Er is de laatste jaren in de taalkundige literatuur veel aandacht voor de gevolgen van taalcontact: wat gebeurt er als groepen sprekers van verschillende talen bij elkaar komen, bijvoorbeeld door migratie? Of wanneer sprekers meer dan één taal beheersen? Die talen beïnvloeden dan elkaar, en dit soort contact is waarschijnlijk een drijvende kracht achter veel taalveranderingen. Vooral als we in beschouwing nemen dat zulk contact zich ook kan afspelen tussen sprekers van sterk op elkaar lijkende taalsystemen, zoals dialecten. In dat geval spreken we wel van koinè-vorming, maar het is feitelijk hetzelfde verschijnsel op een kleinere schaal. In een net verschenen artikel in de Language and Linguistic Compass geeft de Puertoricaanse auteur Cristopher Font-Santiago samen met twee Amerikaanse collega’s een overzicht over een verschijnsel in koinè-vorming dat pas de laatste jaren is opgemerkt. Zij noemen dat reallocatie: variatie die eerst puur regionaal was (in het ene dorp zei men iks in het andere eks) verdwijnt niet altijd per se als de sprekers uit die dorpen naar elkaar toe groeien en gaandeweg één taal of dialect spreken. Zowel iks als eks blijven bestaan, maar ze krijgen een verschillende functie: iks is bijvoorbeeld voortaan de deftige, geleerde vorm en eks de platte, boerse. De variatie is dus sociaal gemotiveerd geworden. Boers Nederlands In hun artikel geven Font en zijn collega’s allerlei voorbeelden uit de literatuur. Nederlandse voorbeelden geven ze niet, maar ze zijn er vast wel. Het beroemdste is misschien wel het verschil tussen hen en hun, althans het verhaal dat er over verteld wordt: dat hen en hun oorspronkelijk ook dialectverschillen waren, de een zei Ik zie hen en Ik geef hen een koe en de ander zei Ik zie hun en Ik geef hun een koe. Tot er zeventiende-eeuwse grammatici kwamen die de variatie realloceerden en bepaalden dat deze grammaticaal moest worden bepaald. Nu was, als dat verhaal klopt, dit een voorbeeld van bewuste reallocatie, die bovendien maar ten dele gelukt is, want na al die eeuwen gebruikt nog steeds niemand die twee vormen gedachteloos op de door de grammatici bedachte manier. Toevallig heeft de Nijmeegse promovenda Machteld de Vos net een artikel gepubliceerd in Taal en Tongval, waarin ze heel precies nagaat hoe deze en andere keuzes rondom voornaamwoorden. Ze haalt ook interessante voorbeelden aan die rechtstreeks raken over moderne discussies over genderneutrale voornaamwoorden. In de zeventiende eeuw was er een omgekeerde beweging en probeerden mensen kunstmatig een onderscheid te maken tussen mannelijk en vrouwelijk in het meervoud (‘de mannen, ik heb hen gezien’, ‘de vrouwen, ik heb haar gezien’). De Vos betwijfelt of reallocatie hier van toepassing precies omdat het gaat om een min of meer kunstmatig proces. Er moeten ook in het Nederlands voorbeelden zijn van echte reallocatie, maar omdat niemand er ooit op heeft gelet zijn ze niet zo gemakkelijk op te lepelen. Misschien zien we een aanzet in de ‘ingeslikte n‘: nog steeds vooral geassocieerd met het noord-oosten van Nederland (loop’n, eet’n), wordt die vorm ook door mensen spontaan gebruikt als je ze vraagt een boer na te doen, zelfs als ze zelf boeren uit Noord-Holland doen (dat blijkt eerlijk gezegd niet uit een serieuze wetenschappelijke publicatie, maar wel uit een werkstuk dat een paar studenten een aantal jaar geleden schreven). Als dat doorzet kan die ingeslikte n een voorbeeld worden van boers Nederlands.
Kenmerken voor de muziek van Pantha du Prince zijn de bellen die je meer of minder prominent in zijn nummers hoort. Zoiets kan dan even boeiend en origineel zijn, maar kan ook wat gaan vervelen, als het een heel album duurt. Maar gelukkig zijn de bellen op zijn nieuwe, pas verschenen album Garden Gaia goed gedoseerd.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
In steeds meer gemeenten komen er opvanglocaties voor asielzoekers bij. Dat gaat zo snel dat, eindelijk, het grasveld voor de opvanglocatie in Ter Apel een nachtje bijna leeg was.
