Lichtpuntjes 2023

Het jaar 2023 zal niet de geschiedenis in gaan als een jaar van vrede en welbehagen. De oorlogen in Oekraïne en Sudan duren voort met steeds langere lijsten slachtoffers, grote vernielingen en groeiende aantallen vluchtelingen. Het overbevolkte Gaza wordt platgebombardeerd door het Israëlische leger met als gevolg nu al zo'n 20.000 doden. De overlevenden hebben gebrek aan alles. Hulpconvooien worden monjesmaat toegelaten. De internationale gemeenschap kijkt machteloos toe. Het jaar 2023 wordt het warmste jaar ooit. De COP 28 in Dubai, onder leiding van een Arabische oliesjeik, is er nog niet in geslaagd de hoogst urgente, beslissende stap te zetten om de klimaatopwarming te temperen. En dan krijgen we in eigen land ook nog eens het uitzicht op de meest rechtse regering die we ooit hebben gehad. Ziet iemand nog lichtpuntjes? Om te voorkomen dat zwaarmoedigheid en zwartgalligheid de jaarwisseling gaan domineren hebben we een paar suggesties voor nieuwsitems uit het afgelopen jaar bij elkaar gezet die kunnen bijdragen aan een wat positiever gestemde herinnering aan 2023. We nodigen u uit het lijstje aan te vullen (of puntjes te schrappen als u wilt). Wat kunnen we vasthouden uit 2023? In Polen is de PiS onttroond. Jarenlang is er actie voor gevoerd met massale demonstraties. Vooral door de Poolse vrouwen. Het resultaat laat zien dat het mogelijk is een autoritair, illiberaal en ultraconservatief regime te verslaan. Inspirerend voor de oppositie elders in de regio. Fossiele subsidies worden in Nederland afgebouwd. Er kwam massale steun voor de blokkade van de A12 door Extinction Rebellion in september. Velen sloten zich aan bij het protest. Op 12 november demonstreerden 85.000 mensen in de Klimaatmars in Amsterdam. Het draagvlak voor de uitfasering van fossiel groeit. Ondanks alle ophef van boerengroepen en de kortstondige winst van de BBB blijkt een meerderheid van de Nederlanders wel mee te kunnen gaan met de gedachte dat we wat minder vlees kunnen eten en dat de veestapel kan worden verkleind. Ook op dit punt dus een beweging in de goede richting. De staking van de Zweedse vakbond tegen Tesla dat zich principiëel verzet tegen het afsluiten van CAO's kreeg niet alleen steun van andere Zweedse bonden, Noorse en Deense transportarbeiders verklaarden zich solidair. Ook superkapitalist Elon Musk kan de rechten van zijn werknemers niet negeren. In Brussel is een stap gezet naar de bescherming van de rechten van platformmedewerkers zoals Uberchauffeurs en maaltijdbezorgers. Het Europarlement en de EU-landen hebben regels vastgesteld waardoor de werknemers minder afhankelijk zijn van algoritmes. Daarnaast is onlangs in Brussel ook een nieuwe standaard gevestigd voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemers. Zij worden nu in de hele productieketen verantwoordelijk gehouden voor mensenrechten en milieu. Een positief resultaat voor de werknemers in ontwikkelingslanden die werken voor grote modeketens zoals H&M en Zara. In de veel bekritiseerde Brusselse bureaucratie zijn soms wel meer lichtpuntjes te vinden. Dit jaar is de Digital Services Act van kracht geworden. Een serieuze poging van de EU om de macht van Big Tech te temmen. Voor het eerst zijn regels ter bescherming van gebruikers niet overgelaten aan de welwillendheid van de Amerikaanse giganten zelf maar dwingend voorgeschreven met in achtneming van de belangen van de gebruikers. De Amerikaanse rechtsstaat biedt een, zij het wat zwak flikkerend, lichtpuntje nu Trump door de rechter in de staat Colorado van het stembiljet voor de voorverkiezingen is gehaald. Het Federale Hooggerechtshof kan nog tussenbeide komen, maar er lopen nog meer rechtszaken tegen de oud-president die er voor kunnen zorgen dat hij volgend jaar met kerst Home Alone mag genieten van zijn 'cameo'. Kunnen mislukkingen misschien ook lichtpuntjes zijn? Twee voorbeelden: het vliegveld Lelystad en de verbreding van de A27 bij Amelisweerd, twee projecten waarvoor de -naar nu is gebleken sjoemelende- ex-minister Cora van Nieuwenhuizen eindeloos bleef ijveren zonder enig begrip voor lokale en regionale tegenstemmen. Voor de uitbreiding van Lelystad is nog geen meerderheid gevonden. Wat de A27 betreft is ze onlangs gecorrigeerd door het Utrechtse provinciale en gemeentelijke bestuur. Dan nog een positief puntje in het belang van de politieke geschiedenis in het algemeen en voor de vrijwilligers die werken aan een politiek blog zoals Sargasso in het bijzonder: de Tweede Kamer heeft de website Parlement.com gered met een subsidie. Waar zouden we zijn zonder zo'n degelijk archief over de binnenlandse politiek? Om het lijstje af te maken een persoon als lichtpuntje uit het afgelopen jaar. Met het mes van zijn eigen partij in de rug houdt Eric van de Burg vast aan zijn spreidingswet. Wens hem sterkte in de Eerste Kamer. Die man verdient een lintje. Ziehier een beperkte, en uiteraard zeer subjectieve, opsomming van wat u aan lichtpuntje mee zou kunnen nemen uit het afgelopen jaar. Ziet u ondanks alle ellende die dagelijks langskomt nog meer lichtpuntjes. Laat het ons weten. De redactie wenst u van harte een beter 2024!

