De bestuurlijke gedachtenkronkels die tot de coronapas leiden zijn onnavolgbaar. En met dat gebrek aan helderheid is heel veel mis. In de afweging over de coronapas lijken mij drie grondrechten in het geding, gelijke behandeling (artikel 1 GW), onaantastbaarheid van het eigen lichaam (artikel 11 GW) en de volksgezondheid (artikel 22). Om die volksgezondheid draait het kabinetsbeleid al anderhalf jaar. Het kabinet wil de zorg best overbelasten, maar niet teveel overbelasten. Vaccins helpen daarbij en dat leidt tot de vraag of de staat vaccinatie mag afdwingen. De vraag over gelijke behandeling komt in beeld op het moment dat mensen een ongelijk risico vormen voor elkaar en de gezondheidszorg. Gevaccineerden belanden nauwelijks in het ziekenhuis en geven het virus veel minder door. En mensen die negatief getest zijn geven het derhalve ook niet door. Dus mag je het ongelijke risico dat mensen vormen doorvertalen in ongelijke toegang tot het openbare leven? Zie daar de context. Maar waar zijn de heldere afwegingen van het kabinet? Je zou kunnen zeggen dat, om een volgende lockdown te voorkomen, we van die drie grondrechten er op dit moment maar twee volledig kunnen handhaven. Verdedigen we de gelijke behandeling en onaantastbaarheid van het lichaam, dan blijft de zorg overbelast. Uitvallend zorgpersoneel. Uitgestelde behandelingen die niet worden ingelopen waardoor geneeslijk zieken toch overlijden. Of houden we de zorg overeind net als de gelijke behandeling? Dat kan ook. Dan moeten we vaccinatie verplicht stellen. Dan dooft deze variant uit en kan de zorg op adem komen en gewone behandelingen hervatten. Of voorkomen we verplichte vaccinatie en houden we de zorg overeind? Dat kan door te morrelen aan die gelijke behandeling. Dat is wat de coronapas doet. Maar je kunt natuurlijk ook weer een (gedeeltelijke) lockdown afkondigen, als je grondrechten wilt handhaven. Het zijn tenslotte niet voor niets grondrechten. Zou een kabinet ook op die keuze misschien even haar licht kunnen laten schijnen? De laatste in de rij Bij een nieuwe lockdown zou overigens eens serieus gedacht moeten worden over al die horeca-ondernemers en culturele instellingen. Zij staan daarbij continu achter aan de rij. Vrijheid om je nachtclub of theater te openen zie ik niet direct onder de grondrechten staan. Maar een overheid die het leven van mensen anderhalf jaar lang in de wachtstand zet, doet dat leven geweld aan. Uitzicht voor de mensen achteraan de rij zou op dit moment zwaar moeten wegen. Daarom is het ook vreemd dat de lobbyist van de horeca zich zo onomwonden keert tegen de coronapas. En je zou om dezelfde reden mogen verwachten dat de demonstraties van Unmute Us vergezeld gaan van een oproep aan hun publiek om zich te laten vaccineren. Ook zij zullen toch begrijpen dat een hogere vaccinatiegraad de zorg ontlast en zo de laatste horden voor volledige opening weghaalt. Vaccinatiedrang Het lijkt er vooral op dat het kabinet uit is op wat ze eerder bij monde van Hugo de Jonge ontkende, namelijk mensen richting vaccinatielocaties dirigeren. En dat is een uitstekend idee! Een belangrijke overweging daarbij is dat waarschijnlijk een groot deel van de nu nog ongevaccineerden helemaal niet tegen vaccinatie is. Want naast de expliciete tegenstanders, zijn er mensen die gewoon ongeïnformeerd, of te laks zijn. Als vaccinatiedrang betekent mensen met goede informatie benaderen zodat ze een geïnformeerde keuze maken, of ze een schop onder hun reet geven als ze te laks zijn zich van de situatie iets aan te trekken, dan ben ik voor aandringen. Wel onder voorwaarde. De keuze die mensen uiteindelijk maken moet zonder enige reserve gerespecteerd