Kabinet en Tweede Kamer helpen Gaza

Het kabinet stelt 10 miljoen euro extra beschikbaar voor noodhulp aan Gaza. Het geld gaat naar VN-organisaties, een groep internationale en nationale NGO’s, en de Palestijnse Rode Halve Maan. Dat ‘extra’ betekent:  10 miljoen “bovenop de € 51 miljoen die Nederland dit jaar voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp aan de Palestijnen heeft uitgetrokken”. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher, dat vanwege een afgesproken begrotingssystematiek dat ‘extra’ de komende drie jaren gekort zal worden op andere uitgaven. Hiermee is eigenlijk ook tegemoet gekomen aan de motie van Sjoerd-Sjoerdsma (D66) waarin werd opgeroepen “gehoor te geven aan de noodkreet van de VN voor 100 miljoen euro aan humanitaire hulp”. De motie is aangenomen. Alleen JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD en BBB waren tegen. De motie was er een van een twaalftal moties, vorige week ingediend, die gisteren in de Tweede Kamer ter stemming kwamen. Details vind u via de twee links, hier een compact overzicht. de motie-Boswijk (CDA) c.s. (VVD. Volt, Omtzigt, D66) over er bij Israël voor pleiten om voedsel, water, brandstof, medicijnen en medische hulpgoederen naar Gaza door te laten (21501-02, nr. 2720); Voor: SP, GroenLinks, Volt, Lid Ephraim, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD,  SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, FVD, BBB Tegen: BIJ1, DENK, PVV Aangenomen de motie-Boswijk (CDA) over onderzoek doen naar de aanhang van en steun voor terreurorganisatie Hamas in Nederland (21501-02, nr. 2721); Voor: SP, GroenLinks, Volt, Lid Ephraim, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD, BBB Tegen: BIJ1, DENK Aangenomen de motie-Sjoerdsma (D66) over gehoor geven aan de noodkreet van de VN voor 100 miljoen euro aan humanitaire hulp (21501-02, nr. 2722); Voor: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, Lid Ephraim, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA Tegen: JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD, BBB Aangenomen de motie-Jasper van Dijk (SP) c.s. (PvdA, Volt, PvdD) over er bij Israël op aandringen dat de levering van primaire levensbehoeften richting Gaza doorgang moet vinden (21501-02, nr. 2723); Voor: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, Lid Ephraim, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, Groep Van Haga, FVD Tegen:  JA21, PVV, BBB Aangenomen de motie-Eppink (BBB) over de EU-betalingen aan de Palestijnse Autoriteit opschorten zodra de Palestijnse Autoriteit steun uitspreekt voor Hamas (21501-02, nr. 2724); Voor: Lid Ephraim, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, FVD, BBB Tegen: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, DENK, PvdA, PvdD, D66, PVV Verworpen de gewijzigde motie-De Roon/Wilders (PVV) over het uitwijzen van de Palestijnse vertegenwoordigster (21501-02, nr. 2734, was nr. 2725); Voor: JA21, Groep Van Haga, PVV Tegen: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, Lid Ephraim, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, FVD, BBB Verworpen de motie-De Roon/Wilders )PVV) over beslissen om de Nederlandse ambassade te vestigen in Jeruzalem (21501-02, nr. 2726); Voor: Lid Ephraim, ChristenUnie, SGP, JA21, Groep Van Haga, PVV, BBB Tegen: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, VVD, CDA, FVD Verworpen de motie-De Roon/Wilders (PVV) over er zorg voor dragen dat de beveiliging van Joodse objecten als scholen en synagogen op de meest optimale wijze gegarandeerd wordt en blijft (21501-02, nr. 2727); Voor: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, Lid Ephraim, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD, BBB Aangenomen de motie-De Roon/Wilders (PVV) over door het schrappen van alle Nederlandse hulpgelden bevorderen dat de Palestijnse Autoriteit vergoedingen voor terroristen of hun familieleden niet meer zal uitkeren (21501-02, nr. 2728); Voor: Groep Van Haga, PVV, FVD Tegen: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, Lid Ephraim, DENK, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, BBB Verworpen de motie-Stoffer (SGP) over in EU- en VN-verband steun uitspreken voor het Israëlische recht op zelfverdediging (21501-02, nr. 2729); Voor: GroenLinks, Lid Ephraim, PvdA, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, PVV, BBB Tegen: SP, BIJ1, Volt, DENK, PvdD, D66, FVD Aangenomen de motie-Van Baarle (DENK) over zich in de meest felle bewoordingen uitspreken tegen de blokkade van Gaza en de vergeldingsacties van het Israëlische leger (21501-02, nr. 2730); Voor: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, DENK, PvdA, PvdD Tegen: Lid Ephraim, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD, BBB Verworpen de motie-Van Baarle (DENK) over de Palestijnse staat erkennen en in internationaal verband komen tot een realistisch tijdpad (21501-02, nr. 2731); Voor: SP, GroenLinks, BIJ1, Volt, DENK, PvdA, PvdD, D66 Tegen: Lid Ephraim, Lid Omtzigt, ChristenUnie, de VVD, de SGP, het CDA, JA21, Groep Van Haga, de PVV, FVD, BBB Verworpen. U ziet: de titel van dit stukje dekt niet helemaal de lading. Maar ja (geen ‘ja, maar’), een verdeeld parlement, hè. Mocht het een ander u wat te zuur zijn, de Tweede Kamer biedt u ook kans op wat zoets.

