Racisme in de oorlogsgeschiedenis

De Britse prinses Anne onthulde vorige maand in Kaapstad een monument voor merendeels zwarte Zuid-Afrikaanse mannen die in de Eerste Wereldoorlog in Oost-Afrika het Britse leger hielpen de Duitsers te verslaan. De 1.772 mannen vervulden gevaarlijke en slopende taken als niet-strijder in Oost-Afrika, maar tot nu toe hadden ze geen graf of herdenkingsplaats. In 2021 heeft het Verenigd Koninkrijk zijn excuses aangeboden nadat in een rapport werd gesteld dat "alomtegenwoordig racisme" de oorzaak was van het feit dat er geen eer werd betoond aan ten minste 100.000 zwarte en Aziatische soldaten die aan de kant van het land waren gesneuveld. De Commonwealth War Graves Commission (CWGC) waarvan prinses Anne voorzitter is, werd in 1917 opgericht als de Imperial War Graves Commission. Het was de bedoeling om  al degenen uit het Britse rijk te herdenken die hun leven verloren in de Eerste Wereldoorlog met namen gegraveerd op een grafsteen of op een gedenkteken. Uit een onderzoek uit 2021 bleek dat 116.000 tot 350.000 slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog nooit zijn herdacht. Een brief uit 1923 van de koloniale gouverneur van de Gold Coast (nu Ghana), geciteerd in het rapport, zei dat Afrikanen “nauwelijks in een staat van beschaving verkeerden om zo’n gedenkteken te waarderen”. Vier jaar geleden reageerde de huidige Britse minister van Buitenlandse Zaken, de zwarte Labour politicus David Lammy in The Guardian op dit rapport. Hij was in 2019 in Kenia op een begraafplaats voor Britse soldaten die in de Eerste Wereldoorlog daar waren omgekomen. 'Ik vroeg de conciërge waar de lichamen van de Afrikanen die ook in Groot-Brittannië dienden, begraven lagen. Hij wees in de verte, achter het hek van het netjes onderhouden terrein, de struiken in, waar honden naast weggegooide plastic zakken, flessen en andere losse rommel plassen. Er was geen grafsteen, geen gedenkteken en geen waardigheid te vinden in hun dood.' De geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog met de bekende en veel beschreven gevechten aan de Somme, in Mons en Passchendaele moet volgens Lammy herschreven worden. Niet vergeten mag worden 'dat het eerste schot in WOI afgevuurd werd door een Britse soldaat, Regimental Sergeant-Major Alhaji Grunshi van de Gold Coast, tijdens de Anglo-Franse invasie van Togoland (nu Togo), dat toen een Duitse kolonie was. Als we denken aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, denken we aan de wapenstilstand van 11 november 1918, en vergeten we dat het conflict tussen Duitse en Britse troepen in Oost-Afrika nog twee weken voortduurde.' De Tanzaniaanse historicus Oswald Masebo bracht al lang voor het Britse rapport de geschiedenis van zijn land tot leven via gesprekken met nabestaanden van slachtoffers en getuigen van de gevechten. Tot nu hebben westerse historici zich beperkt tot de lotgevallen van Duits en Brits militair personeel, schrijft hij. Uit de mondelinge bronnen die hij in zijn geboortestreek in het Zuid-Westen van Tanzania heeft verzameld komt naar voren 'dat Afrikaanse mannen en vrouwen een sleutelrol speelden in het in stand houden van de oorlogsgerelateerde operaties in het zuidwesten van Tanzania.' Afrikanen vormden een meerderheid in het Duitse koloniale leger. 'En laten we het algemene publiek van gewone mannen en vrouwen niet vergeten die voedsel verbouwden zoals maïs, bonen en cassave. Ze fokten ook vee, geiten, schapen, varkens en kippen. De koloniale legers waren afhankelijk van dit voedsel om soldaten en dragers te voeden. Legers verkregen het met geweld, door Tanzaniaanse plattelandshuizen en gemeenschappen te plunderen.' En op dit gebied deden de Britten, die vanuit Nyassaland (Malawi) het gebied infiltreerden niet onder voor de Duitsers. WOII Het eerbetoon aan zwarte soldaten die meevochten in de Tweede Wereldoorlog is eveneens tekort geschoten vanwege aanhoudend 'alomtegenwoordig racisme', zoals pas in de afgelopen jaren naar buiten is gekomen. Volgens activisten werd de Zuid-Afrikaanse held uit de Tweede Wereldoorlog, Job Maseko, de hoogste militaire onderscheiding ontzegd omdat hij zwart was. Maseko stierf in 1952 als een arme man. Zijn familie steunt het initiatief om hem postuum alsnog te onderscheiden met het Victoria Cross. Ongeveer 80.000 zwarte Zuid-Afrikanen dienden in het Native Military Corps (NMC). Na de oorlog kregen ze fietsen en laarzen, en soms een pak, als beloning. Blanke soldaten kregen huisvesting en land. Maseko was in de oorlog een ambulancemedewerker in het geallieerde leger en werd in 1942 in Libië krijgsgevangen gemaakt. Met gebruikmaking van zijn kennis als mijnarbeider blies hij toen een bij Tobroek gelegen Duits schip op. Het verhaal van Maseko is een voorbeeld van discriminatie waar niet alleen Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk zich schuldig aan hebben gemaakt. Discriminatie die al veel langer bekend was, maar zelden erkend werd. Zo weigerde Nederland de Molukse soldaten van het KNIL die naar Nederland waren overgebracht achterstallig salaris te betalen. Daarvoor moesten ze de Indonesische regering maar aanspreken. In 2015 kwam er uiteindelijk een genoegdoening voor nog levende veteranen van 25.000 euro. Over de volledige schuld aan de Indische gemeenschap in Nederland wordt nog steeds getwist.

