Hoe politici kiezers overtuigen op ze te stemmen

door Maaike Homan Volgens psychologisch onderzoek zijn mensen uiterst vatbaar voor de emoties van anderen. Emotionele uitdrukkingen geven immers informatie over hoe de persoon zich voelt, en wat zijn intenties zijn. Daarnaast kunnen de emoties die we waarnemen bij anderen ook besmettelijk zijn, ze roepen soortgelijke emoties bij ons op. Psychologen zeggen dat de emoties van anderen onze meningen en beslissingen beïnvloeden. De vraag hier is of deze psychologische processen ook werken in de politiek. Met andere woorden, zijn we vatbaar voor de, al dan niet gespeelde, emoties van politici. Lachwekkend Uit onderzoek blijkt dat onze reactie op de emoties van bekende politici sterk afhangt van onze politieke voorkeur. In verschillende experimenten heb ik de activiteit in de gezichtspieren en hersenen gemeten, terwijl proefpersonen emoties van politici waarnemen. Zodra we iemand zien lachen, gaan we zelf ook lachen De belangrijkste bevindingen op een rij, bieden ons de volgende inzichten. Ten eerste roept alleen al het zien van een bekende politicus, los van onze politieke sympathieën, sterke maar onbewuste emotionele reacties op. Daar hoeft deze niets voor te doen. Ten tweede blijkt onze politieke lens te bepalen hoé we op de emoties van bekende politici reageren. Normaal gesproken zijn de emoties van anderen besmettelijk. Zodra we iemand zien lachen, gaan we zelf ook lachen. Ook de proefpersonen in mijn onderzoek spiegelden de emoties van andere individuen. Bij het zien van bekende politici gebeurde er echter iets anders. Bij politici die we steunen, leiden alle door hen getoonde emoties tot een onbewuste positieve reactie, aanspanning van lachspieren en ontspanning van fronsspieren. Dat gebeurt vooral als de politicus die we steunen, lacht. Bij politici die we afkeuren, leiden alle door hen getoonde door hen getooide emoties juist tot een negatieve reactie, aanspanning in de fronsspier. Ten derde blijken de boze emoties van een politicus die we afkeuren tot een onverwacht resultaat te leiden. Respondenten spanden zowel hun fronsspier als lachspier aan. Oftewel, een boze politicus van de tegenpartij roept emoties op die kunnen worden geïnterpreteerd als teken dat we de betrokken politicus belachelijk vinden en minachten. Vooral de boze politici die we afkeuren, zorgen voor veel activiteit in onze hersenen Die sterke emotionele activatie op wat we beschouwen als de boze tegenpartij is ook terug te zien in het brein. Vooral de boze politici die we afkeuren, zorgen voor veel activiteit in onze hersenen. Stemgedrag Hebben de emoties van onbekende politici ook invloed op ons gedrag, vooral op onze stemkeuze? Voor beantwoording van die vraag heb ik vier verschillende groepen in zowel Nederland als Amerika diverse verkiezingsposters voorgelegd. De posters toonden voor de respondenten onbekende politici, met verschillende gezichtsuitdrukkingen. Ook de teksten en de onderwerpen op de posters verschilden van elkaar. De onderwerpen waarvoor de posters aandacht vroegen, varieerden van actuele en fel betwiste kwesties, zoals klimaat en migratie, tot minder urgente en minder ophef veroorzakende items zoals infrastructuur. De voorkeur van de respondenten gaat steeds uit naar de lachende politicus In alle vier de studies kiezen de respondenten overtuigend voor politici met een blije gezichtsuitdrukking, of voor een positief getoonzette tekst. De urgentie van het onderwerp maakt niet uit, net zomin als het standpunt van de politici een verschil maakt. De voorkeur van de respondenten gaat steeds uit naar de lachende politicus. Verrassend is de sterke afkeur van de respondenten voor boze politici en/of negatieve teksten op de verkiezingsposters. Omdat veel politici tegenwoordig boze retoriek gebruiken, zou je verwachten dat mensen eerder voor een boze politicus kiezen. Die zou pas echt voor hun belangen opkomen, want hij maakt zich er boos over dat het nog niet goed is geregeld. De uitkomst van mijn onderzoek toont echter dat boosheid alom wordt afgekeurd. Charmeoffensief Betekent dit dat politici ons beter met een lach kunnen proberen over te halen? Dat blijkt sterk van situatie af te hangen. Zo reageren mensen anders op emoties van bekende dan op die van onbekende politici. In nationale verkiezingen waarbij politici vaak in beeld zijn en we al een bepaalde voorkeur hebben, zal een lach niet zoveel veranderen. De emoties van bekende politici zullen onze politieke voorkeur eerder versterken dan veranderen. Voor onbekende politici geldt dat boze gezichtsuitdrukkingen en een negatieve toon ze electoraal geen goed doen De les voor bekende politici is dat ze tegenover aanhangers van andere partijen beter positieve emoties kunnen tonen dan negatieve emoties. Voor onbekende politici geldt dat boze gezichtsuitdrukkingen en een negatieve toon ze electoraal geen goed zullen doen. Zij kunnen beter de lach steevast in hun charmeoffensief opnemen. Deze bevindingen zijn belangrijk aangezien er verschillende verkiezingen zijn waarbij het electoraat de kandidaten van partijen nauwelijks kent, denk aan gemeenteraadsverkiezingen of de recente verkiezingen voor het Europees parlement. Veel politicologisch onderzoek laat emoties buiten beschouwing, terwijl emoties van politici aantoonbaar gevolgen kunnen hebben op het stemgedrag van mensen. Het is daarom van belang om de emoties van politici en burgers niet langer weg te schrijven, maar de aandacht te geven die het verdient. Al is het maar om op tijd de charlatans van serieuze politici te kunnen onderscheiden. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale Vraagstukken. Maaike Homan is onderzoeker verbonden aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van Universiteit Utrecht. Zij doet onderzoek naar de rol van emoties in politiek en samenleving. Dit onderzoek is deel van het proefschrift van Maaike Homan waarmee zij aan de Universiteit van Amsterdam is gepromoveerd.

