Dochters aan de macht in IJsland

De parlementsverkiezingen in IJsland zijn gewonnen door de sociaal-democraten. Ze behaalden 15 van de 63 zetels in de Althing, het IJslandse parlement, een winst van 9 zetels. Ook de Liberale Hervormingspartij boekte met 11 zetels (+6) een flinke winst. De Onafhankelijkheidspartij van de regerend premier Bjarni Benediktsson verloor, evenals zijn coalitiepartners, de centrum-rechtse Vooruitgangspartij en de Links-Groene beweging die helemaal uit het parlement verdween. Een aardverschuiving in de IJslandse politiek volgens Eiríkur Bergmann. De regering-Benediktsson kwam in oktober voortijdig ten einde. Breekpunten waren de behandeling van immigranten en asielzoekers, evenals energie- en huisvestingskwesties. Bij een Gallup poll in november bleek dat meer dan 60% van de IJslanders gezondheidszorg, economische kwesties en huisvesting als een topprioriteit beschouwde. Immigratie werd door 32% van de ondervraagden als een belangrijk onderwerp beschouwd, terwijl asielkwesties goed waren voor 18% van de respondenten. Actieve immigranten IJsland is niet zo bekend als immigratieland, maar volgens een OECD rapport bestaat 18% van de bevolking uit immigranten. Door immigratie is de IJslandse bevolking in de afgelopen jaren flink gegroeid. Dit heeft belangrijke economische voordelen opgeleverd voor IJsland, onder andere door de beroepsbevolking te laten groeien en het land te helpen voldoen aan de vraag naar arbeid in snelgroeiende sectoren. De vorige regering ontwikkelde een alomvattend integratiebeleid met als doel 'een inclusieve, multiculturele samenleving, waarin immigranten gelijke kansen hebben, zowel in de maatschappij als op de arbeidsmarkt.' Als eerste punt voor het integratiebeleid noemde de regering 'de actieve deelname van immigranten aan verkiezingen en de samenleving'. De grootste groep immigranten komt vanouds uit Polen, zij vormen inmiddels 3% van de IJslandse bevolking. Ze werden al in de jaren zestig van de vorig eeuw aangetrokken voor werk op de scheepswerven. Een van de actieve Poolse IJslanders is Pawel Bartoszek,  die in 2016 voor de liberalen in het parlement werd gekozen en sinds 2018 lid is van de gemeenteraad in Reykjavik. Hij is erg blij met de resultaten van zijn partij bij de laatste verkiezingen. President Halla Tomasdottir, nog maar net in functie,  heeft de leider van de sociaaldemocraten, Kristrun Frostadottir, gevraagd een nieuwe regering te vormen. Frostadottir is van plan een alliantie aan te gaan met de Liberale Hervormingspartij en de Volkspartij, een nieuwe linkse partij. Frostadottir voerde voerde campagne om de inflatie en de staatsfinanciën onder controle te krijgen en tegelijkertijd het socialezekerheidsstelsel te versterken. Ook de liberale partijleider Thorgerdur Katrin Gunnarsdottir benadrukt het belang van voorzichtig omgaan met de staatsfinanciën. Beide partijen zijn ook voorstander van toetreding tot de EU, al zal dat nog wel wat voeten in aarde hebben gezien de tegenstand bij de conservatieve oppositie. Uit peilingen blijkt volgens Reuters dat het EU-lidmaatschap wel populairder is geworden: ruim 45% van de kiezers is nu vóór, 35% is tegen en de rest is nog onbeslist. Een positieve populist Ook de Volkspartij die tien zetels (+4) kreeg bij de verkiezingen is tegen een EU-lidmaatschap. Desondanks sluit partijleider Inga Sæland deelname aan de nieuwe beoogde coalitie met sociaal-democraten en liberalen niet uit. Woensdag toonde ze zich optimistisch over de onderhandelingen: "A beautiful child is being born."De IJslandse Volkspartij, een linkse populistische groep die in 2016 werd opgericht, komt op voor de rechten en het welzijn van gemarginaliseerde groepen, zoals ouderen, huishoudens met een laag inkomen en gehandicapten. Saeland heeft zelf een visuele beperking. In een interview heeft ze ooit gezegd dat ze blij is dat ze populist wordt genoemd. ‘Ik heb besloten de positieve kant te kiezen en te zeggen: een populist is gewoon iemand die heel populair is. Maar ik weet natuurlijk waarvoor de term wordt gebruikt. Ik ben waarschijnlijk een Marine Le Pen-type, in de ogen van  degenen die toch nooit op de partij zullen stemmen. Wij zijn een bedreiging omdat wij de voorbode zijn van verandering. We zijn oprecht en eerlijk en we werken vanuit idealen en we zijn van plan daarmee door te gaan en we zijn gewoon tevreden populisten te zijn. Ik ga zeggen dat het gewoon betekent dat je vandaag populair bent.' Dat vrouwen een hoofdrol gaan spelen in IJslandse politiek is niet nieuw. Al in vroeg-middeleeuwse vertellingen komen we zelfverzekerde, trotse en onafhankelijke vrouwen tegen, zo laat de historicus Luit van der Tuuk in een onlangs verschenen boek weten. Met een verwijzing naar de IJslandse mythen pleit de liberale Gunnarsdottir bij de coalitiebesprekingen voor humor en luchtigheid.

Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

Incomplete Tweede Kamer

COLUMN, DATA - Nu Pieter Omtzigt weer aan het werk is en de vacante Kamerzetels van NSC-leden Hertzberger en Zeedijk ingenomen zijn door Sander van Waveren en Willem Koops, kan de Tweede Kamer weer op volle sterkte de regering contoleren.

Dat valt tegen. Gisteren bijvoorbeeld, waren 130 van de 150 Kamerleden aanwezig. Dat wil zeggen, ze waren ergens in het gebouw. Bij het toch niet onbelangrijke debat over het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 waren alleen de 14 woordvoerders aanwezig.

Andere Kamerleden zaten bij verschillende commissievergaderingen. We nemen aan dat de rest  aan het werk was in de fractiekamers of elders in het gebouw in gesprek met lobbyisten of vertegenwoordigers van (een deel van) het volk.

Maar waar waren de overige twintig Kamerleden dan? Het volk heeft immers gesproken en gezegd dat er op de 150 zetels ook daadwerkelijk 150 mensen horen te zitten.
En zo geschiedde. Op de eerste zitting van de gekozen Kamer. Ze waren allemaal aanwezig om beëdigd te worden. Daarna is de Tweede Kamer geen enkele keer voltallig aanwezig geweest.

Naast de werkbezoeken in binnen- en buitenland waren er de nodige griepjes en snotverkoudigheden, zwangerschaps- en ouderschapsverloven en een enkele burn-out en operatieve maagverkleining.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: kiki99 (cc)

Stop mythevorming over ngo-infuus

‘Nederlandse ngo’s liggen massaal aan het infuus van de overheid.’ Deze mythe zingt al een tijd rond in de Nederlandse samenleving en politiek Den Haag. Het klonk ook door in de recente beleidsbrief van minister Klever (PVV) van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. ‘Het doelbewust in stand houden van deze mythe doet afbreuk aan het maatschappelijk draagvlak waaraan de minister zo’n groot belang hecht’, schrijven Charlotte Ariese, Jochem Duinhof en Floris Grijzenhout in deze opiniebijdrage.

Tijdens het debat over haar brief gaf minister Klever aan dat zij “ngo’s niet overeind wil houden, maar ook niet wil laten omvallen”. Dit schetst een beeld van non-gouvernementele organisaties (ngo’s)  die collectief te afhankelijk zijn van de Nederlandse overheid. Wie zich verdiept in de materie, komt erachter dat deze mythe geen stand houdt. Het doet ook geen recht aan het betekenisvolle werk dat ngo’s verrichten en de impact die dat heeft voor mensen in moeilijke omstandigheden. Het is daarom zaak deze mythe te ontkrachten.

Miljard

In de gepubliceerde beleidsbrief maakt minister Klever bekend waar de eerste bezuinigingen neerslaan. Van de meer dan tien miljard euro die de komende jaren op ontwikkelingssamenwerking wordt bezuinigd, komt de eerste miljard vrijwel volledig terecht bij Nederlandse ngo’s. Ook gaan nieuwe regels gelden om in aanmerking te komen voor subsidies. Daarbij denkt de minister aan een subsidieplafond van vijftig procent. Internationaal opererende ngo’s mogen maximaal vijftig procent van hun totale inkomsten vanuit de Nederlandse overheid ontvangen. De rest moeten zij zelf opbrengen. Is dit percentage hoger, dan is de afhankelijkheid te groot en wordt er geen subsidie verstrekt.

