Groen Archives - Page 4 of 147

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-11-2022

Automobilisten kunnen weer lunchen in Den Haag

11 oktober 2023 , 12:00 , door Krispijn Beek

NIEUWS - Extinction Rebellion (XR) stopt tot aan het kerstreces met de blokkades van de Utrechtse Baan. Dat betekent dat de toegang tot Den Haag rond lunchtijd weer ongestoord mogelijk is voor automobilisten. Al hadden de blokkades volgens de ANWB weinig verstoring voor automobilisten tot gevolg. XR heeft het besluit genomen omdat de Tweede Kamer een motie van GroenLinks en D66 heeft aangenomen waarin het demissionaire kabinet wordt gevraagd om scenario’s op te stellen voor de afbouw van de “fossiele subsidies”. De scenario’s zouden voor Kerst door het demissionaire kabinet moeten worden uitgewerkt.

Daarmee is niet alleen het doel van Extinction Rebellion maar ook het doel van de ondertekenaars van de zogenaamde Brandbrief over het stoppen met fossiele subsidies dichterbij gekomen. De motie roept het Kabinet op om scenario’s te onderzoeken voor het afbouwen van de verschillende fossiele subsidies (op de termijn van twee, vijf en zeven jaar). Waarbij per regeling wordt aangegeven op welke manier eventuele negatieve effecten kunnen worden tegengegaan. Ook wordt gevraagd om eventuele nationale maatregelen te schetsten voor fossiele subsidies die in Europees verband vastliggen. De motie neemt ook de sociale gevolgen voor b.v. lagere inkomens mee én de positieve effecten voor circulaire en andere duurzame bedrijven. Deze bedrijven hebben nu namelijk last van concurrenten die profiteren van fossiele subsidie.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Quote du Jour

Quote du Jour | Voldoen aan wet- en regelgeving

26 september 2023 , 13:31 , door Joost

Bovendien vind ik het belangrijk dat Schiphol voldoet aan wet- en regelgeving

Aldus minister van der Wal, nadat ze een van de grootste vervuilers van Nederland een milieuvergunning geeft. Ze kan dit volgens haarzelf doen omdat het hier gaat om een “individuele vergunningsaanvraag” die voldoet aan de wettelijke criteria en procedures. Schiphol verkreeg de vergunning onder andere door rechten op te kopen die niet gebruikt werden. Zelden werd meer duidelijk dat je een VVD’er geen Minister voor Natuur en Stikstof moet maken…

Wereldwijde CO2-emissies van elektriciteitssector nadert piek

10 oktober 2023 , 08:00 , door Krispijn Beek

Deze week werden de nieuwe KNMI klimaatscenario’s aan demissionair minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat overhandigd. Die geven de bandbreedte aan waarbinnen het Nederlandse klimaat zich waarschijnlijk zal ontwikkelen, o.a. afhankelijk van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Ruwweg is de uitkomst: winters worden natter en zomers worden droger. De mate waarin hangt af van de hoogte van de wereldwijde CO2-uitstoot. Een meer gedegen stuk hierover vind je bij het weblog klimaatverandering.

Het is niet alleen treurnis, gelukkig blijkt dat de combinatie van klimaatbeleid en marktinitiatieven wel degelijk werkt. De piek in de wereldwijde emissies van de elektriciteitssector is volgens Ember namelijk nabij. Ook ligt de groei van wind- en zonne-energie bijna op het niveau dat volgens de net zero roadmap van het Internationaal Energie Agentschap nodig is om op schema te blijven voor 1,5 graden Celsius. Daarvoor zou de gecombineerde aandeel van wind- en zonne-energie moeten groeien van 12% in 2022 naar 40% in 2030. Daarvoor is een jaarlijkse groei van 26% in zonne-energie nodig en een jaarlijkse groei van 16% voor windenergie. In 2022 was de jaar-op-jaar groei 25% voor zonne-energie en 14% voor windenergie. Om op koers te blijven voor het 1,5 graden scenario moeten landen wel zorgen dat de groei van wind- en zonne-energie de komende jaren doorzet.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Klimaatschok