Door: Foto: Rijksoverheid, foto Martijn Beekman
Foto: Tom Jutte (cc)

Mooie woorden

, door

COLUMN - Het regeerprogram van het kabinet Schoof bevat veel mooie woorden. Vage woorden vooral waarbij je je kunt afvragen of ze dat allemaal waar gaan maken. Hoofdstuk 7 ‘Goed bestuur en sterke rechtsstaat‘ spant wat mij betreft de kroon: ‘Nu is het moment om de weg vrij te maken voor herstel en verandering. Dit kabinet presenteert daarom een agenda voor vernieuwing van de democratie en versterking van de rechtsstaat, het bestuur en de controle daarop.’ Gaat dit kabinet dan eindelijk waarmaken wat Rutte IV met zijn streven naar bestuurlijke vernieuwing en een andere bestuurscultuur niet is gelukt?

Wat mogen we verwachten van deze zoveelste vernieuwingsagenda? ‘Een lerende overheid: een overheid die beleid en regelgeving evalueert, blijft verbeteren en altijd op zoek gaat naar de meest passende oplossing.’ Ahum. Moet dat nog zo expliciet gezegd worden? Hieronder een tiental punten om de -relatieve- vernieuwingsdrang van Schoof c.s. de komende tijd aan te toetsen.

  • Constitutionele toetsing staat opnieuw op de agenda. Alsmede verzelfstandiging van de afdeling Rechtspraak van de Raad van State. Het kabinet ‘versterkt de toegang tot de rechtsketen’. Maar niet voor maatschappelijke organisaties die niet aan de vereiste voorwaarden voldoen. Een VVD-wens gaat in vervulling: minder rechtszaken van maatschappelijke clubs die de staat aanklagen vanwege schending van het algemeen belang. ‘Ook investeert het kabinet in het Juridisch Loket, waar burgers met een laag inkomen terechtkunnen voor persoonlijk advies en hulp.’ Zou het niet beter zijn de bezuinigingen op de sociale advocatuur terug te draaien?