In 159 gemeenten is vanaf 14 september vorig jaar tot nu noodopvang beschikbaar gemaakt. (bronnen: COA gerealiseerde opvang en nieuwsberichten over recente opvanglocaties). De helft daarvan kwam tot stand in gemeenten waar al een asielzoekerscentrum is.
Van de 126 opvanglocaties die vermeld zijn in de COA locatiezoeker is 47% een tijdelijke (nood)voorziening.
Daarvan is 22% hotel, 17% een armada van (cruise)schepen en 10% sport-of evenementenhal. Met hartverwarmende of hoopgevende namen als ‘De Rustende Jager’ (hotel Nieuw Vennep), ‘Liberty Ann’ (boot Haarlem) en ‘De Horizon’(boot Rotterdam).
Al die noodopvang is tijdelijk. Soms zelfs heel tijdelijk: één nacht verblijven en de volgende dag terug naar Ter Apel of door naar een andere tijdelijk locatie.
We gaan er maar even niet van uit er een beleidsopvatting achter ligt dat het nu eenmaal de leefstijl van asielzoekers is om van hot naar her te trekken, maar dat veelvuldige verkassen komt de gezondheid van de mensen ook niet ten goede.
Het ontbreekt natuurlijk nog steeds aan meer structurele opvang capaciteit. In 185 gemeenten is (nog?) niets wat concrete solidariteit betreft. Met allerlei smoezen worden de boten afgehouden. Eén zo’n ijzersterke smoes is: in 2015 wilden we wel maar de COA niet, dus nou zoeken ze het zelf maar uit.
RECENSIE - Er zat een man met gevaarlijke ideeën aan tafel bij Janine Abbring in de zesde en laatste aflevering van Zomergasten 2022: psychiater en traumaspecialist Bessel van der Kolk. Die gevaarlijke ideeën betroffen de theorie dat je met een beetje hulp (van een therapeut of van psychedelische drugs) verdrongen traumatische herinneringen naar boven kan halen.
Volgens dit ingezonden opiniestuk in De Volkskrant van twee rechtspsychologen en een universitair hoofddocent van de VU, is het geloof van het bestaan van verdringing ronduit gevaarlijk, vooral als het opduikt in de rechtbank of in de psychologische behandelkamer. Volgens het artikel heeft wetenschappelijk onderzoek meerdere malen aangetoond dat therapeuten die geloven in het bestaan van verdringing, hun patiënten ertoe kunnen aanzetten zich gebeurtenissen te herinneren die nooit hebben plaatsgevonden.
Janine Abbring noemde het een welles-nietesdiscussie. Van der Kolk noemde het onzin. Hij had eigenlijk twee argumenten om zichzelf te verdedigen.
Het eerste was: mijn criticasters hebben zich nooit in trauma verdiept. En zeker niet zoveel en zo intensief als ik. Een kleine twintig jaar geleden was Van der Kolk als deskundige betrokken bij rechtszaken rond het kindermisbruik van de katholieke kerk. Van der Kolk probeerde de kritiek tegen zijn ideeën te framen als een poging van de katholieke kerk om verdringing in diskrediet te brengen. Dat de wetenschap zou hebben bewezen dat verdringing onzin is, wuifde hij weg. Dat soort wetenschappers was niet werkelijk geïnteresseerd in wat hij te zeggen had.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het sanctiebeleid van de EU tegen Rusland stokt vanwege onenigheid over toeristenvisa.
De ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie van de EU komen morgen bijeen om te praten over nieuwe sancties. Oost-Europese regeringen dringen aan op een algeheel visumverbod voor Russen. Frankrijk en Duitsland verzetten zich daartegen. Een visumverbod zou het Russische volk alleen maar vervreemden – en bovendien de kloof vergroten tussen sommige westerse leiders en een groep voornamelijk oostelijke regeringen, staat in een memo van beide landen ter voorbereiding van de besluitvorming. “Terwijl we de contacten met vertegenwoordigers en autoriteiten van het regime beperken tot gebieden van vitaal belang voor de EU, moeten we strategisch vechten voor de ‘hearts and minds’ van de Russische bevolking – in ieder geval de segmenten die nog niet volledig vervreemd zijn van ‘het Westen’.”
Neem één middelbare schoolklasje van pakweg 65 jaar geleden en zie wat er van geworden is. De een wordt psychiater, de ander wordt Van Kooten en De Bie.