4 oktober 2023 , 13:00 , door Steeph

Alweer. Alweer een klimaatschok. Die van 2016 en die van 1998 en die van 1983 zijn we eigenlijk alweer vergeten. Maar goed, iedere keer bij een stevige El Nino schrikt ineens de wereld toch weer even wakker. Verdomd! De aarde warmt op! En best snel ook.
Het zijn de pieken die het doen. En ja, na iedere piek kan je weer een tijdje denken dat het relatief meevalt.
Maar eerst de huidige piek maar even goed in beeld:

Een sprong omhoog zoals we niet eerder gezien hebben.
Het beeld over alle maanden is minstens net zo duidelijk, want dit begon in juli al.

Plat gezegd, een El Nino roert de oceanen even goed door en zorgt dat alle warmte die zich daar in de laatste jaren verzameld had, aan de atmosfeer wordt gegeven. Vanaf dat moment is de aarde weer zeker 0,2 graden structureel warmer. Tot de volgende schok.

Je zou zeggen dat dit opnieuw een duidelijk oproep is om te stoppen met fossiel. Maar ik vrees dat dit morgen nieuws is, en misschien volgende maand nog een keertje, maar dat het dan weer wegzakt. Want ook een slow motion schok went. En gaat de wereld vooral door met praten over hoe dit precies op te lossen, in plaats van stevig in te grijpen.
Tot de volgende schok over een jaar of vijf. Maar dan zijn we dus al over die 1,5 graad heen. En op weg naar de 2,5 graden structurele opwarming, of nog hoger.
Want voor het beeld, die piek hierboven is al 1,7 graden boven pre-industrieel.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Erik de Haan (cc)

Een (te) oppervlakkige klimaatanalyse van het CPB

25 september 2023 , 08:00 , door Hans Custers

ANALYSE - Het CPB publiceerde afgelopen week een kort rapportje met de titel ‘Klimaatverandering en intergenerationele verdeling van financiële lasten’. Volgens dit rapport, dat is gebaseerd op ruwe en onvolledige schattingen van klimaatschade en kosten voor adaptatie en mitigatie ( zie hier een eerder artikel over dit onderwerp), komen de kosten van klimaatverandering vooral bij komende generaties terecht. Het omslag van het rapport vermeldt: ‘Op basis van eerste inschattingen zullen de extra kosten van klimaatverandering en -beleid voor het grootste deel bij toekomstige generaties terechtkomen’.

De klimaatschade is geschat voor 2050 en 2100. Die schatting werd op social media zo hier en daar aangegrepen voor een pleidooi tegen mitigatie, ofwel maatregelen om verdere opwarming van het klimaat te beperken. Het schadebedrag zou de transitie van de economie niet rechtvaardigen. Waarmee weer eens werd bewezen hoe opportunistisch de anti-mitigatiebeweging te werk gaat. Het rapport bevat namelijk maar bar weinig ondersteuning voor hun standpunt.

Dat is vooral zo omdat de schatting van de schade helemaal niet uitgaat van een situatie zonder mitigatie. Er is gerekend met een scenario met 2°C mondiale opwarming ten opzichte van de pre-industriële temperatuur in 2050 en 3°C in 2100. Dat is zo’n beetje het midden tussen het hoogste en het laagste scenario uit het laatste IPCC-rapport, iets boven de projectie volgens het middelste scenario SSP2-4.5. Het is ook ongeveer de koers die de wereld op dit moment vaart, rekening houdend met wat er door alle landen aan (beleids)maatregelen is getroffen. In dit scenario gebeurt er dus wel het een en ander om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, als is het lang niet genoeg om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs te halen.