    • Doe het veilig met NordVPN

    Mededeling

    Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

    Quote du Jour

    Quote du jour | Transnistrië

    , door

    Zucht… alsof er nog niet genoeg gedoe is in die regio, nu dit in Transnistrië:

    The Supreme Soviet [so-called parliament] of the Moldovan region of Transnistria voted on Wednesday to ban the public use of the name “Transnistria” and instead use only the Russian term “Pridnistrovia”, or the Pridnestrovian Moldavian Republic, for the breakaway territory.

    The draft law was submitted by the region’s pro-Russian separatist leader Vadim Kransnoselsky who claimed the term “Transnistria” contained notions of “fascism” and even “Nazism”.

    Foto: BOKU University (cc)

    Extreem rechts groeit ook in Oostenrijk

    , door

    Het Weense Burgtheater (foto) ziet de bui al hangen. Eind september zijn er landelijke verkiezingen en volgens de jongste peilingen zou de FPÖ, net als in juni bij de Europese verkiezingen, de grootste worden. En als die partij regeringsmacht krijgt zal ze het voorbeeld van buurland Slowakije volgen en de cultuursector dwingen tot een eenzijdig nationalistisch aanbod. Het Burgtheaterteam waarschuwt in een open brief voor het streven van de FPÖ naar ‘culturele en etnische homogeniteit’. In vergelijking met verwante partijen in andere Europese landen is de FPÖ onverbloemd antidemocratisch en openlijk nationaalsocialistisch. Het team klaagt ‘de onverschilligheid aan waarmee de kunst- en cultuurwereld zwijgt – alsof het krankzinnige verkiezingsprogramma [onder de titel ‘Fort Oostenrijk’] niet zou worden uitgevoerd in geval van een overwinning op 29 september, alsof een EU die al voor onze ogen aan het afbrokkelen is, deze aanval nog zou overleven. Het zou niet de eerste keer zijn dat we ons door misplaatste redelijkheid en arrogantie laten misleiden over de ware bedoelingen van rechts.’

    Of de FPÖ na de verkiezingen in de Oostenrijkse regering komt staat nog te bezien. In de peilingen staat de partij op 28% met een kleine voorsprong op de centrum-rechtse ÖVP (24%). De sociaaldemocratische SPÖ volgt met 20%. Een coalitie van FPÖ en ÖVP zou gezien hun beider programma’s zeker wel mogelijk zijn. Maar er is dan één grote hobbel te nemen: de steun aan Oekraïne en de warme banden van de FPÖ met Poetin. ÖVP leiders hebben in de afgelopen maanden duidelijk gemaakt dat ze niet willen samenwerken met de huidige leider van de FPÖ, Hermann Kickl. Ze hebben hem ervan beschuldigd een ‘rechts-extremist’ te zijn en hebben herhaaldelijk gezegd dat ze alleen een coalitie met de FPÖ zouden aangaan als Kickl zou aftreden. Maar als Kickl de grootste wordt op 29 september zal dat niet gebeuren. Bondskanselier Karl Nehammer, de huidige leider van de ÖVP, ook bij de komende verkiezingen verwijt de FPÖ politieke verantwoordelijkheid te nemen. ‘Kickl is een theoreticus van de angst’, zei hij. De ÖVP kan waarschijnlijk ook een coalitie vormen met de sociaaldemocraten en/of de Groenen. Sinds 2020 bestaat de Oostenrijkse regering uit een coalitie van de ÖVP met de Groenen. Maar zowel de Groenen als de sociaaldemocraten zijn de afgelopen tijd flink naar links opgeschoven, wat een coalitie met de rechtse ÖVP moeilijk zal maken.