Foto: Schermafbeelding - Minister Barry Madlener bij Kamercommissie I en W

Een spagaat op waterstaat (over het klimaat)

Minister Hermans (van Klimaat en Groene Groei) kreeg afgelopen week schriftelijke vragen uit de Kamer, vanwege uitspraken die haar collega Madlener (van Infrastructuur en Waterstaat) eerder had gedaan in een vergadering met de Kamercommissie voor I&W. Madlener kreeg daar de vraag of hij bereid is ‘desinformatie over water, overstromingen, klimaatadaptatie en waterbeheer’ actief te ontkrachten, als dat nodig is. Die vraag beantwoorden leek een lastige evenwichtsoefening voor Madlener. Hij wekte de indruk dat hij zich aan de ene kant wilde laten zien als verantwoordelijke minister, die niks moet hebben van misinformatie, en die de wetenschap serieus neemt. Terwijl hij aan de andere kant zijn eigen partij en coalitiegenoot BBB niet teveel voor het hoofd wilde stoten. (Kamerlid Vermeer van de BBB had kort daarvoor in een talkshow nog verwezen naar misinformatie over verwijderde dammen, die zogenaamd bijgedragen zouden hebben aan de ernst van de overstromingen in Valencia.) Geen eenvoudige opgave, zelfs voor iemand die retorisch best handig is.

Het verband tussen extreme neerslag en klimaatverandering

De vragen gaan vooral over het verband tussen overstromingen door extreme neerslag en klimaatverandering. Madlener draaide in zijn antwoorden om de hete brei heen. In hoeverre hij erkent dat dat verband er is, bleef dus onduidelijk. De vragenstellers erkennen dat verband natuurlijk wel, maar formuleren het ongelukkig: ‘Onderschrijft u dat de overstromingen in Valencia dus wel één-op-één te koppelen zijn aan klimaatverandering?’ Ik denk niet dat klimaatwetenschappers het zo zouden zeggen. Want die overstromingen zijn ook weer niet volledig toe te schrijven aan klimaatverandering. Wel zijn er op meerdere manieren verbanden te leggen:

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: peterolthof (cc)

Brussel heeft een grill voor nieuwe bewindslieden – Nederland nog niet

OPINIE - Gisteren is in Brussel een nieuwe Europese Commissie dan toch officieel aan het werk gegaan. Tot vorige week woensdag was het spannend of Comissievoorzitter Ursula Von der Leyen al haar kandidaat-commissarissen met succes door de benoemingsprocedure zou kunnen slepen. Florian van Hout vergelijkt de Brusselse ‘grill’ met de gang van zaken bij de benoeming van ministers in Nederland.

Europarlementariërs van de sociaaldemocratische S&D, het liberale Renew en de Groenen vonden het onverteerbaar dat de rechts-conservatieve Raffaele Fitto vicepresident zou worden. De Italiaan behoort tot Fratelli d’Italia, de partij van de premier Giorgia Meloni, met wie Von der Leyen de banden door Fitto’s benoeming lijkt te willen aanhalen.

In reactie op het verzet tegen Fitto dreigde de Europese Volkspartij het aantreden van de sociaaldemocraat Teresa Ribera als vicepresident te blokkeren. Ze eisten onder meer dat zij aan het Spaanse parlement verantwoording zou afleggen over haar optreden als klimaatminister rond de recente overstromingen in Valencia.

De patstelling werd uiteindelijk doorbroken door een deal tussen de christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen. Na publicatie van een gezamenlijke verklaring over hun constructieve samenwerking besloten de groepen elkaars kandidaten te steunen. Daarnaast werd het takenpakket van de Hongaarse Eurocommissaris Olivér Várhelyi, lid van de radicaal-rechtse Patriotten voor Europa, ingeperkt. De goedkeuring van zijn benoeming was als enige van de andere commissarissen aangehouden. Várhelyi gaat zich richten op Gezondheidszorg en Dierenwelzijn, maar moet de dossiers reproductieve rechten en pandemische paraatheid afstaan aan zijn Belgische collega Hadja Lahbib.