Door: Foto: Jan Ubels (cc)

Closing Time | The Chicken

, door

(The) Chicken is een instrumenteel funknummer, gecomponeerd door Pee Wee Ellis. In 1969 bracht James Brown het uit als de achterkant van zijn hitsingle The Popcorn.

Voor degenen onder ons die niet zo vertrouwd zijn met grammofoonplaten: dit betrof schijven van zwart vinyl waar groeven in zaten, die werden gelezen door een arm met een naald. Op de achterkant van zo’n plaat met een enkel nummer drukte men dan meestal een bonusnummer af. Dat noemde men dan de B-kant.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Eigen foto Proefschrift bijstandsexperiment Nijmegen

Ere wie ere toekomt: de ‘niet-officiële’ bijstandsexperimenten

, door

ACHTERGROND, LONGREAD - Er is inmiddels al een hoop geschreven over de bijstandsexperimenten, die gehouden zijn in Nederland, tussen 2017 en 2020. Hier op Sargasso, op andere blogs, in vaktijdschriften, wetenschappelijke artikelen en twee dissertaties. In veel van die teksten gaat het om (één van) de zes ‘officiële’ bijstandsexperimenten, die gehouden zijn met toestemming van het ministerie van SZW. Deze vonden plaats in Deventer, Groningen*, Nijmegen, Tilburg, Utrecht en Wageningen.

Echter: naast die zes waren er nog een aantal experimenten, die niet het officiële stempel van goedkeuring van SZW mochten dragen, maar qua inhoud toch behóórlijk veel lijken op de anderen. Ook ik heb me wel eens bezondigd aan het weglaten van deze ongestempelde broederexperimenten. In mijn proefschrift heb ik ze zelfs weggemoffeld in een voetnoot. Waarbij ik er, als insult to injury, nog eentje vergeten ben ook. Bij deze wil ik die omissie goedmaken, en wat extra aandacht geven aan deze andere experimenten.

Officieel en niet-officieel

Hoe zat het ook al weer? Heel beknopt: Rutte 2 voerde de Participatiewet in, in 2015. Daar waren heel veel mensen boos over. Waaronder veel gemeenten, die nog voor de daadwerkelijke invoering al in het wetsontwerp zagen dat het een ramp ging worden: te bureaucratisch, teveel gericht op verplichtingen en straffen, niet genoeg rekening houdend met kwetsbare mensen, et cetera. Dus wilden een aantal gemeenten experimenteren. Een vrij fors aantal, de schatting is dat ergens tussen de 50 en 80 gemeenten hier in eerste instantie wel oren naar hadden.

Foto: BeFitt (cc)

Türkiye contra The Netherlands

, door

COLUMN - Turkije heet nu ongeveer 2 jaar Türkiye, in ieder geval als het aan Recep Erdoǧan en zijn regering ligt: in december 2021 werd er een memorandum de wereld ingestuurd dat bepaalde dat het land voortaan zo genoemd wilde worden – niet alleen in het Turks, maar ook in het Engels en alle andere talen.

Ik heb niet de indruk dat de naamsverandering in Nederland tot een groot succes is geworden. Ik heb in ieder geval geen enkele publicatie gelezen waarin de naam wordt gebruikt. Op een pagina van de Nederlandse overheid staat weliswaar het adres van de ambassadeur van de ‘Republiek Türkiye’ en dat van het consulaat-generaal van dat land in Deventer. Maar er staan ook de adressen op van de consulaten in Rotterdam en Amsterdam, en daar heet het land nog altijd Turkije. (De ambassade presenteert zich op de website eigenaardig genoeg alleen in het Turks en het Engels als ‘Turkish embassy’, dus we weten niet wat zij van de verandering maken.)