    Foto: CCKorea (cc)

    In voorbereiding: Maurice de Hond regeert Nederland

    , door

    COLUMN - Het is nog ouder dan de weg naar Rome: de invloed van orakels op het landsbestuur. Een goddelijk orakel dat een Egyptische tot farao uitroept. Een Russische tsaar die een gebedsgenezer raadpleegt. Het orakel van Oranje dat een koningin in de pocket had.

    Tijden veranderen, orakels veranderen. Het occulte is er wel zo’n beetje van af, het quasi wetenschappelijke wint terrein. En zo hebben we nu dan een minister die geïnspireerd raakt door het orakel De Hond.

    Dat bleek tijdens het debat gisteren in de Tweede Kamer, toen minister Agema ter verantwoording werd geroepen over haar weigering mpox-vaccins te doneren aan Afrika. In dat debat kwam een opmerkelijke woordenwisseling voorbij. We citeren:

    Mevrouw Paulusma (D66): (…)Nu ga ik het toch een beetje ongemakkelijk maken. Het ministerie, het RIVM en een heleboel andere partijen zijn betrokken bij dit dossier en adviseren de minister hierover. Ondertussen lees ik in de krant dat minister Agema tegenwoordig Maurice de Hond meeneemt naar allerlei bijeenkomsten en zich, op wat voor manier dan ook, door hem laat adviseren. Ik vind het wel belangrijk om te weten of hij hier een rol in heeft gehad en zo ja, welke rol dan.”

    Doneer!

    Mededeling

    Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

    In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

    Steun ons!

    Mededeling

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Foto: Jan Ubels (cc)

    Ambtenaren: zwaar weer op komst?

    , door

    Hoewel mensen met een ambtenarenachtergrond het Hoofdlijnenakkoord in elkaar hebben gezet en een topambtenaar zelfs met de leiding van het nieuwe kabinet is belast, ziet het Hoofdlijnenakkoord er voor de ambtenaren niet erg positief uit. Er wordt voor de dekking van het Hoofdlijnenakkoord een forse bezuiniging op de ambtelijke dienst aangekondigd alsmede -voor 2026- een bevriezing van de ambtenarensalarissen. Een kritische beschouwing van voormalig topambtenaar Roel Bekker.

    Is er slecht weer op komst voor de ambtelijke dienst? Of valt het wel mee en is er ruimte voor een goede aanpak?

    Allereerst: de afslanking. Op zichzelf is die begrijpelijk. De overheid is sinds 2018 geëxplodeerd, van 113.500 ambtenaren (fte’s) naar een kleine 148.000, dus met 30% ! Het Hoofdlijnenakkoord heeft het over 22% groei, maar dat is exclusief 2023 toen er nog eens bijna 10.000 ambtenaren bij kwamen. En dat in een krappe arbeidsmarkt.

    Het is niet helemaal duidelijk waardoor deze enorme groei is veroorzaakt. Gewezen wordt op corona, maar die is voorbij. Of op de noodzaak van maatwerk. Maar die zit vooral in de uitvoering, terwijl relatief de sterkste groei heeft plaatsgevonden bij het beleid. Opvallend is dat de groei bij alle departementen voorkomt. Dus het zijn niet toevallige beleidsopgaven als stikstof die ineens voor meer werk zorgen. Is het de ondersteuning, de overhead? Dat ook niet, want die is al jarenlang onrustbarend hoog, meer dan 50%! Het zou de moeite waard zijn te onderzoeken waardoor die groei is veroorzaakt. Maar dat er afgeslankt kan en moet worden, is evident.

    Foto: Roel Wijnants (cc)

    De heilige drie-eenheid van NSC: Bestaanszekerheid, Herstel rechtsstaat ,Goed Bestuur, onder de loep genomen

