Overzicht

dossier

Oorlog in Oekraïne

Foto: Victoria Pickering (cc)

Alles over de oorlog in Oekraïne.


Closing Time | Alina Zievakova recites a poem about Ukraine

, door

Vanmiddag grasduinde ik wat door wat er aan Spoken Word Poetry is te zien op YouTube. Dat varieert sterk. Dat gaat van de zondagdichter op haar zolderkamer die haar tiktok visie geeft, oprecht, dat wel maar Sinterklaas is nooit ver weg.

En er zijn goedbedoelde, tot actie oproepende versjes waar de poëzie ver te zoeken is, en is bijvoorbeeld het gedicht van de geroutineerde oud Poet Laureate van Engeland, Simon Armitage.

Quote du Jour

Poetry du Jour | On Ukranian Independence

, door

De Russische dichter, vanaf 1972 wonend in Amerika, overleden in 1996, Joseph Brodsky, winnaar van de Nobelprijs van de literatuur, blijkt een controversieel gedicht over de onafhankelijkheid van Oekraïne te hebben geschreven, (maar niet gepubliceerd), dat niet helemaal past in het plaatje van nu. En ook niet bij Brodsky zelf.

Het gedicht is geschreven in 1991, en er wordt bepaald niet vleiend in gesproken over Oekraïne. De toon is kwetsend, neerbuigend, beschuldigend en verachtend. Het gedicht klinkt en leest als een grote vervloeking van het land en zijn inwoners: ‘moge je verkracht worden, moge je opgehangen worden, dat is leuk.  We willen je koren en zonnebloempitten niet meer, ik zal spugen in de Dnjepr.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

Vluchtelingen in rijkste gemeenten

, door

In het NOS Kiezersdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen (16 maart) stelde Lilian Marijnissen (SP) voor om de Oekraïense vluchtelingen op te vangen “in de rijke buurten, in de rijke gemeenten”.

Ze onderbouwde die opvatting met een verwijzing naar de opvang van Syrische vluchtelingen in 2015:

De vorige keer dat er veel vluchtelingen hierheen kwamen, waren het gemeenten met laagste inkomens die drie keer meer vluchtelingen opvingen dan de gemeenten met de hoogste inkomens

EenVandaag (AvroTros) zocht dat uit. En jawel:

De armste 25 procent namen zo’n 11.000 vluchtelingen op, terwijl de 25 procent rijksten maar 3.300 vluchtelingen opnamen.

Hoe gaat het nu?

We keken naar de gemeenten waar het doorsnee vermogen van huishoudens (CBS 2019) boven de zogenaamde ‘Balkenendenorm’ ligt. Dat zijn vijftien gemeenten:

Bloemendaal, Laren (NH.), Rozendaal, Heemstede, Alphen-Chaam, Hilvarenbeek, Bunnik, Oirschot, Bergen (NH.), Heeze-Leende, Blaricum, Bergeijk, Staphorst, Reusel-De Mierden en Landsmeer.

Vervolgens keken we welke van die gemeenten momenteel een COA-locatie hebben. Dat bleek alleen in de gemeente Bergeijk het geval. Daar is een tijdelijke noodopvang voor asielzoekers die besmet zijn geraakt met Covid.
Volgens de COA-informatie loopt het contact met de gemeente tot 31 maart. Of de opvang inderdaad gesloten is of misschien verlengd, konden wij nergens vinden.

Foto: Victoria Pickering (cc)

Het is oorlog en we vangen op…

, door

Twee nieuwsberichten:
30 maart website Rijksoverheid: De opvang van vluchtelingen uit Oekraïne krijgt steeds meer vorm.
5 april NOS: De asielzoekerscentra (azc’s) zitten overvol. Zeker een derde van de mensen in een azc heeft recht op een huis, maar moet vaak vele maanden wachten op de sleutel.

Het wordt nog erger. Het leger gaat oefenen en wil de kazerne terug waar Afghanen zijn ondergebracht die nog maar kort geleden werden opgevangen. U weet wel: de Afghanen die voor Nederland getolkt, gereden en gegidst hebben en de Taliban zijn ontvlucht. Per 1 mei moet de kazerne leeg zijn.

Op diezelfde dag verwacht Defensie dat ook de opvang in de Harskamp leegstroomt. Daar zijn nu gevluchte Oekraïners ondergebracht. Die kunnen dus meteen wennen aan wat gebruikelijk is in de Nederlandse vluchtelingen opvang.

Is dat overdreven gesteld? Absoluut niet.

