Al onze berichtgeving over de crisis die het coronavirus COVID-19 in 2019 en 2020 veroorzaakt.
NIEUWS - Nu ook de Eerste Kamer groen licht geeft, kondigde minister De Jonge aan dat de app zaterdag wordt geïntroduceerd. Dan is ook de aftrap voor een campagne om het systeem onder de aandacht te brengen.
De stemming in de Eerste Kamer: 51 senatoren voor, 19 tegen (FvD, PVV, PvdD en groep-Otten).
Laten we met zijn allen ons best doen: die regels dienen ergens voor. Ik zou zo graag zien dat we even stoppen met discussiëren en samen onze schouders eronder zetten.
Minister-president Rutte weer aan het woord? Nee, een 56-jarige oud-marinier en ex-corona patiënt, die zijn opname op de IC kan navertellen.
Premier Rutte en minister De Jonge zijn wel bij de officiële start van ‘Aandacht voor elkaar’, bedoeld om initiatieven en acties onder de aandacht te brengen, ter “inspiratie zijn om elkaar verder te helpen om door deze moeilijke periode heen te komen.” Op de hiervoor ingerichte website worden ervaringsverhalen vermeld en kun je in de activiteitenagenda zien wat er zo al in het land wordt gedaan.
COLUMN - Vorige week lag het aantal bij de GGD gemelde coronapatiënten in augustus en september ruim 6200 hoger dan het totaal van februari tot en met juli. In de maand september lag het aantal zelfs 4.918 hoger dan in de “topmaanden” maart en april samen (cijfers RIVM).
Ook de gestage stijging van het aantal coronapatiënten die in ziekenhuis en/of intensive care-afdelingen terecht komen, geeft aan dat we de komende tijd ontzettend goed moeten oppassen dat we geen herhaling krijgen van “de eerste golf”.
Wat een constante is: mensen die de coronamaatregelen zeggen niet te begrijpen. Ze vinden die verwarrend of onduidelijk, terwijl de meesten eigenlijk bedoelen dat ze het er faliekant mee oneens zijn. Dat kan, maar dat is wel wat anders dan dat de maatregelen onduidelijk zouden zijn.
Fraai voorbeeldje op de laatste persconferentie na de ministerraad. De verslaggever van de NOS vraagt waarom mondkapjes wel in het voortgezet onderwijs worden verplicht maar niet bij het MBO. Vice-premier Ollongren legt uit dat dit is voort gekomen uit overleg tussen de onderwijsministers en de onderwijsorganisaties:
De uitkomst is: in het voortgezet mondkapjes in de gangen en in de aula’s, niet in de les. MBO en ook het hoger onderwijs hebben gezegd: we kunnen eigenlijk goed uit de voeten met de anderhalf meter. Daar wordt ook veel online onderwijs gegeven. Dus hun keuze in overleg met de minister is om gewoon anderhalve meter en door te gaan zoals ze dat nu deden.
COLUMN - Weer een lockdown, ditmaal een softe. Ik ben blij toe: de besmettingen nemen hand over hand toe, zelfs terwijl de testcapaciteit in elkaar donderde. De afgelopen zeven dagen werden er gemiddeld 2651 positieve tests per dag gemeld, tegen 1799 een week eerder. Ook de ziekenhuisopnames stijgen ‘ineens’ hard (heus, die kon je zien aankomen). Het reproductiegetal zit al een tijdje boven de 1,3 – en alles boven de 1 is foute boel: het betekent exponentiële groei van het virus.
Maar de maatregelen die gisteren zijn aangekondigd, zijn niet voldoende. Het kabinet moet minder op de verantwoordelijkheid van burgers sturen, en die van zichzelf ter hand nemen. Ik heb wel wat suggesties.
Ga uit van het voorzorgsprinicipe, zoals Femke Halsema gisteren bepleitte, en voer een mondkapjesplicht in. Die helpen verdere verspreiding tegen te gaan, zeker wanneer iedereen ze draagt, op plekken waar afstand houden moeilijk is. Stel ze verplicht in scholen, winkels, overheidsgebouwen, theaters, bioscopen, en vooral in de zorg. Het is krankjorum dat in ziekenhuizen niet iedereen zo’n ding draagt.