    , door

    ANALYSE - De nieuwe staatssecretaris voor Rechtsbescherming, Teun Strucken, werd uitgenodigd voor de radiorubriek van Sven OP1. Struycken belichaamt alles wat NSC is en wil zijn: Strucyken is een bewindspersoon ‘van buiten’, dat wil zeggen dat hij voorgedragen is namens NSC maar geen lid is. Dit zou een wezenlijke bijdrage leveren aan het extraparlementaire karakter van het kabinet, dat een grote distantie tussen Kamer en regering voorstaat. Daarnaast heeft Struycken, zo blijkt uit het radio-interview, de grondconcepten van NSC meer dan goed uit zijn hoofd geleerd. Immers, de termen ‘Goed Bestuur’ en ‘herstel van de rechtsstaat’ vallen frequent tijdens het interview. Het radio-interview bracht mij dan ook  op het idee om eens de grondconcepten van NSC te toetsen: ‘Goed Bestuur’, ‘restauratie rechtsstaat’ en ook ‘Bestaanszekerheid’. Welke definitie hebben deze concepten exact en zullen deze concepten omgezet worden in concreet beleid?

    Goed bestuur en herstel rechtsstaat

    Het gedachtegoed van de NSC-voorman, Pieter Omtzigt, kan prachtig samengevat worden met drie kernconcepten: bestaanszekerheid, restauratie van de rechtsstaat en goed bestuur. In het eerste deel zal ik de laatste twee genoemde concepten behandelen, en in het laatste deel afzonderlijk de pijler ‘bestaanszekerheid’. Alvorens NSC ‘herstel rechtsstaat’ en ‘goed bestuur’ toelicht in het NSC-verkiezingsprogramma en tijdens talrijke mediaoptredens, stelt NSC eerst een soort probleemanalyse op. Omtzigt en zijn NSC zien dat de overheid en de rechtsstaat tijdens verschillende voorvallen de burger niet voldoende heeft beschermd. Tijdens ‘Groningen’ en de toeslagenaffaire was de overheid afwezig om de getroffenen te helpen. Sterker nog: de overheid werkte de burger in veel gevallen tegen. De rechtsstaat bleek vervolgens niet zodanig te functioneren dat deze slachtoffers van deze schandalen uiteindelijk tegen onrecht beschermd werden door de rechter. Deze weeffouten in het juridische en politiek-bestuurlijke apparaat moeten volgens NSC opgelost worden. De vertrouwensrelatie tussen overheid en burger moet hersteld worden: ‘Goed bestuur’. En de rechtsstaat moet weer recht doen aan benadeelde burgers: ‘Herstel rechtsstaat’.

    Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Mededeling

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Een zeer zwakke minister

    , door

    OPINIE - Minister van OCW Eppo Bruins kan de megabezuinigingen op onderwijs die hij doorvoert niet verkopen omdat hij er zelf niet achter staat. Slappe hap.

    Een nieuwtje dat de laatste week onderbelicht is gebleven: de Nederlandse universiteitsbesturen praten niet meer met Eppo Bruins, minister van OCW. De Groningse bestuursvoorzitter Jouke de Vries kondigde het afgelopen maandag aan tijdens zijn toespraak bij de opening van het academisch jaar, maar andere universiteiten zwegen erover en zelfs de Groningse universiteitskrant UKrant vond het niet de moeite waard er iets over te schrijven. Alleen RTV Noord berichtte erover.

    Terwijl het toch een opmerkelijk feit is. Nederlandse universiteitsbestuurders zijn over het algemeen nogal gezagsgetrouw. Bij eerdere bezuinigingen kozen ze er steeds voor om ‘aan tafel te blijven zitten’ – door te praten en proberen ieder openlijk conflict te vermijden. Maar nu maakt de minister het kennelijk zo bont dat zelfs deze mensen niet meer met hem willen praten, terwijl ze eerder ook al aankondigden mogelijk een rechtszaak aan te spannen tegen de bezuinigingen omdat deze de overheid onbetrouwbaar maken. Hun enige loyaliteit is kennelijk nog dat zij, met uitzondering van Jouke de Vries, dat niet openbaar maken.