Foto: Gemaakt met DALL-E Oil painting showcasing a group of diverse individuals casting their votes into a ballot box with powerful and dynamic movements. The scene is filled with energy and motion, capturing the essence of futurism

Verkiezingsprogramma’s over taal 2023: VVD, PVV, JA21 en FvD

Dit is de derde keer dat ik de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse partijen voor de Tweede Kamer heb doorgelezen, op zoek naar wat ze te melden hebben over taal en literatuur. Eerder deed ik dat voor dit tijdschrift in 2017 en 2021.

Om maar meteen met een algemene conclusie te beginnen: dat is dit jaar nog minder dan in andere jaren. De enige kwestie waarover bijna alle partijen het hebben is die van de taal in het hoger onderwijs – en eigenlijk vindt iedereen dat er vooral in de bachelors vooral Nederlands moet worden gesproken. De reden dat er over andere kwesties nauwelijks is geschreven, is mogelijk dat de partijen deze keer minder tijd hebben gehad en dus de meer perifere onderwerpen hebben laten liggen En taal en letteren zijn natuurlijk altijd al perifere onderwerpen. Anderzijds zijn de verkiezingsprogramma’s geloof ik niet uitzonderlijk dun. Een probleem bij het maken van dit overzicht is dat er wel veel méér verkiezingsprogramma’s zijn, omdat er meer partijen zijn die een kans maken op een zetel. (Ik ga uit van de Peilingwijzer.) Anders dan in andere jaren neem ik daarom steeds groepjes partijen bij elkaar: deze eerste keer zijn dat de VVD en enkele partijen ter rechterzijde daarvan.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Acht nieuwe partijen doen mee aan de verkiezingen

Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad bekend welke politieke partijen en kandidaten definitief meedoen aan Tweede Kamerverkiezingen. Van de 29 partijen die eerder kandidatenlijsten inleverden, gaan er 26 door naar de verkiezingen op 22 november.

Drie partijen krijgen geen plaats op het stembiljet omdat ze voor alle 20 kieskringen te weinig ondersteuningsverklaringen  hebben ingeleverd. Dat gaat om Jezus Leeft, Partij voor Ontwikkeling en een blanco lijst met als eerste kandidaat Geert Sterenborg.

Van ‘Jezus leeft’ is dat enigszins verrassend. Bij de vorige twee verkiezingen lukte het de partij wél mee te doen: 2017 (7 kieskringen – 3.099 stemmen) en 2021 16 kieskringen – 5.015).

Drie partijen doen niet mee in kieskring 20 (Bonaire): ‘LEF – Voor de Nieuwe Generatie’, de ‘LP (Libertaire Partij)’ en ‘Samen voor Nederland’. Ze leverden te weinig ondersteuningsverklaringen voor deze kieskring in.

Bij drie andere partijen was een tekort aan voldoende ondersteuningsverklaringen ook reden om niet in het hele land verkiesbaar te zijn. ‘Nederland met een PLAN’ doet daarom in 17 kieskringen mee, ‘Partij voor de Sport’ in 11 kieskringen.

De ‘Politieke Partij voor Basisinkomen’ wist in slechts acht kieskringen voldoende ondersteuningsverklaringen binnen te halen. Juist nu ‘bestaanszekerheid’ een top issue lijkt te worden in de verkiezingscampagnes is dat wat jammer, want misschien zijn er nu veel kiezers over te halen voor een ander soort ‘inkomensplaatje’.