Breng de labcapaciteit fors omhoog en breng de testen dichterbij. Laat ze bijvoorbeeld in huisartsenposten afnemen, en geef iedereen die daar behoefte aan heeft meteen het griepvaccin van het seizoen: ook nog een griepgolf erbij is het laatste wat we kunnen gebruiken.
Covid-19 heeft weer een slachtoffer gemaakt in de culturele sector. Er is niemand dood (voor zover ik weet), maar doom/death pioniers Anathema hebben hun loodzware bijl er bij neer gegooid, als gevolg van dit klotejaar. Wellicht kent u ze nog van vroeger, uit de tijd dat hier op deze site hele epistels werden geschreven over dit soort bands. De eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik ze eigenlijk alleen maar ken van nóg langer geleden, uit hun doom/death tijd; later gingen ze meer de progressieve kant op, en ben ik ze een beetje uit het oog verloren (niet per se daarom hoor).
ANALYSE - door Sandra van Dijk en Marcel Canoy
In tijden van grote onzekerheid is het zoeken naar houvast. Ook wetenschappers weten vooral wat ze niet weten. We weten dat kwetsbare groepen disproportioneel hard getroffen worden, maar tasten in het duister of de schade tijdelijk is of permanent. Maar in al die onzekerheid is wel enige orde te scheppen door het schetsen van verschillende maatschappelijke scenario’s.
De scenario’s maken we aan de hand van twee sleutelonzekerheden. De eerste sleutelonzekerheid is de mate waarin de samenleving en overheid er samen in slagen het virus in te dammen door effectief gedrag. Het indammen van het virus is cruciaal voor het herstellen van de economie. In het gunstigste geval gaat dat snel, en in de ongunstige prognoses duurt het tot dik in 2021 tot we van het virus af zijn.
De tweede sleutelonzekerheid is weerbaarheid. Een individu of een samenleving als geheel kan een meer of minder adaptief vermogen hebben om met onzekerheid en tegenslag om te gaan. Hangen we massaal in de touwen? Of proberen we er het beste van te maken of zien we zelfs nieuwe kansen voor een betere samenleving?
COLUMN - Eind vorige week was het op nog slechts 14 van de 100 GGD-testlocaties mogelijk een afspraak te maken: de laboratoria die het afgenomen materiaal door de machines moeten halen, hadden nog nauwelijks capaciteit over. Gisteren stortte het systeem compleet in: Nieuwsuur constateerde dat er nergens nog een GGD-locatie viel te bekennen waar je terecht kon. Tegelijkertijd meldde het RIVM dat er diezelfde dag liefst 1300 testen positief bleken.
De besmettingen stijgen, terwijl de testcapaciteit voortdurend tekortschiet. En minister De Jonge blijft steevast beloven dat het ‘binnenkort’ heus allemaal goed komt. Zodat we nu in de akelige situatie komen dat iemand moet gaan bepalen wiens beroep ‘vitaal’ genoeg is om voorrang te mogen krijgen. Leraren en zorgpersoneel kunnen voortaan sneller terecht voor een test, beloofde minister De Jonge vrijdag, terwijl zijn partijgenoot Hubert Bruls, de voorzitter van het Veiligheidsberaad, daar juist fel tegen was: volgens Bruls hebben mogelijk andere groepen voorrang nodig, zoals politiemensen en vuilnismannen.
Zijn we nu werkelijk in de situatie gekomen dat we onderling moeten vechten wie zich een wattenstaafje in neus en strot mag laten duwen, terwijl ‘testen, testen en nog eens testen’ al maandenlang het credo is? En terwijl veelvuldig testen de enige manier is om de bewegingen van het virus in kaart te brengen, en verdere verspreiding ervan tegen te gaan?
ANALYSE - Sinds enige tijd begeef ik mij als advocaat op het gebied van de luchtvaart. Gaandeweg viel ik van de ene verbazing in de andere naarmate ik mij meer in de materie ging verdiepen. Niet in de laatste plaats geholpen door enkele deskundige cliënten ben ik steeds meer te weten gekomen over de (juridische) achtergronden van de (inter)nationale luchtvaart.