Closing Time | The Beachland Ballroom

Idles staat bekend om haar rauwe geluid en de intense uitvoering door zanger Joe Talbot. Dat geldt niet minder voor het nummer Beachland Ballroom, dat opvallend genoeg is opgetuigd als een romantische ballade uit de jaren zestig.

Het belet de zanger niet schijnbaar zijn ziel uit zijn lijf te zingen.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Waarom vertrouwen we Amerika?

COLUMN - Nu de regering-Trump hard ingrijpt in de wetenschap als die volgens politici de verkeerde woorden gebruikt, en nu het duidelijk is dat grote Amerikaanse bedrijven door de knieën gaan en het nieuwe regime steunen, wordt het belangrijk om keuzes te maken.

Ik heb het altijd eigenaardig gevonden dat ik als medewerker van een Nederlandse universiteit verplicht ben Teams te gebruiken en daarmee allerlei gegevens aan een Amerikaans bedrijf overdraag. Microsoft beheert de manuscripten van mijn artikelen, kijkt mee met vrijwel al mijn vergaderingen en heeft controle over mijn e-mail en agenda. Om toegang te krijgen, moet ik bovendien een Microsoft-app op mijn mobiele telefoon installeren om mijn identiteit te verifiëren bij het inloggen.

Controleren

Microsoft zal de Nederlandse universiteiten vast allerlei mooie beloften hebben gedaan over geheimhouding en privacy, maar in Amerika heeft de regering inmiddels een buitenstaander, de miljardair Elon Musk, toegestaan om in de gegevens te kijken van zo ongeveer iedereen die ooit geld van de overheid heeft gekregen. Iets wat eerder zelfs Amerikaanse ministers niet mochten. Wat betekenen beloften onder dit regime?

Ik ben oud genoeg om me te herinneren dat mij werd verteld dat de universiteiten voorop zouden lopen bij de open source-revolutie. Ik denk dat het een jaar of twintig geleden was dat. We zouden alleen gebruik maken van programma’s die vrijelijk beschikbaar waren, omdat programmeurs ze gezamenlijk hadden gemaakt en hadden vrijgegeven voor het publieke domein. Niemand hoefde te verdienen aan software, of preciezer gezegd: mensen konden dan altijd nog verdienen aan het op maat maken van pakketten of mensen ondersteunen. Bovendien heeft open source-software het voordeel dat iedereen kan controleren wat er gebeurt.