Foto: Matthew Peoples (cc)

Leider Zweedse drugsoorlog opereert vanuit Turkije

Zweden wacht nog steeds op de definitieve ratificatie van het NATO-lidmaatschap. Gisteren vergaderden de ministers van Defensie van het bondgenootschap in Brussel. De Zweedse collega mocht er bij zijn, maar is nog steeds geen officieel lid van het gezelschap. Turkije en Hongarije hebben nog geen groen licht gegeven. Op de NATO-top in Vilnius in juli hebben Zweden en Turkije nieuwe afspraken gemaakt die ratificatie in oktober mogelijk zouden moeten maken. Daarna kwam de ophef over de koranverbrandingen, aanleiding voor een bondgenoot van president Erdogan om de toelating van Zweden tot de NAVO alsnog te blokkeren. En in Hongarije is vorige maand woedend gereageerd op een Zweeds educatief filmpje over het land waarin wordt gesproken over een ‘afbrokkelende democratie’. Minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjártó waarschuwde dat ratificatie van het NATO-lidmaatschap in het Hongaarse parlement niet moeten worden gezien als vanzelfsprekend. Gladden Pappin, de directeur van het Hongaarse Instituut voor Internationale Betrekkingen, sluit zich daar bij aan. Het is de vraag of Zweden überhaupt nog wel lid kan worden, schrijft hij. Zweden is op dit moment een instabiel land en dat brengt volgens hem risico’s met zich mee. Dat het land in EU-verband Hongarije miljarden steun onthoudt is volgens Pappin ook geen goed uitgangspunt voor gezonde diplomatieke relaties.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Een sleetse regeringspartij

COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg

Begin jaren negentig ging het ietwat droevige grapje rond dat het CDA (en haar confessionele voorgangers) nu al langer aan de macht was dan de communistische partij van de Sovjet-Unie. Die CPSU was dankzij Boris Jeltsin uit de macht gedrukt.

Op het moment dat de grap werd bedacht, bevroedde nog niemand dat het niet lang meer zou duren voordat het CDA uit de regering zou wegvallen en zou worden vervangen door de ‘paarse’ coalitie van PvdA, VVD en D66. Het CDA is niet alleen zijn machtige middenpositie tussen ‘rechts’ en ‘links’ kwijtgeraakt, het is ook een kleine partij geworden, in de peilingen nauwelijks groter dan de ChristenUnie.

Intussen heeft de VVD zich ontwikkeld tot de grootste partij in Nederland en wat belangrijker is, zij heeft tot op grote hoogte de positie overgenomen van het CDA: scharnier tussen partijen van links enerzijds en uitgesproken rechts anderzijds. Geen wonder dus dat de VVD vanaf 1994 voortdurend heeft deelgenomen aan de regering, sinds 2010 in de leidende positie. Alleen tussen 2007 en 2010 werd zij buiten de deur gehouden, samen overigens met D66.

Interessant detail: D66 is sinds 1994 vrijwel zonder onderbreking de bondgenoot van de VVD in de coalitie geweest. In 2002 (LPF) en in 2010 (PVV) deed zij even niet met de VVD mee en tussen 2012 en 2017 half wel (‘constructieve oppositie’) en half niet. Maar, bepalend was de machtspositie van de VVD, ook tegenover D66.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Spreidingswet goed voor verdeling over armere en rijkere gemeenten

Vorige week dinsdag stemde de Tweede Kamer over de amendementen ingediend bij de ‘spreidingswet’. Officieel: Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen. Het ging uiteindelijk om 15 amendementen, waarvan er slechts drie zijn aangenomen.

Morgen wordt er gestemd over de wet zelf. Omdat een voor de SP belangrijk amendement is aangenomen (103 stemmen voor, 45 tegen), zal deze partij voor de wet stemmen. Dat betekent dat de Tweede Kamer de wet zal aannemen.

Het SP-amendement regelt dat de verdeling van asielzoekers over de gemeenten wordt gebaseerd op het aantal inwoners van de betreffende gemeente en op de meeste recente Sociaaleconomische status – Welvaart, Opleiding en Arbeidsscore (SES-WOA-score) op gemeenteniveau.

Met de SES-WOA-score brengt het CBS de onderlinge samenhang tussen financiële welvaart, het opleidingsniveau en het recent arbeidsverleden van particuliere huishoudens in klaart. Voor elke gemeente, wijk en buurt is een gecombineerde score berekend op basis van gegevens over elk huishouden.