Bootvluchtelingen

In meerdere plaatsen zijn vluchtelingen opgevangen op riviercruiseschepen. Voor een deel betreft het statushouders die verplaatst zijn om de asielzoekerscentra te ontlasten. Hoe het momenteel gaat met de  ‘asielboten’ in Huizen, Hellevoetsluis, Zaanstad, Haarlem, Meppel, Rotterdam en Vlaardingen mag u zelf uitzoeken. Maar deze hebben we er uitgelicht:

Hotelschip ‘De Holland’ meerde 19 november vorig jaar aan in Ridderkerk en werd voorbereid om tot uiterlijk 1 februari van dit jaar zo’n 70 asielzoekers op te vangen. Stipt 1 februari voer het schip door naar Krimpen aan den IJssel tot verdriet de vrijwilligers.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Het is onmogelijk nu ergens positief over te zijn’

, door

LONGREAD - Sinds de oorlog in Oekraïne begon, heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 9 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Bucha – of Boetsja – is nog geen 25 kilometer van waar Viktor en Ada wonen. ‘We kennen een stel dat daar woonde, maar ze zijn in de eerste week van de oorlog al gevlucht,’ vertelt Ada. ‘Hun huis is compleet vernietigd, maar zij leven nog. Ze wonen nu in Wenen.’
Het zijn niet de enigen die Ada en Viktor kennen die de oorlog zijn ontvlucht. Zo’n tien mensen zijn naar het buitenland gevlucht. ‘Ze vinden dat wij ook moeten vluchten,’ vertelt Ada, ‘maar dat zeggen ze omdat ze getraumatiseerd zijn. Hun huizen zijn verwoest, het onze niet. We blijven hier. Samen.’

Onduidelijkheid

Op maandag 28 maart schrijft Viktor over een dag vol explosies en geluiden van beschietingen. ‘We liepen buiten en plotseling klonk een luide explosie. Alsof iets uit de lucht werd geschoten, maar er viel niets naar beneden.’ De communicatie is verslechterd: wisten Viktor en Ada eerder nog waar een bom is ontploft, blijft nu alles onduidelijk.
Een paar dagen later, als Ada met hun zoontje Tomko over straat loopt, vliegt er plotseling ‘iets’ over, gevolgd door een luide explosie. Het blijft onduidelijk wat het nu precies was.
Toch lijkt het elke dag rustiger te worden in Kyiv. Halverwege de week schrijft Viktor: ‘Het is bijna kalm. Als er nu knallen klinken, worden die vaker veroorzaakt door het luchtafweersysteem dan door inslagen.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

Dit is het moment voor een humanitaire No Fly Zone boven west Oekraïne

, door

COLUMN - Dat Kiev niet door de Russen veroverd zal worden is goed nieuws. En nog beter is dat ze verdwenen zijn uit de omgeving van de Oekraïense hoofdstad. Langzaam wordt nu duidelijk wat er onder de rode deken vandaan komt. Wie vermoord is, verminkt, of verkracht, of wie slechts z’n verleden is ontnomen. Met het omkeren van het offensief en het terugtrekken van de Russen kantelt ook het perspectief op de oorlog.

Eerder werd er gesproken over een No Fly Zone en die kwam er om goede redenen niet. Een door de Navo ingestelde No Fly Zone boven heel Oekraïne zou per definitie een inmenging in het conflict betekenen. Je kunt geen gesloten luchtruim handhaven boven het gebied waar de partijen strijden zonder je daar in te mengen of erin te worden betrokken. Bovendien zou het betekenen dat er ook vlakbij de Russische grens gevlogen zou moeten worden. En wat doe je als een Navo-vliegtuig vanaf Russisch grondgebied wordt beschoten? Schiet je dan terug?

Die argumentatie gaat nog steeds op als je het over heel Oekraïne hebt, maar waarom zou een No Fly Zone voor het hele land moeten gelden? De No Fly Zones die ooit boven Irak werden gehandhaafd golden ook niet het hele land. Nu Russische troepen hun posities rondom Kiev hebben verlaten wordt er in het westen van het land niet meer gevochten. Dat betekent dat je daar een No Fly Zone kunt handhaven, terwijl je afstand houdt van zowel de gevechten als de Russische grens.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘We houden hoop’

, door

LONGREAD - Sinds de oorlog in Oekraïne begon, heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 8 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Donderdag 24 maart. De bosbranden bij Chernobyl zorgen voor smog in Kyiv. ‘We hebben er niet de hele tijd last van,’ laat Ada weten.
Het voelt wat gek dat ik alles rondom Kyiv opzoek om precies te weten met welke omstandigheden Viktor en Ada te maken hebben. Bijna alsof ik een soort stalker ben.
‘Je steun is heel belangrijk voor ons,’ schrijft Ada. ‘Je bent de verbinding naar het leven dat we vroeger voor deze oorlog hadden.’