    Duidelijk argument

    De minister betoont zich dan ook uitermate zwak. Hij is aangesteld op een hoofdlijnenakkoord waarin over zijn dossiers niets constructiefs wordt gezegd, alleen dat er enorm in moet worden gehakt: honderden miljoenen op de publieke omroep, bijna twee miljard op het onderwijs, waarvan ruim een miljard op het hoger onderwijs. Waarom er uitgerekend op het onderwijs, dat ook in betere tijden al zo’n veelgeplaagd object was van almaar krimp, zo gigantisch zou moeten worden bezuinigd is tot nu toe door niemand uitgelegd.

    Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

    Kabinet – Tweede Kamer: 2 – 0

    , door

    COLUMN - Het zomerreces is voorbij, de Tweede Kamer moet weer aan de bak. Met morgen de eerste plenaire vergadering van na de zomer, waarbij de Tweede Kamer al met 2- 0 achter staat op het kabinet. Wat niet helemaal eerlijk is, want het kabinet was eerder terug van zomerreces.

    Eerst schoffeerde het kabinet de Tweede Kamer door drie dagen voor de eerste plenaire vergadering en twee weken voor Prinsjesdag (een deel van) de Prinsjesdagstukken naar de pers te lekken en niet eerst naar de leden van de Tweede Kamer te sturen.

    Nu is dat in zo’n dikke dertig jaar een diepgewortelde traditie geworden. Bij die traditie hoort ook dat de Tweede Kamer de minister-president ter verantwoording roept. Want, ook geheel traditiegetrouw,  de Tweede Kamer is het lekken meer dan zat.

    Nog niet zo heel lang geleden, in 2022, eiste Pieter Omtzigt dat het kabinet maatregelen neemt om het lekken van Prinsjesdagplannen te stoppen. “Het belemmert me ernstig in mijn werk”, zegt hij. (bron: RTL Nieuws).

    Een paar uur nadat de coalitiepartijen het begrotingsakkoord rond hadden, werd de inhoud gelekt. Omtzigt dreigde: ”Formeel kan ik ook aangifte doen van een ambtsmisdrijf tegen de hele coalitie. Dit zijn namelijk kabinetsstukken die gelekt zijn.”

    Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

    Mededeling

    Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

    Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Mededeling

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Foto: Number 10 (cc)

    De ‘politieke aardverschuiving’ in het Verenigd Koninkrijk: overwinning van de democratische rechtsstaat?

    , door

    COLUMN - van Jorieke Manenschijn (*)

    Hoewel het VK traditioneel gezien bekend staat als een oude, stabiele democratie, werden er de afgelopen jaren steeds meer zorgen geuit om de staat van de democratische rechtsstaat in het Verenigd Koninkrijk.

    De conservatieve partij werd geteisterd door interne schandalen, schendingen van het ongeschreven recht en conventies, en clashes met de rechterlijke macht, zowel binnen het VK als internationaal. Waar de rest van Europa verder naar rechts schuift, lijkt het VK een tegengestelde beweging te maken. Kunnen we dit zien als overwinning van de democratische rechtsstaat na een periode van rechtsstatelijke onrust?

    De verkiezingen

    Op 22 mei 2024 kondigde Rishi Sunak, terwijl de conservatieve partij zeer laag in de peilingen stonden, nieuwe verkiezingen aan. Met voorzichtig optimistische inflatiecijfers in de hand hoopte hij een verkiezingsnederlaag te beperken. Dit bleek valse hoop.

    Met 411 zetels voor Labour (+209 zetels) en slechts 121 zetels voor de Conservatieve partij (-244 zetels), heeft er een enorme machtsverschuiving plaatsgevonden. Dit roept vragen op over hoe we deze ‘landslide’ moeten interpreteren. Waar in Europa veel landen een ruk naar rechts maakte, won in het VK juist een centrum-links partij.

    Hoewel deze overwinning geïnterpreteerd zou kunnen worden als een overwinning van de democratie tegenover het populisme, laten onderzoeken onder kiezers zien dat er een (grote) groep kiezers is die vooral op Labour stemde om de Conservatieve partij van de macht te houden. Deze strategie lijkt succesvol te zijn, want Labour heeft het grootste aantal zetels ooit behaald (63%) ten opzichte van het aantal stemmen (33.7%).

    Vorige Volgende