worden. En die keuze mag door niemand voor ze worden gemaakt. Maar als vaccinatiedrang de bedoeling is van dit kabinet. Wordt het dan niet eens tijd terug te komen op eerdere uitspraken? En zou dat dan niet in alle openheid en weloverwogen moeten gebeuren? Democratie In de nu anderhalf jaar durende crisisaanpak van dit kabinet sloeg het woord crisis vaak niet alleen op de pandemie, maar ook op de aanpak zelf. Vergaande regels waarin altijd weer met vele maten werd gemeten. Routekaarten die niet gemaakt bleken om te gebruiken, maar louter om te doen alsof er een plan was. Vooruitkijken gebeurde meestal vanuit een kamer zonder ramen. Het verloop van de besmettingen werd keer op keer op dezelfde manier verkeerd ingeschat. Maar heldere overwegingen, die tot intelligente voor iedereen begrijpelijke keuzes en strategieën leiden hebben we zelden gehoord. En daar valt nog wel mee te leven als het gaat om een vaccinatieprogramma dat daardoor pas laat op gang komt. Maar niet als het gaat om onze grondrechten. Politici die onze grondrechten niet serieus nemen, nemen onze rechtstaat en onze democratie niet serieus. Het beperken van grondrechten, het op losse schroeven zetten van artikel 1, zou alleen moeten kunnen als de regering zelf helder voor ogen heeft waar ze mee bezig is. Dus het moet vergezeld gaan van (1) een duidelijk doel en een strategie, (2) tijdelijkheid met een expliciete einddatum (3) en democratische instemming. En de democratie moet zich ook laten gelden in hoe we omgaan met de minderheid. Mensen die zich niet willen laten vaccineren, moeten zo laagdrempelig mogelijk, dus snel en dichtbij huis getest kunnen worden. We moeten er alles aan doen om die keuze om niet te vaccineren te kunnen volhouden. Hoe verdrietig de wetenschap ook is dat als gevolg van die keuze sommige van hen aan Corona zullen overlijden.
Vandaag is vanaf 14 uur het eerste landelijke Woonprotest in het Westerpark in Amsterdam. Het hele podiumprogramma wordt live uitgezonden via het Facebook event. Lees/kijk/luister hier waarom je mee moet demonstreren tegen dit woonbeleid. 
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
ACHTERGROND - De vruchten van jaren VVD-beleid worden door buitenlandse investeerders geplukt. Maar voor studenten, starters, sociale huurders, mensen zonder dak boven hun hoofd en nu ook de middeninkomens zijn ze zuur. Daarom vinden er verschillende landelijke demonstraties plaats, te beginnen morgen, zondag 12 september, in Amsterdam: het Woonprotest. Gevolgd door de Woonopstand op 17 oktober in Rotterdam. De Haagse Stadspartij heeft ook al een protest aangekondigd in Den Haag op 13 november en in enkele andere steden wordt nagedacht over een vervolg.
Wat je moet weten over wat er allemaal niet deugt aan het woonbeleid? Ten eerste dat het veelzeggend is dat beleidsmakers tegenwoordig vooral spreken over de ‘woningmarkt’ in plaats van over volkshuisvesting. Het is dan ook niet slechts symbolisch dat kabinet Rutte-I een einde maakte aan het ministerie van VROM en een minister van Wonen onder BZK werd onderbracht. Kabinet Rutte-III deed ook deze minister de das om, sinds 2017 doet de minister van BZK wonen er gewoon even ‘bij’.
Maar volkshuisvesting is terug, en hoe. Morgen worden tienduizend verwacht mensen bij het eerste landelijke protest in Amsterdam. De media raken er de afgelopen weken niet over uitgepraat. Overal verschijnen reportages over de ‘slachtoffers’ van de woningmarkt (in deze context wél het juist woord).
Recent nam een universitair docent aan de UvA ontslag wegens het coronabeleid van de universiteit. Ginny Mooy betoogt dat hij niet voor niets grote woorden en daden gebruikt.
