Gas uit Groningen: politiek heeft baat bij twijfel en onzekerheid

Onzekerheid in de politiek is wat anders dan in de pers en wat anders dan in de wetenschap. Dat werd duidelijk tijdens de eerste verhoren voor de Parlementaire Enquêtecommissie Gaswinning Groningen. Seismoloog Annemarie Muntendam-Bos (47) van de onafhankelijke toezichthouder het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) legde het verschil feilloos uit tijdens haar verhoor voor de commissie. Pijn Zij rekende in 2013 voor dat ophalen van gas correleerde met aardbevingen in het wingebied. Haar advies was om de gaswinning drastisch te minderen. Politiek een lastige boodschap: dat scheelt (veel) geld, zet afspraken (voor leveranciers) onder druk. Je hoeft geen ambtenaar van Economische Zaken te zijn om de pijn te voelen. Die pijn kreeg een uitweg toen Muntendam-Bos deed wat alle goede onderzoekers doen: haar conclusies voorleggen aan anderen. Zo mochten TNO en het KNMI meekijken en -praten. Zij deelden de belangrijkste conclusies van het SodM, maar twijfelden aan onderdelen. Zoals onderzoekers betaamt, werd over die twijfel gediscussieerd, werden visies over de onzekerheden uitgewisseld, gezocht naar methoden en data om die weg te nemen. Nogmaals, ten overvloede, de essentiële conclusies (correleren van veel gaswinning leidt tot hevige bevingen) stond vast, de weg naar deze conclusie ook, de fijnmazigheid van de onderbouwing behoefte nazorg. Status-quo De politiek las in die twijfel, in de gewenste nazorg wat anders: geen aansporing om te stoppen (wat de onbetwiste conclusie was), maar handhaving van de status quo (doorgaan met oppompen). Want zolang er onzekerheid is, is er geen feit. Zolang er geen feit is, is er ruimte. En zo lang er ruimte is, geen noodzaak om te handelen. De politiek pompte graag door en het debat met SodM legde daar een fundament onder: kijk, de experts zijn het niet eens met elkaar, dus waarom zouden wij stoppen met pompen? Twijfelaars Merchants of Doubt noemden Oreskes & Comway dat: de wetenschappelijke twijfel (hoe klein ook) uitvergroten als politieke legitimatie voor het behoud van de status quo. Roken veroorzaakt kanker? Nee, hoor: er is een sterke correlatie, maar geen absolute causaliteit (mijn opa rookt elke dag een pakje en is 103 geworden). En omdat er geen absolute zekerheid is, kan de twijfel worden uitvergroot als argument niks te doen. Dit mechanisme herhaalt zich nu ook in het klimaatdebat en is terug te voeren op de betekenis die aan onzekerheid wordt gegeven. Onzekerheid is een wetenschappelijke maat die het verschil uitdrukt tussen de werkelijkheid (oneindig complex) en een model (oneindig gecontroleerd). Veel modellen zijn heel goed in het nabootsen van die werkelijkheid, maar de werkelijkheid is het niet. Veel gas uit de grond leidt tot ernstige bevingen  is een model met onzekerheden (hoe heftig, wanneer, waar), maar de correlatie was er. Wensdenken Onzekerheid in de politiek is een maat die het verschil uitdrukt tussen werkelijkheid (oneindig complex) en wenselijkheid (hoe we die graag willen zien). Veel politieke modellen doen dat heel goed (sterke correlatie): wat we zien en willen valt dan samen. Maar soms wordt die match verstoort door een feit. Een feit is absoluut en dictatoriaal. Een feit is een gegeven met een catastrofale uitwerking op de wenselijkheid. Dus: onzekerheid is ruimte om dat feit te negeren, te ontkennen en biedt ruimte. Politiek vaart bijzonder wel bij onzekerheid. Feit is dat tussen (veel) gas winnen en (heftige) bevingen een correlatie zit. Twijfel is over er ook, maar niet om gas te blijven oppompen. Want die twijfel was er in 2013 al niet. Toen werd al berekend dat de kraan dicht moest – dat was toen al een feit. Eerder verschenen bij vanderlubben.

Closing Time | Brown Calvin

Rommelig, haperend, lo-fi, echoënd, vervormd, maar ook sprankelend, vloeiend, speels, dromerig – er is veel boeiende te horen op het album dimension//perspective van artiest Brown Calvin. Omdat samenwerking met andere muzikanten vanwege covid niet mogelijk was, maakte Calvin het album door te reageren op visuele concepten van artiest Eatcho, die de kunst voor de albumcover maakte.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Jason Powell (cc)

Generatie 9/11

RECENSIE - In zijn essaybundel Imaginary Homelands observeert Salman Rushdie dat Groot-Brittannië een overzees imperium heeft vervangen door een empire within. Daarmee bedoelt hij dat de Engelsen altijd een neerbuigende houding hebben behouden tegenover anderen, of het nu ging om degenen die woonden in het ooit Britse India of om hun afstammelingen, wonend op de Britse eilanden. De outsiders waren ooit outside geweest maar ook nu ze within woonden bleven het outsiders.