Psychiater en traumaspecialist Bessel van der Kolk, VPRO’s Zomergast van vanavond, is van dezelfde generatie als Wim de Bie en Kees van Kooten. Sterker nog: “Zijn middelbare school volgde hij aan het Dalton Den Haag, waar hij samen met Kees van Kooten en Wim de Bie in de klas zat”, schrijft de VPRO.
Dat zal wel een ‘slip-van-de-keyboard’ zijn, want dat kan helemaal niet. Alleen al op grond van de verschillen in leeftijd. Van der Kolk is geboren in 1943, Van Kooten in 1941 en De Bie in 1939. Bovendien staat in menig biootje van het komieke duo dat Van Kooten naar het gymnasium ging en De Bie naar de HBS.
Er kan in die vijftiger jaren best een zodanig lerarentekort zijn geweest dat klassen werden samengevoegd, maar Wim de Bie herinnert zich hier die periode anders: “Ik zat in de vijfde klas, Kees in de derde”. Voilà!
Janine Abbring mag dus wel even aan haar gast vragen: “Welke klas dan? Wanneer dan? En waarom zijn zij leuk geworden en jij traumaspecialist?”
VERSLAG - VOORLOPERS, kunst van nu. Een pop-up beeldenexpositie in de tuinen van Paleis Soestdijk. Voor Kunst op Zondag bezocht ik de laatste kans om tuin en paleis te zien vóór de grote renovatie/transformatie begint van dit historische landgoed. In 2017 heeft de MeyerBergman Erfgoed Groep het paleis en het landgoed van de Nederlandse Staat gekocht. De nieuwe eigenaar gooit het nu over een andere boeg. Als smaakmaker voor het toekomstige beleid is de beeldenexpositie VOORLOPERS opgezet. Tijdens de komende Open Monumentendagen (10-11 september 2022) is er nog één kans om het landgoed zelf te verkennen.
Voor VOORLOPERS zijn kunstenaars van nu, zowel gevestigde namen als nieuw talent geselecteerd. Hun inspiratiebronnen: actuele thema’s zoals bio design & robotica, duurzaamheid & recycling, technologie & educatie. Sommige keken ook naar de veranderende betekenis van erfgoed en natuur in Nederland. Het totale landgoed omvat 170 hectare, 20 hectare wordt in beslag genomen door de Paleistuinen, de andere 145 hectare is bos en park. In de paleistuinen ontdek je straatjes als Wilhelminalaan, Julianalaan, Beatrixlaan en de Alexanderlaan. De Bernhardlaan is afgesloten voor bezoekers. Op een bordje lezen we dat het hier gevaarlijk is ‘in verband met vallend hout van ‘veterane’ bomen.’
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Wat Akua Naru op het podium brengt is geen rap, geen hiphop, geen spoken word, geen soul, geen jazz, maar een energieke mengeling van dat alles, met een band, (waarin een saxofoon). Kritische politieke teksten, sociale actuele kwesties, en ook liefdesliedjes, alles zit erin, soms smooth verpakt, maar het swingt. En in april 2023 treedt ze op in Nederland.
My, I want to drink the sweat off your intellect
reflect,and watch your light passion off my neck
caress the sight of your presence with no question
undress, to the nakedness of love, pure love
I want to make love to my soul mate
my soul mate. make love to my soul mate
my soul mate make
love to my soul mate
shit.
Het blijk inmiddels al bijna tien jaar terug te zijn, dat ik een video bekeek die toch wel wat apart was, bijzonder. Ranzig, zei een kennis, onsmakelijk, getverdemme, beetje met je blote reet heen en weer schuiven in dat filmpje, viespeuken.
De video was van The Fat White Family: Touch The Leather. Ik zie nu ook dat YouTube daar een leeftijdsdingetje aan verbonden heeft.
Maar met die video liet The Fat White Family zien dat ze in ieder geval geen zoete band waren die commercieel wilde gaan. Wie bedenkt zoiets? En waarom gaat dan de hele band akkoord met de uitvoering: ja, dat is een prima script, doen, mijn moeder vindt dat vast ook erg goed, vast.
Andriy Khlyvnyuk is de zanger van de Oekraïense band BoomBox. Maar moest ook onder de wapenen toen de Russen begonnen met hun speciale militaire operatie (kuch) om Oekraïne te denazificeren (hoest) en te bevrijden van de drugsgebruikers (verslik) in Kiev.
Deze video, is opgenomen op het Sophia plein in Kiev en Andrriy zingt, acapella, met een automatisch geweer om zijn schouder, het eerste vers van deze Oekraïense folksong.