Enigszins verontrust vraagt Ada zich af of Europa er klaar voor is niet meer afhankelijk te zijn van het Russische gas en de olie. Want dat zou ongetwijfeld gevolgen hebben. ‘Begrijpt Europa dat Oekraïne daar niet schuldig aan is?’
Ik verzeker haar dat niemand Oekraïne ergens de schuld van geeft, behalve misschien wat mensen die het Russische verhaal geloven over neo-nazis en genocide.
‘Ik hoop dat deze oorlog niet teveel het leven van gewone mensen in Europa beïnvloedt,’ schrijft ze.

Waarschuwingen

Viktor stuurt ondertussen een screenshot van de app die waarschuwt voor de luchtaanvallen. Om 11.27 uur is een waarschuwing, die om 12.04 wordt opgeheven. Tien minuten later volgt een waarschuwing, die om 12.27 wordt opgeheven. Om 12.31 een nieuwe waarschuwing. Het betekent dat ze in de schuilkelder moeten blijven. ‘We hebben alleen tijd om even naar boven naar ons appartement te gaan om ons te wassen en te eten.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

Dit is pas het begin

, door

Een gastbijdrage van Bas Schuiling

Nu de volle aandacht voor de oorlog in Oekraïne begint weg te ebben, is het een goed moment om stil te staan bij de komende tijd. De oorlog zou nog wel eens lang kunnen duren.

Langzaam aan begint de druk toe te nemen voor Oekraïne om ‘op te geven’ en zo vele doden te voorkomen. Er gaan de komende tijd meer burgerdoden vallen door honger en dorst, dan door
Russische bommen die al meerdere steden van de kaart hebben gevaagd.

Dat is een opzettelijke strategie die al eerder beproefd is door Stalin in de Holodomor: onderwerping door honger. Er gaan ook al dodenlijsten rond, zoals tijdens de Rode Terreur, zodat
zodra plaatsen worden bezet burgemeesters, journalisten, activisten kunnen worden afgevoerd.

Het is onmogelijk voor Oekraïne om op te geven

Mocht Zelensky besluiten ‘vrede’ te bewerkstelligen door op te geven zullen overal mensen verdwijnen richting de Gulag [1] of het vuurpeloton [2]. Dat is ook wat er de laatste 8 jaar is gebeurd in
de Donbas en Krim, dus vergezocht is het niet.

Opgeven is ook een teken zijn voor Rusland dat ze weg kunnen komen met de hardste manier van oorlog voeren. Het plegen van oorlogsmisdaden, zoals het bombarderen van flats, ziekenhuizen,
scholen, schuilplekken. Het gebruik van fosfor- en clustermunitie, uithongeren van de bevolking. Daarom is het onmogelijk voor Oekraïne om op te geven. Het zou het startsignaal zijn van een enorme zuivering.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Ons zoontje zegt dat hij niet dood wil’

, door

LONGREAD - Precies 4 weken geleden viel Rusland Oekraïne aan. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 7 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

 

‘Eerder had ik hoop, maar nu geloof ik niet langer dat deze oorlog snel eindigt. Putin geeft zich niet over en gaat ons land, inclusief de Krim, niet erkennen.’ Het is zondag 20 maart. Dit is het antwoord van Viktor als ik hem vraag hoe hij nu naar deze oorlog kijkt.

‘Als ik afga op de informatie van onze overheid en westerse specialisten dan geloof ik dat de actieve oorlog in een maand eindigt. Misschien dat het leven in Kyiv over een maandje wel weer min of meer terug naar normaal is gegaan. Maar plaatselijke gevechten zullen waarschijnlijk nog wel een heel lange tijd doorgaan, vooral in de steden bij de grens met Rusland. Waarschijnlijk totdat de sancties Rusland compleet hebben ontwricht.

Oorverdovend

Maandag 21 maart. Een Russische aanval heeft de avond ervoor een winkelcentrum verwoest vlakbij waar Ada en Viktor wonen. ‘Het was oorverdovend en beangstigend,’ laat Ada weten. ‘Het was een nieuw winkelcentrum, we kwamen er graag.’ Ze stuurt een filmpje waarin hun vierjarige zoontje Tomko door een enorme speelruimte stuitert. ‘In vergelijking met wat er in andere delen van ons land gebeurt, stelt de vernietiging van een winkelcentrum weinig voor, maar het doet pijn dat alles waar we van houden kapot gemaakt wordt.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘We springen niet meer op bij elke knal’

, door

LONGREAD - 25 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 6 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Via Instagram krijg ik van Ada een doorgestuurde post: afgeluisterde berichten van Russische soldaten met hun familie. Ik frons. Het laatste wat ik wist was dat gevangengenomen soldaten huilend met hun moeder bellen (‘We zijn bezetters, mama… het is echt een nachtmerrie.’, Volkskrant, 9 maart 2022). Deze laten zelfingenomen weten hoe ze huizen en winkels plunderen. En erger: ‘Ik reed mijn tank door de tuin dwars door de deur, schoot iedereen neer, verkrachtte hen. (…) Ik krijg er waarschijnlijk nog een medaille voor ook.’