In het bijzonder valt de uitzonderingspositie van de luchtvaart op tal van terreinen op. Hierbij valt te denken aan lagere of ontbrekende geluids- en milieunormen (o.a. stikstof, (ultra) fijn stof en CO2) en het ontbreken van belastingdruk. Ja, u leest het goed. In tegenstelling tot andere omgevings- en milieubelastende sectoren wordt er geen belasting geheven op het gebruik van kerosine of de verkoop van vliegtickets en worden andere maatstaven gehanteerd bij de vergunningverlening. En dat terwijl vliegen één van de meest vervuilende en omgevingsbelastende vormen van transport is.
Ik zal hieronder een aantal voorbeelden de revue laten passeren, zonder dat ik daarmee beoog volledig of uitputtend te werk te gaan.
Voor het verkeer over land (weg en spoor) gelden tal van regels betreffende geluid en milieu. Maar niet voor de luchtvaart. Zo constateerde de Commissie Remkes dat de stikstofuitstoot van de (burger)luchtvaart boven de 3000 voet (ca. 900 meter) niet wordt meegerekend, terwijl deze emissie groter is dan onder de 3.000 voet. Ook is onlangs gebleken dat tal van luchthavens in Nederland niet over de vereiste vergunningen beschikken op grond van de Wet natuurbescherming voor de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Verschillende milieuorganisaties hebben hierover vorig jaar handhavingsverzoeken ingediend. Deze zijn in eerste instantie door de minister afgewezen. De bezwaarschriften zijn afgelopen week behandeld op de hoorzitting van de RVO. De stelling van de advocaat van Eindhoven Airport was hierin tekenend. De belangen van de luchtvaart voor economie en welvaart zouden dusdanig zijn dat “handhaving disproportioneel zou zijn”. Daarmee zette deze advocaat Eindhoven Airport boven de wet.
COLUMN - Videobellen met de huisarts, is dat een goed idee? Henriëtte van der Horst stelt vraagtekens bij een nieuwe trend.
Waar een crisis al niet goed voor is. Ineens hebben we ontdekt dat we consulten ook heel goed digitaal kunnen houden. In Utrecht wordt een gezondheidscentrum per 1 september de eerste ‘digital first’ huisartsenpraktijk in Nederland. Waarom de dokter live zien als het ook digitaal kan? Ook onderwijs – zelfs practica – wordt op grote schaal digitaal gegeven, vergaderingen en sollicitatiegesprekken vinden via Zoom of een andere digitale applicatie plaats en met je oude moeder die haar appartement niet uit kan, kun je toch ook beeldbellen.
Toegegeven, we hebben geleerd veel meer gebruik te maken van digitale mogelijkheden dan we deden. En ja, daar zitten echt voordelen aan. Minder reistijd voor allerlei overleggen die vaak ook efficiënter zijn, dus tijdwinst en beter voor het milieu. Minpunt is wel dat we ook minder bewegen als we daar niet goed op letten, dus voor onszelf misschien weer net iets minder gezond. Waarom zou je als patiënt altijd maar weer in de wachtkamer moeten plaatsnemen om dan uiteindelijk in minder dan 10 minuten van een gehaaste arts te horen dat de dosis van je medicijnen misschien toch wel iets omhoog moet, of juist omlaag. Misschien is het ook wel fijn als je als student dat college kunt afspelen op een tijd die jou goed uitkomt.
COLUMN - Wij nodigen u uit de komende tijd uw verhalen, anekdotes en wetenswaardigheden over uw vakantiebestemming bij te dragen aan onze zomerserie. Vandaag een bijdrage van voormalig Sargasso-redacteur Kyra, initiatiefneemster van de eerste zomerserie in 2011.
Het had de mooiste lente van mijn leven moeten worden. Mijn kind werd 18 jaar en daarmee kon ik een stap terug doen in mijn moederlijke bemoeizucht. Maar van een groot verjaardagsfeest kon geen sprake zijn. Geen uitgebreide familielunch, geen nachtelijke party met vrienden. Het echte feesten moest wachten. Een paar weken later volgde de diploma-uitreiking. Meer dan een sobere plechtigheid zat er niet in. Het jurkje dat ik speciaal voor deze gelegenheid gekocht had bleef in de kast hangen.