“Nogal melodramatisch,” noemt een kennis – werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam – de recent verschenen publieke ontslagbrief van universitair docent Matt Cornell. De ontslagbrief werd gepubliceerd in Folia en kreeg veel aandacht in de landelijke kranten. Cornell nam ontslag uit protest tegen de volledige heropening van de universiteit, waarbij geen adequate voorzorgsmaatregelen tegen verspreiding worden genomen. Dat mijn kennis dit ‘melodramatisch’ noemt, vind ik geen verrassende reactie. Want het is nogal opzienbarend voor Nederland, dat iemand consequenties verbindt aan zijn ongenoegen over politieke beslissingen. Wij zeuren en klagen wel graag, en ook al heeft meer dan de helft van ons geen vertrouwen meer in het overheidsbeleid; als de overheid zegt dat die mondkap af kan, dan doen we dat. No questions asked. Daar mor je misschien wat over, zet een boos bericht op social media, je bent even flink verontwaardigd, maar dat is het dan wel. Cornell niet, die maakte een fors statement met zijn ontslag. En dat valt moeilijk.
“De GGD en het Outbreak Management Team, nota bene de experts die de regering adviseren, hebben geadviseerd om het hoger onderwijs voorlopig nog niet te heropenen. Door dat te negeren volgt de universiteit de lijn-Rutte, en niet het advies van Nederlandse of internationale experts op het gebied van volksgezondheid. De UvA wordt hierdoor medeplichtig aan de schandalige manier waarop dit kabinet deze crisis heeft aangepakt.”
MATT CORNELL, DOCENT AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM IN AT5.NL
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
VIDEO - Vanaf 12 uur vergaderen de PvdA-leden over eventuele samenwerking met GroenLinks in een nieuw kabinet. De meeting van GroenLinks is gestart om 10:30 uur en is ook live mee te kijken. Anders dan bij GroenLinks, mogen de PvdA-leden stemmen over het voorstel. Een aantal PvdA-leden wil überhaupt niet in een coalitie met de VVD stappen zolang Rutte aan het roer blijft.
Vijf jaar en een aantal onderzoeken verder is het overduidelijk: de invoering van reguliere tijdelijke huurcontracten heeft geleid tot normalisering van flexhuur met zeer negatieve gevolgen voor huurders. In plaats van te zoeken naar oplossingen voor ‘betere’ flexhuur, moet de invoering van tijdelijke huurcontracten worden teruggedraaid.
De Volkskrant schreef afgelopen weekend over tijdelijke huurcontracten, waarin het onder meer ging over de rampzalige gevolgen voor huurders, als volgt samengevat: “het leven van flexhuurders staat stil”. De Volkskrant deed zelf onderzoek op basis van een vragenlijst die door 352 tijdelijke huurders was ingevuld, aangevuld met een analyse van het aanbod van huurwoningen op Funda. Het resultaat: 14 procent van de aangeboden huurwoningen wordt aangeboden met een tijdelijk contract. In sommige gemeenten ligt het percentage veel hoger: Zaanstad gaat aan kop met 37 procent.
Voor wie dit alarmerend vindt: dit percentage is aanzienlijk lager dan in twee eerdere onderzoeken werd gevonden. Investico/Vers Beton en Companen (die laatste in opdracht van het ministerie van BZK) stellen in respectievelijk december 2020 en juli 2021 vast dat het aandeel tijdelijke huurcontracten van aangeboden huurwoningen op zo’n 50 procent ligt. Companen denkt dat particuliere verhuurders met meer dan tien woningen inmiddels ongeveer een derde van hun woningen verhuren met een tijdelijk contract. Afgaande op de onderzoeksmethoden van de drie onderzoeken, is de 14 procent die de Volkskrant noemt waarschijnlijk een onderschatting [zie eindnoot].
Rutte kan tevreden zijn. Met ingang van morgen wordt een volgend record op zijn conto geschreven: Rutte III is opgeklommen tot nummer drie in de top-3 van langstzittende demissionaire kabinetten. Nog acht dagen en hij stijgt hij naar de tweede plaats.
Blijft de impasse in de kabinetsformatie nog een ruime zes weken duren, dan haalt Rutte III de gouden medaille in deze illustere top drie. Maar dat zal toch niet waar worden?
Tot nu doet de inhoud er niet toe bij de kabinetsformatie. Er wordt mistig gedaan over iets als “geen linkse wolk”, maar qua visie hebben we nog niets gehoord. Daar doen we dan even aan mee door te kijken naar welke combinaties op een meerderheid in beide Kamers kunnen rekenen.
Eerst maar eens de optie ‘re-animeren Rutte III’. Dus VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Een niet al te riante meerderheid in de Tweede Kamer (78 zetels), maar een minderheid in de Eerste Kamer (32 zetels).
De nu veelbesproken optie van VVD, D66, CDA met PvdA en GroenLinks haalt wel in beide Kamers een meerderheid: 90 zetels in de Tweede Kamer, 42 in de Eerste Kamer.
Rutte vindt dat een iets te grote ‘linkse wolk’. Soms formuleert hij dat anders als ‘da’s één partij teveel voor een stabiele coalitie’. Maar deze optie geeft geen meerderheid in de Eerste Kamer.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
VIDEO - GroenLinks voert vandaag (vanaf 10:30 uur) een gesprek met de leden over eventuele verregaande samenwerking met de PvdA in een nieuw kabinet. Het gesprek is live mee te kijken. Niet alle GroenLinksers staan te springen om deze linkse samenwerking, lees hier bijvoorbeeld de opinie van Huub Bellemakers die stelt dat de groene ideologie fundamenteel anders is dan de sociaaldemocratie. Om 12 uur begint de ledenvergadering van de PvdA die hier live is mee te kijken.
COLUMN - Zou Mark Rutte het onderhandelen verleerd zijn? Sinds de verkiezingen van 17 maart houdt hij zich er in ieder geval niet mee bezig. Wel met andere zaken. Eerst z’n leugentjes en daarna z’n radicale ideeën. En sindsdien met het positioneren van zichzelf voor het moment dat de onderhandelingen toch van start gaan. Belangrijk want de kijker moet niet het idee krijgen dat hij bij de start heel hard naar links rent. Dus waar staat de fotograaf van de T? Rechts van Wopke blijven en zorgen dat dat linkse wolkje buiten beeld blijft.
Maar onderhandeld wordt er dus niet.
Er was een tijd dat formeren onderhandelen betekende. Dat partijen lange onderhandelingssessies belegden, partijprogramma’s naast elkaar legden en over allerlei thema’s overeenstemming probeerden te bereiken. Daarbij zou een partij met 34 zetels zich kunnen laten gelden door duidelijk te maken dat twee linkse splinters met samen 17 zetels, alleen achter de komma iets in de melk te brokkelen hebben. Meedoen, prima, maar de verkiezingsuitslag bepaalt de verhoudingen. We zijn tenslotte een democratie. Dus Rutte doet de persconferentie en Klaver en Ploumen mogen als Irma Sluis op de achtergrond stilletjes gebaren dat ze het liever iets linkser hadden gezien.
Vandaag komen de leden van PvdA en GroenLinks bijeen om het over de kabinetsformatie te hebben, met name over de samenwerking tussen de twee partijen. Huub Bellemakers, partijbaron en fractievolger van GroenLinks Nijmegen doet mede namens Selcuk Akinci een oproep aan Jesse Klaver.
Van bovenaf zo’n samenwerking pushen is echt ongehoord. Je stelt je eigen partijen voor een voldongen feit. Het gooit onze eigen groene ideologie overboord, je staat helemaal niet sterker tegenover Rutte en leidt electoraal nergens toe.
In de zucht naar regeringsdeelname dreigen Jesse Klaver en Lilianne Ploumen hun eigen partijen voor de trein te gooien. Met hun voorstel de onderhandelingen als één fractie te voeren, proberen ze de leden van beide partijen op te zadelen met een voldongen feit.
Een mandaat voor deze stap ontbreekt ten ene male. Nooit heeft het congres van één van deze partijen zich uitgesproken voor zo’n verregaande vorm van samenwerking. En ook de kiezer heeft in maart van dit jaar een keuze gemaakt voor één specifieke partij en niet voor een gecombineerde lijst. Met zijn fusiedrang geeft Klaver blijk van onbegrip of zelfs minachting ten aanzien van de groene ideologie en van zijn kiezers.
Groene ideologie is fundamenteel anders dan de sociaaldemocratie. De sociaaldemocratie komt van oudsher op voor economisch achtergestelde groepen in de samenleving. Duurzaamheid werd lange tijd beschouwd als luxe-onderwerp. Groenen kijken veel breder naar ongelijkheid. Emancipatie, eerlijke verhoudingen tussen landen en rekening houden met de belangen van toekomstige generaties zijn kernaspecten van duurzaamheidsdenken. Niet voor niets staat GroenLinks traditioneel in de linkerbovenhoek van het politieke spectrum: links en progressief.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.