Nederlands interne imperium

In Nederland is dat niet anders. Wie niet komt uit een oude Nederlandse familie, staat op achterstand. Ik vermoed dat elke lezer er wel iets van heeft gezien. Zelf heb ik gewerkt in de schoonmaak (met Turkse, Surinaamse en Marokkaanse collega’s), heb ik familie op Curaçao en had ik een relatie met een zwarte vriendin. Hoe diep de reflexen tegen het niet-westerse zitten, ontdekte ik toen ik een boek publiceerde over wat de Europese cultuur heeft ontleend aan oosterse culturen. Mijn betrokkenheid bij de multi-etnische samenleving is al met al niet wereldschokkend, maar ik zie wel eens iets van de complicaties.

Zoals zoveel aloude Nederlanders – als dit een uitdrukking is – weet ik me niet goed houding te geven. U merkt het aan mijn woordkeuze. In de eerste alinea kon ik het woord “Britten” niet gebruiken, want Rushdie heeft hetzelfde paspoort als Farage en Johnson. Ik schreef dus “Engelsen”, maar dat riep meteen de vraag op hoe het zat met Schotten en Welshmen. Ik schreef “In Nederland is dat niet anders” om “Nederlanders” te vermijden. Had ik het moeten hebben over immigranten of autochtonen? Nee, ze zijn hier geboren. En dan is er “wit” in plaats van “blank”. Daarmee heb ik moeite, want er wordt me een identiteit en een conflict aangepraat waarin ik me niet herken.

Foto: Elizabeth Hahn (cc)

Hoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat

COLUMN - Er is de laatste jaren in de taalkundige literatuur veel aandacht voor de gevolgen van taalcontact: wat gebeurt er als groepen sprekers van verschillende talen bij elkaar komen, bijvoorbeeld door migratie? Of wanneer sprekers meer dan één taal beheersen? Die talen beïnvloeden dan elkaar, en dit soort contact is waarschijnlijk een drijvende kracht achter veel taalveranderingen. Vooral als we in beschouwing nemen dat zulk contact zich ook kan afspelen tussen sprekers van sterk op elkaar lijkende taalsystemen, zoals dialecten. In dat geval spreken we wel van koinè-vorming, maar het is feitelijk hetzelfde verschijnsel op een kleinere schaal.

In een net verschenen artikel in de Language and Linguistic Compass geeft de Puertoricaanse auteur Cristopher Font-Santiago samen met twee Amerikaanse collega’s een overzicht over een verschijnsel in koinè-vorming dat pas de laatste jaren is opgemerkt. Zij noemen dat reallocatie: variatie die eerst puur regionaal was (in het ene dorp zei men iks in het andere eks) verdwijnt niet altijd per se als de sprekers uit die dorpen naar elkaar toe groeien en gaandeweg één taal of dialect spreken. Zowel iks als eks blijven bestaan, maar ze krijgen een verschillende functie: iks is bijvoorbeeld voortaan de deftige, geleerde vorm en eks de platte, boerse. De variatie is dus sociaal gemotiveerd geworden.

Boers Nederlands

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Szun Waves

Het trio Szun Waves zijn elektronische artiest Luke Abott, de gitarist/toetsenist/producer van de band PVT en de saxofonist van Portico Quartet. Dat gegeven maakte mij in elk geval zo nieuwsgierig dat ik een tijdje terug in een winkel een plaat van Szun Waves kocht zonder eerst iets te luisteren. Maar eigenlijk weet je met dat gegeven nog niet zo veel: hoe pakt zo’n mix van drie best verschillende artiesten met eigen stijlen uit? Ik denk dat hun nieuwe album Earth Patterns zo’n geval van ‘het geheel is meer dan de som der delen’ is.

Foto: Google streetview schermafbeelding

Opvang van hot naar her

In steeds meer gemeenten komen er opvanglocaties voor asielzoekers bij. Dat gaat zo snel dat, eindelijk, het grasveld voor de opvanglocatie in Ter Apel een nachtje bijna leeg was.

In 159 gemeenten is vanaf 14 september vorig jaar tot nu noodopvang beschikbaar gemaakt. (bronnen: COA gerealiseerde opvang en nieuwsberichten over recente opvanglocaties). De helft daarvan kwam tot stand in gemeenten waar al een asielzoekerscentrum is.

Van de 126 opvanglocaties die vermeld zijn in de COA locatiezoeker is 47% een tijdelijke (nood)voorziening.
Daarvan is 22% hotel, 17% een armada van (cruise)schepen en 10% sport-of evenementenhal. Met hartverwarmende of hoopgevende namen als ‘De Rustende Jager’ (hotel Nieuw Vennep), ‘Liberty Ann’ (boot Haarlem) en ‘De Horizon’(boot Rotterdam).

