind’s Hall

Een ouderwets protestlied tegen de oorlog. Maar het is de Gaza-oorlog en dat maakt het lied controversieel. Er worden door grote corporaties dan ook allerlei beperkingen op gezet. Zo kun je het niet delen vanaf Macklemore’s eigen Youtubekanaal.

Hoe dan ook: als je hippe gasten zover krijgt dat ze protestliederen tegen je gaan uitbrengen, zeker als hen dat een hoop geld kan gaan kosten, kun je op je vingers natellen dat je de propagandaoorlog hebt verloren.

Vorige Volgende