Foto: NiederlandeNet (cc)

Tussentijds vertrokken Kamerleden

Niet alleen is de Tweede Kamer hoogst zelden compleet, de Tweede Kamerzetels worden ook regelmatig van andere bemensing voorzien. Sinds de installatie van de huidige Kamer (6 december 2023) zijn 32 Kamerleden geheel of tijdelijk vertrokken en vervangen of opgevolgd door partijgenoten.

Negentien Kamerleden vertrokken om plaats te nemen in het kabinet Schoof. Een gebruikelijk ritueel na verkiezingen en kabinetsformatie.

De mutaties van de overige dertien Kamerleden hielden verband met zwangerschaps- en bevallingsverlof (3x), wisselingen binnen de fractie van een politieke partij (3x), benoemingen in het kabinet omdat andere kabinetsleden opstapten (2x) en Kamerleden die om diverse andere redenen opstapten(5x).

De dertiende mutatie is voor rekening van Lilian Helder. Zij maakte deze week bekend  haar BBB-zetel beschikbaar te stellen en is daarmee het derde Kamerlid dat een coalitiefractie verlaat. Eerder stapten de NSC’ers Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger op.

De meeste wisselingen vonden plaats bij het NSC (4x) en FvD (3x). BBB, D66, GL-PvdA, SP en VVD telden elk 1 mutatie.

Dit zijn ze (onderaan de lijst nog een paar bijzonderheden

8-dec-23: Hanneke van der Werf (D66) gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Marijke Synhaeve
12-dec-23: Queenie Rajkowski (VVD),gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Jacqueline van den Hil
12-dec-23: Ilana Rooderkerk (D66) , gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Tjeerd de Groot
13-dec-23: Sarah Dobbe (SP) wordt beëdigd wegens vertrek Lilian Marijnissen
18-jan-24: Pepijn van Houwelingen (FvD) wordt beëdigd wegens vervanging Freek Jansen
19-nov-24: Ralph Dekker (FvD) wordt beëdigd wegens tijdelijk vertrek Pepijn van Houwelingen
27-nov-24: Folkert Idsinga (NSC) wordt beëdigd wegens vervanging Tjebbe van Oostenbruggen (kabinetsbenoeming)
3-dec-24: Willem Koops (NSC) wordt beëdigd wegens opstappen Femke Zeedijk
3-dec-24: Sander Van Waveren (NSC) wordt beëdigd wegens opstappen Rosanne Hertzberger
17-dec-24: Ria de Korte (NSC) wordt beëdigd, vervangt Sandra Palmen die op 12 december 2024 in kabinet is benoemd als opvolger van Nora Achahbar, die op 15 november was opgestapt
18-dec-24: Marleen Haage (GL-PvdA) wordt beëdigd wegens vertrek Senna Maatoug (werd in december 2024 wethouder in Utrecht)
16-jan-25: Lidewij de Vos (FvD) wordt beëdigd wegens tijdelijk vertrek Thierry Baudet
3-feb-25: Lilian Helder (BBB) stapt op. Martin Oostenbrink volgt Helder op

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Satan

Satan komt uit 1979. Sommigen zullen nu denken, nee, die is toch veel ouder, van voor de schepping van de aarde enzo, maar dat is een andere Satan. Dit is een Britse heavy metal band. En ja, 45 jaar later maken zij nog steeds prima heavy metal. Waarom zou je ook iets anders gaan doen, als je ergens gewoon heel erg goed in bent? Luister maar naar Turn the Tide.

Foto: strassenstriche.net (cc)

Hoe ver komt de AfD?

COLUMN - In de meest actuele peiling voor de komende Bondsdagverkiezingen staat de AfD nu al op 21%. Dat betekent dat partijleider Alice Weidel niet meer genegeerd kan worden door de talkshows van ARD en ZDF. Zondagavond was ze te gast bij Caren Miosga. De voormalige journaalpresentator legde haar het vuur aan de schenen. Was für ein Deutschland wollen Sie, Frau Weidel? Ook de twee andere gasten deden alle moeite om aan te tonen dat de AfD niet deugde. Onder applaus van het publiek. Weidelkreeg geen applaus. Het zal haar niet deren. Ze is aan de winnende hand en dat is op zichzelf al een reden voor veel kiezers om straks op de AfD te stemmen, ondanks -of misschien juist vanwege- alle tegenprotesten die ook dit weekend weer duizenden de straat op bracht.