Foto: Erik de Haan (cc)

Adaptatie: noodzakelijk, maar ingewikkeld

21 september 2023 , 08:00 , door Hans Custers

Het Akkoord van Parijs is vooral bekend vanwege de afspraak om de mondiale opwarming te beperken tot ruim onder de twee graden. Mitigatie dus, in klimaatterminologie. Maar er zijn ook afspraken gemaakt over adaptatie: maatregelen om de schade, risico’s en kwetsbaarheid die het gevolg zijn van klimaatverandering te beperken. Dergelijke maatregelen zijn hoe dan ook nodig: het klimaaat verandert al en dat heeft gevolgen waar we op in zullen moeten spelen. Dat ‘Parijs’ ook de nodige afspraken bevat over adaptatie is minder bekend. Artikel 7 uit het akkoord gaat helemaal over dat onderwerp en het begint zo:

Parties hereby establish the global goal on adaptation of enhancing adaptive capacity, strengthening resilience and reducing vulnerability to climate change, with a view to contributing to sustainable development and ensuring an adequate adaptation response in the context of the temperature goal referred to in Article 2.

Er is onder meer vastgelegd dat er elke vijf jaar een inventarisatie moet worden gemaakt van de voortgang van adaptatie op wereldschaal. Een groep wetenschappers presenteerde vorige maand in een artikel in Nature Climate Change een voorstel voor een systematiek om die voortgang te kunnen bepalen.

Lokale verschillen

Klimaatverandering kent een veelheid aan veroorzakers en gevolgen, wat van adaptatie een complexe aangelegenheid maakt. Daarom moeten adaptatie-maatregelen heel zorgvuldig worden gepland. Gebeurt dat niet, dan zouden maatregelen meer kwaad dan goed kunnen doen. Een oplossing voor het ene probleem, zou andere problemen kunnen verergeren. Ook zijn er lokale verschillen: wat op de ene plek op aarde werkt, zou elders juist averechts uit kunnen vallen. En niet alle gevolgen of risico’s van klimaatverandering zijn even goed voorspelbaar. Bovendien is klimaatadaptatie een doorlopend proces, zolang het klimaat in hoog tempo blijft veranderen. Maatregelen kunnen al snel ontoereikend blijken als er onvoldoende rekening wordt gehouden met veranderingen die nog in de pijplijn zitten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Inland tanker Vlissingen. Foto BoH, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.

Internetconsultatie nationaal verbod varend ontgassen

20 september 2023 , 08:00 , door Krispijn Beek

NIEUWS - Een stapje naar het landelijk verbod op varend ontgassen: het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een internetconsultatie geopend over een wijziging voor van het Scheepsafvalstoffenbesluit Rijn- en binnenvaart waarmee het verbod op varend ontgassen wordt uitgebreid. Of beter gezegd eindelijk ingevoerd, nu hopen dat handhaving beter gaat dan van het verbod op varend ontgassen van benzine en diesel…

Met deze stap komt het door Minister Harbers aangekondigde landelijke verbod op varend ontgassen van zeer zorgwekkende stoffen, zoals benzeen, weer een stapje dichterbij. De vlag gaat nog niet uit, want de daadwerkelijk invoer is aan het huidige demissionaire of een volgend Kabinet.

Door de uitbreiding geldt het verbod vanaf 1 juli 2024 of “zo snel mogelijk daarna” niet alleen voor de stoffen bedoeld in fase I van het verbod uit het CDNI-verdrag, maar ook voor de stoffen bedoeld in fase II.

Het doel van de regeling is zo snel mogelijk tot een geldend verbod op varend ontgassen te komen voor meer stoffen dan op grond van de huidige regelgeving het geval is. Als wordt gewacht op de inwerkingtreding van het verbod op de stoffen die zijn opgenomen in het CDNI-verdrag, dan gaat het varend ontgassen van die stoffen langer door dan gewenst.