Ada is bitter. ‘Als ons leger de Russische soldaten gevangen hebben genomen vertellen ze het verhaal dat ze tijdens hun training hebben geleerd. Maar dat is niet zoals ze zijn. Ze haten ons. Je hoort hun minachting voor ons als ze vrijuit praten. Het valt allemaal op hun plek. Ze bombarderen burgerdoelen. Bij het theater in Mariupol was in enorme letters “kinderen” geschreven. Dat was goed zichtbaar voor de piloot van de bommenwerper. En toch drukte die op de knop om de bom te lanceren.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Raketten vernietigen onze steden steeds verder’

, door

LONGREAD - 22 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden die in Kyiv zitten met hun vierjarig zoontje en hun hond. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 5 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

 

Donderdag 17 maart. Voordat ik een berichtje naar Viktor en Ada stuur, doe ik eerst mijn rondje langs verschillende nieuwskanalen om te weten wat ik kan verwachten. Geen opvallende dingen in Kyiv; het Russische leger lijkt zich volledig te concentreren op het wegvegen van de zuidelijke steden van Oekraïne.
De avondklok van 36 uur is juist vanmorgen afgelopen. ‘Ik hoop dat het vandaag veilig genoeg is om naar buiten te gaan,’ wens ik Viktor.
Als antwoord stuurt hij een foto. ‘Ik loop al buiten met de hond. Het was vannacht vrij kalm. We zijn zelfs vroeger naar bed gegaan dan anders en hebben goed kunnen slapen. Op dit moment horen we ook geen explosies of beschietingen. Het is bijna vredig.’
Hij vertelt dat hij tijdens de avondklok hun hond toch twee keer per dag uit kon laten, ook al was dat niet toegestaan. Het was maar voor vijf minuten. ‘Dat was bij een eerdere avondklok anders. Toen konden we haar echt niet mee naar buiten nemen. Ze moest meer dan een dag volhouden, dat was echt heel zielig.’

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘We kunnen volhouden, maar niet falen’

, door

LONGREAD - Viktor en Ada wonen in Kyiv met hun vierjarige zoontje en hond. Sinds 24 februari heb ik elke dag contact met ze. Hier lees je wat ze meemaken. Dit is deel 4 uit de serie Overleven in Kyiv.

Dinsdag 15 maart. Op mijn telefoon lees ik over de bombardementen in Kyiv, terwijl ik op mijn laptop Google Maps heb open staan om te kijken welke wijken zijn geraakt. Niet waar mijn vrienden wonen. Ik voel me schuldig over mijn opluchting.
‘Voor de eerste keer weer sinds dagen maakte het geluid van explosies me wakker,’ schrijft Viktor. ‘Vreselijk.’
Ada heeft niets gehoord. ‘We zijn veilig,’ verzekert ze me. ‘De aanvallen waren heel dicht bij waar mijn en Viktors ouders wonen. Mijn ouders wonen op dit moment bij mijn zus en haar vriend. Viktors oma woont in haar eentje verderop. Ze is 86 jaar. Mijn opa is ook 86, die woont ook alleen, maar in een ander district. We bellen hem elke dag, hij is heel dapper en wil absoluut niet evacueren.’
Haar vastberadenheid zit blijkbaar in de familie: ‘Onze hele familie wil dat deze oorlog stopt, maar alleen na onze overwinning. We kunnen volhouden, maar niet falen.’

Aanval

Later op de dag lees ik dat in Kyiv een avondklok ingaat die maar liefst 36 uur gaat duren. ‘Nadat dit bekend werd zagen we veel rijen mensen voor supermarkten,’ vertelt Viktor. ‘Ik sprak een soldaat, ook al wilde hij niet echt praten. Maar hij liet weten dat er informatie is dat Rusland een aanval op Kyiv voorbereidt voor morgen. Hij was positief en verzekerde ons ervan dat ze elke aanval zouden afslaan. Dus laten we daar maar op hopen.’
Het voelt alsof een koude hand mijn hart vastgrijpt. ‘Ik geloof in jullie, blijf sterk, hou vol. Veel liefs,’ antwoord ik. Wat kan ik meer doen dan dat schrijven?

Vorige Volgende