Moderne uitvinding

In een artikel in het Journal of Language and Politics analyseert de Turks-Amerikaanse geleerde Ali Fuad Selvi de naamsverandering, vooral aan de hand van een close read van het memorandum. Er wordt wel gezegd dat de belangrijkste reden was dat Turkse diplomaten genoeg hadden van de woordgrapjes op de Engelse naam voor Turkije en het Engelse woord voor kalkoen, maar Selvi laat zien dat er minstens andere overwegingen een waarschijnlijk belangrijkere rol speelden (als je je stoort aan die woordgrapjes hoef je ook niet te proberen de naam in andere talen aan te passen).

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Nationaal Archief (cc)

Echt Nederlandsche tradities, gewoonten en voedsel?

, door

ONDERZOEK - “Nederland voor de Nederlanders” en “Kom niet aan onze tradities” en zo nog wat uitspraken. Ze zijn de laatste tijd niet van de lucht.
Maar wat is nou echt Nederlandsch? En dan heb ik het maar even niet over iets ingewikkelds als normen en waarden. Maar gewoon, Sinterklaas en Zwarte Piet, stroopwafels en de Elfstedentocht. Dat soort dingen.
In de Volkskrant recent een stuk over voedsel, bijvoorbeeld dat een banketstaaf eigenlijk gewoon import Baklava is. En dat de oh zo Nederlandsche bloemkool uit Syrië komt.

Kortom, we gaan crowd sourcen. Wat is wel echt echt Nederlandsch en wat niet? Dan weten we in de toekomst tenminste waar we het nieuwe regeringsbeleid echt op moeten richten. En alles wat niet echt Nederlandsch is schaffen we gewoon af.

Ik begin, u vult aan, ik werk af en toe de lijst bij. Geef vooral bronvermeldingen graag. En haal elkaar gerust traditioneel volledig onderuit als u alternatieve feiten denkt te kunnen aanvoeren.

Wel Nederlandsch:

    Elfstedentocht
    Aandelen
    VOC mentaliteit
    Boerenkool
    Gabber
    Microscoop
    Kringverjaardagen
    Polders
    Gekaakte zoute haring
    Vrijwillige euthanasie
    Nijntje
    Hagelslag
    Poldermodel
    Advocaat (drank)
    Hutspot

Niet Nederlandsch:

    Aardappel (uit Zuid Amerika)
    Tulpen (uit Turkije)
    Bloemkool (uit Syrië)
    Gehaktbal (Midden Oosten)
    Vuurwerk (uit Azië)
    Pannenkoeken (China)

Twijfelgevallen:

    Jenever (België)

Update: 25-12 09:00

Foto: © Luzinterruptus Christmas in the trenches / Navidad de trincheras (simulation @zekewenders)

Kerstmis achter prikkeldraad

, door

De kerstboodschap van het Spaanse collectief Luzinterruptus: Christmas in the trenches / Navidad de trincheras

Kerstmis in de loopgraven: “Als de kerstsfeer van vrede en liefde Bethlehem niet eens kan bereiken, hoe kunnen we deze dan kunstmatig in onze straten en pleinen installeren?”

Kerstmis heet het feest van licht te zijn. De diepere betekenis van ’feest van licht’ zal ergens diep in een onvindbaar hoekje van het collectieve bewustzijn verborgen liggen. Maakt niet uit, want Kerst is dan toch wel het feest dat de donkere dagen van december verlicht met een niet te tellen hoeveelheid lampjes in de straten.

De kerstboodschap van Luzinterruptus is:

Hopelijk zal het teveel aan licht ons er niet van weerhouden de angstaanjagende duisternis te zien die ons achtervolgt

En dus bedacht Luzinterruptus ‘een stedelijke decoratie die past bij de tijd waarin we leven’. Eentje met ‘weinig licht en veel prikkeldraad’.

© Luzinterruptus Christmas in the trenches / Navidad de trincheras (simulation @zekewenders)

Bekijk meer van ‘Christmas in the trenches‘ en zie hoe dat er in de straten van uw stad uit zou kunnen zien. afbeeldingen en details van de (vormgegeven door graficus Zeke Wenders).

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | All I Want for Christmas

, door

In 1984 bracht British Pork een reclamefilmpje op de markt waarin acteur Anthony Dutton een huisvader speelt die op merkwaardig sinistere toon opschept over hoeveel varkensvlees het gezin wel op de lunchtafel kan serveren.

Dat filmpje is sinds een tijdje weer opgemerkt, en is uiteraard voorwerp van allerlei satirische huisvlijt. Soms leidt dat tot een hoogwaardig geproduceerde sketch, zoals hier.

Closing Time | Santa Baby

, door

Eartha Kitt was een Amerikaanse zangeres en actrice die wereldberoemd werd in het midden van de Twintigste Eeuw.

Kitt speelde in musicals op Broadway, had diverse hitjes en vertolkte de rol van Catwoman in het laatste seizoen van Batman (die jaren ’60-versie met Adam West).

Vorige Volgende