Door corona zaten we maandenlang met ons drieën in isolatie, een straf voor een levenslustige tiener met twee bejaarde ouders.
Onze stadswoning verlieten we zo weinig mogelijk. In de smalle straat was het drukker dan normaal. Op rustige momenten maakten we wandelingetjes naar de oudpapierbak en op mooie avonden fietsten we naar onze volkstuin. Gelukkig kwamen vrienden regelmatig langs voor een balkongesprek. Er werd galgje gespeeld, op afstand met behulp van stoepkrijt. De hele straat werd vol gekalkt, er ontstonden prachtige kunstwerken. Voorbijgangers bewonderen de street-art die er elke dag anders uitzag.
ANALYSE - Het lijkt het erop dat verschillende radicaal-rechtse partijen in Europa in diverse peilingen flink zijn gezakt door de coronacrisis. In een eerder op Stuk Rood Vlees verschenen artikel zocht Matthijs Rooduijn het nader uit.
Betekent de coronacrisis het begin van het einde van het radicaal-rechtse populisme in Europa? Deze zomer hebben flink wat mensen zich over deze vraag gebogen. Maar helaas zijn de meeste analyses die ik de afgelopen maanden de revue heb zien passeren vooral gebaseerd op slechts enkele cases. Dat is problematisch, want een analyse van alleen Forum voor de Democratie (FVD) of de Alternative für Deutschland (AfD) leert ons niet zoveel over de algemene toestand van radicaal rechts in Europa.
Om een beter overzicht te krijgen heb ik van alle landen in Europa de peilingen van de afgelopen zes maanden onder de loep genomen aan de hand van de Poll of Polls van de krant Politico.
Deze Poll of Polls combineert per land verschillende opiniepeilingen. Hierdoor kan een betrouwbaardere schatting gemaakt worden van de electorale steun voor partijen. Deze gegevens heb ik gecombineerd met de PopuList, een overzicht van welke partijen in Europa als populistisch en radicaal rechts kunnen worden geclassificeerd.
Zijn Europese radicaal-rechtse partijen massaal in een neerwaartse electorale spiraal terechtgekomen? In de figuur hieronder heb ik van de 31 radicaal-rechtse partijen waar ik voldoende gegevens over heb kunnen vinden weergegeven hoe ze er in de peilingen voorstonden op 3 momenten: vlak voor de crisis uitbrak (1 maart), vlak na de heftigste fase van de crisis (1 juni), en nu (of althans, op het moment van de meest recente peiling). Dit geeft een mooi overzicht van de ontwikkelingen in het afgelopen half jaar (klik voor groter beeld).
COLUMN - Wie extra kwetsbaar is, kan beter een stapje terugdoen. Zo geven we jongeren – en de economie –weer de ruimte. Emeritus hoogleraar ethiek Heleen Dupuis legde het in EenVandaag keurig uit, volledig in de geest van de VVD, waarvoor ze jarenlang senator was: ‘Ouderen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen.’ In Nieuwsuur werd ze hartelijk bijgevallen door specialist ouderengeneeskunde annex OMT-lid Nienke Nieuwenhuizen: ‘Het is net als met zwemmen,’ zei Nieuwenhuizen. ‘Als je niet kan zwemmen, is het verstandig om een stapje van het water weg te doen.’
Het was Dupuis kennelijk ontgaan dat ouderen al sinds half maart supervoorzichtig zijn, en een deel van hen zelfs maandenlang verplicht verstoken is geweest van sociaal verkeer, doch dat zij vaak besmet zijn geraakt door jongere mensen in hun nabijheid. Nieuwenhuizen op haart beurt vergeet dat een mens – jong of oud, sterk of kwetsbaar – prima zonder zwemmen kan. Met sociaal verkeer ligt dat echt iets anders. Haar advies kwam neer op het warm aanbevelen van ‘zelfverkozen’ eenzaamheid.
Ouderen isoleren helpt geen bal. We hebben dat al geprobeerd; ouderen zijn bij bosjes overleden. Het erge is dat dit debat, waarvan ook het OMT zegt dat het dringend gevoerd moet worden, op de verkeerde leest is geschoeid.