Foto: DIE LINKE. Sachsen (cc)

Sahra Wagenknecht gaat in twee deelstaten meeregeren

De Duitse deelstaat Brandenburg krijgt een regering van SPD en BSW. Bündnis Sahra Wagenknecht, een afsplitsing van Die Linke, haalde in Brandenburg dit najaar vanuit het niets 13,5 procent van de stemmen. De SPD werd met 30,9 procent nipt grootste partij dankzij de populaire minister-president Dietmar Woidke, die zich in de campagne nadrukkelijk verre had gehouden van zijn partijgenoot Bondskanselier Olaf Scholz. De AfD kreeg in Brandenburg 29,2 procent, maar was op voorhand door de SPD van samenwerking uitgesloten. Vorige week werd in Thüringen een akkoord bereikt voor een minderheidscoalitie van CDU, SPD en BSW. Ze komen daar één stem te kort en zijn daarvoor afhankelijk van Die Linke of de AfD.

In Brandenburg haalden zowel de Groenen als Die Linke de kiesdrempel niet. Op voorhand ontsloeg de huidige en toekomstige minister-president Woidke vorige week zijn minister van Volksgezondheid Ursula Nonnemacher van de Groenen vanwege een conflict over de hervorming van het ziekenhuiswezen, een onderwerp waar BSW al langer dwars lag. Haar partijgenoot, landbouwminister Axel Vogel trad uit solidariteit terug. Daarmee is de oude rood-zwart-groene coalitie in het zicht van de haven alsnog gestrand. In de nieuwe coalitie krijgt BSW drie ministersposten. SPD en BSW willen zich inzetten voor vermindering van de bureaucratie en digitalisering. Ook wil de nieuwe deelstaatregering mobiele telefoons op scholen verbieden, ouders met een laag inkomen ontlasten, het politiekorps uitbreiden en de irreguliere migratie indammen. Een heikel punt was de eis van BSW om te stoppen met wapenleveranties aan Oekraïne. Maar daar gaat de deelstaat natuurlijk niet over. Er is een compromis gevonden in een algemene uitspraak dat partijen zich binnen de federale regering en de EU willen inzetten voor een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: hobvias sudoneighm (cc)

Moties van wantrouwen, afkeuring en treurnis in cijfers

ANALYSE - van Erie Tanja

Kamerleden kunnen ernstige kritiek op (het beleid, handelen of optreden van) een kabinet, de minister-president of andere bewindspersonen verpakken in een motie. In oplopende kracht kan dat een motie van treurnis, afkeuring of wantrouwen zijn.

In deze bijdrage worden de moties van wantrouwen, afkeuring en treurnis die sinds 1945 zijn ingediend in de Tweede Kamer cijfermatig verkend. Dit gebeurt op basis van getallen die zijn verzameld ten behoeve van de website parlement.com, aangevuld met eigen speurwerk voor de meest recente periode. De cijfers geven een korte inkijk in dit parlementair instrument.

Vooraf enkele korte opmerkingen over deze drie bijzondere vormen van moties (van orde). De motie van treurnis heeft weinig politieke waarde. Hoewel staatsrechtelijk zonder betekenis wordt de motie van treurnis niettemin ingediend omdat de indiener geen steun vindt voor een ‘zwaardere’ motie en/of als een signaal naar de achterban.

Moties van afkeuring en wantrouwen waren lange tijd synoniem van elkaar; meer recent lijkt de motie van afkeuring als een lichtere vorm van de motie van wantrouwen te worden gezien, in ieder geval door Kamerleden. Een motie van afkeuring zou niet dwingen tot aftreden, een motie van wantrouwen wel. Overigens zijn er ook genoeg voorbeelden waar bewindspersonen het eventuele oordeel van de Kamer over hun tekortschietend handelen niet afwachtten, en voor of tijdens een debat hun aftreden al aankondigden, ook zonder een motie.

Foto: CIFOR-ICRAF (cc)

Geopolitiek in de Sahel

ANALYSE - In Niamey, de hoofdstad van Niger, vond vorige week een conferentie plaats van anti-westerse groepen uit alle delen van de wereld. De slotverklaring van de conferentie haalt uit naar de NAVO, de Verenigde Staten en de Europese koloniale machten, in het bijzonder Frankrijk. De conferentie steunt het samenwerkingsverband Alliance des États du Sahel (AES) dat de drie Sahellanden Niger, Mali en Burkina Faso vorig jaar sloten. ‘Wij zijn optimistisch dat deze regeringen, door te blijven luisteren naar hun bevolking, hun doelstellingen voor volledige nationale bevrijding zullen verwezenlijken en een bijdrage zullen leveren aan het bredere doel van een verenigd en vrij Afrika.’