Gezocht: dekking voor behoud accijnsverlaging benzine

19 september 2023 , 12:00 , door Krispijn Beek

ANALYSE - Een meerderheid van de Tweede Kamer lijkt zich volgens RTL Nieuws te keren tegen de ophoging van de accijns op benzine, die per 1 januari ingevoerd wordt. Of eigenlijk tegen het afschaffen van de tijdelijke korting, die na de tweede invasie van Rusland in Oekraïne is ingesteld. Het behouden van de korting vergt 1,2 miljard Euro. Een behoorlijk bedrag om dekking voor te zoeken. Gelukkig is er een fraai rapport van SOMO over fossiele subsidies beschikbaar. Daarin staat per regeling hoeveel geld er mee gemoeid is. Daarom hieronder een aantal ideeën voor de Tweede Kamerleden om dekking te zoeken en meteen de demonstranten op de A12 tegemoet te komen (niet uitputtend, daarvoor verwijs ik je naar het rapport van SOMO):

De BTW vrijstelling op niet-zakelijke vliegtickets afschaffen. Gederfde inkomsten voor de staat 1,2 miljard Euro in 2022. Nadeel: vergt Europese instemming. Dus niet regelbaar bij behandeling belastingplan.
Afschaffen van de vrijstelling gasbelasting voor niet-energetisch gebruik. Gederfde inkomsten voor de staat 79 miljoen Euro in 2022, een druppel op de gloeiende plaat.
Doorwerking van de degressieve structuur voor niet-energetisch gebruik gas. Gederfde inkomsten voor de staat: 892 miljoen Euro, dat klinkt al beter. Daar valt samen met afschaffen van de vrijstelling gasbelasting zeker 10% tot 25% van de dekking te halen. Bevordert meteen het beleidsdoel circulaire economie, waar we fors mee achterlopen volgens PBL.
Afbouwen van de regelingen voor de glastuinbouw, samen goed voor 1 miljard Euro in 2022. Afschaffen van het verlaagd tarief voor de glastuinbouw en de inputvrijstelling WKK voor gas levert samen 229 miljoen Euro op. Maakt de tabellen voor energiebelasting ook simpeler. Deel van de doorwerking degressieve structuur gas afschaffen levert nog wat meer op. Deelname aan ETS kan geen argument meer zijn, want daar zijn de meeste tuinders met behulp van het Rijk uitgestapt.
Afbouwen van de regelingen voor staal en andere energie-intensieve processen: 148 miljoen Euro gederfde inkomsten in 2022. Maak je alleen geen vrienden mee bij de basismetaal en Tata, maar wel op de A12.
Afbouwen van de regelingen voor de olieverwerkende industrie. Deze zijn samen goed voor 2,4 miljard Euro gederfde inkomsten in 2022. Maak een afbouwplan in 4 jaar en voor 2024 haal je zo’n 600 miljoen Euro op, de helft van de benodigde dekking.
Afbouwen van de vrijstelling verbruik eigen gas bij olie- en gaswinning levert op basis van 2022 zo’n 171 miljoen Euro extra overheidsopbrengsten op. Voordeel is dat dat vooral ten koste van de winstgevendheid zal gaan (niet iets waar olie- en gasbedrijven de afgelopen jaren over te klagen hebben gehad), omdat het een wereldmarkt is waar de winners van olie en gas prijsvolgers zijn. De subsidie voor gasopslag zou ik nog een jaartje laten staan, eerst even kijken hoe we de winter doorkomen.
Regelingen rondom emissierechten. Tegenover een opbrengst van 1,1 miljard Euro staat nog steeds de verstrekking van 3,3 miljard Euro aan gratis rechten. In de top 10 van grootste ontvangers van gratis rechten staan olie- en gasbedrijven als Shell, ExxonMobil, BP en Total Energies. Geen van hen heeft te klagen over slechte winstcijfers, dus gewoon betalen voor de rechten vanaf 2024. Verwachte opbrengst op basis van 60/Euro per ton (huidige prijs 80 Euro/ton) bedraagt zo’n 500 miljoen Euro.
Afbouw van regelingen voor fossiele elektriciteitsopwekking levert 4,7 miljard Euro op. Ruim de helft van wat er dit jaar aan SDE++ subsidie beschikbaar is… Afschaffing van de vrijstellingen op kolen-, olie- en gasbelasting voor elektriciteitsopwekking levert 450 miljoen Euro op. Dat maakt de stroomprijs duurder, waarmee de uitgaven aan SDE++ in 2024 lager uit zullen vallen. Wanneer ook nog een hapje uit de degressieve structuur van de energiebelasting op gas wordt aangepakt kan het bedrag verder oplopen, waarmee de benodigde SDE++ subsidies dalen.
De degressieve tariefstructuur aardgas kost de staat 2,1 miljard Euro. Het dubbele van wat nodig is om de verlaging van de benzineaccijns in stand te houden. Bouw de structuur in 4 jaar af en je hebt volgend jaar zo’n 500 miljoen Euro extra opbrengsten. Natuurlijk zullen bedrijven op zoek gaan naar alternatieven en besparingsopties, waardoor de opbrengsten op termijn dalen. Voor de echte fijnproevers zou je nog een uitzondering kunnen maken voor aardgasgebruik bij bedrijven die onder ETS vallen. Dat heeft wel effect op de opbrengsten van de afbouwmaatregel.
Rechttrekken van het lage tarief van aardgas t.o.v. elektriciteit kan 5,3 miljard opleveren en de overstap van aardgas naar alternatieven een boost geven. Het lastige is wel dat het netwerk niet overal gereed is om een dergelijke overstap aan te kunnen en dat er groepen mensen, organisaties en bedrijven zijn die de investeringscapaciteit niet hebben om een snelle overstap te maken. Het is dan ook logischer om hier een meerjarig plan voor te maken van 7 tot 10 jaar, met ondersteuning voor wie de investeringscapaciteit voor een alternatief mist.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Nanda Sluijsmans (cc)