Het SP-amendement sluit aan bij wat wij vorig jaar schreven over opvang naar aantal inwoners per gemeente en opvang naar vermogen. Het amendement geeft aanleiding nog eens naar de cijfers te kijken. Hoe zien die er uit als het amendement praktijk wordt?

Verschil tussen arme en rijke gemeenten blijft aanzienlijk

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Tim Reckmann (cc)

Fraude met uitkeringen

DATA - In de Tweede Kamer vinden de hoorzittingen plaats over de Toeslagenaffaire. Dat draaide om vermeende fraude met die toeslagen en hoe het systeem op dit punt zo uit de bocht heeft kunnen vliegen.
Ooit was de aanleiding daarvoor de zogeheten Bulgarenfraude. Maar de jacht op fraude is al veel langer aan de gang voor de reguliere uitkeringen. En met enige regelmaat komt daar ook naar boven hoe krom dat systeem is.
Maar waar weinig zicht op is, is de werkelijke omvang van de fraude.
Aan de hand van de jaarlijkse stukken van prinsjesdag zijn onderstaande overzichten vanaf 2011 samengesteld. Dit gaat dan alleen over geconstateerde fraude natuurlijk.

Om te beginnen om hoeveel zaken het gaat.
Grafiek met aantal geconstateerde gevallen van uitkeringsfraude per jaar vanaf 2011.
Loopt van 60.000 op tot 68.000 in 2015 om daarna te dalen tot ruim 22.500 nu.


Belangrijk hierbij is het om te weten dat fraude een breed begrip is. Dit is omvat ook het verzuimen extra inkomsten of gedoneerde boodschappen te melden op het juiste formulier.
Naast de daling van het aantal gevonden gevallen van fraude, daalt ook de omvang van de gevonden fraude.
Grafiek met totaalbedrag van gevonden fraude met uitkeringen per jaar vanaf 2011.
Start op 153 miljoen, piek in 2014 met 157 miljoen.
Daarna daling tot 59 miljoen in 2022

Om hier wat meer perspectief aan te geven het volgende overzicht waarin het bedrag per gevonden geval is uitgerekend.
Grafiek met gemiddeld bedrag fraude per gevonden geval per jaar vanaf 2011.
Schommelt al jaren tussen de 2000 en 2500 euro. Alleen in laatste jaar, 2022, is het 2600 euro.

Maar een andere manier is ook het uitdrukken van de fraude in relatie tot het aantal uitkeringen dat jaarlijks verstrekt wordt. Onderstaande grafiek geeft het fraude bedrag per uitkering weer, waarbij uitkering staat voor een uitkering gedurende het jaar, dus niet iedere individuele maand.

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Volhouders en nieuwelingen bij komende verkiezingen

Begin september waren er bij de Kiesraad 70 namen van politieke partijen geregistreerd voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Er zat wel wat kaf tussen het koren. Lijst Henk Krol gaat niet zelfstandig de verkiezingen in, maar meneer Krol komt op de kandidatenlijst van BVNL van meneer Van Haga.

Verder hebben eerder een aantal partijen het politieke werk gestopt of zijn soms zelf helemaal opgeheven: NLBeter, NIDA, Partij voor de Eenheid, GO (fractie Otten). Twee andere partijen blijken bij ander onderzoek alleen lokale partijen te zijn en geen landelijke ambities te hebben (OPA en Partij 18plus).

Drie nog actieve partijen gaan we ook niet op het stembiljet zien. De Nieuwe Communistische Partij-NCPN en Alliantie hebben expliciet aangekondigd deze keer het circus aan hen voorbij te laten gaan. Een derde geregistreerde, Sociaal & Groen, gaat als platform door en koestert ook geen zetelambities.

En toen waren er nog 61 partijen. Van de 21 huidige fracties in de Tweede Kamer gaan er 19 door. Nieuwgierig als we zijn naar de niet-mainstream partijen, kijken we naar de overige 42 geregistreerden.

Daar valt er al snel een van af. Onder de naam ‘The Second Wind’ kondigde Arjan Takens uit Assen aan mee te gaan doen om vervolgens ‘alle macht over te dragen aan burgerraden’. Hij roept de kiezers op om op het stembiljet een rood vierkant te tekenen en daar de tekst ‘Geen politiek meer. Wij willen The Second Wind’ bij te zetten.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Staatscommissie Remkes vijf jaar verder

COLUMN - van Prof.Dr. Bert van den Braak, eerder verschenen bij het Montesquieu Instituut

“In 2018 heeft een commissie onder leiding van Johan Remkes een prachtig rapport gepresenteerd. Daar is nog niets mee gebeurd.” Dat liet een vooraanstaande oud-politica onlangs optekenen in een artikel in het Nederlands Dagblad over het voorstel om het ledental van de Tweede Kamer uit te breiden naar 250 [1]. Had zij een punt of ging het – zoals vaker – om een ‘gevoel’?