In het westen wordt met argusogen gekeken naar wat er in dit deel van Afrika gebeurt en dan met name naar de rol van Rusland en de nauw met het Kremlin verbonden Wagnergroep. Het nieuwe samenwerkingsverband AES is opgericht als een onderling defensief pact toen het bestaande regionale, primair economische, bondgenootschap ECOWAS dreigde tussenbeide te komen na een coup van het leger in Niger. De militaire leiders van de Niger, Mali en Burkina Faso besloten daarop het lidmaatschap van ECOWAS op te zeggen (‘onze Brexit’ citeerde De Volkskrant een criticus). In juli van dit jaar bevestigden de militaire leiders van de drie landen hun bondgenootschap dat inmiddels verder gaat dan de landsverdediging. Recent is gesproken over één paspoort voor de inwoners van alle drie de landen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Thirdman, via Pexels.

Morele nood sociaal werkers onder radicaal rechts

ESSAY, LONGREAD - door Thomas Kampen

Veel sociaal werkers tonen een gespleten loyaliteit bij moeilijke morele keuzes. Hoe reageren zij als radicaal rechts beleid hun morele integriteit onder druk zet? Volgens hoogleraar Thomas Kampen helpt een robuuste kennisbasis tegen radicale invloeden en populistisch gedachtegoed.

Door de komst van het nieuwe kabinet komt het sociaal werk in nieuw vaarwater terecht. De plannen van dit kabinet verhouden zich op onderdelen moeizaam tot de kernwaarden van het sociaal werk, zoals het waarderen van diversiteit en gelijke toegang tot ondersteuning. Dat zien we bijvoorbeeld aan de beëindiging van de bed-bad-broodregeling per 1 januari 2025. Gemeenten vrezen dat veel mensen daardoor op straat zullen belanden.

In onmogelijke situaties ontstaat morele nood: geen enkele oplossing doet recht aan alle morele verplichtingen

Als zij voor een slaapplek aankloppen bij sociaal werkers kan dat bij hen leiden tot morele nood. Volgens de regels kunnen zij uitgeprocedeerde mensen niet onderbrengen in de reguliere opvang, maar mensen tegen hun zin op straat laten slapen, strookt niet met de kernwaarden van het beroep. Dan ontstaat wat Bernardo Zacka (2017) een ‘onmogelijke situatie’ noemt: een situatie waarin beleid haaks staat op beroepsidealen. In onmogelijke situaties ontstaat morele nood omdat er geen enkele oplossing is die recht doet aan alle morele verplichtingen. Deze druk op de morele integriteit van sociaal werkers resulteert in gevoelens van frustratie, schuld en machteloosheid.

Foto: Retha Ferguson Studio, via Pexels.

Is er plek voor de wetenschappelijke expert in de democratie?

ESSAY - door Lucas Dijker (University College Dublin)

Coronavirus, stikstofcrisis, kunstmatige intelligentie – onze samenleving staat bol van complexe problemen die alleen experts kunnen begrijpen. Toch verwachten wij in een liberale democratie dat burgers direct of via hun gekozen vertegenwoordigers deelnemen aan de besluitvorming over dit soort zaken. In een democratie ligt de uiteindelijke politieke macht immers bij het volk. Maar wanneer besluitvorming steeds afhankelijker wordt van wetenschappelijke experts, wat blijft er dan over van de democratie?

In veel opzichten staan wetenschap en democratie lijnrecht tegenover elkaar: democratische besluitvorming gebeurt door te stemmen, terwijl wetenschappers niet stemmen over wat waar is. De wetenschap zegt, of probeert te zeggen, wat de feiten zijn. Zoals filosofe Hannah Arendt schreef: feiten staan los van “overeenstemming, discussie, mening of instemming.” Het democratisch debat daarentegen draait juist om instemming, onenigheid en verschillende meningen.

Twee uitersten

De liberale democratie is min of meer een geïnstitutionaliseerd besluitvormingsproces waarin burgers op basis van gelijkheid collectief beslissen, met respect voor grondwettelijk beschermde individuele rechten. Maar omdat wij deze besluitvorming ook toepassen op complexe vraagstukken, zijn wij vaak afhankelijk van deskundigen.

Als de democratie zo sterk afhankelijk wordt van experts, riskeert zij een technocratie te worden – een elitaire vorm van epistocratie waarin alleen experts publieke besluiten nemen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende