Het is zondagmiddag 17 juli en het is boven de dertig graden. We bevinden ons enkele kilometers buiten Watou. Daar, te midden van de weilanden, mais- en hoppevelden is er geen schaduw en brandt de zon acht uur per dag op de kunstenaar Mikes Poppe die daar als een soort boetedoening een beeld achter zich aansleept. Elke dag weer hetzelfde parcours, elke dag weer acht uur lang onder de brandende zon loopt Mikes Poppe daar zijn achtjes, en dat beeld wordt met het uur zwaarder natuurlijk, maar de kunstenaar sleept het beeld het oneindigheidssymbool door. Elke bocht, keer op keer weer. Het spoor is inmiddels al uitgesleten. En het beeld van meer dan 60 kilo, een replica van Michelangelo’s Stervende Slaaf, werkt niet echt mee. Dit is zwaar, dit is gekkenwerk, dit moet een grap zijn, wie bedenkt zoiets, dit is kunst. Mikes Poppe is helemaal in het zwart gekleed, inclusief hoed. Om zijn schouders draagt hij een juk met daaraan vier metalen kettingen. Daar zit dat beeld aan vast. Poppe loopt vier, vijf, zes stappen en stopt dan even. Dan volgen er weer zes stappen. Fascinerend. En dat acht uur per dag. De route die Mike en het beeld hebben afgelegd is al ingesleten in het weiland. Ik had geen idee waar ik naar zat te kijken, maar ik zat op het puntje van mijn strobaal. De kunstenaar is onderweg maar komt nergens. Hij lijdt. Ik zag na een tijdje zelfs een glimp van de lijdende Christus in dat weiland die middag. Performancekunst, ik zie het veel te weinig. En de boer, hij ploegde voort. Daarna was het tijd voor een lekker koud biertje op het dakterras van de Bernardus Brouwerij die daar iets verderop staat. Ik hou van kunst, maar ik moet er wel iets te drinken bij hebben. In het West-Vlaamse dorp Watou, op de grens met Frankrijk, wordt al sinds midden jaren tachtig een kunst- en poëziefestival georganiseerd gedurende de zomermaanden. De kunst is te vinden op verschillende locaties in het dorp. In de kerk, in de schuur van een bedrijf, in een leegstaand pand, in de kelder van de brouwerij en dus ook in een weiland. En dat werkt erg prettig. Er hangt geen museale gewijde sfeer en je wordt steeds verrast door de karakters van de verschillende locaties. Ik bedoel, wanneer kom ik nou in een kerk? [caption id="attachment_339670" align="alignnone" width="300"] Watou 2002, Koen Vanmechelen, The Narrative.[/caption] En dan hebben we nog de poëzie. Dat wat Watou zo speciaal maakt, de combinatie kunst en poëzie. Toegegeven, vroeger was alles beter. Vroeger, toen Watou nog georganiseerd werd door Gwy Mandelinck, toen zag je een kunstwerk (in de slagerij bijvoorbeeld, die verbouwd werd, of een verlaten klooster, een bejaardentehuis) en dan hoorde je uit een luidspreker de stem van Komrij, Claus of Luuk Gruwez. En dat maakte indruk. Dat bleef bij. Dat is er tegenwoordig amper meer bij. Maar gelukkig waren er in deze editie ook enkele sterke gedichten gewoon te lezen. Onder andere het gedicht van Maud Vanhauwaert dat in de kelder van de brouwerij hing, die andere brouwerij, in het centrum, naast Café In het Brouwershof. Het café staat leeg. Dat brengt ons gelijk bij het volgende kunstwerk: de wietkwekerij in het leegstaande café In het Brouwershof. Kunstenaar Alex Hartley besloot een kunstwerk te realiseren dat paste in de tijdgeest en in de streek. Hij bouwde een verlaten wietplantage na waar net geoogst was. Dus de ramen van de voormalige kroeg waren verduisterd, er stonden potten gevuld met teelaarde op plastic, er hingen lichtbakken boven de potten, er waren snoeren voor de elektra en buizen voor de afzuiging. Een tijdsbeeld. Grappig was dat een buurman van dat café het niet helemaal vertrouwde wat hij daar zag en de politie belde. En die kwam. Dus toen moest die kunstenaar uitleggen dat, ja, het leek wel op een wietplantage, maar dat was ’t niet. Het was kunst, agent. Humor en kunst. Die combinatie mag wel vaker van mij. Het kunstenfestival Watou heeft dit jaar twaalf locaties. Eén locatie is in een kasteel, De Lovie, enkele kilometers buiten Watou, tevens de locatie voor mensen met een verstandelijke beperking, dagbesteding onder andere. En kunst maken is daar een onderdeel van. Kunstenares Anne ten Ham heeft op de eerste verdieping van dat, wat vervallen kasteel, een zaal tot kniehoogte gevuld met droge, knisperende herfstbladeren. Dat heeft ze niet alleen gedaan, maar samen met de cliënten van het woonzorgcentrum. Die droegen de BigBags met bladeren de trap op, en zij strooiden het blad uit in de kamer. Het is een aparte sensatie om die ruimte te naderen. Het is juli, hoogzomer, het is boven de dertig graden, en je ruikt herfst, je hoort de bladeren knisperen onder je voeten en je voelt de herfst tussen je vingers. Weet je wat? Je neemt een bad in dat blad. Persoonlijk, werd ik nog getroffen, geboeid, geraakt, wat is het woord, door de briefwisseling tussen kunstenaar Tomas Bachot en client/kunstenaar Roland Deketelaere. De achtergrond? Tomas Bachot ziet tijdens een bezoek aan De Lovie het werk van Roland Deketelaere: eindeloze golven, boogjes en dakjes op papier, met balpen. Maar uiterst precies en secuur. En Tomas gaat brieven schrijven aan Roland. En Roland schrijft terug. In zijn guirlandes en golven. En beiden kunnen elkaars brieven niet lezen. En toch hebben ze elkaar wat te vertellen. Dat hele proces, de correspondentie is tentoongesteld in kasteel De Lovie. Was alles zo goed dan in Watou deze editie? Nee, gelukkig niet, er moet toch altijd ruimte zijn voor teleurstelling: was dit het nou, hadden ze niks beters kunnen bedenken? Maar dat bleef gelukkig erg beperkt, en ach, er is zoveel leuks en interessants te zien in een prettige omgeving. Kunstenfestival Watou is nog te bezoeken tot 4 september. Alle foto's: Maria Willems (met toestemming)
Als u gisteren en eergisteren geluisterd en gekeken heeft naar de Closing Times, dan kent u Violet, de moeder van Jenny. Beiden zijn ze tragisch, op geweldadige wijze om het lezen gekomen. En als u het leven en de dood van Violet en Jenny gevolgd heeft, dan weet u ook dat Screech er ook nog is. De zoon van Violet, de tweelingbroer van Jenny.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ACHTERGROND - Wat je wellicht opvalt aan het denken van Protagoras en Gorgias, is hoeveel ze verschillen van hun voorgangers. Herakleitos, Parmenides en Empedokles hielden zich vooral bezig met de natuur. Ze vroegen zich af hoe die in elkaar zou zitten. Protagoras en Gorgias wendden zich radicaal tot de mens en zijn meningen.
Daar hadden ze een filosofische onderbouwing voor. Filosofie die over iets gaat dat losstaat van de mens, leidt volgens de ware sofist nergens toe. Dat is allemaal maar speculatief gedoe en leidt enkel tot dwalingen.
De sofisten hadden dan ook geen al te hoge dunk van hun filosofische voorvaderen. Die kwamen volgens hen niet verder dan onderlinge tegenstrijdigheden. Dat gehakketak over de ‘werkelijke wereld’ los van de mens, dat vonden ze maar waardeloos. Vooral voor Parmenides konden ze maar weinig respect opbrengen: die had er werkelijk niets van begrepen.
Sofisten bestuderen dus niet ‘de waarheid’ maar de menselijke mening. Volgens Protagoras zijn meningsverschillen fundamenteel kenmerkend voor de mensheid. ‘Over elke zaak bestaan twee opvattingen, die recht tegenover elkaar staan’, zegt hij. In zijn theorie is er dus geen fundamentele overeenstemming: integendeel. De waarheid wordt continu geconstrueerd in een levendig debat tussen mensen.
‘Wij hebben onze goede wil laten zien, maar alle concessies hebben tot niets geleid’. Dat zei Jarosław Kaczyński de leider van de regerende PiS partij in Polen deze week nu de EU nog steeds niet bereid is het land een bedrag van 35 miljard uit het pandemie-herstelfonds te verstrekken. ‘Het wordt tijd om lessen te trekken. Als de Europese Commissie niet aan haar verplichtingen voldoet, is er voor ons ook geen reden om aan aan de EU-verplichtingen tegemoet te komen.’ Hij beschuldigde de Commissie van pogingen om de rechtsstaat in Polen te ondermijnen en herinnerde de Poolse rechters eraan dat hun eerste loyaliteit aan de Poolse wet is. Krzysztof Sobolewski, secretaris-generaal van de PiS ging maandag in een interview met de Poolse radio nog een stukje verder met oorlogszuchtige taal: ‘Als de Europese Commissie ons tegen de muur probeert te duwen, hebben we geen andere keuze dan alle kanonnen uit ons arsenaal te trekken en het vuur te openen’, zei hij.
Het zijn boodschappen die mikken op een binnenlands effect. Polen houdt stand tegen de grootmachten. Vorige week werd herdacht dat de 18e eeuwse Pools-Litouwse bond voor het eerst werd verdeeld tussen Rusland, Pruisen en het Habsburgse Rijk. Kaczynski meent dat de druk van de EU op zijn land onderdeel is van een bredere samenzwering gericht op het ondermijnen van Polen. De Commissie probeert ‘Polen te breken en het tot volledige onderwerping aan Duitsland te dwingen’. ‘We passen niet in de Duits-Russische plannen om Europa te regeren’, waarschuwde hij. ‘Een onafhankelijk, economisch, sociaal en militair sterk Polen is voor hen een obstakel.’ Geschiedenis is een dankbaar aangrijpingspunt in de retoriek van de nationalisten.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het verhaal van Violet, met tragische afloop, dat kent u, van gisteren. En als u gisteren gekeken geluisterd hebt, dan weet u dat Violet een tweeling had. Een jongen en een meisje. De naam van de jongen was Screech. Het meisje heette Jenny.
En ook met Jenny is het niet goed gegaan.
COLUMN - ‘De Tweede Kamer is met reces tot en met maandag 5 september 2022‘, leest u als u de website van de Tweede Kamer bezoekt. Een vakantie die bij het journaille bekend staat als ‘komkommertijd’.
Traditioneel ontkennen Kamerleden dan acht weken op hun luie gat te liggen. Behalve luttele dagen vakantieverlof, wordt deze periode ook gebruikt voor werkbezoeken, wegwerken achterstallig leeswerk en voorbereidingen voor het komende parlementaire werk.
Het zomerreces ging 8 juli in. Sindsdien zijn er tot gisteren (10 augustus) toch 1.221 Kamerstukken verschenen. Dat lijkt veel, maar een deel is overlap. Bijvoorbeeld bij Kamervragen. Eén Kamervraag kan drie Kamerstukken opleveren: de vraag, de uitstelbrief en het antwoord. Tijdens het reces dienden Kamerleden 183 vragen in.
De Tweede Kamer heeft de afgelopen weken ook negen wetsvoorstellen mogen ontvangen. Twee daarvan, ingediend 13 juli en 5 augustus komen uit de koker van Kamerleden zelf. Dus nee, er wordt tijdens het zomerreces niet zomaar wat rondgelummeld.
En nu hebben de fractievoorzitters van de coalitiepartijen nóg een vakantieactiviteit bedacht: vergaderen over de koopkracht. Helaas staat die bijeenkomst niet op de agenda van de Tweede Kamer, laat staan dat het gesprek live te volgen zal zijn.
Ja maar, het is niet de bedoeling dat Hermans (VVD), Paternotte (D66), Heerma (CDA) en Segers (ChristenUnie) gaan onderhandelen over mogelijke maatregelen om de koopkracht te verbeteren, meldt de NOS. Dat zal ergens volgende week pas gebeuren. Dan staan gesprekken over de begroting voor 2023 gepland.
ANALYSE - van mr. Leon Trapman
Het voorgestelde Burgerforum Kiesstelsel wil de band tussen kiezer en gekozene versterken. Het voorstel stamt al uit 2006, maar werd indertijd door het kabinet Balkenende-IV terzijde geschoven. Na het advies van de Staatscommissie-Remkes uit 2018, die in het stelsel wel degelijk een geschikt middel zag om de band tussen kiezer en gekozene te versterken, staat het voorstel echter weer in de belangstelling. Naar aanleiding van fundamentele kritiek van de Raad van State heeft de minister in juli 2022 aangegeven het oorspronkelijke voorstel, dat al wel in internetconsultatie is geweest maar nog niet is ingediend, aan te passen. Het mag niet baten: het is en blijft een slecht idee. Ik zal hieronder enkele belangrijke kritiekpunten op het oorspronkelijke en het herziene voorstel bespreken.
Het Burgerforum Kiesstelsel behelst de introductie van het onderscheid tussen een lijststem en een kandidaatstem. Kiezers stemmen ofwel op een lijst als geheel, waarmee zij instemmen met de volgorde van de kandidaten op die lijst, ofwel op een individuele kandidaat. Het totale aantal stemmen bepaalt het aantal Kamerzetels dat aan een lijst wordt toegewezen. Volgens het oorspronkelijke voorstel zouden eerst de ‘lijstzetels’ verdeeld worden, waarna de ‘kandidaatzetels’ toekomen aan de kandidaten met de meeste stemmen, die niet al op grond van de lijststemmen een zetel hebben behaald. De nu geldende voorkeurdrempel – 25% van de kiesdeler – komt daarbij te vervallen. Daarmee moet het voor kandidaten makkelijker worden om in afwijking van de lijstvolgorde een zetel te behalen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Estland gaat Russen weren die via dit land naar een EU-land willen reizen.
De Estse regering heeft donderdag aangekondigd dat het Russen met een door Estland uitgegeven Schengenvisum de toegang tot het land zal ontzeggen. Letland en Finland steunen de oproep van Estland om de hele EU voor Russische toeristen te sluiten.
Tsjechië is op dit moment de halfjaarlijkse wisselende voorzitter van de EU. De Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Jan Lipavský heeft opgeroepen tot een EU-brede gecoördineerde aanpak. “We proberen onze partners uit te leggen dat de aanpak gerechtvaardigd en effectief is.” Onder verwijzing naar de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, betoogt hij dat een toeristenverbod als sanctie gerechtvaardigd is. “We zijn er als regering van overtuigd dat het stopzetten van visa voor gewone Russische burgers een heel duidelijk signaal geeft aan de Russische samenleving … Burgers van deze landen moeten beseffen dat zo’n militant beleid gevolgen heeft.” Hij volgt daarmee de oproep van de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Kuleba die zei dat het goed is de grenzen voor Russen te sluiten totdat ze geleerd hebben de grenzen van andere landen te respecteren.
Kom, luister naar het tragische verhaal van Violet. Het is niet goed met haar gegaan.
Maar dag Jenny, en ook welkom Screech.
Soeur Sourire, dat betekent De Glimlachende Zuster. Onthoudt u dat even.
Van de week was ik bij mijn dementerende moeder en de communicatie tussen ons verloopt nu anders dan vroeger. De ziekte heeft veel uitgebeten, weggewist, aangetast. En woorden schijnen in willekeurige volgorde in mijn moeders brein gevormd te worden, en schijnbaar zonder onderling verband. En zo komen ze ook in de wereld. En in mijn oren. Onnavolgbaar. Jazz met woorden zeg maar, een grote improvisatie. Maar ik probeer er altijd wat van te maken. Ik bedoel, ik deins niet terug voor Lucebert, Van Ostaijen of Apollinaire, dus hier maak ik ook wel wat van.