Al die noodopvang is tijdelijk. Soms zelfs heel tijdelijk: één nacht verblijven en de volgende dag terug naar Ter Apel of door naar een andere tijdelijk locatie.
We gaan er maar even niet van uit er een beleidsopvatting achter ligt dat het nu eenmaal de leefstijl van asielzoekers is om van hot naar her te trekken, maar dat veelvuldige verkassen komt de gezondheid van de mensen ook niet ten goede.

Het ontbreekt natuurlijk nog steeds aan meer structurele opvang capaciteit. In 185 gemeenten is (nog?) niets wat concrete solidariteit betreft. Met allerlei smoezen worden de boten afgehouden. Eén zo’n ijzersterke smoes is: in 2015 wilden we wel maar de COA niet, dus nou zoeken ze het zelf maar uit.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

“Zoek het maar op”: recensie zomergasten met Bessel van der Kolk

RECENSIE - Er zat een man met gevaarlijke ideeën aan tafel bij Janine Abbring in de zesde en laatste aflevering van Zomergasten 2022: psychiater en traumaspecialist Bessel van der Kolk. Die gevaarlijke ideeën betroffen de theorie dat je met een beetje hulp (van een therapeut of van psychedelische drugs) verdrongen traumatische herinneringen naar boven kan halen.

Volgens dit ingezonden opiniestuk in De Volkskrant van twee rechtspsychologen en een universitair hoofddocent van de VU, is het geloof van het bestaan van verdringing ronduit gevaarlijk, vooral als het opduikt in de rechtbank of in de psychologische behandelkamer. Volgens het artikel heeft wetenschappelijk onderzoek meerdere malen aangetoond dat therapeuten die geloven in het bestaan van verdringing, hun patiënten ertoe kunnen aanzetten zich gebeurtenissen te herinneren die nooit hebben plaatsgevonden.

Janine Abbring noemde het een welles-nietesdiscussie. Van der Kolk noemde het onzin. Hij had eigenlijk twee argumenten om zichzelf te verdedigen.

Het eerste was: mijn criticasters hebben zich nooit in trauma verdiept. En zeker niet zoveel en zo intensief als ik. Een kleine twintig jaar geleden was Van der Kolk als deskundige betrokken bij rechtszaken rond het kindermisbruik van de katholieke kerk. Van der Kolk probeerde de kritiek tegen zijn ideeën te framen als een poging van de katholieke kerk om verdringing in diskrediet te brengen. Dat de wetenschap zou hebben bewezen dat verdringing onzin is, wuifde hij weg. Dat soort wetenschappers was niet werkelijk geïnteresseerd in wat hij te zeggen had.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Pantha du Prince

Kenmerken voor de muziek van Pantha du Prince zijn de bellen die je meer of minder prominent in zijn nummers hoort. Zoiets kan dan even boeiend en origineel zijn, maar kan ook wat gaan vervelen, als het een heel album duurt. Maar gelukkig zijn de bellen op zijn nieuwe, pas verschenen album Garden Gaia goed gedoseerd.

Europa verdeeld over toeristenvisa Russen

Het sanctiebeleid van de EU tegen Rusland stokt vanwege onenigheid over toeristenvisa.

De ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie van de EU komen morgen bijeen om te praten over nieuwe sancties. Oost-Europese regeringen dringen aan op een algeheel visumverbod voor Russen. Frankrijk en Duitsland verzetten zich daartegen. Een visumverbod zou het Russische volk alleen maar vervreemden – en bovendien de kloof vergroten tussen sommige westerse leiders en een groep voornamelijk oostelijke regeringen, staat in een memo van  beide landen ter voorbereiding van de besluitvorming. “Terwijl we de contacten met vertegenwoordigers en autoriteiten van het regime beperken tot gebieden van vitaal belang voor de EU, moeten we strategisch vechten voor de ‘hearts and minds’ van de Russische bevolking – in ieder geval de segmenten die nog niet volledig vervreemd zijn van ‘het Westen’.”

Closing Time | How Does It Feel Now??? (Live)

Wat Akua Naru op het podium brengt is geen rap, geen hiphop, geen spoken word,  geen soul, geen jazz, maar een energieke mengeling van dat alles, met een band, (waarin een saxofoon). Kritische politieke teksten, sociale actuele kwesties, en ook liefdesliedjes, alles zit erin, soms smooth verpakt, maar het swingt. En in april 2023 treedt ze op in Nederland.

My, I want to drink the sweat off your intellect
reflect,and watch your light passion off my neck
caress the sight of your presence with no question
undress, to the nakedness of love, pure love
I want to make love to my soul mate
my soul mate. make love to my soul mate
my soul mate make
love to my soul mate
shit.

Vorige Volgende