Hoe krijg je de leider van een extreemrechtse partij klein terwijl ze aan de winnende hand is? Caren Miosga confronteerde Weidel met vele gevoelige punten. De AfD leider bleef stoicijns. Ze omzeilde alle moeilijke vragen met lange verhalen waarin ze haar standpunten bleef herhalen. Herhaling is ook een onderdeel van effectieve propaganda. Miosga probeerde haar voortdurend met interrupties tot een antwoord te dwingen. Weidel: ‘Als u me nu even laat uitspraten, kom ik zo bij uw punt’. Vaak kwam het niet eens zover. Maar het beeld was duidelijk: de AfD mag niet uitpraten. Het is koren op de molen van haar aanhangers en het zou bij de twijfelaars zomaar doorslaggevend kunnen zijn voor een stem op de Alternativen. Houden ze daar ook rekening mee in de verkiezingscampagne? Of geloven ze nog steeds dat de potentiële AfD stemmer vooral met morele argumenten overgehaald kan worden om het toch maar niet te doen?

Foto: lioil (cc)

Kunst op Zondag | Gerhard Richter

In de kunstwereld geldt Gerhard Richter als een van de grote Europese namen. Volgens sommigen is hij de Picasso van de 21e eeuw. Bij het grote publiek is hij echter een stuk minder bekend. Maak kennis met het werk van een veelzijdig kunstenaar.

Een tijd geleden kwam ik een schilderij tegen van de Duitse kunstenaar Gerhard Richter: Abstraktes Bild, nummer zoveel-zoveel. Normaliter ben ik niet zo van de abstracte kunst, maar iets in de compositie maakte dat ik bij het beeld bleef hangen. Misschien omdat rood mijn favoriete kleur is.

De maker blijkt een van Duitslands meest vooraanstaande kunstschilders te zijn, wiens werk voor tientallen miljoenen euro’s geveild wordt. Gerhard Richter, sorry wie?

Als Oost-Duitser werd Richter (Dresden, 1932) aanvankelijk opgeleid in het socialistisch-realisme. Toen hij samen met zijn vrouw in 1961 naar West-Duitsland verhuisde, vlak voordat de Berlijnse muur werd opgetuigd, moest hij zich dus danig laten omscholen. Vanwege zijn afvalligheid werden zijn vroege muurschilderingen overgekalkt.

Pop art

Twee jaar later had hij zijn eerste happening in West-Duitsland, Leben mit Pop – Eine Demonstration für den kapitalistischen Realismus, waarin de burgerlijke consumptiecultuur op de hak genomen werd.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Raga Bhairav

Charanjit Singh is de Jean Michel Jarre van India. Hij verwierf in 1983 internationale bekendheid met zijn plaat Ten Ragas to a Disco Beat, waarop hij traditionele Indiase muziekstijlen ten gehore bracht op een Roland synthesizer en drum machine.

Volgens sommigen heeft Singh hiermee de basis gelegd voor de acid house. Grappig detail: de man ziet er eerder uit als een informaticaleraar dan als internationale muziekster.

Closing Time | Morris Day & The Time

Funkrockgroep The Time bestaan uit allerlei muzikanten die nauw samenwerkten met Prince, en dat hoor je er onmiskenbaar aan af. Volgens Wikipedia zijn ze vermoedelijk ook de meest succesvolle artiesten die uit zijn stal kwamen.

Closing Time | Initials B.B.

De live-versie van deze ode aan Brigitte Bardot, het Franse sexsymbool van de jaren ’50 en ’60 valt aanzienlijk beter te pruimen dan de studioversie van 1968.

Overigens heeft Therion ook een metalversie opgenomen, die hier verrassend dichtbij blijft.

Vorige Volgende