Een rechtvaardige energietransitie

18 september 2023 , 08:00 , door Studium Generale Universiteit Utrecht

Het was groot nieuws: energiebedrijf Vandebron laat bezitters van zonnepanelen voortaan vaste kosten betalen voor het terugleveren van stroom aan het net. Volgens hen zou dat eerlijker zijn. Is dat zo? En hoe rechtvaardig verloopt de energietransitie überhaupt? Een bijdrage van Laura Mol (Studium Generale Utrecht) over de recente zonnepanelen-discussie.

De daken glimmen je in veel wijken tegemoet: momenteel telt ons land bijna twee miljoen woningen met zonnepanelen, dat komt neer op één op de vijf huizen. Nederland is daarmee Europees koploper als het gaat om geïnstalleerd vermogen zonne-energie per persoon. De beschikbare stimuleringsregelingen voor duurzame energieproductie zijn een belangrijke aanjager van de populariteit. De energietransitie is dus in gang gezet, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Bestuurskundige Kees van der Wel promoveert aan de Universiteit Utrecht, hij onderzoekt welke publieke waarden op het spel staan bij de ontwikkeling van slimme lokale energiesystemen. Hij benadrukt dat er financiële, technische en ecologische hobbels zijn, maar dat de energietransitie bij uitstek een rechtsvaardigheidsvraagstuk is. Het nieuws over de gewijzigde koers van Vandebron illustreert dat.

Salderen

In 2022 is er maar liefst 46% meer zonne-energie opgewekt door Nederlandse huishoudens dan in 2021. Goed nieuws, maar slechts een klein percentage van het totale energieverbruik van Nederland wordt gedekt door zonne-energie. Dat komt deels omdat eigenaren van zonnepanelen de stroom niet gebruiken maar terugleveren aan het net. In Nederland mogen we zonnestroom salderen. Dat betekent dat de zonne-energie die je in de zomer aan het energienet levert in de winter verrekend wordt. De nadelen van salderen zijn inmiddels groter dan de voordelen. Zo kost het ‘gratis’ terugleveren van stroom aan de panelenbezitters de energiebedrijven veel geld en dat wordt betaald via de energierekening van álle huishoudens. Op die manier betalen mensen die geen panelen hebben (vaak de lagere inkomensgroepen) jaarlijks zo’n 200 euro mee aan de teruglevering van stroom aan de mensen die wel panelen hebben. Vanwege de explosieve toename van zonne-energie (en dus teruglevering) lopen de kosten steeds verder op. Energiemaatschappij Vandebron heeft daarom besloten om dit naar eigen zeggen eerlijker te verdelen, al naar gelang van verbruik en teruglevering.