De waarheid ligt een beetje in het midden. Er is wel degelijk het nodige gedaan met voorstellen van de Commissie-Remkes, zowel door het kabinet als door Tweede Kamerleden. Om met dat laatste te beginnen: in januari 2019 kwam SP’er Ronald van Raak met een initiatiefvoorstel om het correctief referendum grondwettelijk mogelijk te maken. Dat voorstel – verdedigd door Renske Leijten – sneuvelde in de Tweede Kamer bij de tweede lezing. Leijten ondernam direct een nieuwe poging, waarvan de eerste lezing in de Eerste Kamer gaande is [2].

Bij mogelijke wijziging van het kiesstelsel was er eveneens beweging. Minister Kajsa Ollongren kwam met een wetsvoorstel om stemmen op een lijst of een persoon mogelijk te maken, zoals de Staatscommissie had bepleit. Haar opvolgster, minister Hanke Bruins Slot, zag in kritiek van de Raad van State reden om het voorstel aan te passen. Het ligt nu wederom op de tekentafel en is zeker nog niet van de baan. Hoe het wetsvoorstel straks parlementair ontvangen wordt, weten we nog niet. Over de vraag of er een Constitutioneel Hof moet komen, wordt eveneens nog nagedacht. Het kabinet lijkt te kiezen voor opheffing van het verbod om wetten aan de Grondwet te toetsen, maar voelt vooralsnog niet voor een apart Hof. Een concreet wetsvoorstel is er nog niet en ook de Tweede Kamer is zich nog aan het oriënteren. Er komt ongetwijfeld een vervolg.

Foto: Roger W (cc)

Slowakije: nieuw hoofdpijndossier voor de EU?

Morgen gaan de Slowaken naar de stembus. In de voorbeschouwingen wordt de mogelijke terugkeer van Robert Fico als regeringsleider opgevat als een bedreiging voor de stabiliteit van Europa. De populist en Russofiel Fico wil de steun van zijn land aan Oekraïne terugdraaien. Slowakije zou onder zijn leiding in het spoor van Orbán een nieuwe Europese bondgenoot van Poetin kunnen worden. Wint Rusland de Slowaakse verkiezingen? kopt de conservatieve Britse nieuwssite UnHerd. Politico’s Matthew Karnitschnig relativeert dergelijke geluiden. Als Fico wint, wat nog helemaal niet zeker is, zal hij met niet meer dan 20% van de stemmen hoogstens een zeer instabiele regering kunnen vormen die het waarschijnlijk niet lang zal uithouden. En ondanks alle anti-westerse retoriek is een uittrede uit de NAVO ondenkbaar.

Slowakije, het oostelijke deel van het voormalige Tsjecho-Slowakije (niet te verwarren met Slovenië) heeft ruim 5 miljoen inwoners en is op Bulgarije na het armste land in de EU. Het land is in meerdere opzichten sterk verdeeld. Een jongere, stedelijke pro-Europese generatie staat tegenover een oudere, meer pro-Russische groep. De laatste is vooral op de platteland te vinden waar de armoede het grootst is en waar een oudere generatie met een zekere nostalgie terugkijkt op het socialistische verleden. Daar hebben de sociaaldemocraten van Fico’s partij Smer de grootste aanhang. De meeste jongeren hebben hun hoop gevestigd op de 39-jarige nieuwkomer, Europarlementslid Michal Šimečka en zijn Progressief Slowakije. In de laatste polls staat de SMER nog bovenaan met 20%, direct gevolgd door de snel gestegen PS met 18%. PS is een pro-Europese sociaal-liberale partij en heeft zich in het Europarlement aangesloten bij Renew, waar ook D66 en de VVD in zitten. Šimečka is sinds vorig jaar een van de vice-voorzitters van het Europarlement. De president van Slowakije, Zuzana Čaputová, die al heeft aangekondigd niet meer op te zullen gaan voor een tweede termijn, is ook lid van de PS. De jurist Čaputová werd bekend door haar strijd tegen de plannen voor de opslag van giftig afval. In 2019 werd ze als anti-corruptiekandidaat met overmacht als president gekozen. Een overzicht van aan de verkiezingen deelnemende partijen vind je hier.

Vorige Volgende